Einde van de Kraakbeweging? (1)

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag is dat Harm van der Veen, die lange tijd zelf actief was in de Groninger Kraakbeweging. Het artikel verscheen eerder in het lokale ledenblad van GroenLinks Groningen. Een uitspraak van de Hoge Raad legde bijna 40 jaar geleden een gat in de wetgeving bloot, die een legale basis aan het kraken gaf. Sinds 1971 heeft de overheid veel tijd en inspanning nodig gehad om met een adequaat antwoord te komen. Vanaf 1 oktober van dit jaar is er dan eindelijk een wet die het kraken verbiedt. Daarmee is het moment aangebroken voor een analyse van de ontwikkeling van de kraakbeweging en de reactie van de overheid daarop. Een artikel over kraken, maar vooral ook over de kraakbeweging die er op gebouwd werd. Wat men later de 'kraakbeweging' is gaan noemen werd oorspronkelijk eind zeventiger jaren gegroepeerd rond een netwerk voor het 'kraken' van woningen. Zij was door haar successen echter binnen vijf jaar uitgegroeid tot een massale beweging die op vooral anarchistisch-socialistische grondslag een vrijdenkend alternatief wilde vormen voor wat krakers zelf de 'burgerlijke maatschappij' noemden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Subcultuurverbod

Vandaag treedt het kraakverbod in werking. Morgen roepen duizend afwijkenden voor de laatste keer boe. Nijmegen, Kronenburgpark, mocht je je nog willen vervoegen. Hoeveel saaier moet ons land nog worden? Willen we überhaupt nog in de Lonely Planet verschijnen?

De discussie over het kraken wordt helaas zowel door tegenstanders als door de pleitbezorgers van het kraakverbod onder valse argumenten gevoerd. Het gaat namelijk alleen maar over het kraken. De intellectuele mankering van de linkse hoek, slecht in staat zichzelf in breder perspectief te beschouwen: nog steeds hoor je de oude verhalen over leegstand en woningnood. Het klopt, de situatie in de grote steden is niet voldoende veranderd. Leegstand bestaat en woningnood is. Maar de argumenten zijn smal en betrekkelijk. Want ook zonder dakloze studenten en pandspeculanten is het kraakverbod een slecht idee.

Ook de weerzin tegen kraken zou zogenaamd met het feitelijke kraken te maken hebben. Iets met geluidsoverlast en het ‘waarom mag jij wel in een oude loods wonen als ik dat zelf niet durf?’. Terwijl de Haagse anti-kraakwet voortkomt uit een diepe angst voor het oncontroleerbare in algemene zin – een angst die een democratisch parlementariër helemaal niet mág hebben, want als deze ooit de macht over het volk zou mogen verliezen – dan had dat immers zo moeten zijn, het democratisch grondbeginsel. Politieke angst voor anarchie – zodra deze tenminste in wetten wordt gegoten – is daarmee antigrondwettelijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kraken of klagen?

dreadIk heb iets tegen zinloos vrije vierkante meters. Eigenaren van voormalige of toekomstige kantoorpanden zouden behalve een parkeerhal, standaard een keuken en een douche moeten inbouwen, zodat studenten en andere woningzoekenden er in kunnen wonen tegen een laag huurtarief. De sociale woningmarkt in de grote steden moet op de schop: tien jaar wachten voor een doorzonflat in Slotervaart in Amsterdam is ridicuul. Startersleningen voor kopers worden steeds gunstiger, dus laten we hopen dat er een beetje beweging in de woningmarkt komt. Maar wanneer? Het gesprek van 7 oktober jl. in NOVA tussen Arie Slob, fractievoorzitter van de ChristenUnie, en kraakster Maartje was typisch. Slob bluft als hij beweert dat zijn familie op keurige wijze in Amsterdam een woning heeft gevonden. Dat lukt in de meeste gevallen helemaal niet.

Tot zover mijn zorg over de woningnood. Maar dan. Een groep opzichtige krakers. Fossielen uit de oudheid, met de vermaarde dreads als doornenkroon, megafoon als toorts. Ik heb het niet over dat deel van de krakers dat de beste bedoelingen heeft. Genoeg initiatieven kunnen leiden tot levendige culturele broedplaatsen en vreedzame communes. Woongroepen in ecoboerderij die hun eigen bonen doppen: waarom niet, als een gebouw anders toch maar leeg staat? Ik heb het over een ‘harde kern’, de barricadeklauteraars, de megafoonblazers, de kretenblaffers, het leger dat anti tot pro heeft verheven. Wat is nu werkelijk jullie punt? Loop niet te zeiken, dóe iets.

Ja, ze brullen tegen de vrije jongens met stropdassen. Een leusje schreeuwen tegen de rijkerds of de Tweede Kamer. Ik ben onder de indruk. De harde kern extremisten is net zo narrowminded als het volk van de vastgoed-dikkenekken met een roze das en een hummer. Wat de boer niet kent, dat vreet-ie niet.

Betonmolen

Ooit zat ik in een band. We belandden meermaals in een kraakpand. Het blikje Coca Cola dat een van onze muzikanten dronk, werd bijna uit de handen geslagen: Amerikaans imperialisme! De ogen achter de bivakmutsen van het Animal Liberation Front keken ons vrolijk aan vanaf een poster. Mijn pantalon met vouw werd met argusogen door Fons bekeken. Fons had geen achternaam, wel een hoody met een onbeduidende politieke boodschap. Bij deze krakers was een band die een liedje met een refrein speelde een doodzonde. De zaal liep leeg. De zaal liep vol zodra een laptop weer geluiden maakte als van een betonmolen. Er liep vaak een hond rond. Aan het eind van de nacht liep die hond er nog steeds, zijn poten bebloed door de scherven van de flesjes biobier.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kraakverbod gekraakt

krakerDe initiatiefnemers van het wetsvoorstel ‘Kraken en Leegstand’, Ten Hoopen (CDA), Slob (ChristenUnie) en Van der Burg (VVD) lijken hun zin te gaan krijgen. Dankzij de steun van de PVV heeft hun voorstel een (rechtse) kamermeerderheid. Ook de betrokken ministers Eberhard van der Laan en Hirsch Ballin hebben mondeling hun zege gegeven. Hoewel het debat gisteren niet is afgerond, lijkt de kans op een verbod op kraken nu een stuk groter. En dat niet alleen. Om zich van de steun van de PVV te verzekeren hebben de indieners van het wetsvoorstel de maximum strafmaat voor kraken verhoogd naar 1 jaar.

De domme mensen in het land

Arie Slob (CU) verdedigde gisteren zijn wetsvoorstel in NOVA. Zijn stelling luidde dat: “Je met je handen van iemands eigendom moet afblijven”. Een nobel standpunt. Duidelijke Jip-en-Janneketaal ook. Dát begrijpen de domme mensen in het land. Volgens Slob moeten de gemeenten een beter leegstandsbeleid voeren en zorgen dat huiseigenaren hun panden niet langer dan 6 maanden leeglaten. Zou hij het zelf geloven? De VNG en diverse wethouders van grote steden achten dit voorstel onuitvoerbaar. Wie gaat controleren dat panden meer dan 6 maanden leegstaan? Het lijkt evident dat de verantwoordelijkheid verleggen naar de gemeentes de leegstand niet zal oplossen. Sterker nog: de stok achter de deur (krakers) verdwijnt, waardoor vastgoedspeculanten vrij spel krijgen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kraken: het nieuwe lenen?

VPRO’s Tegenlicht zoekt deze weken naar de nieuwe contouren van de wereld na de kredietcrisis: wat wordt de world’s next economic supermodel? Overleeft het kapitalisme? Verschuift de macht van het Westen naar Azië en verschuift de macht binnen landen ook? Blijft in Europa het sociale vangnet bestaan? Of is het straks ook hier ieder voor zich?

foreclosedIn dat kader is het wellicht interessant om te zien dat het kraken van huizen in de VS momenteel een grote vlucht neemt (bron: IPS). De nieuwe havenots die uit hun huis gezet zijn omdat er door banken beslag op is gelegd kraken een van de 19 miljoen leegstaande panden in de VS. Niet alleen maatschappelijke organisaties helpen dakloze gezinnen bij het kraken. Zelfs een Democratisch congreslid riep onlangs op niet het eigen huis te verlaten als er beslag op werd gelegd maar om je eigen huis te kraken.

Zou het ‘kraakmodel’ de world’s next economic supermodel kunnen worden? Of zien we hier slechts een tijdelijke trend opweg naar de herverdeling van alle bewoonbare grotten op aarde?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ouderenkraakpand vreest kraakverbod

Elke week maakt GeenCommentaar ruimte voor een artikel van de satirische website de Speld! Nieuws zonder de ‘feitish’ van de reguliere media.

Bolwerk Rozenrust (Foto: Flickr/Colby Stuart)

‘De vrijstaat van het Noorden’. Zo wordt Bolwerk Rozenrust, een van Nederlands markantste kraakpanden, ook wel genoemd. Al twintig jaar gevestigd te Stadskanaal, maar voor hoe lang nog? Nieuwe kraakwetgeving bedreigt een rustige oude dag voor de krakers-op-leeftijd. De bewoners, allen boven de 65, willen niet naar een aanleunwoning. Maar ondanks massale steun vanuit de Stadskanaalse bevolking lijken de dagen geteld voor de bewoners van Rozenrust.

Rozenrust werd al in 1987 gekraakt door een groep boze ouderen. Zij deden dit uit protest tegen de lange wachtlijsten voor ouderenvoorzieningen. Wat begon als een ludieke actie groeide al snel uit tot een begrip in krakersland. Rikus Koetsinga (89) alias ‘kameraad Koets’ is kraker van het eerste uur. Hij begrijpt niets van het verbod. “Ze denken er veel te makkelijk over, daar in Den Haag. Krakers zijn crimineel, dus die moeten we verbieden. Nou, laat Balkenende hier eens langskomen, samen met zijn moeder. Hij krijgt een heerlijke zelfgebakken appeltaart van ons.” Koetsinga richtte de ‘Aksiegroep GeriKrakers’ op. Met een handtekeningenactie wisten de GeriKrakers ruim 5.000 sympathisanten achter zich te krijgen. Koetsinga: “Stadskanaal en Bolwerk Rozenrust kunnen niet zonder elkaar. Het pand is een broeinest van sociale cohesie en creativiteit. Rozenrust was jarenlang het kloppend hart van de Nederlandse borduurcultuur en leverde aan de VARA het concept voor Lingo.”

“Voor mij is het zonneklaar”, aldus kraakster Leni Zeldenrust (82), “ze zetten ons gewoon op straat. En waar moet ik heen? De wachtlijsten voor aanleunflats en verzorgingshuizen rijzen de pan uit. Met mijn kinderen heb ik geen contact meer sinds die laatste ruzie over de gordijnrail. Ik loop met de dag moeilijker. Het is als vanouds: de zwaksten uit de samenleving zijn weer de dupe.” De Nederlandse kraakbeweging heeft zich solidair verklaard met Bolwerk Rozenrust. Volgens Zeldenrust kan het pand “op versterking rekenen, mocht het tot barricadewerk komen”.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kunst op zondag – Rob Scholte

Rob Scholte, Bemoediging (uit serie Oost west thuis best), 2007.

Rob Scholte was één van de initiatiefnemers van W139. Dat was een kunstenaarscollectief dat in de Warmoestraat een grote alternatieve galerie en werkruimte opzette. In een kraakpand dus. Rob Scholte, een van de grotere hedendaagse kunstenaars, is dus ook zo’n foute kraker uit de jaren 80. And I don’t give a shit.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Kraakverbod

Speculanten die woningen leeg laten staan krijgen met het wetsvoorstel vrij spel. Op die manier worden woningen aan de toch al krappe markt onttrokken en dat vindt de PvdA ongewenst.

Aldus Staf Depla, Tweede Kamerlid van de PvdA, over het wetsvoorstel van CDA, VVD en CU om een kraakverbod in te stellen. Depla vindt het beter om bestaande regels te handhaven dan nieuwe regels te maken. Hij voert aan dat geweld of vernieling door krakers, ook aangevoerd als argumenten voor een kraakverbod, al strafbaar zijn.

Vorige Volgende