Ambtenaren: uitvoering openbaarheid bestuur kan scherper

Onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken wijst uit dat oneigenlijk gebruik van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) beperkt is. Nog altijd heeft de minister geen oog voor de moedwillige tegenwerking door de overheid die burgers en journalisten ervaren. Minister Donner stuurde eerder deze week een brief aan de Tweede Kamer. De brief wordt begeleid met de resultaten van een enquête onder ambtenaren. Het rapport rammelt aan alle kanten. Op basis van het onderzoek concludeert de minister dat “de omvang van het probleem van oneigenlijk gebruik van de wet lijkt mee te vallen”. Verzoekers die geld proberen te verdienen aan een traag reagerende overheid, houden daar weinig aan over. De bewindsman constateert ook “dat omvangrijke verzoeken niet in grote getale ingediend worden”. De minister besteedt slechts één van zijn zestien pagina's lange kamerbrief aan de kant van de verzoekers. In de praktijk ervaren burgers en journalisten regelmatig actieve obstructie door de overheid. De minister gaat voorbij aan het vaak aantoonbaar onnodige uitstel van de beslissing op een verzoek. Ook spreekt de bewindsman met geen woord over de onzorgvuldige en soms willekeurige censuur waarmee onterecht veel informatie in documenten wordt weggestreept. Aan inbreng voor de minister heeft het niet gelegen. Er is in de afgelopen maand veel kritiek geweest op de eenzijdige plannen van Donner. Naast kritiek hebben de ambtenaren ook tal van goede ideeën in de enquête aangeleverd.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Donner en het ministerie van Informatie

, door

Het lijkt alsof Piet-Hein Donner voor een ministerie van Informatie pleit. Gisteren, op de dag van de persvrijheid, vertelde hij aan een groep journalisten dat de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) wat hem betreft ingeperkt wordt. Nieuwsgierige verslaggevers dienen zich voortaan bij de voorlichting te melden. De toespraak geeft weer eens treffend aan hoe stuurloos de overheid dobbert in de informatiemaatschappij.

Volgens Donner is de huidige Wet openbaarheid van bestuur gebrekkig. De wet leidt tot misbruik, een hoge werkdruk voor de ambtenaren en verstoring van het bestuurlijke proces, wellicht het meest zwaarwegende argument om de Wob aan banden te leggen.

Iedereen die vaak van de Wob gebruik maakt, erkent dat de wet kwalitatief onder de maat is.

Een aantal mensen vindt het inderdaad nodig om bestuursorganen met ingewikkelde Wobverzoeken te bestoken in de hoop dat de beantwoordingtermijnen overschreden worden en dat ze dwangsommen kan incasseren. Hier moet inderdaad tegen opgetreden worden.

De andere problemen hebben vooral te maken met de informatiehuishouding van de overheid, die ondanks alle beloften van een eOverheid nog volstrekt onvoldoende is. Donner klaagt er terecht over dat journalisten (alsof de Wob alleen voor journalisten is…) vaak een schot hagel vuren in de hoop dat één korreltje raak is. Inderdaad moet je een verzoek om informatie breed formuleren, maar dat komt omdat niemand wil of kan vertellen welke documenten beschikbaar zijn. De Wob is een tijdrovende procedure, dus moet je maar veel opvragen (en vreselijk veel onzin doorlezen) om toch aan de benodigde informatie te komen. Sommige landen hebben een register met overheidsdocumenten. Dan kun je gericht vragen. Zo kan het ook.

Waan van de dag

Quote du Jour | Dingen die we niet doen en niet zeggen…

, door

Quote du Jour“Op dit moment verkwisten we op ondoordachte wijze het in eeuwen geleidelijk opgebouwde kapitaal aan maatschappelijke wijsheid in de vorm van dingen die we niet doen en niet zeggen.” (Minister Donner van Sociale Zaken)

Een nogal wollige quote afkomstig uit een moraliserende speech (die hij wel vaker houdt) van minister Donner. De minister noemde echter niet de naam van de man die volgens hem symbool staat voor de ‘ongeremde meningsuiting’ en de vulgarisering van het politieke debat. Wat natuurlijk een beetje laf is, al kon of kan iedereen de naam erbij zo raden. Als rechtgeaarde CDA’er acht Donner het tijdstip aangebroken om ‘de rijen te sluiten’ en ‘het negativisme om te zetten in perspectief’. En dat politiek, bestuur en media duidelijk gaan maken dat we niet slachtoffer zijn van anderen of van ‘blinde krachten van het lot’.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Coen draaft door

, door

Coen TeulingsEr zijn keren dat je er naast zit, en er zijn keren dat je het bij het rechte eind hebt. Coen van het CPB zit er vaak naast. Zelf gniffelde hij er vorige week nog om: ‘Twee eenvoudige CPB-medewerkers hadden vorig jaar toch niet kunnen voorzien dat Lehman Brothers zou kunnen omvallen? Zo’n grote Amerikaanse bank!’ Eh, nee, inderdaad niet. Maar een ietsepietsie meer zelfinzicht zou geen kwaad kunnen. Zonder het zichzelf te realiseren, legt Coen de vinger op de zere plek. Onverwachte gebeurtenissen zijn niet met zekerheid te voorspellen. Zeker niet door de heren van het CPB. Coen zag de crisis niet aankomen. In het najaar van 2008 onderschatte Coen de gevolgen van de crisis voor Nederland. In de lente overschatte hij diezelfde gevolgen van de crisis juist weer aanzienlijk. Gek vak, hé? Door de geleerde lessen is Coen een nederig man geworden. Herstel: Coen is nu pas echt goed op dreef geraakt!

Rekenmachine

Zo leest hij nu anderen vrolijk de les over hoe ze de crisis zouden moeten aanpakken. Coen uitte kritiek op de Deeltijd WW van minister Donner en had ‘en passent’ stevige kritiek op de FNV. Coen uit zijn frustratie over de deeltijd-WW in het boek ‘de grote recessie’. Ik parafraseer: “Deeltijd-WW? Een mislukking! Het zorgt voor een vastlopende economie én er vindt op grote schaal misbruik plaats.” Zowel de FNV als Donner waren niet blij met de kritiek van Coen. Zo zei Donner: ”Dat soort kritiek is onaanvaardbaar. Het UWV controleert de deeltijd-WW heel goed. Er is geen aanwijzing dat de regeling wordt misbruikt door de firma list en bedrog.” En de FNV was ook al niet blij met Coen: “FNV Bondgenoten heeft dinsdag het Centraal Planbureau (CPB) opgeroepen zich te beperken tot rekenwerk en geen politieke uitspraken te doen. Zij hadden voor CPB-directeur Coen Teulings een rekenmachine meegenomen, maar die wilde het apparaat niet in ontvangst nemen.”

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.