Mediahype met groot maatschappelijk effect

Daniël de Rijke schreef eind 2013 een open brief aan minister Schippers over hoe hij als ex-kankerpatiënt moeilijker een nieuwe zorgverzekering kon afsluiten. De brief ging viral. Zijn vader Frank Bokern blikt nu terug op de mediahype. Met de kreet ‘Daniël had kanker. En nu is hij boos’ wist mijn zoon Daniël de Rijke half december een enorme mediahype te veroorzaken. Daniël was erachter gekomen dat hij als ex-kankerpatiënt niet zomaar meer in aanmerking komt voor elke zorgverzekering. Toen zijn open brief aan minister Schippers niet onmiddellijk werd beantwoord, besloten Daniël, zijn moeder en ondergetekende om wat reuring te veroorzaken via de (sociale) media. Dat had verbluffende gevolgen. Het blog waarop de brief was te lezen kreeg in een paar dagen meer dan 85.000 pageviews. Maar liefst 805.000 unieke Twitteraccounts ontvingen een of meer tweets. En alleen al via de landelijke, traditionele media kwam het verhaal bij 7,93 miljoen mensen terecht. Bij elkaar opgeteld heeft bijna half Nederland in een paar dagen tijd kennis kunnen nemen van het verhaal van Daniël. De brief ging ‘viral’. Ook Sargasso bracht al snel een bericht. Dus dat reuring maken is wel gelukt. Maar daar was het Daniël natuurlijk niet om te doen. Die reuring was alleen maar nodig om aandacht te krijgen voor het onderliggende probleem: in Nederland is er kennelijk sprake van risicoselectie en uitsluiting. En niet alleen bij mensen die ziek zijn, wat natuurlijk al erg genoeg is, maar zelfs bij mensen die ziek zijn geweest. Dat was ook het belangrijkste thema in de open brief. Het ging Daniël er niet zozeer om dat hij zich niet overal meer aanvullend kon verzekeren voor fysiotherapie, de kwestie was groter en principiëler, zoals hij zelf al schreef: ‘Waarom wordt het mij niet mogelijk gemaakt vrij te kunnen kiezen tussen zorgverzekeraars?’

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Het verhaal dat je blijft volgen

MINIMAX - Ik kijk de laatste tijd bijna geen tv meer, ik bezoek Twitter nog maar sporadisch, ik zit zelden op Facebook en ik volg het nieuws bijna niet meer. Het is dat ik heel soms nog een krant onder ogen krijg en dat ik dit weekend veel in de auto heb gezeten, waardoor ik wist dat er twee jongetjes waren vermist en dat hun vader zelfmoord had gepleegd. De hype was mij, wil ik maar zeggen, niet geheel ontgaan.

Je weet eigenlijk meteen als zulk nieuws tot je komt, dat het allerergste is gebeurd. De vader heeft zijn kinderen meegenomen, de dood in. Uit wraak, uit wanhoop, uit liefde, wie zal het zeggen. Tegelijk was er iets in mij dat bleef hopen ongelijk te hebben. Ik denk dat het in de eerste plaats die hoop is dat je het verhaal wil blijven volgen. En dat het die hoop is die mensen ertoe beweegt mee te willen zoeken. Ook al weet je dat die hoop tevergeefs is.

Dan is er natuurlijk ook het gruwelijke dat aan je trekt. Op de radio vertelde een woordvoerder van de politie dat ze op zoek waren naar spanbanden. Oranje spanbanden, als ik mij niet vergis. Of je nu wil of niet, je hoofd vertelt je allerlei scenario’s over wat er met die spanbanden gebeurd zou kunnen zijn.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Is dat nou zo moeilijk?

Resumé. Verstervend relopinieblad zoekt aandacht en schiet met hagel op GroenLinks kamerlid Mariko Peters. Verslikt zich in beschuldiging van kinderontvoering, maar raakt toch doel. Peters heeft in 2005, als ambassademedewerker in Afghanistan, advies gegeven over subsidietoekenning aan een cultureel initiatief van haar tegenwoordige partner. Volkskrant en Geenstijl bijten zich vast in zaak. Komkommerhype geboren. E-mails maken duidelijk: ten tijde van subsidie-aanvraag is relatie ontluikende. Destijds minister Bot: Peters zat fout. Na te lang als een konijn in de koplamp van de media te hebben gestaard begrijpen Peters en GroenLinks: reactie is nodig. Dus interview in het NRC en verzoek aan Buitenlandse Zaken voor onderzoek. Uitslag volgens GroenLinks: hoi hoi Peters zat niet fout! Volgens Peters zelf: ook hoi, maar met een ontluikende zelfreflectie die in het NRC ontbrak, erkent ze eindelijk dat ze toch ook niet helemaal goed zat.

Het zaakje kent slechts één relevante vraag. Was er ten tijde van de advisering aan het Prins Claus Fonds meer dan een professionele verhouding tussen Peters en haar huidige partner?

Het NRC van 9 augustus:
Mevrouw Peters, begrijpt u de ophef over de beschuldiging van vriendjespolitiek?
Ja, ik las de mails gegeneerd terug. “Maar ik weet dat ik destijds integer heb gehandeld”. “Ik zou informatie verzamelen over het project […] Het Prins Claus Fonds heeft later zelf […] een oordeel geveld.”
Het heeft de schijn van vriendjespolitiek. U vindt van niet?
Ik begon toen verliefde gevoelens te hebben voor een man die later mijn partner werd. “Alleen was dat toen in een ontluikende fase. De vraag is natuurlijk of ik daardoor een gekleurd advies aan het Clausfonds heb gegeven.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hilarische Wieners en Oliejunks

Wiener Wuerstchen/Bron: Wikimedia, Frank C. MüllerJe hoort er niet zo veel meer over, de hype lijkt over gewaaid, althans uit de media. Maar het is natuurlijk geen hype – een hype is opgewonden nieuws dat uiteindelijk nergens over blijkt te gaan. Senator Weiner die zijn piemel twittert, dat is een hype. Kolommen worden daarover volgeschreven. Maar over de onthullingen die WikiLeaks nog steeds doet horen we nu niet veel meer, en dat is niet omdat het niet schokkend of onthullend is. Via Alternet, vind ik bijvoorbeeld deze recent gepubliceerde cable (ik citeer alleen het begin, lees de hele cable nr. 178082):


SUBJECT: (S/NF) EXTREMIST RECRUITMENT ON THE RISE IN SOUTHERN PUNJAB […]a sophisticated jihadi recruitment network had been developed in the Multan, Bahawalpur, and Dera Ghazi Khan Divisions. The network reportedly exploited worsening poverty in these areas of the province to recruit children into the divisions’ growing Deobandi and Ahl-eHadith madrassa network from which they were indoctrinated into jihadi philosophy, deployed to regional training/indoctrination centers, and ultimately sent to terrorist training camps in the Federally Administered Tribal Areas (FATA). Locals believed that charitable activities being carried out by Deobandi and Ahl-e-Hadith organizations, including Jamaat-ud-Dawa, the Al-Khidmat Foundation, and Jaish-e-Mohammad were further strengthening reliance on extremist groups and minimizing the importance of traditionally moderate Sufi religious leaders in these communities. Government and non-governmental sources claimed that financial support estimated at nearly 100 million USD annually was making its way to Deobandi and Ahl-e-Hadith clerics in the region from “”missionary”” and “”Islamic charitable”” organizations in Saudi Arabia and the United Arab Emirates ostensibly with the direct support of those governments. Locals repeatedly requested USG support for socio-economic development and the promotion of moderate religious leaders in the region as a direct counter to the growing extremist threat. End Summary.

In de cable wordt uitgelegd hoe moslimextremisme wordt gefinancierd door Saoedi-Arabische geldschieters en hoe de plaatselijke gematigde religieuze groeperingen in Pakistan worden verdrongen door deze fundamentalisten.

Vaak klinkt verontwaardiging in Nederland over de islam en wordt gemakshalve aangenomen dat het de aard van de islam is die aanzet tot geweld van moslim fundamentalisten. Als dat al waar zou zijn – wat ik betwijfel – dan moeten wij beseffen dat we daar in belangrijke mate aan hebben bijgedragen. Al Qaeda is ooit begonnen met financiële en logistieke steun van Amerikanen en Saoedi-Arabië om als onderdeel van de moedjahedien tegen de Russen te vechten. En ook nu nog geven wij op een indirecte manier steun. Uit de hier geciteerde cable blijkt dat een deel van het geld dat wordt verdiend met olie wordt gebruikt om terroristen te steunen.

Verslaafd
Verder laat dit zien hoe scheef en vertekend ons beeld is van het Midden Oosten, en vooral wat de Westerse rol daar is. Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten zijn belangrijke bondgenoten van het Westen omdat zij voor een stabiele aanvoer van olie zorgen. Maar feitelijk gedragen wij ons als junks die afhankelijk zijn van hun oliedealer die goed aan ons verdient. Wij durven niet te protesteren als hij het geld gebruikt om terreurorganisaties mee te financieren. In plaats daarvan sturen we onze militairen om “hearts and minds” te winnen of om een politie academie op te zetten, maar dat is dweilen bij een open kraan – als het al zou werken.

Nooit genoeg
Als echte junks hebben we ook nooit genoeg van onze drug. In een andere cable wordt beschreven hoe de regeringen van diverse landen (China, Denemarken, Rusland, VS, Noorwegen en Canada) de olie claimen die zich bevind onder het ijs van de Noordpool en die mogelijk bereikbaar wordt als het poolijs gesmolten is door de klimaatverwarming. In die kringen vindt men geen klimaatsceptici, dat is voor gewone mensen zoals u en ik. Regeringsleiders zien in deze aankomende ramp juist een nieuwe mogelijkheid om meer olie te winnen: een kwart van de wereld olie reserves zit in dit gebied.

Hilarisch
Belangrijker en vooral vermakelijker is het echter om te weten dat een “wiener” (anders gespeld, zelfde uitspraak) naast een Duitse worstsoort ook een kinderlijke benaming voor het mannelijke geslachtsorgaan. De Senator twittert dus zijn eigen naam, hilarisch vindt u niet?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laat mensen rustig dood zijn

Ramses Shaffy in Mei 2007 (Foto: Flickr/Robby van Moor)

Gisteren overleed Ramses Shaffy. Dat was een prachtige vent met prachtige muziek. De mediahype die vervolgens losbarstte was echter tenenkrommend. Net als bij zeg Martin Bril werd de man op TV en radio bijkans heilig verklaard. Van Boulevard tot Pauw en Witteman, sterker nog, tot aan élk actualiteitenprogramma toe werd de dood van Ramses Shaffy beweend. Goede kans dat dat nog even aanhoudt, tot de volgende dode BN-er althans. Mensen mogen niet meer gewoon rustig doodgaan.

Bij Ramses Shaffy is het best begrijpelijk. Een aimabele drinker, held voor de babyboomers die hoofdredacteur zijn van de diverse actualiteitenprogramma’s in Nederland. Hij schreef enkele grote Nederlandse klassiekers als ‘Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder’ en ‘Het is stil in Amsterdam’, wat daadwerkelijk prachtige nummers zijn. Maar geen man met een uitgebreid oeuvre. Althans, dat had hij wel, maar het is moeilijk mensen te vinden die meer dan vijf nummers van hem kennen. Daarnaast was een flink deel van zijn bekendheid ook nog te danken aan running mate Liesbeth List, die ook de afgelopen jaren toen Shaffy al helemaal niets nieuws op de planken bracht, nog overal mocht komen opdraven om te vertellen over Shaffy (en heel soms over zichzelf).

Natuurlijk dient zo iemand flink geëerd te worden. Echter wat deze dinsdag te aanschouwen was is geen eren, dat was lijkenpikkerij. Bij gebrek aan geld of zin of beiden duiken alle media van Nederland op het verscheiden van een BN-er. Net als eerder bijvoorbeeld rondom het overlijden van Martin Bril of Michaël Zeeman. HPdeTijd gaf bij die gelegenheden als enige nog wat tegengas aan de heiligenverering.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mediabankieren, zo doe je dat

klaaswilting
Dakkapellen, flatscreens, auto’s, keukens, vloerverwarming, jacuzzi, mountainbikes en surroundsets. We kochten ons gek op afbetaling. Lage rentes. Moest je niet moeilijk over doen. Geld moest rollen. Frisia Financiering, onderdeel van DSB, adverteerde overal. Tot in de VPRO-gids. Geld lenen deed je, en je lulde er niet over. Kijk liever naar onze schoorsteenmantel van siermarmer! Weemoedig denken wij aan Frits Bom als de Leenman, Edward Niessing als aanprijzer van vele interessante leenconstructies in DSB-commercials.

Maar toen begon de handschoen toch een beetje te wringen. Was het geen crisis ofzo? Wacht eens even, is er niet een regel: ‘Wie niet kan sparen, moet ook niet lenen?’ De salonkapitalist voelde zich ineens gedupeerde. RTL floot in feite met programma’s als Een dubbeltje op zijn kant en Geen cent te makken die ruimhartige adverteerder terug en zei boos tegen de betraande gezichten, grauw van shag en Senseo: ‘Waarom heb je zulke leningen afgesloten?’ De hooivorken bonsden ook aan de deuren van Tros Radar. Help! We betalen nog jaren voor de auto die we al vijf jaar geleden weer weg deden! Wij konden de kleine lettertjes niet lezen, echt niet!

Geen nood, riep ene Pieter Lakeman, econoom en schrijver. Talloze malen reed hij op en neer naar het mediapark. Hij stookte het vuurtje flink op in een memorabele uitzending in Goedemorgen Nederland, begin oktober. ‘Ik zal hoogstpersoonlijk de pop van Dirk Scheringa, de verkwistende sater uit Wognum, verbranden. Komt u maar mevrouw, sluit u maar achteraan in de rij. Kan iemand mijn gezicht even poederen, ik moet vijftig mediaoptredens doen. Ik heb het beste met de gedupeerden voor!’

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mediahype rond zeilmeisje ook eigenbelang

Zeilboot (Foto: Flickr/jimtsap)

De naweeën van de zomer worden volledig beheerst door de perikelen rond Laura Dekker, het zeilmeisje. Laura wil de wereld rond zeilen, maar onder meer de leerplichtwet en de Raad voor de Kinderbescherming zitten haar in de weg. De rechter besliste vrijdag dat Laura nog even moet wachten op haar plekje in het Guinness Book of Records, haar doel.

De zaak heeft een wereldwijde mediahype veroorzaakt. Van Nederland tot Nieuw-Zeeland en van de Verenigde Staten tot Duitsland; iedereen wil graag weten of de 13-jarige op reis mag. Het is één grote show, aangewakkerd door een artikel in het AD. Juist die mediahype schiet sommigen nu in het verkeerde keelgat.

Minister Rouvoet verklaarde vrijdag vlak na de rechtszaak: “Een publicitaire hype lijkt mij niet in het belang van Laura en deze zaak.” Waarom de hype niet in het belang van Laura is, dat laat de minister achterwege. Hij suggereert wel dat alle uiteenlopende opinies over de zaak de Raad voor de Kinderbescherming op een dwaalspoor kunnen zetten.

Op de opiniepagina van de Volkskrant sluit de psycholoog en voormalig voorzitter van Defence for Children International Philip Veerman zich aan bij de boodschap van de minister voor Jeugd & Gezin. De psycholoog concludeert: “Aandacht van media werkt als een stoorzender, leidt af en geeft Laura valse hoop dat als de media nu maar uitpakken ze wel haar zin zal krijgen. Maar de kinderrechter zal zich niet laten beïnvloeden door de media.”

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.