Schulden, burenruzie en een zieke presidente in Argentinië

In Argentinië wordt de geschiedenis sneller geschreven dan God kan lezen, schreef de Nederlandse journalist Jan van der Putten ooit. Dat citaat is zeker van toepassing op de afgelopen week. Vandaar een heuse Argentinië-special vandaag. Bij de Argentijnse presidente Cristina Kirchner is een hersenbloeding geconstateerd. Gisteren werd ze opgenomen in een kliniek in Buenos Aires, nadat ze een tintelend gevoel in haar linkerarm voelde. Vandaag gaat ze onder het mes. De gezondheidsproblemen van de president komen bijzonder ongelegen: Cristina speelt een belangrijke rol in de campagne van de parlementsverkiezingen later deze maand. Haar kandidaten staan op achterstand in de peilingen. Als het Kirchnerisme geen meerderheid in het parlement behaald, kan Cristina een eventuele herverkiezing in 2015 vergeten. Daar is namelijk een wijziging van de Grondwet voor nodig.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-02-2022

Zuid-Amerika: Braziliëprotesten, Snowden, derde termijngeruchten Kirchner

Deze week uit Zuid-Amerika: demonstraties in Brazilië, Snowden ook richting Ecuadoraans grondgebied en mislukte Argentijnse justitiële hervormingen leiden tot speculaties over verdergaande plannen.

Brazilië is boos: over de verhoging van prijzen in het openbaar vervoer, die symptoom zijn van de aanstaande wereldbeker en tegelijkertijd van het meer algemene “onvermogen van de overheid om de aspiraties van Brazilianen te verwezenlijken“. The Guardian ziet een verband tussen Arabische lente, Occupy, Turkije, Brazilië en schijnbaar elk groot protest van de afgelopen twee jaar. Alle demonstraties zouden gaan over “de spanning tussen een communicatierevolutie die nieuwe vormen van samenwerken mogelijk maakt, versus gesloten netwerken van macht waarin overheden en corporaties zijn verbonden.” Ondertussen heeft presidente Dilma Rousseff voorgesteld een referendum te houden over politieke hervormingen.

Het tweede nieuws zingt ook al even rond maar komt nu ook op de Latijns-Amerikaanse radar: Edward Snowden, NSA klokkenluider, wil en mag naar Ecuador komen. Net als Assange, die onlangs een jaar op de embassade volmaakte. Maar zal Snowden ook daadwerkelijk afreizen? Hij lijkt een geraffineerd kat-en-muisspelletje te spelen met de pers, een ‘epic trololo‘ zo u wilt (vergeet vooral de commentsectie vol fijne woordgrapjes niet). Voor geïnteresseerden in internationale politiek en betrekkingen is het smullen, de fallout van Snowden’s publicaties en zijn reis door de belangrijkste rivalen van de VS op het internationale toneel. Rafael Correa, Ecuador’s president, lijkt meer dan bereid de volgende scène in zijn antagonisme tegenover de VS te spelen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Wikimedia Commons / Presidencia de la Nación Argentina

Zuid-Amerika: Kirchnerismo, inheemse protesten, FARC

ELDERS - Deze week in Latinoamérica: de tiende verjaardag van het Kirchnerismo in de Argentijnse regering, protesten van inheemse volkeren in vier landen en een belangrijke ontwikkeling in het Colombiaanse vredesproces.

Afgelopen zaterdag was het exact tien jaar geleden dat Néstor Kirchner, de in 2010 overleden man van de huidige Argentijnse presidente Cristina Fernández de Kirchner, zijn regeerperiode begon. In tien jaar Kirchnerismo heeft het land heftige economische ups en downs gekend en is de natie nu politiek diep verdeeld. Vlak voor het jubileum en in aanloop naar congresverkiezingen in oktober heeft CFK nog nieuwe steunmaatregelen ter waarden van US$7.8 miljard aangekondigd voor armen, zwangere vrouwen en studenten.

Ook een flinke hoeveelheid nieuws over inheemse volkeren in Zuid-Amerika. Verschillende protesten in Brazilië, tegen onder meer Belo Monte, FIFA voorbereidingen, ontbreken van voldoende voedsel; in Panama tegen ontbossing en landonteigening; in Chili tegen de mijnindustrie; en in Argentinië ook over landrechten.

Tot slot een significante stap vooruit in het Colombiaanse vredesproces: er lijkt een akkoord te zijn bereikt over hoe landhervormingen moeten worden doorgevoerd. Hoewel het deelakkoord alleen in werking treedt indien er ook overeenstemming komt over andere discussieonderwerpen – onder meer drugshandel en demobilisatie van de guerrillas – is het nieuws reden tot voorzichtig optimisme voor Colombia, na bijna vijftig jaar gewapend conflict.

Foto: flickr.com/glorious_journey_photography

Zuid-Amerika: Kirchner’s slechte week, Paraguay kiest, mijnbouw in Amazone

ELDERS - Deze week vanuit het Latijnse continent: een bak slecht nieuws voor de Argentijnse regering, Paraguay heeft een nieuwe doch controversiële president en een Peruaanse Indianenleider bedankt Canada voor steun in de strijd tegen de mijnbouw.

Allereerst Argentinië. Het was niet de beste week voor presidente Cristina Fernández de Kirchner. Op 18 april was het weer tijd voor een massademonstratie tegen haar regering en beleid.

Directe aanleiding was de voorgestelde hervorming van het gerechtelijk apparaat. Volgens Kirchner’s Peronisten gaat het om een democratisering van justitie, maar critici vrezen een groeiende concentratie van macht in de handen van de zittende regering. Bovenop de demonstratie kwamen twee onprettige feiten, ironisch genoeg juist vanuit juridische hoek: rechters keurden belangrijke punten van een omstreden hervorming van de mediawet af en schuldeisers wezen het Argentijnse voorstel af dat de huidige schuldencrisis op moest lossen. Gelukkig is de presidente een ware kampioen wanneer het aankomt op politiek struisvogelen. Maar het is de vraag hoelang de problemen genegeerd kunnen worden, zeker met congres- en presidentiële verkiezingen in het vooruitzicht – zelfs een heroïsche TV-serie over de Argentijnse strijd in de Falklandoorlog kan dan waarschijnlijk de aandacht niet meer afleiden.

Het tweede nieuws komt uit Paraguay, waar een nieuwe president is gekozen nadat de vorige, Fernando Lugo, vorig jaar het politieke slachtoffer werd van een zachte coup. Tijdens de campagne van winnnende kandidaat Horacio Cartes werd hij beschuldigd van fraude en banden met de drugshandel. Ook werden hem homofobe uitlatingen kwalijk genomen hoewel hij sinds de verkiezingen zijn excuses daarvoor heeft aangeboden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boerenopstand in Buenos Aires: Buug’n of Barst’n

Morgen is de grote dag. Dan stemt de senaat van het Argentijnse congres over de zeer omstreden flexibele belasting (een afroomregeling) die geheven moet gaan worden op landbouwproducten. Het lagerhuis keurde de maatregel reeds goed. Dat het congres überhaupt over de regeling moet stemmen is het gevolg van een strategie van Cristina Kirchner, de steeds minder populaire presidente het land. Omdat zij er met onderhandelingen niet uitkwam (ze gaf geen duimbreed toe en liet zelfs tegenstanders arresteren) speelde ze de bal over naar het congres, dat nu maar moet zien of ze de maatregel invoert of niet.

Voor wie overigens denkt dat het alleen maar gaat over een landbouwbelasting, vergeet het maar. Morgen zou wel eens een beslissend moment kunnen worden in de nabije toekomst van Argentinië. Morgen kan een waterscheiding worden tussen de relatief rustige, veilige en min of meer voorspoedige jaren sinds de crisis van 2001 en een woelige toekomst, waarin de stabiliteit van Argentinië als geheel in het geding is. Mocht Argentinië uit de rails lopen (maar dit is allemaal koffiedik kijken) dan zullen de echo’s doorklinken in heel Zuid-Amerika en via Spanje en Italië mogelijk zelfs in Europa.

Vandaag is het al onrustig in de stad. Het verkeer loopt op allerlei plekken vast, er wordt een enorm tenten- en trailerkamp gebouwd op het plein voor het congres en rond de Plaza de Mayo, bij het presidentiele paleis, ligt alles stil. Er is veel politie op de been en de waterkanons staan al, bijkans overstromend, klaar. De manifestatie van de regering vindt plaats voor het congres, maar ongeveer drie kilometer verderop in de stad, in de wijk Palermo, komen de boeren samen. Ze bezetten een van de drukste wegen van de stad (Avenida Libertador) en houden daar een manifestatie.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.