Een gregoriaanse antifoon met magische bijwerkingen

De gregoriaanse antifoon 'Media Vita' is een merkwaardig lied. Dit liturgisch canticum, dat werd gezongen in de vastentijd vóór Pasen, werd door de kerk bij herhaling verboden. Het werd namelijk ingezet voor magische effecten die per definitie niet bepaald strookten met de opvattingen van de christelijke kerk. Eerst iets over het wat en waar. De tekst van dit canticum is vrij oud. Het werd oorspronkelijk in 1613 door de historicus J. Metzler toegeschreven aan Notker de Stotteraar (ook wel genoemd Notker van Sankt Gallen, ca. 840-912), de bekende benedictijnse auteur, componist en poëet. Later onderzoek wees echter uit dat de tekst waarschijnlijk uit de achtste eeuw stamt. Onderzoekers zoals Louis Holtz voeren de tekst zelfs terug op een byzantijns origineel. Het lied werd al snel op muziek gezet, werd het lijflied van de kruisvaarders en won snel vanaf de late Middeleeuwen aan populariteit. Dit was een hectische periode waarin de mensheid frequent bedreigd werd door golven van hongersnood, epidemieën en oorlogen, gevolgd door tijden van de inquisitie en heksenvervolgingen.

Door: Foto: © Sargasso logo Goed volk
https://www.youtube.com/watch?v=r-WqATGgx8c

Closing Time | Magie op straat

, door

Op de jij-buis komen soms heel bijzondere moment voorbij….

Nu is de strot van dat mantelpakje wel zo ontzettend goed, dat het niet zomaar een spontaan intermezzo op een Brussels pleintje kon zijn. En jawel… hier het hele verhaal van reggae busker Lampa Faly ( na 1 min. 30″ bent u weer bij het eerste filmpje) en nog meer na de ‘lees verder’.

De zangeres in kwestie is niemand minder dan Dasha Pearl, die als een soort Mata Hari een Franse talentenjacht overdonderde, waar verder weinig bekend van is en die in dezelfde dagen van het eerste filmpje ook in Brussel op straat actief was met o.a. de Piccolo Dixieland Band.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: © Sargasso logo Goed volk

Goed volk | Kruisen in het rituele landschap

, door

ACHTERGROND - Dit is het tweede en laatste deel van het artikel “Kruisen in het rituele landschap”. Vorige week heette het nog “Kruisen in de openbare ruimte“, maar zelfs binnen één week kan een auteur last krijgen van ‘voortschrijdend inzicht’.

Het eerste deel had een inleidend karakter en ik onderscheidde onder meer de termen regulier geloof, volksgeloof, bijgeloof en magie – die alle vier een rol kunnen spelen bij dit soort kruisen – en ik liet zien dat magie zelfs kan doordringen in het volksgeloof. Ook merkte ik op dat deze begrippen niet scherp zijn afgebakend. In dit tweede deel, dat ook los van de inleiding kan worden gelezen, krijgt het één en ander handen en voeten door concrete voorbeelden. Maar omdat ook het onderscheid tussen de verschillende kruisen de nodige schaduwgebieden kent, eerst iets in het kort over de indeling hiervan.

Indeling naar motief

Er zijn twee recente wetenschappers die de kruisen in het veld naar motief ingedeeld hebben: Nackaerts (1950) en Egelie (1983). De eerste, een Vlaamse pater, verdeelde de kruisen in vier families: geloofskruisen, memoriekruisen, kerkhofkruisen en rechts- en zoenkruisen.

Godfried Egelie bouwde hierop voort en kwam tot het volgende overzicht: 1. rechtskruisen, 2. memoriekruisen en 3. vroomheidskruisen. De laatste categorie deelde hij op in 3a. devotiekruisen (opgericht zonder directe aanleiding maar gewoon een uiting van het geloof) en 3b. dankbaarheidskruisen, een soort ex voto’s die opgericht zijn als dankbaarheid voor bijvoorbeeld het genezen van een ziekte, en 3c. overige kruisen, waaronder alle kruisen vallen die niet onder de overige categorieën vallen, zoals de hagelkruisen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het wonder van München
(Hoe Marco van Basten mij betoverde)

, door

San Marco, de patroonsheilige van de onmogelijke doelpunten Waar ter wereld ik ook op het veld stond, elke bal van links nam ik vol op de pantoffel. Ze vlogen meestal door een ruit, of kwamen in een met kroos bedekte sloot terecht. Uren heb ik in de bosjes naar voetballen gezocht; sommige vriendjes wilden op den duur niet meer voetballen. Vanaf mijn tiende voetbalde ik dus nog maar alleen, en moest ik de voorzetten van links simuleren door de bal via een stoeprand naar me toe te laten stuiteren.

25 juni 1988 is de dag na de tweede verjaardag van mijn kleine broertje. Mijn ouders hebben in al hun wijsheid besloten om de verjaardag een dag uit te stellen, zodat ze in elk geval niet twee dagen het huis vol hebben. Ik ben zes. Op de foto’s zie ik de vrienden en kennissen van mijn ouders in hun gloriedagen. Ze zijn denk ik tien jaar ouder dan ik nu ben, eind dertig – sommigen begin veertig. Over enkele weken gaan ze net als wij met de vouwwagen op vakantie naar de Vendee. Daar houdt men zich dan onledig met boekjes lezen, tafeltennis, zwemmen en toatjes eten. De kinderen drinken oranje ranja en soms is er ook groene, maar die heb ik nog nooit in de Appiehap bij ons in de buurt gezien. Ik vind groene ranja lekkerder dan oranje ranja. Heel soms mogen we orangina.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour

Quote du Jour | Magie en wetenschap

, door

Considered in broader historical context, Newton’s mysticism was hardly novel. The Italian Renaissance was inspired in large part by the idea that the universe was a harmonious whole and the heavens emanated continuous influences over all things on earth. These harmonious influences could, moreover, be divined through number and manipulated by math. Those who concerned themselves with such matters were astronomers, astrologists, mystics, and mathematicians, often bound up in the single person of a Magus.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Waar houdt wetenschap op en begint de magie?

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

De astrologische klok combineert wetenschap en magie (foto Flickr/elgweilointrepido.com)

In dit Darwinjaar is er in het kader van zijn evolutietheorie al veel geschreven en gediscussieerd over het verschil tussen wetenschap en non-wetenschap, in het bijzonder het geloof. Aanhangers van de evolutietheorie en wetenschap in het algemeen benadrukken dat Darwin’s theorie wetenschappelijk is en daarom meer waar is dan ideeën die op geloof of een heilig boek gebaseerd zijn.

Verdedigers van het creationisme beweren aan de andere kant dat Darwin’s theorie ook maar een theorie is, waar je ook al dan niet in kan geloven. Overigens zijn dit niet alleen de ‘domme Amerikanen’, volgens recent onderzoek gelooft de helft van alle Britten ook niet in de evolu- tietheorie.

De pseudowetenschappelijke zus van het creationisme, Intelligent Design, gaat nog een stap verder en giet een wetenschappelijk sausje over Genesis. Zij vragen zich openlijk af waarom hun wetenschap niet wordt geaccepteerd en die van Darwin en zijn volgelingen wel.

De gebruikelijke respons van bloggers hierop is vaak het vrolijk belachelijk maken van de lieve domme gelovigen. Maar zoals zo vaak gaat ook achter dit hoongelach een onzekerheid schuil: want wat is precies het verschil tussen wetenschap en geloof, hoe kunnen we wetenschap van pseudowetenschap, alchemie en magie onderscheiden?

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.