Integratie en de metropool

Steden zijn producenten van identiteit en identiteit en integratie zijn verbonden begrippen. Steden zijn ook segregatiemachines, zoals Adri Duivesteyn ooit beweerde in zijn kritiek op de Vinexwijken. De combinatie van de begrippen integratie en stedelijke ontwikkeling heeft wel iets opwindends. Maar wat is precies de verbinding? In 2009 organiseerde Forum een symposium voor sociale wetenschappers en ontwerpers, met de titel van de nu uitgebrachte bundel Integratie en de Metropool: Perspectieven voor 2040. Een bundel bijdragen op een symposium is niet altijd vrolijk stemmende lectuur. Een symposium wordt vaak losjes samengesteld: uiteenlopende visies, de toehoorders mogen er zelf soep van koken. Dat gebeurt ook wel, in wandelgangen, in confrontaties en in discussies. Maar als je de sfeer en de lichaamstaal er niet bij hebt, valt de samenhang soms wat tegen. Deze bundel heeft dit probleem niet: de inhoudelijke balans is redelijk in orde, de benaderingen zijn verschillend maar goed te volgen. Dat maakt het tot een boeiend boekje dat meer is dan de som der delen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vechten voor haar vrijheid

»Bij Imane thuis in Volendam praten de ouders op hun dochter in: “Is dit wel nodig, al dit gedoe erom heen? Trek die hoofddoek nou af. En dan reageert ze van: Pappa, waarom mag ik niet vechten voor mijn vrijheid? Ik ben veertien en ieder kind zit in de puberteit op die leeftijd! Geef mij die kans, ik doe toch niemand kwaad? Ja, dan ga je haar weer gelijk geven.”«

Mooi inkijkje in de keuken van een moslimhuishouden in Nederland anno 2011. In weerwil van wat er steeds gedacht wordt, zeggen deze Marokkaanse ouders openlijk dat ze er bij hun dochter op aandringen die hoofddoek maar achterwege te laten als de school daar zo’n punt van maakt. Is het al dat gedoe wel waard? Dochter op haar beurt blijkt haar standpunt te verdedigen met zeer Nederlandse motieven: ik ben puber. Ik mag toch experimenteren?

Ja, daar zit dan ook wel weer wat in, zegt pa. Het blijkt dat ook aan Marokkaanse eettafels in een opvallend Nederlandse stijl wordt onderhandeld en gediscussieerd. Of dat ook het geval zou zijn wanneer dochter Imane juist lippenstift had willen dragen en naar de disco, zullen we nooit weten. Maar wat wel duidelijk wordt is dat het niet de vader is die zijn dochter een hoofddoek oplegt, maar dat het juist de dochter is die haar vader overtuigt dat hij haar zou moeten steunen bij het uitdrukken van haar vrije keuze.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zowel Turks en Nederlands zijn onmisbaar

Deze gastbijdrage is van Nadia Eversteijn. Zij verrichte promotie-onderzoek bij Babylon/Departement Cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Tilburg. Het stuk is ook te lezen op Sociale Vraagstukken.

turkse en nederlandse vlagTurks-Nederlandse jongeren die het sterkst gericht zijn op de Turkse cultuur richten zich óók het sterkst op de Nederlandse cultuur. Dat valt te merken aan het gemengde taalgebruik; de grens tussen beide talen lijkt soms verdwenen. Deze bevindingen werpen een verrassend licht op de discussie over integratie.

Nederland telt nu 384.000 inwoners van Turkse herkomst, dit maakt hen tot de grootste groep inwoners van niet-westerse herkomst. In 2009 behoorde bijna 43 procent van deze groep tot de tweede generatie. Vergeleken met andere immigrantengroepen, wordt de Turkse gemeenschap gekenmerkt door (en soms ook bekritiseerd om) een sterke interne cohesie en oriëntatie op de taal en cultuur van het land van herkomst. Intergenerationele taalverschuiving treedt op, maar verloopt langzaam. Turks-Nederlandse huishoudens waarin uitsluitend Nederlands wordt gesproken, komen vrijwel niet voor. Ook wordt op velerlei manieren direct contact onderhouden met het moederland Turkije: via satellietschotels, internet, telefoongesprekken, door vakanties en de sterk beperkte aanwas van nieuwe immigranten in het kader van gezinsvorming.

De houding van de Turkse gemeenschap lijkt haaks te staan op het huidige overheidsbeleid, waarin alle aandacht is komen te liggen op de Nederlandse cultuur en het (zo jong mogelijk) verwerven van het Nederlands. Achterliggende gedachte lijkt te zijn dat door een eenzijdige concentratie op de Nederlandse taal, taalachterstand en algemene onderwijsachterstand bestreden kunnen worden, en de integratie van minderheidsgroepen bevorderd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Veel meer Duitsers dan Nederlanders negatief over moslims

Toch zijn er wel minaretten in Duitsland, zoals deze in Konstanz (Foto: Flickr/viernullvier)

Een kleine 60% van de Duitsers heeft negatieve gevoelens over moslims. Dat blijkt uit een Europese opiniepeiling van de universiteit van Münster. Ook over Nederland hebben de onderzoekers nieuwe cijfers. En wat blijkt? Nederlanders zijn stukken positiever.

Opvallend is het verschil tussen Oost en West-Duitsland. In de voormalige DDR is het beeld dat mensen hebben van moslims nog slechter dan in het westen van het land. De onderzoekers zien dat als bewijs voor het cliché ‘onbekend maakt onbemind’, want in het oosten van Duitsland wonen veel minder moslims dan in het westen. Het blijkt dat hoe minder contact mensen met moslims hebben, hoe groter de negatieve gevoelens zijn. In Nederland heeft de autochtone bevolking volgens dit onderzoek veel meer contact met moslims dan in Duitsland. Dat versterkt het beeld dat de stand van de integratie in Nederland beter is dan bij onze oosterburen.

Grafiek over de houding tegenover de islam

Nederland positiever
Nederlanders hebben een beter beeld van moslims dan de Duitsers. Van de duizend ondervraagden Nederlanders zegt 35% negatieve gevoelens te hebben over moslims. Opvallend is ook dat een meerderheid van de Nederlanders (67%) de bouw van moskeeën ondersteunt. Voor wat betreft minaretten is de verhouding tussen voor- en tegenstanders precies 50-50. In Duitsland is daarvoor veel minder steun. Hier zijn de grafieken te vinden (.pdf).

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour | Goed materiaal…

‘Ik zie zelf vaak van die jonge moslima’s, dat zijn hartstikke goeie meiden. We weten dat er heel goed materiaal bij zit.” (Oud-premier Ruud Lubbers, voorzitter van het bestuur van de Stichting voor Vluchteling Studenten UAF, vindt dat Nederland beter zijn voordeel kan doen met vreemdelingen)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wilders-interview: ‘Merkel is bang’ en ‘Europa moet opstaan’

Geert Wilders (Foto: Flickr/pietplaat)

In een interview met het weekblad Der Spiegel zegt PVV-leider Geert Wilders dat de Duitse bondskanselier Angela Merkel angst heeft voor een Duitse variant van hemzelf. ‘Een charismatische persoon zonder rechts-extremistisch verleden’ zou in Duitsland inmiddels op twintig procent van de stemmen kunnen rekenen. Wilders zegt verder dat “Europa moet opstaan en de islamitische wereld moet zeggen: genoeg is genoeg, wij zullen ons weren, met democratische middelen.” Ook herhaalt hij zijn roep om een verbod op de Koran.

“Wat we in Nederland al hebben beleefd, gebeurt nu in Duitsland. Ook in Duitsland zijn de dingen in beweging gekomen,” constateert Wilders volgens de vooraankondiging van het interview dat gisteren verscheen. Wilders doelt daarmee op het debat dat op gang is gekomen na de publicatie van het boek Deutschland schafft sich ab van de SPD-politicus Thilo Sarrazin en de oprichting van een ‘Duitse variant van de PVV’, de partij Die Freiheit. Wilders sprak begin vorige maand in Berlijn bij een bijeenkomst van die partij.

Merkels angst
Wilders toont de laatste weken opvallend veel interesse in de uitspraken van de Duitse bondskanselier. Beschuldigen en lofuitingen wisselen elkaar in rap tempo af en steeds volgen er weer reacties uit Duitsland.

Merkel baarde recent wereldwijd opzien met haar uitspraken dat de multiculturele-methode heeft gefaald. Ze zei dat kort nadat Wilders, tijdens zijn toespraak in Berlijn, haar had beschuldigd blind te zijn voor de gevaren van de Islam. Wilders sprak over Merkels vermeende ommezwaai zijn lof uit, waarop Merkel zich genoodzaakt voelde duidelijk te maken met Wilders niets te maken te willen hebben.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rechts, trap er nou niet wéér in!

Gastarbeider, nog steeds hier (Foto: Flickr/roel1943)

We zijn het er allemaal over eens, bij het binnenhalen van de gastarbeiders vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw hebben de toenmalige regeringen flinke steken laten vallen. De gastarbeiders zouden, zoals de naam al aangeeft, “te gast” zijn en weer terugkeren naar het land van herkomst. Het resultaat van deze misvatting is dat generaties gastarbeiders en hun nakomelingen minder goed inburgerden in Nederland dan had gekund. Als er toentertijd betere inschattingen door de centrum-rechtse machthebbers waren gemaakt, dan waren de problemen met deze groepen misschien minder groot geweest.

Er zal altijd een percentage zijn dat hier blijft, maar het overgrote merendeel zal weer weggaan.

Onthoud deze woorden van minister Donner op 2 november 2010 in reactie op de noodkreet van de Haagse PvdA-wethouder Marnix Noorder over de ’tsunami’ van Oost-Europese migranten die de stad overspoelt.

Wederom maakt een centrum-rechtse regering een kapitale fout. Het doet er niet toe wat je denkt dat er zal gebeuren, in dit geval kan je maar beter het zekere voor het onzekere nemen. Dus kom op, laat de Oost-Europeanen ook inburgeren, laat ze de taal leren. Ook al zijn ze er maar een paar jaar, ze zullen er veel profijt van hebben, en minder worden uitgebuit.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Integratie is niet mislukt

Dit is een gastbijdrage van Güven Erkaslan (@erkaslan), meer is op zijn eigen blog te lezen.

De Amerikaanse realiteit

Tweehonderd jaar lang zijn er miljoenen mensen, uit alle wereldhoeken, met diverse culturen, geloven, sociale achtergronden en talen, naar Amerika gegaan. Wie de integratie van deze migranten nader beschouwt komt tot de conclusie dat er enkele impulsen achter deze beslissingen zitten: deze migranten kwamen niet om op te gaan in de Amerikaanse samenleving, maar zochten een beter leven. Ze bleven hun oude taal spreken, behielden hun oude gewoontes en geloven en droomden elke dag opnieuw van terugkeer. Hun kinderen –de tweede generatie- koesterden niet meer naar het land van herkomst, maar groeiden op met één been in de oude cultuur en een been in de nieuwe. Dit leidde tot problemen.

De tweede generatie deed het altijd beter dan de eerste generatie migranten. Zij werden uiteindelijk onderdeel van de Amerikaanse samenleving: spraken namelijk goed Engels, vluchtten naar de Amerikaanse VINEX-wijken en begaven zich in de Amerikaanse netwerken en zijn gaandeweg succesvol geworden op de arbeidsmarkt. Kortom, na twee of drie generaties waren de kinderen van de eerste generatie immigranten volledig geïntegreerd, wat wij toe moeten juichen. Dit laat zien dat deze mensen meedoen in de Amerikaanse samenleving, participeren zich in het politieke, sociale, culturele leven en trots zijn op hun identiteit, niet zomaar Amerikaans maar: joods-Amerikaans, Russisch-Amerikaans, Italiaans-Amerikaans of Chinees-Amerikaans.

Rond 1840 ging het fout toen er complottheorieën in het leven werden geroepen dat Duitse en Ierse katholieken die vanuit Rome de opdracht zouden hebben gekregen om de Amerikaanse samenleving te overheersen en over te nemen. Ook was het ‘gebruikelijk’ dat Chinezen onmenselijk werden behandeld, Italianen gediscrimineerd werden, terwijl in 1942 de Japanse Amerikanen in kampen werden gestopt en joden van de Amerikaanse samenleving uitgesloten werden. Sommige verhalen zijn te vergelijken met wat er op dit moment in Nederland gebeurt, maar het is zeker niet zo erg als hoe het er in Amerika aan toe ging.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Een signaal in Duitsland

[qvdd]

Elke samenleving kan een bepaalde proportie mensen van buitenlandse afkomst opnemen en integreren. Er zijn geen objectieve criteria om die proportie vast te leggen. Maar er zijn aanwijzingen. En als een boek dat wijst op de tekortkomingen in de integratie in enkele weken meer dan een miljoen keer over de toonbank gaat, is dat zo’n signaal.

De Frankfurter Allgemeine Zeitung gebruikt het argument “als veel mensen iets vinden, dan hebben ze waarschijnlijk gelijk” in de discussie over het boek ‘Deutschland schafft sich ab’ (Duitsland schaft zichzelf af) van Thilo Sarrazin, dat veel stof doet opwaaien in het land.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende