Post-atheïst | Iraans anti-Amerikanisme
COLUMN - Toen ik in 2004 voor het eerst in Iran kwam, was er een detente in de Amerikaans-Iraanse betrekkingen. De VS hadden Saddam Hussein, waartegen Iran een achtjarige oorlog had gestreden, in een handomdraai uitgeschakeld en de geïmponeerde Iraniërs noemden de Amerikaans president liefdevol George Dubya. In de bioscopen van Teheran draaiden films van Arnold Schwarzenegger en een ‘grand bargain’ leek in de maak.
Achteraf naïef. Bush Jr had Iran al bij de ‘Axis of Evil’ ingedeeld en zo de voorwaarden voor vriendschap vakkundig om zeep geholpen. President Ahmedinejad hielp zijn land even vakkundig in het isolement. Ik las laatst dat Ahmedinejads geloof te leven in de Eindtijd was geïnspireerd door Bush’ apocalyptiek en hoewel ik dat niet kan controleren, leken de twee griezelig veel op elkaar.
Voor mijn werk ben ik na 2004 elk jaar wel een keer in Iran geweest. Dat maakt me bepaald niet tot Irandeskundige, maar ik heb wel een vermoeden van wat het betekent als een land geïsoleerd raakt. De KLM heeft bijvoorbeeld geen rechtstreekse vluchten meer naar Teheran en de bankenboycot dwingt me mijn huidige reis – ik schrijf dit in Shiraz – contant te betalen. Die kleine ongemakken zijn natuurlijk niets vergeleken met wat de bevolking heeft meegemaakt. De Iraniërs leken de laatste jaren iets van hun zelfvertrouwen te verliezen. Twee jaar geleden vertrouwde een vrij hoge geestelijke me toe dat hij altijd had geloofd in de islamitische republiek maar was gaan twijfelen.