Weg uit de crisis, kansen voor wereldleiderschap

Dit is een gastbijdrage van Worldconnectors Jos van Gennip (voorzitter Society for International Development), Johan van de Gronden (directeur WNF), Hans Eenhoorn (voormalig topman Unilever en associate professor aan Wageningen Universiteit), Leontien Peeters (Business in Development Network), Tineke Lambooy (Universiteit Utrecht, Nyenrode Business Universiteit), Herman Mulder (voormalig topman ABNAmro). Het is crisis. Maar in Londen schijnt donderdag de lentezon. Zal het de uitkomsten van de G20-top aldaar positief beïnvloeden? Zal het de grootheden wat warmer – en harder - doen lopen voor een geïntegreerde, en gedurfde, lange-termijn visie op de aanpak van deze crisis, die zovele gezichten kent? Er lijkt geen andere keuze dan in te zetten op een omslag naar mondiale duurzame ontwikkeling. Vorige maand formuleerde een keur aan geëngageerde leiders uit het politieke, maatschappelijke, religieuze en bedrijfsleven (met Desmond Tutu als beschermheer en aangemoedigd door de Britse premier Gordon Brown) samen de ‘Ubuntu Declaration for a Just and Sustainable World Economy’. Worldconnector en oud ABN Amro topman Herman Mulder droeg bij aan deze Verklaring, die een oproep doet aan de G20 om de crisis vooral als kans te zien. Een kans om expliciet te kiezen voor een duurzamer en rechtvaardiger wereld. En dan niet alleen voor de eigen burgers. Volgens de Ubuntu Verklaring vraagt de weg uit de crisis om een nieuw wereldwijd economisch bestel dat evenveel gewicht toekent aan economische stabiliteit als aan sociale rechtvaardigheid en verantwoord milieubeheer. Al in september 2008 spraken Worldconnectors zich in de media uit over het failliet van de ‘het kan niet op’ economie en de mogelijkheden die de financiële crisis biedt om ferme stappen te zetten richting duurzaamheid. Wij maken ons echter grote zorgen of die ferme stappen ook daadwerkelijk gezet zullen worden. Mede daarom hebben de Worldconnectors de Ubuntu Verklaring ondertekend en per brief aanbevolen aan onze Minister President, hopende dat hij er donderdag inspiratie uit zal putten tijdens zijn tête à tête met hooggeachte collega’s.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bonussen als afleidingsmanoeuvre

Dit is een gastbijdrage van Hugo Vlam.

dnbDe discussie over de bonussen wordt opgeklopt om de werkelijke verantwoordelijken van de kredietcrisis te ontzien. De bonuscultuur is een secundaire oorzaak van de kredietcrisis, primair zijn het de complexe financiële producten met een onterechte goede kredietwaardigheid die de financiële markten verziekt hebben. De grootste Nederlandse banken hebben deze producten zoals collateralized debt obligations en credit default swaps met grote gretigheid ingekocht en zijn dus op de eerste plaats zelf verantwoordelijk. Maar omdat de financiële wereld de laatste decennia zo ongelofelijk complex is geworden hebben we diverse instituties met controlerende taken ingesteld die als onafhankelijke organen oordelen moesten vellen over de risico’s in deze ondoorzichtige markt. De belangrijkste controlerende taken lagen bij De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en laten het nu juist deze organisaties zijn die de banken toestemming hebben gegeven om te investeren in producten met ingewikkelde financiële constructies waarin risico’s op een briljante manier verborgen werden gehouden.

Het gedrag van banken dient zo snel mogelijk gewijzigd te worden en dit wordt nu getracht door de huidige bonuscultuur aan de schandpaal te nagelen. Veel logischer is het om te beginnen bij de bron van het kwaad namelijk de producten zelf. Beleggers die deze producten gekocht hebben dienen nu hun verlies te nemen waarna het verder verboden moet worden dit soort ondoorzichtige producten aan te bieden. Maar wie neemt zo’n beslissing in een tijd waarin alle financiële markten over de hele wereld met elkaar verbonden zijn? Deze taak moet niet aan de banken zelf overgelaten worden omdat deze dan toch wel weer een of andere financiële whizzkid vinden die het beestje een ander naampje kan geven. De beslissing om een halt toe te roepen aan dit soort producten moet normaliter op internationaal niveau genomen worden door een gezamenlijke actie van de Amerikaanse FED en de Europese Centrale Bank (ECB). Maar helaas is de FED privé-bezit van een aantal grote banken en haalt de ECB zijn geld uit de nationale centrale banken van de landen die Euro hebben ingevoerd waardoor we van een onafhankelijke houding weinig hoeven te verwachten. In Nederland wordt nu uit pure onmacht de schuld in de schoenen van de bonuscultuur geschoven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nieuwe hobby: Bonus-bashen

Leuke bonus (Foto: Flickr/roberthuffstutter)

Toegegeven, de bankbobo’s kunnen wel een cursusje “hoe om te gaan met de publieke opinie” gebruiken. We wisten al dat ze zichzelf graag bovenmatig beloonden, maar de bonusuitkeringen van de afgelopen tijd geven toch wel aan dat ze ook in crisistijd een slecht gevoel voor proportie hebben.

En ze zijn vast oprecht die bazen, in dat ze echt vinden dat ze het verdiend hebben en dat ze moeten uitkeren op basis van contracten die eerder zijn overeengekomen. En daar hebben ze een punt, ware het niet dat zonder ingrijpen van de overheid – met ons geld – er waarschijnlijk geen bedrijf was geweest dat een bonus had kúnnen uitkeren.

Terughoudendheid zou dus gepaster zijn, maar de publieke opinie is nu wel een beetje doorgeslagen. Alle bonussen zijn inmiddels als “slecht” bestempeld, ook die van de mensen buiten de toplagen. Maar wat is er nu precies mis met een goede bonus of aandelenregeling?

In de nasleep van de grote publieke verontwaardiging dreigen er nu allerlei regels voor bonussen te komen die het als prestatieverhogend middel ondergraven. Regels als de bonussen afhankelijk maken van de resultaten van het bedrijf als geheel en de bonus of aandelenregeling pas na jaren mogen incasseren zijn niet echt bevorderlijk voor de werklust, aangezien het de kans dat je hem ook echt krijgt kleiner maakt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“Crisis schuld van blanken met blauwe ogen”

blewspanDe Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva heeft op het strand van Copacabana waarschijnlijk iets te lang in zijn kanariegele tanga in de brandende zon gelegen. Want deze -zich doorgaans genuanceerd uitdrukkende- staatsman leek gisteren wel bevangen door een zonnesteek?! Op een persconferentie met de Britse premier Gordon Brown beweerde Lula dat de huidige economische crisis is veroorzaakt door “blanken met blauwe ogen”.

Was de vorige economische depressie nog de schuld van “donkerharige mensen met haakneuzen” deze keer krijgt het arische ras de zwarte piet toegespeeld. “This crisis was caused by the irrational behaviour of white people with blue eyes, who before the crisis appeared to know everything and now demonstrate that they know nothing” (FT.com). Lula heeft zeker een punt als hij de onkunde van de deskundologen aankaart, maar door nu de raciale kaart te spelen begeeft deze Boy from Brazil zich op glad ijs. Lula ging nog even door want vervolgens zei hij: “I do not know any black or indigenous bankers so I can only say [it is wrong] that this part of mankind which is victimised more than any other should pay for the crisis”. Wederom correct van Lula om te benadrukken dat momenteel de echte klappen van de crisis vallen in ontwikkelingslanden, zoals de Wereldbank onlangs aangaf. Maar in een tijd dat de Verenigde Staten een zwarte president van Keniaans-Hawaiiaanse afkomst hebben geeft het geen pas om zo verwilderd langs raciale lijnen te redeneren.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | Krediet

“We want results that yield concrete results and change the world as we know it, […] The day after tomorrow will be too late. The decisions need to be taken today and tomorrow.” (The Independent)

Aan het woord is de Duitse baas, en gelukkig niet ééntje van alweer zeventig jaar geleden.
Het moet natuurlijk niet eenvoudig zijn voor machthebbers aller landen om de kerels die de zakken met al dan niet virtueel geld beheren te dwingen regels te slikken. Twee richtingen tekenen zich op wereldvlak af, en drijven boven op de G20.
Een Amerika dat, samen met een rist landen die al lang willen meegraaien uit de winner-takes-it-all korf, en een coalitie van voornamelijk Europeanen die (eindelijk?) regels willen om dat te kanaliseren.
Beide EU-zwaargewichten, het koppel Sarkozy-Merkel, willen desnoods heel ver gaan in het regelen van das kapital.
Twee van die niet bepaald links te noemen wereldleiders die zich zo expliciet tegen het we-doen-maar-op-en-we-zien-wel verzetten… die kredietcrisis gaat nog wat moois opleveren in de toekomst.
Bonus bij de lezenswaardige analyse van The Independent: het verbluffend kontlikkende patroon in gedrag van werkelijk alle Britse premiers. Daar kunnen zelfs Balkendende of hoeheetieookalweer van België niet tegenop.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende