Kunst op Zondag | Joana Vasconcelos

Om nog even op kitsch terug te komen: Joana Vasconcelos (Portugal) verheft kitsch tot kunst. Neem ‘De Bruid’: Een kroonluchter die bij nadere beschouwing uit duizenden tampons blijkt te bestaan. Vasconcelos bedoeling is de hypocrisie rond de onderdrukte vrouwelijke seksualiteit op ironische en dubbelzinnige wijze aan de orde te stellen. A Noiva (The Bride), 2001-2005. Zou het hart van die bruid gewoon een pomp zijn (zei Eric Wiebes in Zomergasten) of een orgaan waar in de hoeken van elke kamer gevoel ligt opgestapeld? In Coração independente vermelho (rood, onafhankelijk hart) verbindt Vasconcelos goedkoop rood plastic bestek met de Portugese fado. Het hart wordt begeleid door drie fado’s, Estranha Forma de Vida (Vreemde manier van leven), Gaivota (De zeemeeuw) en Maldição (De vloek), gezongen door Amália Rodrigues.

Foto: Phil Whitehouse (cc)

Kunst op Zondag | Kitsch

Kitsch heet geen kunst te zijn, ook al ontroert het een groot publiek. Kitsch is dus een soort nepkunst?

Een quote uit “Tussen nep en kitsch”.

Kitsch is een eigenaardig soort kunst. Noem het postmodern en het is al weer uit de tijd. Noem het vintage en het is trendy, commerciële uitmelkerij. Noem het retro en het is museumwaardige hype.

Edelkitsch of kunst? Paul McCarthy – Piggies, 2007.
cc Flickr Laure Wayaffe photostream Paul McCarthy

Kunst of überkitsch? Jeff Koons – Seated Balerina, 2017.
cc Flickr Andrew Dallos photostream Artist Jeff Koons 45 foot fall inflatable sculpture Seated Ballerina in Rockefeller Center

Nepkitsch of gejat?

Jeff Koons werd er van verdacht de ballerina te plagiëren van een porseleinen beeldje gemaakt door de in 1993 overleden Oekraïnse kunstenares Oksana Zhnikrup. Het klopt dat die Oekraïnse kitsch door Koons werd opgeblazen. Maar hij had wel de rechten op dat beeld verkregen.

Die heisa én het werk van Koons en McCarthy heeft misschien een andere Oekraïnse kunstenaar geïnspireerd. Kijkt (klikt) u eens bij Oleksandr BalbyshevBallerina Lenochka with Piggies, 2018.

Nu worden er Russen verdacht nogal wat nep de wereld in te sturen om onrust en verdeeldheid te zaaien in ons zo kalme en harmonieus bestaan. Maar bij kitsch moet u toch meer op uw hoede zijn voor Chinezen. Die kopiëren zo veel, zo vaak dat een kitschwinkel in Canada zich genoodzaakt zag tot deze reclame.
cc Flickr Rob Taylor photostream Kitsch 'n Swell in Montreal

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: keith ellwood (cc)

Kunst op Zondag | B(l)a(a)smuziek

Na de ode aan schuifmuziek en de trompet maken we vandaag een drieluik compleet met de tuba.
En om niet meteen met al te “moeilijke” muziek te komen: als een vioolstukje van Paganini op trompet kan (in onze vorige KoZ door Alison Balsom vertolkt), waarom dan ook niet op tuba? Hier in een uitvoering door de in 2006 overleden Griekse tubaïst Giannis Zouganelos.

Behoorlijk virtuoos en toch niet beroemd geworden als de “Paganini van de tuba”. Als zodanig zijn de Amerikaan Harvey Philips en de Fransman Thomas Leleu wel bekend. Harvey Philips speelt tuba achter de paarlen poorten.

Thomas Leleu, toch al wat jaartjes bezig, wordt geafficheerd als `de jonge wereldster op tuba`. Tja, wie op zijn 17e naar het conservatorium gaat, op zijn 19e al een baan in een orkest heeft en op zijn 25e een leuke prijs wint, mag op zijn 30e inderdaad verschrikkelijk jong worden genoemd. Maar goed, luister naar zijn kwaliteiten in:

Finale – Rondo alla tedesca: Allegro uit het Concert voor Tuba, gecomponeerd door Ralph Vaughan Williams.

De in Oostenrijk wonende en werkende jazzmuzikant Jon Sass is minder jong maar kent eveneens een schitterende carrière. Hier een improvisatie met live electronica en video projecties.

Foto: Chris Beckett (cc)

Kunst op Zondag | Toeter

Ter aanvulling op onze dagsluiters, dé muziekhoek van Sargasso, wat meer kunst en muziek (waar we hier slechts een enkel keertje over schreven).

In vervolg op de Closing Time met trombone brachten we vorige week een ode aan schuifmuziek. Vandaag nog wat koperen blaasmuziek. Gewoon uit bewondering voor wat er uit een pijp metaal kan komen.

Lucian Berio heeft bewezen prachtige solostukken te kunnen componeren (de Sequenzas). Hij heeft voor de meeste orkestinstrumenten een Sequneza gecomponeerd. Uit de strijkersgroep is er een Seqenza voor viool, een voor altviool en een voor cello (die later is bewerkt voor contrbas). Voor alle houtblazers is er een Seqeunza.

Voor de koperblazers is er dus de Sequenza voor trombone. Maar niet voor hoorn, niet voor tuba. En voor trompet kwam er pas een Sequenza na lang aandringen van de directeur van het Los Angeles Philharmonisch Orkest.

In Sequenza X wordt de trompet begeleid door de piano, die tot klinken wordt gebracht door de trompet. In de ‘jijbuis’-filmpjes is het slecht te horen, maar de trompet toetert af en toe in de open vleugel en brengt zo de snaren aan het trillen. Voor een fraaie analyse, tekst en uitleg klikt u hier.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Chris Beckett (cc)

Kunst op Zondag | Schuifmuziek

Onze dagsluiters vormen dé muziekhoek van Sargasso en in Kunst op Zondag weiden we daar een enkel keertje over uit.

Maar ik hou van blaasmuziek, bekende ik in deze Closing Time met trombone. Eerder had ik van dezelfde componist (Berio) al een stukje fagot en hobo doorgegeven.

Ik hou bovenal van koperen blaasmuziek en dus kom ik, zoals in die Closing Time verkondigd, terug op de trombone. Het klinkt heel goedkoop als ik zeg: laat die maar schuiven, maar de voor die schuiftoeter zo karakteristieke, deuntjesoverstijgende kwaliteiten, tref je weinig bij andere instrumenten aan.

Met de juiste muzikanten is duidelijk te maken wat die eigenaardige kwaliteiten zijn. Met de uiterst selectieve concerten hieronder doe ik zoveel andere schitterende trombonisten te kort, maar de ruimte is nu eenmaal beperkt,

Om meteen op deze reactie door te gaan: Hier Conny Bauer, solo tijdens de Groninger Zomer Jazz Fietstoer 2017.

Dat doet me denken aan een andere Duiste trombonist.

De in 2005 overleden Albert Mangelsdorff. Beroemd geworden met zijn multiphonics (door een toon te blazen en tegelijk te zingen ontstaan boventonen).

Albert Mangelsdorff – Do Your Own Thing,

Wordt u er wat nerveus van? Dan klinkt u zo:

Foto: © Sargasso eigen werk bij Foute kunst copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

Kunst op Zondag | Foute kunst

Bij ‘foute kunst’ wordt doorgaans gedacht aan kunst die door de nazi’s werd gestolen of kunst ter meerdere eer en glorie van foute regimes. Wij gaan vandaag kijken naar kunst waarbij een foutje is gemaakt bij de realisatie van het werk.

Kunstenaars zijn mensen, dus niet perfect, dus gaat er wel eens wat mis bij het maken van een kunstwerk. Meestal zien we weinig van fout gemaakte kunst omdat de kunstenaar zo’n werk niet aan de openbaarheid prijsgeeft. De fout wordt hersteld (weggewerkt) of het werk wordt vernietigd.

Een door Joost Zwanenburg gemaakt oorlogsmonument haalde het nieuws, omdat een verkeerd vliegtuig was afgebeeld.

Het monument is bedoeld ter herinnering aan de bemanning van een Canadese Halifax bommenrwerper, in de nacht van 16 op 17 juni 1944 neergeschoten bij Alphen aan den Rijn. De kunstenaar schilderde echter een Lancaster-vliegtuig. De kunstenaar gaat die fout herstellen.

In dit filmpje de onthulling van het monument met het ‘foute’ vliegtuig.

Zodra kunst de realiteit weergeeft moet de kunstenaar natuurlijk enorm oppassen, want zelfs artistieke vrijheden worden al snel als fouten gezien.

Emanul Santos maakte een borstbeeld van voetballer Cristiano Ronaldo. Volgens velen leek het absloluut niet op beroemdheid. Emanuel Santos boog voor de kritek en maakt een nieuw borstbeeld.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Eric Garcetti (cc)

Kunst op Zondag | Op verjaardagsbezoek

KoZ 500 maakt ons niet de enige jubilerende kunstvoorziening. Om te voorkomen dat iedereen nu alleen bij onze Kunst op Zondag blijft hangen, nodigen we u uit de komende maanden bij andere jarige kunstprojecten op bezoek te gaan.
Hier onze tips.

Tot en met 4 november: Groninger Museum – Avant-garde in Groningen. De Ploeg 1918-1928, 100 jaar De Ploeg.  De Groninger Kunstkring De Ploeg is 100 jaar geworden. In het Groninger Museum is werk van de eerste Ploegleden te zien, waaronder Jan Wiegers en Jan Altink.

Jan Wiegers – Interieur Bohemien, 1925.
© Groninger Museum Jan Wiegers, Interieur Bohemien

Jan Altink – De rode boerderij. 1924.
© Groninger Museum 7. Jan Altink, De rode boerderij

Tot en met 21 oktober hangt in Museum Wierdenland in Ezinge werk van oud leden van De Ploeg naast werk van huidige leden van de nog immer levende kunstkring. Onder andere:

Aly van der Wal – Dijk bij Aduarderzijl (olieverf op paneel).
© Museum Wierdenland Aly van der Wal, Dijk bij Aduarderzijl, olieverf op paneel

Gijs van der Sleen – Tijden van weleer (analoge fotografie, handafdruk).
© Museum Wierdenland Gijs van der Sleen, Tijden van weleer, analoge fotografie, handafdruk

Op 8 september zullen 20 Ploeg-kunstenaars gaan schilderen bij Museum landgoed de Fraeylemaborg in Slochteren. De resultaten zullen te zien zijn van 14 oktober 2018 t/m 27 januari 2019 in een expositie waar ook Ploegwerken uit de collectie Van Diepen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Kunst op Zondag | KoZ 500 (4)

Dankzij kunstenaars die rechtenvrije afbeeldingen van hun werk beschikbaar stelden, bereikten we 24 juni de 500ste Kunst op Zondag.

We vroegen kunstenaars naar hun 500ste werk. Bij afwezigheid van een 500ste, is elk ander jubileumstuk ook welkom. En degenen die niets met jubilea hebben, vroegen we een ander werk aan ‘KoZ 500’ op te dragen.

Vandaag het laatste deel van onze speciale “jubileum”-tentoonstelling, weer met de toelichtingen van de kunstenaars zelf.

In Prima Mensen (april 2018) ging het onder andere over het werk van Domenique Himmelsbach de Vries, die voor KoZ 500 zijn vijfhonderdste gedenksteen instuurt.

Domenique Himmelsbach de Vries – Kadoelen gedenkplaque.
© Domenique Himmelsbach de vries Kadoelen gedenkplaque, verkleind

Toelichting: “Mijn 500ste gedenksteen: Vorig jaar ramde ik met mijn schip de aanlegsteiger van een jachthaven, waar ik mijn boot net had gerestaureerd. De havenmeester had een stressvolle periode en ik zou minstens € 800,- aan reparatiekosten moeten betalen. Als een alternatief voor de restauratie, bood ik aan om een gedenkplaque van messing te etsen, zeggende:

Dit plakkaat dient ter verdoezeling van de schade, aangericht door Domenique Himmelsbach de Vries zijn legendarisch stupide aanvaring met deze steiger op 21-10-2017.

De havenmeester ging akkoord, hij kon dit gemeenschappelijke avontuur en verhaal waarderen, ik leerde de vaardigheid van het etsen van messing, maakte een nieuw werk in de publieke ruimte, een nieuw voorbeeld van creatief omgaan met problemen en op de koop toe bespaarde ik een paar honderd euro.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Kunst op Zondag | KoZ (3)

Vandaag de derde zaal in onze virtuele expositie ter ere van de 500ste Kunst op Zondag, met werk van kunstenaars die het mogelijk maakten zo ver te komen.

Met de toenemende copyrightsrestricties is het lastig geworden afbeeldingen van kunstwerken te tonen. Gelukkig hebben aardig wat kunstenaars de laatste jaren hun toestemming gegeven afbeeldingen van hun werken in Kunst op Zondag te plaatsen.

Voor de nu lopende jubileumtentoonstelling ‘KoZ 500’ hebben we ze naar hun 500ste werk gevraagd.  Hebben ze zo’n kunstwerk niet, dan is elk ander jubileumstuk ook welkom. Heeft een kunstenaar niets met jubilea dan hopen we op een ander, aan ‘KoZ 500’ opgedragen werk.

In de 500ste Kunst op Zondag presenteerden we de eerste acht kunstenaars. Vorige week de tweede groep van acht en vandaag meer werk van nog eens zeven kunstenaars.
Treedt verder…..

Werk van Gijs Assmann zagen we erder in In Werkelijkheid (2015) en Hacking Habitat (2016). Vandaag:

Gijs Assmann – Gott o Gott, 2009. Aquarel, acrylverf, balpen, touw, collage; .0,30 x 0,21 m.
© Gijs Assmann Gott o Gott 2009

Toelichting: “Geen 500ste werk, wel een “jubileum”-stuk. Aanleiding voor ‘Gott o Gott’ is de vijftigste verjaardag van mijn vrouw. Sindsdien geef ik haar op haar verjaardag een aquarel. Het zijn er inmiddels negen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Kunst op Zondag | KoZ 500 (2)

Om de 500ste Kunst op Zondag (KoZ) te vieren hebben we een speciale jubileumtentoonstelling ingericht.

Kunstenaars die in het verleden hun toestemming gaven afbeeldingen van hun werk hier te vertonen, hebben we opnieuw benaderd en gevraagd naar hun 500ste werk. Als ze zo’n kunstwerk niet hebben dan wilden we graag een ander jubileumstuk. Of, als ze niets met jubilea hebben, een ander werk opgedragen aan de 500ste Kunst op Zondag.

Vorige week exposeerden we de eerste acht kunstenaars. Vandaag en volgende zondagen volgen de anderen. Ga op uw gemak door onze virtuele expositie ‘KoZ 500’. Met toelichtingen van de kunstenaars zelf.

In Strips (2013) lieten we werk van Liesbeth Labeur zien. Ze heeft een roman met tekeningen uitgebracht dat “wel iets met kunst, zondag en 500 te maken heeft”, zo mailde ze naar KoZ.

Liesbeth LabeurEen lamp voor mijn voet (2017).
© Liesbeth Labeur blz 42 uit Een lamp voor mijn voet, 2017Toelichting: “Vijfhonderd jaar geleden brak de Reformatie uit, een 16e-eeuwse beweging van waaruit het protestantisme is ontstaan. In ‘Een lamp voor mijn voet.’ volgen we de Zeeuwse Neeltje, die ongeveer 500 jaar later opgroeit tussen de resten van die Reformatie. Behoedzaam volgt Liesbeth Labeur haar fantasievolle calvinistische personage van jong meisje tot volwassen vrouw.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende