Voor wie het nog niet weet: dit is de slotdag van wat het einde van het belangrijkste geopolitieke proces in jaren – had-moeten-zijn. Maar het einde is nog lang niet in zicht. De Britten hebben de hele nacht onderhandelingen geleid waarin meningsverschillen tussen Noord en Zuid onbedoeld groeiden in plaats van slonken. Die arme Ed Miliband. Hoofdonderwerp van discussie was de status van het einddocument. Wordt het een statement, wordt het een verklaring? Eén ding is zeker: het wordt geen nieuw klimaatverdrag. Op Bali is in 2007 afgesproken dat de wereld hier nog 2 jaar voor nodig zou hebben. Twee jaar verder bleek de Bali Road Map echter in drijfzand te eindigen. ‘Achteraf hadden we ons vannacht inderdaad beter over andere zaken kunnen buigen’, aldus Miliband, de Britse energieminister – en een van de meest ondernemende onderhandelaars in Kopenhagen.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
“Overdrijven, liegen en doemdenken is een slechte strategie voor de klimaatbeweging.”
De conferentieleden in Kopenhagen werden bij aanvang warmgedraaid met een onheilspellend filmpje van een meisje dat zich alleen nog maar kon vastklampen aan een verdorde boom. Is dat motiverend?
Een ander voorbeeld. In de maandag uitgezonden film annex documentaire ‘The Age of Stupid’, liet men een Engelse dame aan het woord die demonstreerde tegen windmolens. Ze won een proces en de windmolens werden niet geplaatst. In het volgende shot zien we een overstroming in hetzelfde gebied. Wat zien we? Een oudtestamentische God der wrake? Good old ‘boontje komt om zijn loontje’? Of misplaatste propaganda? Een derde voorbeeld: smeltende gletsjers in de Himalaya. Deze gletsjers zouden 1 miljard mensen van schoon drinkwater voorzien. Het bleek een broodje aap verhaal te zijn. De Wereldbank heeft onderzocht dat de Ganges voor 96% bestaat uit regenwater, het smeltwater van de gletsjers is voor de Ganges dus van marginaal belang.
Wat wil ik nu zeggen? De wereld bestaat uit een klein percentage klimaatsceptici en een klein percentage fanatieke klimaatdoemdenkers. De grote middengroep weet het niet, wil het niet weten of interesseert het gewoon geen drol. De doemdenkers proberen met zwarte scenario’s, leugens en overdrijving de aandacht te trekken. Dat lukt op korte termijn aardig, maar de aandacht wordt niet verzilverd. Immers, de twijfelaars zien dat het doemscenario rammelt. Regenwater blijkt de Ganges te vullen, natuurrampen vonden ook in de prehistorie plaats en niemand weet de exacte gevolgen van een graadje stijging. Zul je net zien: hebben we er net voor gezorgd dat het niet warmer wordt, belanden we met zijn allen in de volgende IJstijd. Hebben wij weer.
Okee vergeet het maar: er komt geen internationaal klimaatverdrag in Kopenhagen. De signalen gingen de afgelopen dagen meer en meer op rood, zo was bij twitterende ingewijden al te lezen. Maar nu komen de Britse klimaatonderhandelaars -die misschien wel de fanatiekste in hun soort zijn- met een ontnuchterende boodschap: All hope is lost for Copenhagen climate treaty (Times). Momenteel vindt in Barcelona de laatste voorronde voor de klimaattop in Kopenhagen plaats en het hoogst haalbare lijkt nu een paar individuele toezeggingen van staatshoofden die vervolgens bij thuiskomst in nationale parlementen verder gaan worden afgezwakt.
Helaas en was alles voor niets? Niet helemaal. Sinds de klimaattop in Bali waar de onderhandelaar van Papoea-Nieuw-Guinea op historische wijze de Verenigde Staten op haar nummer zette heeft het besef van de noodzaak van CO2-reductie wereldwijd wortel geschoten. If you don’t want to lead get out of the way zei Kevin Conrad namens PNG tegen de Verenigde Staten die -na een daverend en honend applaus- schielk toezegden toch mee te werken aan een international akkoord. Die bereidheid om toch verantwoordelijkheid te nemen zie ik nog steeds, al zit een overkoepelend internationaal akkoord er voorlopig nog niet in.
Nationale overheden komen uit zichzelf met reductie percentages. Indonesië bijvoorbeeld zegt 26% te gaan reduceren, 1% meer dan Japan. China wil zich nog niet binden aan een percentage maar investeert wel significant meer in alternatieve energie dan de EU, die zelf 20% gaat reduceren. Addertje onder het gras is het referentiejaar ten opzichte waarvan gereduceerd wordt: gangbaar is 1990 maar sommige landen pakken 2001, 2005 etc. Met name voor opkomende economieën kan tien jaar nogal een verschil uitmaken.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
“Anarchism is founded on the observation that since few men are wise enough to rule themselves, even fewer are wise enough to rule others.” – Edward Abbey
Houdt een kliek een meeting in Kopenhagen met een gigantisch potentieel aan macht: bakken die er totnogtoe niets van. Publiek, pers, tijdsgeest: alles mee – maar eigen volk eerst, natuurlijk. Isolationisme au point. Het zal wel weer wachten zijn op Obama ‘The Miracle’.
Heel die bijeenkomst is uiteraard flut, want er zit geen enkele fabrieksleider of captain of industry aan die tafels. Waarom is er bij hen geen verantwoordelijkheidszin? Uiteindelijk is het slechts een hypocriete bedoening die schril afsteekt tegen de openluchtbijeenkomst. Want daarbuiten zijn de echte globalisten, zij die veel meer met elkaar gemeen hebben dat die staatsleiders, zij die veel meer idealist zijn om Yes We Can te mogen beweren. De wereld zou pas echt in gevaar zijn wanneer er geen jeugd meer was die, desnoods met wat steentjes, zich wil laten horen. ‘Jammer van die paar klootzakken’ hoor je dan zeggen.
Bullshit. Alsof het daarom draait. Alsof die steentjes belangrijk zijn. Alsof die iets van de grote gebeurtenissen zouden remmen. De welgestelde burgers mag zichzelf wel op de borst kloppen dat ie netjes recycleert en de verwarming lager draait: zonder de bewustmaking van de pleiade aan actiegroepen deed die brave burgers niets.
Het jammere is het steeds maar opnieuw wentelen in welstand van zij die vandaag teveel te verliezen hebben, omdat ze zouden moeten sparen voor morgen.
Want waar of niet waar, ontkenner of overtuigde van de klimaatverandering veroorzaakt door de mensheid: daar gaat het niet om. Verstandig en verantwoordelijk omspringen met de grondstoffen, dieren, atmosfeer, toekomst, whatever: dat wel. Bijzonder eenvoudig. En daar heeft elke Kopenhaagse protester oneindig meer krediet in het morele debat dan de zogenaamde staatsleiders.
Als we het klimaatprobleem binnen enige perken willen houden, moeten we in Kopenhagen met een gigantische koevoet een trendbreuk zien te forceren in de tot op de dag van vandaag versneld stijgende uitstoot van broeikasgassen. In het afgelopen jaar is daarom het getal 40 (emissiereductie voor alle industrielanden tussen 1990 en 2020) uitgegroeid tot de absolute succesfactor voor de klimaattop en het nieuwe klimaatverdrag.
Maar dat neemt niet weg dat de opvolger van Kyoto, volgens Yvo de Boer ‘het meest complexe verdrag ooit’, ook over zaken gaat die ver weg staan van onze kolencentrales, permanent verlichte badkamers en volgepakte snelwegen:
Het stoppen van ontbossing. Het vinden van een financieringsstructuur die structurele investeringen in koolstofarme economische groei mogelijk moet moet mogelijk maken.
Last Post
En dan is er de sluitpost. Voor ons althans. Want voor miljoenen mensen is het adaptatiefonds straks het enige beetje compensatie dat ze krijgen voor een vernietigd land – een vernietiging waar zij niet verantwoordelijk voor waren.
Als na rijst ook tarwe het niet meer doet in grote delen van India, zullen nieuw gekweekte droogtebestendige gewassen beschikbaar moeten zijn, zodat boeren nog ergens op kunnen overstappen. Wanneer de Kalahari zich uitbreidt over zuidelijk Afrika kunnen de kusten bewoonbaar blijven met onziltinsinstallaties, net als de Peruviaanse miljoenenstad Lima, dat straks geen zoet water meer heeft, want geen gletsjer bovenop de berg. Hollanse dijken zullen er wellicht wel altijd te duur blijven, maar als Bangladesh nog vaker onderloopt, moeten er tenminste vluchtheuvels kunnen worden gebouwd, voor de mensen en hun vee.
Wij zijn u nog een verklaring verschuldigd waarom wij u: gewaardeerde lezer, vandaag (op de Bossen Voor Klimaatdag) confronteren met een tekening van Dick Bruna. Dat zit zo: voorafgaand aan een grote conferentie waar de focus ligt op wat bedrijven kunnen betekenen voor ‘bosbescherming als klimaatinstrument’ zullen basisschoolkinderen, bedrijven en natuurorganisaties in Artis een enorme puzzel leggen. De door Dick Bruna belangeloos getekende puzzel is 15 x 19 meter en bestaat uit 1050 puzzelstukken. Dat maakt het een van de grootste puzzels ooit, analoog aan de mondiale klimaatpuzzel waar de mensheid nu voor staat. Ontbossing zorgt voor 20% van de totale CO2-uitstoot op aarde. Bosbescherming is een beproefd middel om CO2 emissies door ontbossing tegen te gaan (zie: REDD). Het is kosten-efficiënt en kan -in tegenstelling tot veel andere klimaatmaatregelen- direct worden toegepast. Met jaarlijks 30 miljard euro kunnen we de ontbossing halveren.
Op een aantal lege puzzelstukken hebben kinderen zelf leuzen gezet. De laatste puzzelstukken zullen gelegd worden door Lodewijk de Waal (Voorzitter HIER Klimaatcampagne), vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties en een aantal kinderen. Het officiële gedeelte van het leggen van de puzzel vindt plaats tussen 14.00 en 14.30 uur.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
En breng je 40-spandoekje mee. Als al het andere niet meer werkt. Niemand heeft enig idee hoeveel mensen er in december naar Kopenhagen zullen afreizen. Grote NGO’s doen er officieel niet aan mee*, maar vanuit kleine netwerken, met wortels van Sydney tot Appelscha, lijkt er in december in Kopenhagen een klimaatdemonstratie te gaan ontstaan die zijn weerga niet kent.
Nooit eerder zouden zo veel mensen samenstromen om hun ongenoegen kenbaar te maken over klimaatverandering en het verdere ontrollen van de emissieplannen van Nederland, de EU, de VS, Canada, en hoppakee, de hele internationale gemeenschap. Bij de gevestigde media mogen dan journalisten werken die een ijsbeer nog niet van een pinguïn zouden kunnen onderscheiden, maar wij zien wat hier gebeurt en wij-zijn-boos.
Hier, omdat ik in de stemming ben, nog een lange zin:
De grote datum waarop bezorgde burgers uit heel Europa en daarbuiten in de straten van Kopenhagen laten weten gemeende onvrede te ervaren bij het niet aanpakken van ’s werelds grootste duurzaamheidsprobleem (en het structureel wegpesten van deze prachtschepsels) en tegelijk gaan oproepen tot klimaatbeleid dat wél in lijn ligt met de wetenschap is 12 december.
Wie echter geïnteresseerd is in de sidelines en een wat langer verblijf in de portal naar Scandinavië kan hopen op een gratis accomodatie van de gemeente, in een gymzaaltje of buurthuis. Het Kopenhaags stadsbestuur heeft echter nog niet bedacht of ze nou ook alweer wel of niet blij zijn met alle wintertoeristen, een risico dat je wellicht niet wilt nemen.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.