Boeren als lichtbaken

De laatste dagen riepen media het beeld op van militante boeren op oorlogspad. Uiteraard aangewakkerd door boude uitspraken van de voorman van Farmers Defence Force (FDF). Het resultaat van al die militante stoerdoenerij is dat er verdeeldheid begint te ontstaan, zowel binnen de agrarische sector als bij burgers die tot nu toe begrip voor de actievoerende boeren hadden. Dat laatste is jammer, vooral omdat er zoveel boeren zijn die volop steun verdienen: de boeren die hard werken om landbouw en veeteelt te verduurzamen. Zij verdienen onder andere steun van de wetenschap. Bij zijn inauguratie aan de Wageningse Universiteit zei Rogier Schulte dat de landbouw snel moet verduurzamen om in 2050 de wereld te kunnen voeden. En: De traditionele manier van wetenschappelijk onderzoek (namelijk stapje voor stapje verbeteren) gaat daarvoor te traag. Mijn leerstoel Farming Systems Ecology specialiseert zich in welke oplossingen in 2050 nodig zijn en hoe we daar zo snel mogelijk komen. Het kan en als bewijs voerde Schulte de Lighthouse Farmers op: een wereldwijd netwerk van boeren als lichtbaken.

Door: Foto: United Soybean Board (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De droom van goedkope kernenergie

, door

Mr Atom - Screenshot uit A is for AtomOm te begrijpen waarom dingen zijn zoals ze zijn kun je het beste naar de geschiedenis ervan kijken. En zo is het ook met kernenergie. De droom van goedkope kernenergie is een erfenis van wetenschappers die tijdens WOII het dodelijkste wapen ooit hadden gemaakt. Gedreven door schuldgevoel besloten zij om hun kennis op een positieve manier in te zetten voor de wereldvrede: met de nieuwe kernenergie kon een bijna onbeperkte hoeveelheid energie worden opgewekt met zeer weinig “brandstof”: grammen Uranium leverden even veel energie als tonnen steenkool. Het optimisme van die tijd over de mogelijkheden van de wetenschap en het vertrouwen dat mensen hadden in wetenschappers kunnen we ons nu niet meer voorstellen. Het was echt een Brave New World. Kijk bijvoorbeeld naar dit promotie filmpje van General Electric voor kernenergie:

[youtube=4×3]fN1osLamdgw[/youtube]

( Prachtige jaren 50-stijl animatie overigens, voor de liefhebber is hier deel 2)

De droom
In de wederopbouwtijd na WO-II hoopten veel mensen dat wetenschap alle sociale problemen zou kunnen oplossen. Er waren zelfs genootschappen zoals Technocracy Inc die de politiek wilden afschaffen en vervangen door wetenschap – beter dan door politici kon de maatschappij ingericht worden door wetenschappers met rationele planning en beleid. Een roep overigens die we ook nu nog wel horen: het optimisme is weliswaar verdwenen, maar de naïviteit allerminst.
Wat betreft kernenergie is de uitkomst bekend : de politiek en commercie gingen er mee aan de haal. Politici beloofden een gouden toekomst met goedkope energie. Grote bedrijven als Westinghouse Electric Company en General Electric zagen er een kans in om geld te verdienen. Maar toen bleek dat het ontwerp van de centrales inherent onveilig was waren de ondernemers niet bereid om hun ontwerp aan te passen en waren de politici niet instaat om hen hiertoe te dwingen. De Licht Water Reactor is oorspronkelijk ontworpen als motor voor atoomonderzeeërs. Men heeft het aangepast voor toepassing in kerncentrales door het op te schalen – van 6 (*) mega watt tot 1000 mega watt. Het beveiligingssysteem dat is ontworpen voor kleinschalig toepassing (in een onderzeeër of vliegdekschip) is echter niet berekend voor het opgeschaalde model. Bij ongelukken kunnen daardoor grote hoeveelheden radioactief materiaal ontsnappen. Deze feiten waren al in de jaren 70 bekend: een citaat uit onderzoeksrapport uit die tijd:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (9): Museumklimaat

, door

De afgelopen decennia hebben Nederlandse musea miljoenen gestoken in klimaatinstallaties. Deze hebben tot doel het binnenklimaat van musea zo constant mogelijk te houden, om zo de kunst te beschermen. Want wisselingen in het klimaat, dat is slecht voor kunst. Tenminste, volgens de wetenschap van enkele jaren geleden.

Wondere wetenschap
Inmiddels is de wetenschap een paar stappen verder. Marco Martens deed promotieonderzoek naar het binnenklimaat van musea, en wat bleek? Klimaatinstallaties blijken ook enorme nadelen te hebben. De energierekening gaat omhoog, soms lopen monumentale gebouwen schade op en soms ook de collectie zelf, waar het allemaal om begonnen was. De conclusie van Martens is dat het klimaat niet zo nauwkeurig geregeld hoeft te worden als tot dusver werd aangenomen.

Het is de droom van iedere wetenschapper: een item in RTL Nieuws en Kamervragen naar aanleiding van zijn of haar promotie. VVD-er Bart de Liefde sprong er bovenop: hoe moet het nu verder met de klimaatbeheersing in musea? Wat vindt de staatssecretaris van de conclusies van Martens, deelt hij de mening dat er minder uitgegeven kan worden aan klimaatbeheersing, en onderschrijft hij Martens’ aanbevelingen? Kan dit wellicht bijdragen aan de bezuinigingen op musea?

De meeste Kamervragen worden tegenwoordig gesteld naar aanleiding van krantenberichten, maar Bart de Liefde stelt ze naar aanleiding van harde wetenschap. Maakt dat zijn Kamervragen beter dan de andere? Het antwoord is nee, want de visie die achter zijn vragen schuilgaat is dezelfde als die van veel andere Kamerleden: de overheid moet alles doen en alles tot in de puntjes regelen. Ook als dat helemaal niet nodig is.