Latijn Archives - Sargasso

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Abolitio nominis

4 januari 2011 , 15:55 , door Bart Berman

Als schrijver van stukken en stukjes over de actualiteit van Latijnse uitdrukkingen bedank ik het Nederlands Republikeins Genootschap (NRG), want het bezorgt mij een aanleiding om het Latijnse begrip abolitio nominis te gebruiken.

Het NRG wil, dat de naam van wijlen prins Bernhard verwijderd wordt uit het straatbeeld. Iemand met de echte en vermeende fouten van Bernhard “verdient het niet” dat er straten naar hem worden genoemd.

Dit verwijderen van iemands naam is een ritueel van extreme vijandschap. Sinds oude tijden wordt het beoefend door machthebbers en rebellen die het gebruiken om zelf machthebber te worden.

De Romeinen, de sprekers van het Latijn, waren meesters in het uitwissen van namen. Zij “verdienen” dan ook, dat deze praktijk met een Latijnse term wordt aangeduid: abolitio nominis – afschaffing van iemands naam. Er zijn nog opschriften op Romeinse ruïnes die de sporen ervan dragen, dat er een naam is weggewerkt. Het is voor het NRG hopelijk niet ontmoedigend, dat het vaak goed bekend is wiens naam er op deze manier voor eeuwig aan de vergetelheid is prijsgegeven.

Later, toen Rome allang ten onder was gegaan maar het Latijn nog steeds de taal van de geleerden was, ging men deze naamsvernietiging damnatio memoriae noemen (letterlijk: veroordeling van de herinnering).

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nam tua res agitur, paries cum proximus ardet

11 december 2010 , 13:00 , door Bart Berman

In het Noordhollands Dagblad stond enkele dagen geleden een bericht dat mij nu pas bereikt heeft, maar dat ik u niet wil onthouden. Het is, in meerdere betekenissen van dat woord, adembenemend.

Onder de kop “Zorg voor kwetsbare luchtwegpatiënten” worden er in dit bericht twee inwoners van Hoorn geïnterviewd, die gezondheidsproblemen hebben gehad door de rook van houtkachels in hun straat. Een van de twee moest ettelijke keren per dag overgeven. De ander kreeg een ademhalingsprobleem. De buren waren niet te vermurwen. Het ene slachtoffer van de misschien knusse, maar in elk geval giftige houtkacheltjes zag zich gedwongen haar huis te verlaten en bij haar ouders te gaan logeren, de ander moest in de badkamer gaan slapen omdat dit in huis nog de enige plek was waar hij kon ademen.

De burgemeester verloste hen uit hun ellende door de buren het stoken te verbieden. Hij kon dit doen omdat het bouwbesluit van de gemeente Hoorn een artikel 7.3.2 bevat, waarin bepaald wordt dat je met de rook die je produceert de omgeving geen hinder mag aandoen.

Nu, enige tijd later, wil de burgemeester deze bepaling schrappen zodat de stookverboden ongedaan kunnen worden gemaakt. Zijn argument is, blijkens een brief aan de raadsleden die ik op het internet vond, dat hij niet weet wat hij onder hinder moet verstaan.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Veritas odium parit

3 december 2010 , 13:00 , door Gastauteur

Dit is een gastbijdrage van classicus Bart Berman. Op zijn blog Demodokos verbindt hij regelmatig een oude Latijnse of Griekse spreuk met het hedendaagse nieuws.

Waarom is men zoveel kwader op WikiLeaks dan op elkaar? Om dat te begrijpen moeten we twee soorten waarheid van elkaar onderscheiden. De ene is draaglijk en de andere niet.

Verplaatst u zich eens in een hooggeplaatste die bekend staat als een een ijdeltuit, een onbetrouwbare partner en een corrupteling.

Het is heel goed mogelijk, dat u het prima vindt om dit te zijn. Dan blijft u natuurlijk kalm en ontkent alle drie de vervelende eigenschappen op superieure wijze. Tja, zegt u er misschien nog bij, het is wel wat saai, maar het is de waarheid: ik ben maar gewoon zoals het hoort. Vervolgens gaat u vrolijk door met ijdel, onbetrouwbaar en corrupt zijn.

Ook is het mogelijk dat het u dwars zit. Dan ontkent u het niet kalm maar heel opgewonden. Vervolgens erkent u de hypothetische mogelijkheid dat het waar zou kunnen zijn als het zo was (u “beraadt zich”). Daarna zegt u dat het waar is maar dat u dat zelf niet wist. Tenslotte biedt u als een eerlijk mens, recht door zee en gelouterd op indrukwekkende wijze uw excuses aan. U komt ten val, of nog net niet. Geweldig. Een koningsdrama.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Divitiae sunt causa malorum

30 november 2010 , 09:52 , door Gastauteur

Dit is een gastbijdrage van classicus Bart Berman. Op zijn blog Demodokos verbindt hij regelmatig een oude Latijnse of Griekse spreuk met het hedendaagse nieuws.

Een van de rijkste mensen, Warren Buffet, pleit voor hogere belasting van de zeer hoge inkomens (megarijken, in het taalgebruik van mijn onvolprezen bron nu.nl). Ergens anders merkt hij op: “There’s nothing material I want very much”. De Romeinse filosoof Seneca uitte zich in dezelfde geest. Divitiae sunt causa malorum, beweerde hij zelfs, Rijkdom is oorzaak van rampen. Met die rampen bedoelde hij, dat rijkdom afleidde van het streven naar deugd.

Seneca is er financieel niets minder van geworden dat hij deze mentaliteit uitdroeg. Tot aan zijn dood is hij de rijkste mens ter wereld gebleven. Er zijn er die hem dat verwijten, maar dat riekt naar jaloezie op iemand die al tweeduizend jaar dood is. Ook Buffet gunnen we zijn rijkdom. Suum cuique – ieder het zijne. Vooral als hij er zelf zo tactvol over praat.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

PvdD kent zijn klassiekers wel

2 april 2008 , 16:30 , door Gastauteur

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Ditmaal voor ZeitGeisty, die het opstuurde via de mail.

En voorts zijn we van mening dat er een einde moet komen aan de bio-industrie.

Aldus Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren gisteren aan het einde van haar betoog over Wilders in het debat over Fitna. Een grap? Ja inderdaad, hoewel sommigen daar anders over denken.

Wat blijkt: de Romeinse senator Cato de Oude haalde ongeveer dezelfde ‘grap’ uit door na elk betoog het volgende te oreren: ?Ceterum censeo Carthaginem delendam esse.? Dat is goed Latijn voor: ?En verder ben ik van mening dat Carthago vernietigd moet worden.?

De Partij voor de Dieren heeft deze historische anekdote inderdaad naar het heden vertaald, bevestigt een medewerker van de Tweede Kamerfractie. Elk betoog van de PvdD eindigt met de opmerking over het afschaffen van de bio-industrie. De opmerking van Thieme werd door de meeste Kamerleden begrepen en met luid geklop onthaald.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.