De progressie in de geschiedenis

Toont de geschiedenis vooruitgang? Leren wij iets? Het zijn geen kleine vragen voor een eenvoudige blogger, maar de herdenking van de bouw van de Berlijnse Muur riep die vragen op. De muur van Berlijn werd in 1961 gebouwd en werd in 1989 afgebroken. Mag je dat begrijpen, respectievelijk daar blij om zijn? “Ein deutsches Drama aber hat ein guter Ende gefunden; das Drama der deutschen Teilung.”(Die Welt, 13 augustus, 2011) De geschiedenis heeft geen eindpunt, geen doel of richting, dus ik word door twijfel bevangen als ik zo’n zin lees. Het is mooie ironie: Marxistische dialectiek gaat uit van een onweerstaanbare historische noodzakelijkheid en ontwikkeling, maar het is net de overwinning op deze wijze van denken, die werd gevierd bij onze oosterburen. Maar dan begint mijn binnenste een dialoog: de revolutie ‘met het gerucht van vallende bladeren’ was toch prachtig? Miljoenen onderdrukten werden toch bevrijd?

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022
Foto: Enric Borràs (cc)

Atlas van het Israelisch-Palestijnse conflict

De relatie tussen Joden/Israëli’s en Palestijnen zorgt al ruim 100 jaar voor spanningen in het Midden-Oosten. Een oplossing is nog lang niet in zicht. De Palestijnen bezitten nog maar elf procent van hun territorium van 1947 en Israël is niet geneigd de in 1967 bezette gebieden terug te geven of vluchtelingen te laten terugkeren naar hun dorp of stad van herkomst. Beide antagonisten maken aanspraak op dezelfde gebieden, steden, heilige plaatsen, zeker op Jeruzalem en de geschiedenis van haat en geweld is lang.

Malkit Shoshan is zelf een joodse, opgegroeid in een context van volle bewondering voor het mirakel Israël, waarin de periode van 2000 jaar ballingschap genegeerd werd en gedaan werd alsof Israël altijd bestaan had, zonder verband met de Palestijnse tragedie.



Haar atlas is niet de eerste. Martin Gilbert stelde in 1993 al zijn atlas samen over de geschiedenis vanaf 636 na Christus. Het is een briljant boek met heldere kaarten, die klassikaal ook zeer bruikbaar zijn. Van zijn hand is ook nog een atlas van de Joodse geschiedenis, vanaf 2.000 voor Christus, waarin het conflict in een iets andere context aanwezig is. Vreemd genoeg ontbreken beide atlassen in de bibliografie van Shoshan. De atlas van Shoshan en designer Joost Grootens begint in 1040 v.C. en reikt tot 2010 n.C. Hij overkoepelt dus drie millennia.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De illegale stad groeit gestaag

Ramat Shlomo, een nieuwe wijk in bezet Oost-Jeruzalem waar vooral veel uiterst vrome Joden wonen.

Het is lastig om de feiten betreffende Jeruzalem bij te houden. De Israelische kranten berichtten  donderdag dat minister Eli Yishaiu van Binnenlandse Zaken het groene licht heeft gegeven voor de bouw van 1600 nieuwe woningen in de wijk (lees: nederzetting) Ramat Shlomo van Oost-Jeruzalem. Maar ook de Israelische kranten laten zich blijkbaar nog wel eens op het verkeerde been zetten als het om Jeruzalems bouwplannen gaat, want later op de dag werd gemeld dat de bouw van de 1600 nieuwe huizen in Ramat Shlomo al werd aangekondigd in maart 2010. Dat gebeurde tijdens het bezoek dat de Amerikaanse vice-president Joe Biden op dat moment aan Jeruzalem bracht en zorgde daarom voor een soort diplomatieke rel, omdat het besluit samenviel met een bouwstop van 10 maanden in de nederzettingen (waar volgens Israel de nederzettingen in Oost-Jeruzalem buiten hoorden te vallen).

Maar het feit dat de nu goedgekeurde plannen voor de 1600 woningen in Ramat Shlomo al ouder zijn, wil niet zeggen dat Israel niet fors verdergaat met bouwen in Oost-Jeruzalem en het ondermijnen van vredeskansen met de Palestijnen. Minister Yishai zal volgens zijn woordvoerder heel binnenkort de plannen voor nog eens 2700 woningen goedkeuren, waarvan 2000 in Givat Hamatos en 700 in Pisgat Zeèv. En dit alles komt bovenop plannen voor 900 nieuwe woningen in Har Homa waarover vorige week lawaai ontstond omdat daartegen bezwaar werd aangetekend door de VS en door de EU. En het mag dan door het lange circuit van planning en de diverse commissies die besluiten moeten nemen soms onduidelijk zijn of het nu gaat om nieuwe bouwplannen of plannen die al langer in de pijplijn zaten, zeker is maar éen ding: de illegale groei van het joodse Jeruzalem gaat gestaag verder en protesten van de VS of Europa (die er ook nu zijn) halen niets uit omdat het blijft bij woorden alleen. .

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige