Duitsland lanceert noodprogramma voor CO2-reductie

Geconfronteerd met een "drastische achterstand" in het verminderen van de uitstoot van broeikasgasen achtergelaten door de vorige regering en met onvoldoende maatregelen om de klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen, heeft de nieuwe minister van economie en klimaat, Robert Habeck, klimaatnoodprogramma's gelanceerd die snel effect moeten hebben. De minister van de Groenen wil de groei van hernieuwbare energie versnellen - vooral wind op land -, evenals de decarbonisatie van de industrie en de elektrificatie van transport en verwarming. Mensen duidelijk maken dat drastische veranderingen moeten worden geaccepteerd voor het welzijn van de samenleving is slechts een van de vele moeilijke taken, zei Habeck, eraan toevoegend dat het land ondanks dit alles een "enorme kans" kreeg. Doelstelling Duitsland De nieuwe regering van Duitsland is van plan een enorme impuls te geven aan hernieuwbare energie om de "enorme, gigantische" taak aan te pakken om de industrie, mobiliteit en verwarming koolstofarm te maken. Dat is nodig om de doelstellingen voor de vermindering van de broeikasgassen aan het einde van het decennium te bereiken, kondigde minister van economie en klimaat, Robert Habeck, in Berlijn aan. Zoals het er nu uitziet, haalt Duitsland zijn emissiereductiedoelstellingen in 2021 en 2022 niet en stevent het er op af om het streefdoel voor 2030 met 15 procent te missen, zei Habeck (Groene Partij) tijdens een eerste inventarisatie en presentatie van toekomstige beleidsmaatregelen . Duitsland moet zijn emissiereducties verdrievoudigen om de "drastische achterstand" in te halen, zei hij. "We hebben acht jaar om dezelfde groei in het aandeel van hernieuwbare energiebronnen te bereiken die we in de afgelopen 30 jaar hebben bereikt", zei Habeck, verwijzend naar het aandeel van hernieuwbare energiebronnen in het elektriciteitsverbruik dat sinds 1990 is gegroeid tot meer dan 40 procent en dat in 2030 80% van de elektriciteitsmix moet uitmaken. Het ministerie van Habeck verwacht dat de vraag naar elektriciteit zal stijgen van ongeveer 560 terrawattuur (TWh) momenteel tot ongeveer 700 TWh in 2030, terwijl de vorige regering een vraag had berekend van ongeveer 660 TWh. “Het is een grote politieke taak. Maar een die een enorme kans biedt voor het land', zei Habeck, die ook toegaf dat de noodzakelijke veranderingen 'de sociale realiteit diepgaand zouden beïnvloeden'. Wind op land in het hart van een nieuwe hausse in hernieuwbare energie Het mogelijk maken van meer capaciteitsuitbreidingen voor wind op land staat centraal in het noodprogramma voor klimaatactie van de Duitse overheid. Met een hervorming van de Hernieuwbare Energiewet (EEG) wordt het volume van de veilingen van hernieuwbare energie vergroot. Op korte termijn zou een verandering in de afstandsregels van radiobakens en militaire gebieden ongeveer land kunnen vrijmaken voor 9 GW aan windturbines, zei Habeck. Door van de uitbreiding van hernieuwbare energie een "hoogstaand openbaar belang" te maken, kan het voorrang krijgen op andere zorgen, zoals natuurbehoud en dierenbescherming. Het vinden van de juiste balans tussen natuurbehoud en hernieuwbare energiebronnen is op dit moment de cruciale taak, zei Habeck. Het veranderen van de afwegingshiërarchie ten gunste van hernieuwbare energiebronnen zou ook helpen bij de uitbreiding van de Duitse elektriciteitsnetinfrastructuur, zei hij. Om ervoor te zorgen dat de benodigde twee procent van het Duitse landoppervlak bestemd wordt voor windenergie, is Habeck van plan om tegen de zomer door de deelstaten te reizen en steun te vinden voor zijn nieuwe "Onshore Wind Act". Tot nu toe zijn slechts twee staten - Hessen en Sleeswijk-Holstein - dicht bij het bereiken van de doelstelling van twee procent. Niet elke deelstaat zelf hoeft de grens van twee procent te halen, deals tussen deelstaten om ervoor te zorgen dat het totale benodigde areaal beschikbaar komt zijn mogelijk. De minister wil regels schrappen die wind op land beperken, zoals de regels van sommige deelstaten die aandringen op extra grote afstanden tussen windturbines en woningen. Bijvoorbeeld de 10 keer tiphoogte regel van Beieren (10H-regel). Een reactie hierop uit Beieren, waar dergelijke afstandsregels de uitbreiding van windenergie de afgelopen jaren hebben gedwarsboomd, kwam prompt: "De 10H-regel zal niet worden gewijzigd. De Beierse verordening inzake windenergie zorgt voor acceptatie en publieksparticipatie. Robert Habeck zou meer moeten zijn bezig met de noodzakelijke aanleg van hoogspanningsleidingen en het voorkomen van voorzieningstekorten", schreef Markus Blume, algemeen secretaris van de conservatieve CSU-partij in Beieren op Twitter. Windenergievereniging BWE zei dat een uitbreiding van wind op land in alle deelstaten nodig is. "Vooral het zuid-oosten en zuid-westen, waar veel elektriciteit wordt gebruikt, moeten heel snel inhalen", zegt BWE-voorzitter Hermann Albers. Het verplicht stellen van zonne-PV op commerciële gebouwen en de regel voor nieuwe particuliere gebouwen, het verhogen van de aanbestedingsdrempels en het maken van meer ruimte voor op de grond gemonteerde zonne-installaties zijn de andere onderdelen van het plan om de twee belangrijkste hernieuwbare energiebronnen van Duitsland te laten groeien. Het ministerie van Energie en Klimaat (BMWi) is van plan deze maatregelen te bundelen in een "Paaspakket" dat eind april gereed moet zijn voor goedkeuring door het kabinet, gevolgd door een tweede "zomerpakket". Besluiten van het Parlement en, indien nodig, goedkeuring door de EU zouden dan in de tweede helft van het jaar plaatsvinden, met als doel om vanaf 2023 alle nieuwe maatregelen in werking te stellen. Contracts for Difference voor de industrie en nog veel meer waterstof Ook hoog op de lijst van de nieuwe minister staat het creëren van de juridische en financiële kaders voor carbon contracts for difference, een instrument dat de industrie ondersteunt bij de transitie naar klimaatneutrale productieprocessen, evenals het opschalen van waterstofbronnen. "Alleen al voor het jaarlijkse verbruik van de staalindustrie hebben we in 2030 15 TWh waterstof nodig", zei Habeck, eraan toevoegend dat dergelijke cijfers een verdubbeling van de productieplannen van de nationale waterstofstrategie zouden vereisen. De Duitse chemische industrie verwelkomde deze aankondiging en zei dat er zonder carbon contracts for difference geen investeringen zullen zijn in transformatieve technologieën in de energie-intensieve industrieën. "Dit komt omdat nieuwe klimaatvriendelijke installaties aanzienlijk duurder zijn dan de bestaande installaties die tegenwoordig wereldwijd worden gebruikt", zegt VCI-directeur Wolfgang Große Entrup. Andere hervormingen – al aangekondigd in het regeerakkoord – zijn onder meer het verhogen van het gebruik van warmtepompen, het opvoeren van e-mobiliteit en het bouwen van 100.000 nieuwe oplaadpunten per jaar. Om elektrisch verwarmen en rijden aantrekkelijker te maken, moet duurzame stroom goedkoper worden door consumenten vanaf 2023 te ontlasten van de duurzame-energieheffing op hun energierekening. Habeck herhaalde dat Duitsland nieuwe flexibele elektriciteitscentrales nodig heeft - in eerste instantie gestookt op aardgas - om de tijd te overbruggen voordat er voldoende hernieuwbare capaciteit beschikbaar is. Toch is zijn ministerie geen voorstander van het opnemen van aardgas als duurzame investering in de EU-taxonomie. De Duitse branchevereniging BDI merkte op dat een "enorme toevoeging aan de vloot van gasgestookte elektriciteitscentrales" "de centrale voorwaarde is voor een industrie- en productielocatie met een veilige bevoorrading". BDI-voorzitter Siegfried Russwurm benadrukte ook dat het afschaffen van de heffing van hernieuwbare energie op de stroomprijs een welkome maar onvoldoende stap was om de omschakeling van fossiele brandstoffen naar elektriciteit in de industrie te ondersteunen. Hij eist meer verlichting van vergoedingen en heffingen op energie en zegt dat "alle bedrijven last hebben van sterk stijgende energie- en elektriciteitskosten". Reactie NGO's: Te veel aan uitstoot moet de komende jaren worden verminderd Klimaatexpert Lisa Göldner van Greenpeace merkte op dat de plannen van Habeck een "nieuwe dageraad" markeerden voor het klimaatbeleid in Duitsland. "Met een eerste pakket aan onmiddellijke maatregelen geeft Robert Habeck de noodlijdende Duitse energietransitie een dringend noodzakelijke impuls", zei ze in een schriftelijke verklaring. NGO Germanwatch zei dat naast de klimaatdoelstellingen voor die jaren de overtollige uitstoot die in 2021 en 2022 is opgebouwd, in de daaropvolgende jaren moet worden verminderd. Behalve de minister van klimaat moeten ook de ministeries van transport, bouw en landbouw plannen maken over hoe de klimaatdoelstellingen in hun sector kunnen worden gehaald, zei politiek directeur Christoph Bals. De SPD, de Groenen en de bedrijfsvriendelijke Vrije Democratische Partij (FDP) hebben in hun regeerakkoord ambitieuze plannen uiteengezet om de inspanningen op het gebied van klimaatbescherming te versterken. Het land streeft ernaar de CO2-uitstoot binnen tien jaar met bijna 50 procent te verminderen en tegen 2045 klimaatneutraliteit te bereiken. Om de hogere doelstelling te bereiken en aan een grotere vraag naar elektriciteit te voldoen, plant de regering een veel grotere capaciteit voor hernieuwbare energie: er moet 200 gigawatt (GW ) van zon-PV en 30 GW offshore wind geïnstalleerd in 2030. Dit artikel is een bewerking van het artikel Germany to launch emergency programme for “huge, gigantic” 2030 emissions target task van CleanEnergyWire, dat is gedeeld onder een  “Creative Commons Attribution 4.0 International Licence (CC BY 4.0)”.  

Door:
Foto: Fossielvrij NL (cc)

Klimaatdoelen haal je nooit met kerncentrales

, door

Gastbijdrage Jan Willem van de Groep

ANALYSE - Over de non-lineariteit van zowel CO2-emissie doelen als CO2-budgetten

Het einddoel kennen we allemaal, nul CO2-emissie per 2050. Voor veel politici lijkt dat een doel welke lineair behaald moet gaan worden met 2030 slechts als tussendoel. Sterker nog. Velen denken dat we nog volop tijd hebben om te oefenen, kleine stappen te zetten en aan het einde te versnellen. De discussie over het al dan niet toepassen van kerncentrales is er zo één. Lineaire verlaging van de CO2-emissie is echter niet de manier waarop we antwoord kunnen geven op deel 2 van de klimaatdoelstellingen van Parijs. Daar is namelijk ook afgesproken dat we opwarming van de aarde beperken op een waarde tussen 1,5 en 2,0 graden met een streven zo dicht mogelijk bij de 1,5 graden te eindigen in 2050 (tekst klimaatakkoord: “ruim onder de 2 graden”). Laten we daar eens op inzoomen.

CO2-budgetten  wereldwijd

Het CO2-budget is de hoeveelheid CO2 die nog uitgestoten kan worden tot 2050 om binnen de doelstelling van 1,5 tot 2,0 graden te blijven. Een flink aantal wetenschappers hebben daar met verschillende modellen aan gerekend. Het IPCC heeft uit al die publicaties een gemene deler gehaald (link) en met allerhande voorzichtigheden de zekerheid bepaald wat het meest aannemelijke getal is voor een 1,5 en 2,0 graden budget.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

China laat Britten stikken in eigen afval

, door

NIEUWS - Terwijl het nog volstrekt onzeker is hoe Groot-Brittanië de Brexit zal overleven, wordt het land op één aspect getroffen door buitenlandse “hulp’ bij interne problemen. De Britten moeten op zoek naar een oplossing voor hun gigantische berg plastic afval. China wil de Britse troep niet meer en dat is een probleem.

Staatssecretaris voor milieu Michael Gove erkent dat de regering het probleem te laat zag aankomen maar stelt dapper dat de UK moet stoppen met “off-shoring its dirt”.

Foto: Benny (cc)

Ruhrgebied, alleen maar Steenkool en Staal?

, door

COLUMN - Het Ruhrgebied, alleen steenkool en staal? Het beeld dat we in Nederland hebben en dat ook in Duitsland bestaat, moet worden veranderd. Een gastbijdrage van Jan Keuken.

Onlangs had ik het met mijn vader over het Ruhrgebied. Als we vroeger op vakantie gingen naar Oostenrijk, reden we altijd zo snel mogelijk aan dit gebied voorbij. Want ja, het Ruhrgebied, dat was toch niet meer dan fabrieken, milieuvervuiling, ongezonde lucht, en steenkolen en staal zover je kon kijken. Is dat zo? Volgens mij niet. Laten we eens naar de huidige stand van zaken kijken.

De tijden waarin de economie van het Ruhrgebied werd gedomineerd door de kolenindustrie en de staalindustrie zijn echt wel voorbij.

In 2018 zijn de landelijke overheid en de deelstaat NordRhein Westfalen met hun subsidies voor de mijnbouw gestopt en kwam het traditionele tijdperk van kolen in het Ruhrgebied grotendeels ten einde. Al in de jaren zestig en zeventig leden de twee grote sectoren van de economie enorme banenverliezen die noch een andere industrie, noch de dienstensector konden opvangen. Sindsdien is het werkloosheidscijfer in dubbele cijfers gestegen in bijna alle Ruhrgebied-steden. Tot zover de negatieve berichten.

Lange tijd was het enige doel van het Ruhrgebied om de grondstoffen te leveren voor de industriële ontwikkeling. Pas met de steenkoolcrisis aan het einde van de jaren 50 begint een verandering. Binnen de kortst mogelijke tijd werden vanaf 1960 vijf universiteiten opgericht in Bochum, Dortmund, Essen, Duisburg en Hagen. Later kwam hier ook nog de particuliere universiteit Witten-Herdecke bij.

Foto: Ian Britton (cc)

CO2-heffing: ’Industrie is kleuter die tegenstribbelt’

, door

De industrie schreeuwt moord en brand omdat het kabinet een CO2-heffing invoert. Gaat dit banen kosten in de staalindustrie en bij andere vervuilende bedrijven? Klimaateconoom Reyer Gerlagh ontkent de risico’s niet, maar is toch voorstander. De Tilburgse hoogleraar klimaateconomie was mede-initiatiefnemer van een open brief van 71 economen die pleitten voor een CO2-heffing. In een interview met De Telegraaf stelt Gerlagh:

NIEUWS - We kunnen wel op elkaar blijven wachten, dan komen we helemaal nergens.

(…)

Er wordt van twee walletjes gegeten. De prijs moet laag zijn én ze moeten een hoge compensatie krijgen. Met zo’n hoge compensatie kun je je juíst een hoge prijs veroorloven zonder dat je failliet hoeft te gaan. De energie-intensieve industrie gedraagt zich heel behoudend, hakken in het zand. Terwijl je je de vraag moet stellen: waar wil je staan over 20 jaar? Maar de industrie richt zich te veel op het tegenhouden van verandering. De industrie is als een tegenstribbelende kleuter.

Met compenserende maatregelen kun je volgens Gerlagh voor een belangrijk deel voorkomen dat bedrijven naar het buitenland verdwijnen. Een ander doel waar een CO2 heffing bij helpt is technologische veranderingen, dat blijkt uit empirisch onderzoek. Als er een prijs is voor CO2 ontwikkelen bedrijven patenten voor zuiniger productieprocessen. Precies de innovaties die nodig zijn voor een CO2 arme economie.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Groene stroom voor de industrie

, door

NIEUWS - In de commentaren op Sargasso is het een veel gebezigd argument: duurzame energie kan de industrie niet van betaalbare stroom voorzien. In Australië denken ze daar inmiddels anders over. De van oorsprong Engelse staal miljardair Gupta werkt daar gestaag aan zijn plannen om 10 GW aan zonne-energie te realiseren, waarmee hij onder andere zijn eigen staalfabrieken van stroom wil voorzien.

Gisteren maakte Gupta en de Zuid-Australische Kamer voor Mijnbouw en Energie (SACOME) een langjarige overeenkomst bekend om groene stroom te leveren aan vijf bedrijven. De verwachte besparing voor deze bedrijven ten opzichte van hun huidige energieprijs bedraagt 20 tot 50%. Deze kostenbesparing wordt bereikt door de nieuwe zonne-energie projecten te combineren met energieopslag en waterkracht. Onder de afnemers zit onder andere een kopermijn. De overeenkomst volgt op eerdere overeenkomsten die Gupta sloot, waaronder een overeenkomst om zonnestroom te leveren aan een staalfabriek in Victoria.

Kortom: het verhaal dat duurzame energie de basisindustrie niet van stroom kan voorzien kan in kolenminnend Australië naar de prullenbak. Nu nog in andere landen.

Foto: Screenshot uit documentaire Beerput Nederland KRO-NCRV 2017

Beerput Nederland

, door

COLUMN - ‘In twintig jaar tijd hebben we nog nooit zoveel boze en wanhopige reacties gehad als op Beerput Nederland’, meldde KRO/NCRV op Twitter. Die onthutsing was terecht. Ik heb die documentaire nu al drie keer gezien, en ben nog steeds ondersteboven.

Beerput Nederland laat zien dat het ruimhartige vertrouwen waarmee de overheid de industriële afvalverwerking in Nederland al decennia achtereen tegemoet treedt, volkomen misplaatst is. De bedrijfstak is inmiddels te vaak op moedwillige, schrikbarende, milieuverwoestende fraude betrapt om ooit nog op enige coulance, van wie dan ook, te mogen rekenen.

Juist daar werd de documentaire echt schrijnend: het kan de overheid maar bitter weinig schelen wat die sector uitvreet. Beerput Nederland inventariseerde nauwgezet hoe de kosten van vervuiling, fraude en nalatigheid op de samenleving worden afgewenteld, terwijl de betrokken bedrijven ondertussen zelf gretig subsidies en winst opstrijken. Ondertussen kijkt de overheid opzettelijk de andere kant op. Frauduleuze afvalverwerkers konden zonder vergunning aan de slag, terwijl de overheid bezuinigde op controle en handhaving, of onderzoek expliciet dwarsboomde.

De Moerdijk-affaire is emblematisch. Shell wilde in 1967 een nieuwe raffinaderij hebben en dreigde die in Antwerpen te bouwen. Onder het mom van ‘behoud van werkgelegenheid’ verkocht de regering Shell een gebied van 2000 hectare bij de Moerdijk, voor twintig gulden. Alsof dat niet volstond, baggerde de overheid met publieke gelden vervolgens de waterwegen tussen de Moerdijk en de Rotterdamse haven uit, legde spoor- en snelwegen aan, en gaf Shell een bonus van 12,5 miljoen gulden subsidie. En Shell mocht meteen aan de slag, nog voor er enige vergunning was verstrekt.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | Kansloze wetenschap

, door

COLUMN - Nee, het is niet een beetje. De frisdrankindustrie oefent niet een béétje invloed uit op het wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van toegevoegde suiker. Zodra de wetenschap zich ermee mag bemoeien, neemt ze het onderzoek gewoon over. Het gaat niet om een beetje bijsturen, in de hoop dat de uitkomsten wat gunstiger zijn. Dat is het beeld dat wetenschappers graag geven: dat hun commerciële opdrachtgevers van alles proberen te regelen, maar uiteindelijk slechts beperkte invloed hebben op de uitkomsten, Dat ze op zo’n moment gewikkeld zijn in een dapper gevecht tegen de industrie. Niks van waar. De wetenschapper staat kansloos. En collaboreert.

Dat is de enige conclusie die je kunt afleiden uit een Amerikaans onderzoek dat vorige week verscheen in de Annals of internal Medicine. De onderzoekers vergaarden vijftien jaar aan onderzoek naar de schadelijke effecten van suikers in frisdranken, en kwamen tot de ontluisterende conclusie dat álle (26) onderzoeken waarbij de industrie een vinger in de pap had, of waarbij een onderzoeker banden had met de frisdrankindustrie, géén effect had gevonden. Terwijl álle (op een na) onderzoeken waarbij wél een negatief effect werd gevonden juist níét door de industrie werd gesubsidieerd.

‘Deze industrie,’ schrijven de onderzoekers, ‘lijkt de uitkomsten van het huidige onderzoek te manipuleren.’ Dat mag gerust de understatement van het jaar worden genoemd. Een harder bewijs (afgezien van camerabeelden die bedrog aantonen) is nauwelijks denkbaar.

Foto: nispi2002 (cc)

Hoe staat het met de Duitse de-industrialisatie?

, door

ACHTERGROND - De voorspelde negatieve gevolgen van de Duitse energietransitie op de industrie blijven uit.

Naar verwachting worden de nieuwe amendementen op de Duitse duurzame energiewet in augustus van kracht. Een van de doelen van deze wijzigingen is om een belangrijk – maar niet-bestaand – bijeffect van de Duitse energietransitie aan te pakken: industrie die het land uit wordt gejaagd. Nieuwe cijfers van Deutsche Bank tonen hoe erg de Duitse industrie ‘lijdt’.

Zoals iedereen weet is een van de belangrijkste doelstellingen van de Duitse energietransitie om de economie te ruïneren. Dat is althans het beeld dat ik krijg bij het lezen van internationale rapporten. Afgaande op de laatste data van Deutsche Bank (pdf) behaalt de energietransitie deze doelstelling echter niet.

‘Capaciteitsbenutting is momenteel hoog,’ schrijven de analisten van Deutsche Bank in hun rapport en ze voegen er aan toe dat ze verwachten dat de reële industriële productie in Duitsland in 2014 met 4% zal groeien. De export naar West-Europa stijgt, maar de wereldwijde groei blijft achter. Dat zorgt ervoor dat de inflatie laag blijft op 1,1% in de eerste helft van 2014, ondanks de ‘goede arbeidsmarktsituatie’.

Deutsche Bank

Bron: Deutsche Bank

Vergeleken met andere landen in de Eurozone heeft Duitsland (op Ierland na) de hoogste verwachte economische groei, een lage inflatie en als enige begrotingsevenwicht (Luxemburg heeft dat ook, maar is niet weergegeven).

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende