Minister De Jonge overtreedt de wet

De Minister van Volksgezondheid gaat in beroep tegen een recente rechterlijke uitspraak waarin de procedure van het ministerie voor het openbaar maken van documenten is afgewezen. De minister wil de documenten niet een voor een vrijgeven, dat zou te veel tijd kosten. Daarom wil hij op een zelf gekozen moment meerdere aanvragen afhandelen. De wet stelt echter termijnen voor het voldoen aan elk afzonderlijk verzoek tot openbaarmaking. De Jonge gaat in hoger beroep bij de Raad van State. De Tweede Kamer reageert verontwaardigd op deze stap. “Een hoger beroep kost tijd, geld en vertrouwen van burger en journalistiek in de overheid.” zegt PvdA Kamerlid Arib. Dat vertrouwen wordt volgens de oud-Kamervoorzitter nu geschaad. Ook D66’er Joost Sneller vindt het hoger beroep onverstandig. “De WOB is een recht. Er een soort van voorrecht van maken is niet de goede weg.” Renske Leijten (SP): "Je zou geen regering moeten hebben die zegt: dit kost ons mensen. Een regering moet zeggen: en nu gaan we het regelen!" Arib wijst erop dat er ook honderden communicatieadviseurs werken bij de overheid. Terwijl er geen tijd zou zijn voor het naleven van de WOB, "zie je bewindspersonen overal in bladen met shoots. Daar is kennelijk wel tijd voor." Gesloten overheid Het verbaast mij niets. De Jonge is geen uitzondering. De Nederlandse overheid heeft altijd al de pest gehad aan openbaarheid van bestuur en dat laten opeenvolgende ministers, ambtenaren, burgemeesters, wethouders en provinciale bestuurders keer op keer weten.  Waar er ook maar enige kans is de afhandeling van een verzoek op grond van de Wob te vertragen of geheel te weigeren plaatst de overheid roadblocks om de toegang tot de ambtelijke burelen te versperren. De 'Wobber' is de vijand, wie iets wil weten wordt per definitie gewantrouwd. Alle preken over openheid en transparantie ten spijt. De van weinig democratische zin getuigende houding van de Nederlandse overheid komt ook duidelijk tot uiting in de omgang met de wetgeving op dit gebied. Terwijl er al jaren schamper wordt gedaan over de hoeveelheid werk waarmee de burgers de ambtenaren opzadelen bij de uitvoering van de oude Wob, is een nieuwe wet, waarin het allemaal beter geregeld zou worden na tien jaar nog niet van kracht. De initiatiefwet Open Overheid (WOO) is ingediend in 2012 en aangenomen door de Tweede Kamer in 2016, maar niet doorgestuurd naar de Eerste Kamer in afwachting van een onderzoek naar de uitvoerbaarheid. Een aangepast wetsvoorstel is in januari van dit jaar aangenomen door de Tweede Kamer en wordt eind september behandeld door de Eerste Kamer. De overheid kondigt nu al aan dat als de wet van kracht wordt uitvoering in kleine stapjes zal gaan omdat er veel veranderd moet worden in het ambtelijk apparaat. Uitstel, vertraging, tegenwerking, verzieking, het is steeds hetzelfde liedje. Semi-overheid blijft ook dicht Daar komt nog bij dat het oorspronkelijke initiatief van GroenLinks en D66 flink beschadigd uit de onderhandelingen is gekomen. De belangrijkste verslechtering hebben we te danken aan SGP-lid Bisschop die er met een amendement voor heeft gezorgd dat de hele semi-overheid buiten de wet valt. Dus eerst hevelt de overheid een groot aantal van haar publieke taken over naar zelfstandige organen en vervolgens maakt ze het voor de burgers onmogelijk om te zien wat daar gebeurt. “Dit past namelijk niet in de in Nederland geldende staatsrechtelijke verhoudingen.” Daar hebben we het dan maar mee te doen. Uit democratisch oogpunt een uiterst teleurstellend standpunt van de meerderheid van onze volksvertegenwoordigers. De conclusie van Wob-expert Roger Vleugels is dat er met deze wet voor de 'Wobber' weinig verandert, al komt er misschien wel ietsje meer actieve openbaarheid. Maar we voldoen dan nog steeds niet aan de minimumstandaard van de Raad van Europa. Een treurig slot van tien jaar inspanning om de veelgeprezen openheid van de overheid een wettelijke basis te geven. [overgenomen van Free Flow of Information]

Foto: republica GmbH (cc)

Covid importeren we liever niet, maar exporteren …

COLUMN - Heel Europa kleurt voor Nederlanders groen of geel. we mogen van het kabinet weer overal naartoe, ongeacht de besmettingscijfers daar. De codes oranje en rood reserveren Rutte en De Jonge vanaf vandaag – van gebrek aan originele smoezen kun je onze regering oprecht niet betichten – uitsluitend voor landen waar een nieuwe coronavariant is opgedoken.

Of zij ons willen hebben, daar in de rest van Europa, staat nog te bezien. Nederland is volgens gangbaarder regels alweer een tijdje diep donkerrood – zwart, bijna. Veel landen scherpen de regels voor Nederlanders daarom aan. Niet onbegrijpelijk: in Duitsland hadden ze vorige week 13 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners, in Nederland waren dat er liefst dertig keer zoveel: 388 op de 100.000.

Alleen wordt terugkomen van vakantie nog wel een dingetje: vanaf 8 augustus moeten Nederlanders die in een geel land verpoosd hebben, voor aanvang van de thuisreis kunnen bewijzen dat ze gevaccineerd zijn, of een negatieve test laten zien. Ze moeten testen voor thuiskomst.

Cynisch gezegd: het nieuwe beleid lijkt te zijn dat we corona niet mogen importeren, maar exporteren – prima joh, ga gerust je gang.

Met onze torenhoge besmettingsgraad lopen we overigens het risico zelf de bakermat van een nieuwe nog venijniger variant te worden. Alle succesvolle mutaties zijn ontstaan in gebieden waar het virus vrij spel had. (Ik claim alvast de Griekse letter i voor de Nederlandse variant: de jota – die staat voor ‘er niets van begrijpen’.) Dan hebben we weer een mooi exportproduct.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour | Niemand heeft kunnen bevroeden dat we het zo lang zouden moeten volhouden.

Als we hadden geweten dat we een vol jaar in crisisstand zouden moeten staan, zou iedereen hebben gezegd: dat gaat niet, trekken we dat wel? Niemand heeft kunnen bevroeden dat we het zo lang zouden moeten volhouden.

Minister Hugo de Jonge in Trouw, 21 februari.

Heel merkwaardig, dit. In april vorig jaar verschenen er al volop wetenschappelijke artikelen waarin uiteengezet werd dat de coronacrisis op z’n minst een jaar zou duren, en waarschijnlijk veel en veel langer. Maar kennelijk is dit allemaal langs Hugo heen gegaan.

Foto: x1klima (cc)

Wat denkt u wel?

COLUMN - Hè, hè, dat lucht op. Het land gaat niet op slot, ook al is de besmettingsgraad hoog. Ook al is de situatie “ernstig en zorgelijk”.

Het maatregelenpakket van zaterdag 10 juli blijft gelden, maar heel resoluut en doortastend, voegt het kabinet er nog twee maatregelen aan toe.

We gaan weer thuiswerken, “tenzij het niet anders kan”.  Dat is een advies, dus dat hoeft niet verder gecontroleerd te worden. In mei en juni merkten we al dat steeds meer mensen het advies “vergeten” waren. Een slecht geheugen is besmettelijk, de besmettingsbron wordt echter niet aangepakt.

Maar er is licht in deze duisternis. Herinnert u zich Balkenende nog, die maar zelden excuses maakte, daarentegen na bijna elke fout beterschap beloofde met “lessons learned”, a.k.a. “met de kennis van nu”? Welnu, Rutte, die destijds zijn eerste leermomenten kreeg als staatsman, sprak op het ‘persmoment’ van gisteren: “We hebben ventileren niet altijd goed gecommuniceerd”.

Complimenten! Gewoon lessen blijven leren. Nog een kabinetje Rutte IV, V en VI en we gaan een bijna vlekkeloos landsbestuur tegemoet.

We gaan dus ventileren. Want dat deed u natuurlijk niet of nauwelijks. Nu wel, omdat Rutte voortaan bij elk persmoment u er aan zal blijven herinneren (naast de 1,5 meter afstand, handen stuk wassen).

Foto: Tasmanian Archives and State Library (Commons) (cc)

Three strikes and you’re out

OPINIE - …
Dochter vanaf de achterbank: “Pappa, je ziet toch wel die grote gele borden? Je rijdt zo hard!
Pappa aan het stuur: “Even niet storen Marina, ik probeer op tijd thuis te zijn.
Dochter: “Maar pap! Zie je dan die oranje knipperlichten daar recht voor je? En die rode pijl????
Pappa: “Verdorie Marina, komt toch niet steeds met al die nutteloze weetjes. Je weet toch dat ik me moet concentreren op de snelheidsmeter en het gaspedaal. Dan zijn we snel thuis. En tijd is geld, heb ik je al zo vaak gezegd!
Dochter: “PAPPA!!!!!!

KRAK BOEM CRASH

De auto boort zich door een afzetting en slingert door het gat van het weggehaalde wegdek naar de reling en komt daar met een knal tot stilstand. Dochter heeft verschillende kneuzingen, last van haar nek en een hersenschudding omdat ze zijwaarts tegen het raam sloeg met haar hoofd.
Pappa Harco heeft niets, want airbags.

Politie is snel ter plaatse en spreekt met Pappa Harco.
Politieman 1: “Beste meneer… Harco Ronge? Hoe heeft dit kunnen gebeuren?
Harco: “Nou, ik werd afgeleid door mijn dochter en daardoor had ik de borden niet goed in de gaten. En overigens, die borden waren voor meerdere uitleg vatbaar hoor! Maar eerlijk is eerlijk, dus ik heb mijn excuses naar mijn dochter gemaakt omdat dat ik onterecht boos naar haar werd.
Politieman 1: “Uhm… Ik lees hier dat u al drie keer eerder het afgelopen jaar een soortgelijk ongeval had. Dat is wel heel toevallig.
Harco: “Ja? Dus? Ongelukken gebeuren nu eenmaal als je achter het stuur zit. En ik weet alles van sturen hoor, daar hoef je mij niets over uit te leggen wijsneus.
Politieman 1: “….
Politieman 2: “Maar door de herhaling vrees ik dat we toch uw rijbewijs moeten innemen voor aantoonbaar gevaarlijk en onverantwoord rijgedrag.
Harco: “NEE, dat mag u helemaal niet doen! Wie kan er anders dan ik straks mijn dochter veilig van en naar school rijden?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Wat Hugo de Jonge niet snapt

ANALYSE - Het is misschien wel de klassiekste van alle fouten die de voorzitter van een vergadering kan maken: overleggen over de onderwerpen waar iedereen van heeft gehoord en waar iedereen iets van denkt te weten. In plaats van vergaderen over de belangrijkste onderwerpen.

Anders gezegd: bij vergaderingen moet het belangrijke nogal eens wijken voor het bekende. Als u het na wil lezen kunt u terecht in het korte artikel van B.J. Puvathingal en D.A. Hantula, “Revisiting the Psychology of Intelligence Analysis: From Rational Actors to Adaptive Thinkers” in: American Psychologist 67/3 (2011/2012).

Daarmee heb ik eigenlijk alles al gezegd wat de titel van dit stukje belooft. Minister Hugo de Jonge leest het avondblad, kijkt naar het nieuws, gaat naar bed met Met Het Oog Op Morgen en zal ongetwijfeld elke ochtend beginnen met de knipselkrant die zijn ambtenaren voor hem hebben voorbereid. Hij doet zijn best geïnformeerd te zijn en reageert op zaken die in het nieuws komen.

Zoals demonstranten op het Amsterdamse Museumplein. Zoals jongvolwassenen die aangeven mentaal overbelast te zijn. Zoals vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. Zoals onderzoekers die zeldzame bijwerkingen ontdekken bij vaccins. En De Jonge reageert naar eer en geweten en met compassie: hij moet iets voor de mensen doen. Stoppen met vaccinatie tot we zeker weten dat AstraZenica en Janssen veilig zijn. En snel iets leuks organiseren voor de jongvolwassenen, om de demonstranten de wind uit de zeilen te nemen en te verhinderen dat het bedrijfsleven nog meer klappen krijgt.