Zuid-Amerika: Kerry en NSA, olie en koper, luiergel tegen droogte

Deze week vanuit Zuid-Amerika: John Kerry reageert op Braziliaanse NSA-kritiek, plannen voor meer grondstoffenextractie in Ecuador, Mexico en Chili, en een Mexicaanse chemisch ingenieur meent de landbouw van droogte af te kunnen helpen. Het nieuws over het gebruik van het PRISM-programma in Zuid-Amerika zette de afgelopen periode aardig wat kwaad bloed en verergerde het beeld van de VS als koloniale, imperialistische overheerser dat bestaat in delen van het Latijnse continent. Tijdens zijn reis door onder meer Brazilië ontkwam de Amerikaanse Secretary of State John Kerry er dan ook niet aan om te reageren, hoewel het voorlopig bij beloftes bleef. Brazilië zou een verklaring krijgen - hoe die eruit zou zien, aan wie die specifiek zou worden gegeven en per wanneer bleef nog even onduidelijk. Nieuws over toenemende grondstoffenextractie uit Ecuador, Mexico en Chili ondertussen. In Ecuador mislukte het no-drilling plan van president Rafael Correa. Het idee was dat Ecuador, in ruil voor US$3.6 miljard, opgehoest door de internationale gemeenschap, hun oliereserves in de grond zouden laten zitten. Uiteindelijk bleef de teller steken op US$13 miljoen. Ook uit Mexico kwam olienieuws, met een hervormingsplan uit de koker van president Enrique Peña Nieto, dat de productie aldaar eveneens zou moeten opschroeven. Tony Hayward biedt alvast excuses aan voor eventuele ongelukjes. En ten slotte zei de Chileense presidentskandidaat Michelle Bachelet afgelopen week dat ze aan een voorstel werkte voor een hervorming van de (koper)mijnindustrie. Het zou volgens de Washington Post passen bij haar campagne om meer economische gelijkheid te bewerkstelligen: werk in de mijnen is een belangrijke manier om aan armoede te ontsnappen in Chili. Het derde nieuws deze week kwam uit Mexico: daar beweert een chemisch ingenieur dat zijn 'poederregen' een effectieve remedie is tegen droogte. Het lijkt er niettemin op dat er nog wel iets meer onderzoek nodig is om zijn stevige claims te ondersteunen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-10-2022

Zuid-Amerika: secularisatie, pauspauspaus, Maya-soap

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: waarom vallen Latino’s van hun katholieke geloof, de paus op bezoek in Brazilië, en een eigen soap voor Mexicaanse Maya’s.

Veul, heul veul nieuws over de paus deze week. Elke scheet van de beste man is aanleiding voor een kort berichtje, leidend tot een flinke pauslawine. Hoewel zijn discretionaire bevoegdheden binnen de kerk natuurlijk niet oneindig zijn, lieten zijn diverse optredens wel weer zien wat een hervormer paus Franciscus is, of zou willen zijn.

Tegelijkertijd nam the Economist een andere benadering door zich af te vragen waar de secularisering in Zuid-Amerika, en by extension het Westen, nou vandaan kan komen? Veel échte antwoorden heeft het blad overigens niet.

En tot slot krijgen de Maya’s in Mexico hun eigen telenovela (soap), om culturele banden aan te halen en te zorgen dat de taal niet verloren gaat. Mooi initiatief natuurlijk – although, perhaps…

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: © Tomas Castelazo, www.tomascastelazo.com / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-3.0

Zuid-Amerika: woestijnmigranten, mis(sende)wijn, herverkiezingssyndroom

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: een kaart van in de woestijn gestorven Mexicaanse immigranten moet tragedie inperken, de Venezolaanse katholieke kerk zit bijna zonder miswijn en juridische achtergronden bij de trend van schijnbaar eindeloze herverkiezingen in verschillende landen.

Voor Mexicanen (en andere Latino’s) die dromen van een bestaan in de VS of Canada, maar niet op legale wijze kunnen immigreren, is de enige optie soms een lange tocht door snikhete woestijnen. Temperaturen van 54ºC en de recent opgerichte muren schrikken niet iedereen af, met dodelijke gevolgen. Een nieuw kaartproject moet hierin verandering brengen.

Vanuit Venezuela deze week een sprekend voorbeeld van de tekorten aan alledaagse producten. Waar eerder een kleine stormloop op toiletpapier ontstond geeft nu de katholieke kerk aan bijna zonder miswijn te zitten. Ook gewijd brood is in korte tijd in prijs verdubbeld, aldus een lokale priester tegenover de BBCQu’ils mangent de la brioche, dan maar?

Tot slot een aardig opiniestuk cum juridische analyse bij Americas Quarterly, over de trend onder Latijns-Amerikaanse presidenten om zich steeds weer herkiesbaar te stellen. De schrijvers zijn niet zozeer tegen onbeperkte herverkiezing, maar beklagen zich wel over het rommelige, ad hoc en ondemocratische proces waarvan presidenten in meerdere Zuid-Amerikaanse landen zich bedienen om herkozen te worden. Ook in het licht van Argentiniës verkiezingen in 2015 en geruchten over een (nu nog onconstitutionele) derde termijn voor presidente Férnandez de Kirchner stipt het artikel enkele relevante internationale verdragen en afspraken aan.

Foto: Een andere reuzedam in Brazilië, de Sobradinho dam in deelstaat Bahia (Wikimedia / Luan)

Belo Monte-dam, media-bedreiging (alweer), verkiezingsstrijd

ELDERS - Deze week vanuit Latijns-Amerika: de Belo Horizonte Monte-dam, de stroom berichten over geweld tegen media en journalisten duurt voort, en de Venezolaanse verkiezingsstrijd wordt ook in het parlement zelf gewelddadig.

Om met het laatste te beginnen: sinds de nipte verkiezingsoverwinning van Chavista-kandidaat Nicolas Maduro op diens rivaal Henrique Capriles is het onrustig in Venezuela. Gewelddadige incidenten na de verkiezingen eisten al zeven dodelijke slachtoffers en Capriles’ formele betwisting van het resultaat bij het Venezolaanse Hooggerrechtshof betekent dat de bron van de spanning voorlopig blijft voortbestaan. Die spanningen leiden ook tot hevige botsingen in het parlement. Oppositieleden gingen met een spandoek in protest tegen het besluit van Chavista-voorzitter Diosdado Cabello om alleen parlementsleden spreekrecht toe te kennen die de overwinning van Maduro erkenden. Vervolgens ontstond een knokpartij tussen regerings- en oppositieleden, waarbij rake klappen vielen.

Niet alleen de oppositie in Venezuela, ook journalisten moesten het deze week weer ontgelden in Zuid-Amerika. Met name de moord op twee zoons (20 en 21 jaar oud) van een Mexicaans onderzoeksjournalistenkoppel is een nieuw dieptepunt in dit thema – hoewel de moorden volgens autoriteiten niet in verband staan met het journalistieke werk van de ouders. Maar de cijfers liegen er niet om: geweld tegen journalisten leidt nauwelijks tot veroordelingen. In Colombia overleefde onderzoeksjournalist Ricardo Calderón een kogelregen, die volgens hemzelf ook direct in verband staat met zijn werk. Op Twitter was #NoNosCallarán (ze zullen ons niet doen zwijgen) trending topic. Dezelfde situatie van straffeloosheid die in Colombia en Mexico heerst leidt ook in de rest van het continent tot grote zorgen over het toenemende gevaar voor (lokale) journalisten.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Wikimedia Commons/Prensa Libre

Zuid-Amerika: mediavrijheid, inheemse issues, dictator

ELDERS - Deze week vanuit Latijns-Amerika: Buenos Aires viert kroning Máxima inheemse volken bezetten Braziliës congres, veiligheid van journalisten in het nieuws in Mexico en Brazilië, en de zaak tegen Guatemala’s voormalige dictator, Efraín Ríos Montt, krijgt een geschorste rechter weer terug.

In Brazilië drongen deze week honderden oorspronkelijke bewoners van Brazilië het congres binnen, om tegen een maatregel te protesteren die territoriumbeleid zou centraliseren. Critici van de maatregel vrezen dat grootgrondbezitters zo grotere invloed zouden krijgen over gebieden waar inheemse volken leven. Het levert mooie filmpjes op van congresleden die in paniek vluchten voor de indianen, die binnenstormen om vervolgens doodleuk in een kringetje te gaan dansen.

Eveneens in Brazilië verontrustend nieuws over de zaak van de vermoorde journalist Rodrigo Neto de Faria en fotograaf Walgney Carvalho. Vijf agenten, die zouden behoren tot de milities waar Neto de Faria onderzoek naar deed, zijn gearresteerd in samenhang met de zaak. In Mexico protesteerden journalisten ondertussen tegen het groeiende geweld jegens hun beroepsgroep, en tegen de veronderstelde medeplichtigheid van de overheid daaraan.

Tot slot is in Guatemala een rechter die eerder van partijdigheid was beschuldigd weer op de rechtszaak tegen voormalig dictator Efraín Ríos Montt gezet. Niet alle overige rechters waren het eens met de beslissing en onvrede heerst in de rechtszaal. Ríos Montt is het eerste voormalig staatshoofd dat door een tribunaal in zijn eigen land wordt berecht, onder meer voor de dood van 1771 Maya indianen in 1982 en 1983.

Foto: Flickr.com/be-extreme

Zuid-Amerika: favelas, Falklands, Mexicaanse journalistiek in het nauw

Deze week vanuit Zuid-Amerika: Rio’s favelas zien voor- en nadelen van wereldbeker, een nieuwe aflevering in de Falkland/Malvinas-soap, en Mexicaanse journalistiek blijft link – voor Mexicaanse journalisten.

In de aanloop naar het WK voetbal in Brazilië volgend jaar worden delen van het land stevig onder handen genomen: het opruimen van de befaamde favelas in Rio de Janeiro is een belangrijk, en politiek gevoelig, voorbeeld van die operatie.

Het contrast tussen verschillende visies op de grote schoonmaak kwam deze week mooi aan het licht, in enerzijds een verhaal van de BBC, dat bijna letterlijk lijkt te zijn overgenomen uit Braziliaanse overheids-PR, en anderzijds een meer kritische bijdrage van Global Voices over de armste inwoners van Rio die plots op straat komen te staan. Het brengt ook weer de vraag: wie profiteert eigenlijk het meest van de organisatie van dit soort mega-evenementen?

Hier ten lande was het weer raak met een nieuwe aflevering in het doorlopende politieke steekspel rondom de Falklands/Malvinas. Krap een week voor het referendum op de Falklandeilanden heeft de Argentijnse regering alvast te kennen gegeven het zelfbeschikkingsrecht van de kelpers niet te erkennen. Het is immers geen ‘inheems volk’. Oh, the irony

En tot slot zorgwekkend journalistiek nieuws uit Mexico: in één week werd een blogger op straat overhoop geschoten en was een andere publicatie drie dagen achtereen slachtoffer van geweervuur, ondanks politiebescherming. Volgens Reporters Without Borders (Reporters Sans Frontières, RSF) bestaat er in Mexico een systematische bedreiging van het journalistieke beroep. Vooral drugskartels, op hun beurt weer gedekt door politieke machthebbers, hebben schuld aan het voortdurende geweld dat daaruit voortkomt, aldus RSF. Vanuit Mexico bracht Jan-Albert Hootsen in 2011 al enige nuance aan in dat beeld: vooral de algehele straffeloosheid verlaagt de waarde van het leven van lokale journalisten, zo stelt hij. RSF stelde recent een lijst met aanbevelingen samen voor de mensenrechtenraad van de Verenigde Naties, die vanaf 23 oktober de situatie in Mexico zal evalueren.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Boze, grote, stonede middenklasse

ACHTERGROND - Wat is het nieuws elders in de wereld? De presidente van Argentinië ging slecht om met protesten van de middenklasse in haar land, en hoe beïnvloeden de verkiezingen in de VS de drugskartels in Mexico?

Hét nieuws van deze week in Argentinië was de ‘#8N’ megaprotestmars tegen de regering van presidente Cristina Fernández de Kirchner. Met luid pannengekletter, het zogenoemde cacerolazo, gaven met name middle class Argentijnen uiting aan hun woede over groeiende onveiligheid en corruptie, hoge inflatie en economisch wanbeleid.

Hoe dat economisch beleid, dat onder meer protectionisme gebruikt als middel tegen kapitaalvlucht en inflatie, precies in elkaar steekt laat dit artikel in Businessweek door middel van een paar sprekende voorbeelden mooi zien. Zo moet Porsche om onderdelen te mogen importeren naar Argentinië inmiddels eerst genoeg olijven en wijn het land uitsturen. Het is wachten op de eerste bolide die op Malbec-ethanol draait en gesmeerd wordt met olijfolie.

De middenklasse was ook boos vanwege de Oostindisch dove presidente. Haar respons de dag na de mars was bijna cabaretesk. Ze tweette: “Deze week waren er twee belangrijke gebeurtenissen. De Amerikaanse, en de Chinese presidentsverkiezingen.” In your face, #8N. In. Your. Face.

Die presidentsverkiezingen waren niet het enige nieuws uit het noorden met grote invloed op Zuid-Amerika. Ook referenda over het homohuwelijk en legalisering van marihuana haalden het nieuws. Die twee samengenomen produceerden bovendien deze 24-karaats gouden dijenkletser.

Foto: Riccardof (cc)

#YoSoy132: Occupy Mexican Television

Mexicaanse studenten zien veel problemen in hun land. De belangrijkste is de eenzijdige berichtgeving van de media.

Mexico lijkt zijn eigen Occupy-beweging te hebben. Die is echter niet gericht tegen graaiende bankiers, maar vooral tegen de nationale media, in het bijzonder Televisa, een tv-moloch dat zeventig procent van de kijkers bedient. Nu heeft Televisa altijd nauwe banden gehad met de eeuwige regeringspartij (tot 2000) PRI. Volgende maand zijn er presidentsverkiezingen en de PRI-kandidaat, Enrique Peña Nieto, wordt door Televisa al gepresenteerd als onvermijdelijke winnaar.

Dit is tegen het zere been van veel studenten. Ze zijn moe van de corruptie, de voortslepende drugsoorlog, de ellendige banenmarkt, het gebrek aan perspectief, de uitbuiting van arme boeren. Tijdens een bijeenkomst vorige maand, kreeg Peña Nieto de wind van voren. Naar verluidt moest hij zich opsluiten op een toilet om aan de woedende studenten te ontkomen.

Vlak hierna kwam de hashtag #yosoy132 (ik ben 132) op twitter bovendrijven. En sindsdien hebben tientallen studentengroepen van verschillend pluimage de handen ineen geslagen. Eind mei vond er de eerste grote demonstratie plaats, waarbij zesduizend studenten vreedzaam demonstreerden. Gisteren zou er een plaatsvinden in Mexico Stad.

De studenten hebben goed gekeken naar de Occupy-beweging in de VS. Er zijn grote onderlinge verschillen, maar tijdens de demonstraties wordt daar niet over gesproken. Naar buiten toe wordt een eensgezind front opgetrokken. Provocateurs, infiltranten, etc. worden niet geslagen, maar gefilmd. En tegen de media wordt poeslief gedaan. De studenten hebben het goed door: de politieke strijd wordt in de media bepaald.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Terug naar huis

DATA - De crisis heeft veel gastarbeiders naar huis gedreven, zo gaat het verhaal. Vooral Mexicanen zouden en masse de VS de rug toekeren en de grens weer oversteken. Voor landen die afhankelijk zijn van de terugestuurde lonen, de zogenoemde remittances, is dit een enorme strop.

Uit de meest recente data van de Wereldbank (bijgewerkt tot en met 2010) lijkt dat mee te vallen, tenminste voor de meeste gebieden. Oost-Europa kreeg flinke klappen. Onderstaande grafiek laat het bedrag aan wereldwijde remittances zien. Deze geldstromen bestaan uit private overboekingen van buitenlandse arbeiders die minimaal een jaar in een gastland verblijven (zie volledige definitie onderaan).

De wereldwijde dip leek niet lang te duren.

widgetContext = { "url": "http://data.worldbank.org/widgets/indicator/0/web_widgets_3/BX.TRF.PWKR.CD.DT/countries/1W", "width": 480, "height": 250, "widgetid": "web_widget_iframe_23ecd38f6d72736c8224e68512c76cf0" };

Data from World Bank


De PIIG’s

Opmerkelijk is de daling van Griekenland na 2008. Je zou juist denken dat met de verslechtering van de economie meer Grieken naar het buitenland vertrekken. Of zouden die expats hun eurootjes niet terugzenden (of niet via de officiele kanalen)? Ook van Ierland zou je een grotere stijging verwachten. Italianen daarentegen sturen steeds meer geld terug naar huis.

widgetContext = { "url": "http://data.worldbank.org/widgets/indicator/0/web_widgets_3/BX.TRF.PWKR.CD.DT/countries/GR-ES-IT-PT-IE", "width": 480, "height": 250, "widgetid": "web_widget_iframe_8c6b20b8635764adaaf7e390e4834fe4" };

Data from World Bank

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende