Wereldtemperatuur | Update september 2013

Nog net op de valreep van deze maand de wereldtemperatuurupdate over de maand ervoor. Een stevige vierde plaats voor september dit keer. Volgens NASA/GISS was het trouwens samen met 2005 de warmste september sinds 1880. En de 11-jaarstrend blijft nu doorstijgen en is niet ver meer verwijderd van het record van anderhalf jaar geleden. Hier de maandelijkse grafiek.

Door: Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: ouistitis (cc)

Staat het water ons aan de lippen?

De klimaat-alarmbellen zijn weer aan het rinkelen geslagen. Het onlangs verschenen IPCC-rapport wijst ons nogmaals op de opwarming van de aarde en de verantwoordelijkheid van de mens hierin. Op het land mogen we de afgelopen jaren dan niet zoveel merken van temperatuursverschillen, uit het rapport blijkt dat de temperaturen in de oceanen behoorlijk stijgen en dat dit één van de belangrijkste punten is waar we ons zorgen over moeten maken. Klimaatwetenschapper bij het KNMI, Wilco Hazeleger, vertelt over de gevolgen van het opwarmen van de oceanen.

INTERVIEW - Hoe staat u als wetenschapper tegenover de uitkomsten van het IPCC-rapport?

‘Uit metingen kunnen we duidelijk zien dat de oceanen opwarmen. Hierdoor zet het water uit en stijgt de zeespiegel. Dit is ook terug te zien in de gegevens die we van satellieten ontvangen. Je meet het, dus je ziet het. De oceanen maken onderdeel uit van het grotere geheel en op dit moment is de warmte-inhoud hiervan de beste maatstaf voor de toestand van het klimaat. Op de langere termijn zullen ijskappen smelten en gaat dit van invloed zijn op de energiehuishouding op aarde. Er is nu alleen iets bijzonders gaande. De atmosfeer warmt de afgelopen tien á vijftien jaar niet op, maar de oceanen wel en dan met name het gebied tussen 700 en 2000 meter diep.’

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update augustus 2013

DATA - Heel mooi allemaal hoor, zo’n hoogdravend IPCC-rapport over waar het naar toe gaat met het klimaat, maar wat zegt de wereldtemperatuurmeter van Sargasso nou deze maand? Want waar kan je nou echt op vertrouwen?

Die meter zegt dat het nog steeds stabiel is. Wel met de aantekening dat er iets merkwaardigs aan de hand is. De metingen van de satellieten daalden, die van de aardstations stegen of bleven gelijk. Verder hebben we op speciaal verzoek de rang van de maand aan de grafiek toegevoegd (tekstblokje).

wereldtemp_201308_475

Maar hoe kan het dat het lijkt alsof de opwarming gestopt is?

Ten eerste kan je die conclusie niet op basis van deze grafiek maken. Klimaatverandering is een geleidelijk proces waarin heel veel natuurlijke variatie tijdelijk een ander beeld kan geven. Een lopende gemiddeld over zeventien jaar zou het beste zijn (en die gaat gewoon nog steeds omhoog).

Maar er is meer. Zo gaat de opwarming van de aarde natuurlijk niet alleen over de opwarming van de lucht. We hebben ook nog een enorme bak met water. En die warmt intussen gestaag op. Maar ook de natuurlijke variatie kan men tegenwoordig goed in de modellen stoppen. En als je dat echt zou meenemen, is de verrassende conclusie dat het zelfs had moeten afkoelen nu.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verbijsterende kloof tussen wetenschap en publieke opinie

[Dit artikel verscheen op 27 augustus 2013 (om 19.oou) al op Sargasso, en is naar aanleiding van het recente IPCC-rapport geüpdatet.]

COLUMN - De publicatie van het jongste IPCC-rapport over het klimaat, afgelopen vrijdag, bewees het gelijk van Fokke en Sukke. De briljante cartoon “Fokke en Sukke lekken alvast het volgende klimaatrapport” stamt uit 2007, toen de vorige editie van het klimaatrapport werd gelanceerd. Fokke en Sukke lezen voor: ‘De opwarming van de aarde …. wordt best wel heel erg zeer waarschijnlijk door de mens veroorzaakt.’

Er is dus weer een update, van het rapport van Werkgroep I, De Natuurwetenschappelijke Basis. De andere deelrapporten over effecten en adaptatie (werkgroep II) en opties voor mitigatie (werkgroep III) zien volgend jaar het licht. Het KNMI maakte een handzame samenvatting. En inderdaad: het is best wel heel erg zeer waarschijnlijk, of in IPCC-termen: meer dan 95% zeker, dat de door de mens veroorzaakte stijging van de CO2-concentratie de boosdoener is.

In de aanloop naar het IPCC-rapport draaide de twijfelindustrie overuren, om het nieuwe rapport vooraf vast in een dubieus daglicht te plaatsen, om elke lager dan 100% zekerheid op te blazen tot het idee dat we helemaal niets weten, en om klimaatleken aan te praten dat de opwarming van de aarde gestopt zou zijn gestopt nu de atmosfeer wat langzamer opwarmt dan eerder het geval was, daarbij de enorme opwarming van de oceanen maar even vergetend.

Foto: United Nations Development Programme in Europe and CIS (cc)

NASA voorspelt mogelijke klimaatveranderingen

ACHTERGROND - Het eerste deel van het vijfde IPCC-rapport (pdf) dat vorige week verscheen, is deels gebaseerd op voorspellingen van het NASA Goddard Institute for Space Studies. NASA maakte op basis van eigen voorspellingen een indrukwekkende visualisatie, waarin te zien is hoe temperatuur en neerslag mogelijk gaat veranderen deze eeuw door toedoen van toenemende broeikasgassen. In de video is een scenario te zien waar de CO2-concentratie 670 ppm (parts per million) haalt in het jaar 2100. De concentratie is nu 400 ppm.

De eerste en grootste temperatuurtoename is te zien in het noordelijk halfrond, vooral in gebieden waar sneeuw ligt (bijvoorbeeld de Rocky Mountains in de Verenigde Staten). Door het smelten van de sneeuw neemt de mogelijkheid zonnestraling te weerkaatsen af, en dat is de reden dat de temperatuur zo dramatisch stijgt op de noordpool, wordt in het filmpje uitgelegd. Maar ook El Nino en de gevolgen daarvan voor neerslag in Oost-Afrika, de Sahara en het Middellands Zee-gebied worden uitgelegd.

(Via Klimaatverandering).

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: United Nations Development Programme in Europe and CIS (cc)

Themablog | Klimaatverandering

OPEN DRAAD - Afgelopen vrijdag publiceerde het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) haar vijfde rapport over klimaatverandering. In feite stond daarin niets nieuws: de aarde warmt op, en de mens is met 95% zekerheid daar voor een groot deel verantwoordelijk voor.

Het rapport doet de klimaatdiscussie weer oplaaien. Sargasso mengt zich al jaren in die discussie door te berichten over klimaatverandering, drogredenen te ontkrachten, en de wereldtemperatuur te monitoren. Hieronder een bescheiden lijst met artikelen die in de loop der jaren op Sargasso verschenen over klimaatverandering.

Een historisch perspectief op de CO2-productie door de mens.
– Discussie over IPCC-klimaatrapport 2007.
De Daily Mail manipuleerde een grafiek bij zogenaamd gestopte opwarming.
Klimaatscepticus Hans Labohm waarschuwt voor een aanstaande kleine IJstijd, en reageerders gaan in discussie.
– Het IPCC is een politiek, niet een wetenschappelijk orgaan. En dat is een probleem.
Monitor Wereldtemperatuur.
– Alle artikelen op Sargasso die met ‘klimaat’ getagd zijn.

Deze week behandelt Sargasso in het themablog het vijfde IPCC-rapport. Wat waren internationaal commentaren op het rapport? Hoe verhoudt het rapport zich tot het recent gesloten Energieakkoord in Nederland? Wat zijn de top-5 maatregelen die genomen moeten worden? Sargasso onderzoekt het in het themablog.

Foto: clocker (cc)

Het probleem van het IPCC

OPINIE - Het klimaatpanel IPCC bestaat uit wetenschappers met een politieke boodschap. Dat mag natuurlijk, maar verwarrend is het wel.

Het IPCC, waarin alle klimaatonderzoekers ter wereld samenzweren om de mensheid aan windenergie te krijgen, bracht vandaag zijn jongste rapport uit. De komende weken zal er ongetwijfeld veel touwtrekken volgen om de juistheid van bepaalde grafiekjes, waarbij de complottheoretici iedere vermeende of echte fout zullen aanvoeren als bewijs dat de opwarming van de aarde een hoax is. Een van de achterliggende problemen is verwarring over de rol van het IPCC.

Het IPCC is geen wetenschappelijk, maar een politiek orgaan. Het is ingesteld door de Verenigde Naties om, op basis van door anderen uitgevoerd wetenschappelijk onderzoek, vast te stellen hoe erg het is met de opwarming van de aarde en wat het aandeel van de mens daarin is. Het is dus de opdracht van het IPCC om met een heldere, breed gedragen consensus te komen, die voor regeringen de input is om tot actie over te gaan. Tot zover niets aan de hand.

Om het wetenschappelijk onderzoek om te zetten in een consensus voor politiek gebruik, zijn wetenschappers ingeschakeld. Dat is begrijpelijk, zelfs noodzakelijk, maar het brengt die wetenschappers in de verleiding om een voorschot te nemen op wat overheden met hun conclusies moeten doen. De voorzitter van het IPCC, Rajendra Pachauri, meent bijvoorbeeld dat het vijf voor twaalf is voor het klimaat. Er moet dringend ingegrepen worden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende