Als de sterren doven

Is de rol van de Vijfsterrenbeweging in Italië uitgespeeld? De grootste verliezer bij de regionale verkiezingen in Emilia Romagna afgelopen zondag was de Vijfsterrenbeweging M5S die niet verder kwam dan 3,5% van de stemmen. Bijna twee jaar gelden behaalde M5S bij de landelijke verkiezingen nog bijna een derde van alle stemmen. M5S werd de grootste partij en vormde samen met de rechtse Lega een voor Italië unieke regeringscoalitie. Vorig jaar, bij de Europese verkiezingen, was de aanhang van de partij al gedaald tot 16% van de stemmen, terwijl die van Lega steeg tot ver boven de 30%. Legaleider Salvini dacht hiervan in het najaar gebruik te kunnen maken als er nieuwe verkiezingen zouden komen. Hij gokte en verloor. In plaats van Lega ging M5S voor een nieuwe regeringscoalitie in zee met de Democratische Partij (PD), een partij die door de beweging altijd fel is bestreden. Veel oorspronkelijke aanhangers wilden dat niet meer meemaken. In de polls komt de Vijfsterrenbeweging nu niet hoger dan 15%. Lega staat op 32%, even hoog als M5S twee jaar geleden. Een splitsing van de beweging lijkt nu onafwendbaar. Een deel van M5S wil terug naar de oorspronkelijke principiële anti-establishment koers van oprichter Beppe Grillo (foto). Een deel wil verder in de coalitie met de PD. En een ander, eurosceptisch deel wil terug naar de samenwerking met Salvini's Lega. “The Movement used to be poetry and hope, now it’s guerrilla warfare and suspicion,” zegt een veteraan in de partij. In de loop van twee jaar zijn meer dan dertig parlementsleden afgetreden of uit de partij gezet. Onderwijsminister Lorenzo Fioramonti gaf er de brui aan toen hij ook van zijn eigen partij niet het verlangde budget kreeg voor zijn plannen. Onlangs trad Luigi Di Maio af als partijleider. Hij wordt opgevolgd door Vito Crimi, die op een partijcongres in maart moet proberen de eenheid te herstellen. Krijgt de beweging nog een kans?

Quote du Jour | Rutte de sneeuwschuiver

(…) door het debat voor ons uit te schuiven hebben we ongelukken voorkomen

Dat zou, volgens de NOS, premier Rutte hebben gezegd, nadat EU-overleg over steun aan landen als Italië en Spanje vooralsnog op niets is uitgelopen. Een besluit over een EU-noodfonds is nu twee weken uitgesteld.

De NOS baseert zich op een reconstructie die de Spaanse krant El País maakte van het EU-overleg.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Abhi Sharma (cc)

De zoon van de eeuw

RECENSIE - © Uitgeverij Podium. Boekomslag Antonio Scurati, M. De zoon van de eeuwArtikel 47 van het Statuut luidt: de Kamer van Afgevaardigden heeft het recht om de ministers van de koning te beschuldigen en hen voor het Hooggerechtshof te brengen. Ik vraag formeel: is er iemand binnen of buiten deze Kamer die gebruik wil maken van artikel 47?

Benito Mussolini daagt het Parlement uit. In zijn hand heeft hij het handboek van de Kamer. En hij speurt de banken af. Wie? Het is 3 januari 1924. Een half jaar daarvoor heeft een fascistische knokploeg het socialistische parlementslid Giacomo Matteotti op klaarlichte dag ontvoerd, en doodgeslagen. Kort nadat deze in het Parlement een vlammende aanval had gedaan op de leider van Italië.

Het land was wel gewend aan geweld tussen fascisten en socialisten. Er waren in de voorafgaande jaren al honderden doden gevallen en menige socialistische politicus had de dreun van een knuppel in zijn nek zélf mogen ervaren. Maar moord op klaarlichte dag ging te ver.

Het land kolkte van verontwaardiging, zes maanden lang. Het eiste dat de daders gestraft zouden worden. Terwijl iedereen besefte dat zoiets nóóit kon zijn gebeurd zonder de toestemming van de Duce. De fascistische beweging wankelde, dreigde uiteen te vallen. Iedereen wist dat Mussolini verantwoordelijk was, en iedereen verwachtte dat dit het begin van het einde was. Wég was de oude bravoure.

Foto: Alex Ranaldi (cc)

“Italiaanse delicatessen gediscrimineerd”

ELDERS - Hoe lang blijft centrum-links in Italië nog aan de macht?

Het is ongetwijfeld een topper geweest in de conversatie tijdens het Italiaanse kerstdiner: het in Europa aan populariteit winnende Nutriscore-systeem voor voedingsproducten. Met de kleuren van het stoplicht moet de consument bij elk product geattendeerd worden op de al dan niet aanwezige, voor de gezondheid riskante hoeveelheden zout, vet en suiker. Dat zou uiteindelijk tot een gezonder voedingspatroon moeten leiden, is de gedachte. Maar Matteo Salvini, leider van de rechtse Lega, waarschuwde vlak voor kerst op de Italiaanse televisie voor een nieuw complot van de EU tegen zijn land. Volgens hem is het een ‘geheim plan’ om Italiaanse delicatessen zoals olijfolie, Parma ham en Parmezaanse kaas te discrimineren.

Batterij-systeem

Salvini zit sinds een paar maanden in de oppositie, maar op dit punt krijgt hij toch steun van de centrum-linkse regering van de Democratische Partij en zijn voormalige coalitiegenoot de Vijfsterrenbeweging M5Stelle. Minister van Landbouw Teresa Bellanova liet weten tegen de Nutriscore te zijn. Haar regering is voorstander van een ander etiketteringssysteem met batterij-tekens om aan te geven wat er in het product zit. Dat systeem zal, als het al wordt opgemerkt door de consument, het boodschappen doen niet bepaald versnellen. Toch wil Bellanova aan de hand van wetenschappelijk onderzoek een poging doen haar collega’s in de andere lidstaten ervan te overtuigen dat je met dit systeem de consumenten beter kunt opvoeden ‘in plaats van hen te straffen’.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: thierry ehrmann (cc)

Een nieuwe kans voor de revolutie

RECENSIE - De biennio rosso, ‘de twee rode jaren’. Zo noemt men in Italië de periode direct na de Eerste Wereldoorlog. Bloedrode jaren, wel te verstaan. Het was een periode van chaos en economische neergang, van stakingen en grof geweld om stakingen te breken. Van gevechten tussen communistische knokploegen en groepen teruggekeerde frontveteranen waarbij tientallen doden vielen. Italië, zo luidde de overtuiging van de communisten, was rijp. De wereldoorlog had alleen maar teleurstelling gebracht (en misschien was die nergens zo groot als in Italië), ze had bourgeoisie uitgeput en de arbeidersklasse rijp gemaakt voor de Revolutie. Na Rusland en Duitsland gold ook in Italië: nu of nooit. En de heersende klassen begrepen dat ook.

In die chaotische jaren speelde Antonio Gramsci een hoofdrol. De zinloze orgie van geweld verscheurde de socialistische partij en in 1921 trad Gramsci, ‘die manke uit Sardinië met een goed stel hersens’ (aldus Mussolini) toe tot de kersverse communistische partij, die strijd tot het bittere einde wilde voortzetten. Lenin was Gramsci’s held, Rusland was zijn grote voorbeeld. In oktober 1921 was Gramsci in Moskou voor een onderhoud met de grote leider, om van hem te horen hoe Italië tot het revolutionaire kookpunt kon worden gebracht. Maar een paar dagen later was alles voorbij. Benito Mussolini, ooit socialist, nu leider van de oproerige veteranen, organiseerde een ‘Mars op Rome’. Een kleurrijke operettevoorstelling die ertoe leidt dat de heersende partijen de macht overdroegen aan de duce van deze ‘fascisten’. Gramsci had het nakijken. Anderhalf jaar bleef hij in Moskou, om daarna op bevel van Lenin terug te keren en de leiding op zich te nemen van het zinkende schip van de communistische partij.

Foto: European Parliament (cc)

Lega afgeserveerd

ELDERS - Maar betekent dit ook het einde van het Italiaanse populisme?

Zonder verkiezingen kreeg Italië gisteren een  nieuwe regering. De gok van Lega’s Matteo Salvini op nieuwe verkiezingen, waarbij hij een grote winst voor zijn partij verwachtte, heeft verkeerd uitgepakt. Lega was na de verkiezingen van maart vorig jaar de kleinste partner in een gespleten regering met de Vijfsterrenbeweging. De coalitie liep steeds verder vast in een opeenhoping van conflicten. Maar in de publieke opinie waren inmiddels de rollen omgedraaid: de Vijfsterrenbeweging van Luigi di Maio verloor en Salvini won. Tijd om te oogsten, dacht Salvini. Een misrekening, want di Maio pacteerde met de oude vijand, de sociaaldemocratische Partito Democratico (PD). En voilà, de partijloze premier Conte (foto) kon gisteren een nieuwe regering presenteren en Salvini staat buiten spel.

De nieuwe centrum-linkse regering zal zich meer pro-EU opstellen, met Europarlementslid voor de PD Roberto Gualtieri als minister van Economie, en ook een minder hard immigratiebeleid voeren onder de niet-partijgebonden minister Luciana Lamorgese, die zich al jaren bezig houdt met de opvang van migranten. Opvallend is de benoeming van Roberto Speranza tot minister voor Gezondheid. Hij is lid van de linkse splinter Liberi e Uguali (LeU, Vrij en Gelijk), die bij de verkiezingen vorig jaar slechts 3,4% van de stemmen behaalde. De geschiedenis van LeU laat zien hoe verdeeld het politieke landschap links van de PD nog steeds is.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Pietro Piupparco (cc)

Italië raakt geïsoleerd

ELDERS - De weigering van de Italiaanse regering om het reddingsschip Sea-Watch 3 toe te laten tekent de groeiende afstand van het land tot de andere EU-partners. Italië kiest een eigen weg, ook op financiëel-economisch gebied.

Italië heeft als een van de ‘founding fathers‘ van de Europese Unie altijd flink wat in de melk te brokkelen gehad in Brussel. Tot nu toe waren er op belangrijke posten doorgaans wel Italianen te vinden, maar dat zal niet lang meer duren. Tajani vertrekt als voorzitter van het Europees Parlement, Mogherini als EU-vertegenwoordiger in het buitenland en bij de Europese Bank zal Mario Draghi binnenkort worden vervangen. Het probleem is dat Italië als een van de weinige lidstaten een regering heeft waarin geen van de grote Europese machtsblokken is vertegenwoordigd. Het is het resultaat van een interactief proces waaraan zowel het land zelf als de andere EU-lidstaten hun bijdrage hebben geleverd. De voortdurende onmacht van de EU om Italië tegemoet te komen bij de verdeling van immigranten leverde een grote stemmenwinst op voor de eurosceptische partijen, met name de Lega van Matteo Salvini. De torenhoge verwachtingen die zijn partij en coalitiepartner de Vijfsterrenbeweging met hun sociaal-economische hervormingsplannen bij de kiezers hebben gewekt kunnen alleen waargemaakt worden als zij de strikte regels van de EU op dat gebied aan hun laars lappen. Op beide terreinen zien we een verharding van de standpunten.

Foto: Kai Schwerdt (cc)

Salvini werkt aan extreemrechts blok in Europa

ELDERS - Wie krijgt hij mee?

Italiaans vice-premier en Lega-leider Matteo Salvini heeft Europese ambities. In eigen land gaat het zijn partij voor de wind. Vorig jaar juni kwam Lega als kleinste van de twee coalitiepartners in de regering met de Vijfsterrenbeweging. Maar de vijf sterren verbleken  door moeilijk te vermijden rechtse compromissen. En Salvini wint.

Nu biedt Salvini zich aan als voorman van nationalisten en eurosceptici in het Europees Parlement. Begin dit jaar bezocht hij in Warschau de Poolse conservatieve regeringspartij PiS met voorstellen voor een samenwerkingsverband waaraan ook het het Franse Rassemblement National van Marine Le Pen wel zou willen deelnemen. De Hongaarse premier Orbán, inmiddels geschorst maar nog steeds lid van de Europese Volkspartij (EVP), toonde zich enthousiast over het nieuwe initiatief. ‘Een veelbelovende ontwikkeling’ noemde hij de mogelijke samenwerking tussen Salvini en Kaczynski.

Salvini heeft nu voor aanstaande maandag in Milaan een conferentie belegd om het verbond van populistische, extreemrechtse eurosceptische partijen verder uit te bouwen. Hij ziet daarvoor goede kansen nu deze partijen in verschillende landen, zoals Polen, Hongarije, Oostenrijk en Italië in de regering zitten en in andere landen, zoals Frankrijk en Nederland flink aan kracht winnen. In Milaan zijn partijen uit twintig landen uitgenodigd. Wie er precies aan de conferentie gaan deelnemen is nog niet bekend. Vandaag heeft Salvini in Parijs alvast een ontmoeting met Marine Le Pen, zijn belangrijkste bondgenoot.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Vetralla5Stelle (cc)

Vijfsterrenbeweging op zoek naar nieuwe vrienden

ELDERS - De Italiaanse Vijfsterrenbeweging heeft het niet makkelijk als coalitiepartner van Matteo Salvini’s Lega. Voor de Europese verkiezingen is partijleider Luigi Di Maio op zoek naar nieuwe Europese bondgenoten. En hij is niet alleen.

De samenstelling van het Europees Parlement zal na de verkiezingen in mei niet alleen door de verkiezingsuitslag flink veranderen. Het (waarschijnlijke) vertrek van de Britten laat in diverse groepen gaten vallen. De vraag is verder waar de Franse afgevaardigden van Macron’s LRM (La République en Marche) een plek gaan vinden. Als het aan Commissievoorzitter Juncker ligt zijn de laatste dagen van het Hongaarse Fidesz als lid van de Europese Volkspartij geteld. In reactie daarop is president Orbán in zijn land een campagne tegen Juncker begonnen. Op de overheidswebsite wordt Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker afgebeeld als een van de vijanden ‘die Hongarije migratiequota opdringen’.

En zo zijn er nog meer onzekerheden over de Europese politieke formaties die straks gevormd gaan worden. Er wordt aan alle kanten overlegd en aan elkaar gesnuffeld en het is voor de kiezers te hopen dat op tijd duidelijk wordt wie met wie gaat. Want ook al wordt er nationaal gestemd, straks zal de besluitvorming -bij de een wat meer, bij de ander wat minder, maar toch- beïnvloed worden door allianties die na de verkiezingen in het parlement worden gevormd.

Foto: Ministero Difesa (cc)

Italiaanse Vijfsterrenbeweging maakt beloftes niet waar

ELDERS - De nieuwe Italiaanse regering van Lega en de Vijfsterrenbeweging vertoont nu al trekjes van de oude politiek.

Het was vooral een belofte van de Vijfsterrenbeweging (M5Stelle): alles moet anders. Ze werden bij de verkiezingen begin dit jaar de grootste met 33% van de stemmen, maar konden alleen regeren in een coalitie met de rechtse Lega, die 17% van de kiezers achter zich kreeg. Er kwam een regering met vicepremiers van elk van beide partijen en een onafhankelijke premier, Giuseppe Conte. Inmiddels lijkt vice-premier Matteo Salvini van Lega (foto) het een stuk beter te doen dan zijn collega Luigi Di Maio van de Vijfsterrenbeweging. Salvini wint het niet alleen van Di Maio in populariteit (58% tegen 51%). De opiniepeilingen laten bijna een verdubbeling van de aanhang zien voor de Lega (31%) tegen een verlies voor de Vijfsterrenbeweging (27%).

Di Maio heeft het moeilijk en het rommelt in zijn beweging. Een van de verkiezingsbeloftes was sluiting van een extreem vervuilend bedrijf, Ilva. Di Maio hield het open. Twijfels over het nieuwe gaspijplijnproject TAP van de kant van milieuminister Sergio Costa (M5Stelle) zijn overruled door premier Conte . Tot grote woede van de tegenstanders in Puglia die zich verzetten tegen de aanlanding van de gaspijplijn uit vrees voor schade aan de natuur en het teruglopen van het toerisme. De steun van M5Stelle voor de regio werd ook ingegeven door de wens een einde te maken aan het gebruik van fossiele brandstoffen. Maar het TAP-project, dat gas uit Azerbeidzjan naar Europa moet vervoeren, is al in een te vergevorderd stadium om het nog te stoppen, volgens premier Conte. Het is bovendien van groot belang voor de gehele EU, als alternatief voor de gastoevoer uit Rusland via de Nord Stream pijplijn door de Oostzee.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende