Als onvoorspelbaarheid tot strafpunten leidt

Een opvallend bericht gisteren op de Amerikaanse publieke radio NPR. Onderzoeker Laszlo Barabasi van de Northeastern University (Boston) heeft zojuist een onderzoek (pdf) gepresenteerd naar het reisgedrag van een niet nader genoemd Europees volk. Een telefoonprovider leverde geanonimiseerde data van 50.000 klanten over een langere tijd. Ook locatiegegevens waren beschikbaar. Barabasi onderzocht in hoeverre deze klanten een vast reispatroon hadden. Hij kwam tot de conclusie dat we bijzonder voorspelbaar zijn. Als eenmaal een patroon is vastgesteld, houden we ons daar in 93 procent van de gevallen aan. Opmerkelijk is dat dat niet alleen voor brave kantoormuizen geldt, maar ook voor reizigers die het hele land doorcrossen. De implicaties van deze vaststelling zijn niet mis. ,,Je kunt een algoritme ontwerpen dat met een accuratesse van 93 procent voorspelt waar iemand zich bevindt,’’ zegt hij in het interview (hieronder te beluisteren). Dat je met de gsm een peilzender meedraagt, is allang bekend. In de VS blijken de opsporingsdiensten steeds vaker gsm-gegevens op te vragen om iemands pad – of beter gezegd, dat van zijn telefoon – te reconstrueren. Uiteraard groeit ook het verzet daartegen. Ook in Nederland worden dit soort gegevens in het kader van de bewaarplicht een half jaar achter de hand gehouden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Open source GSM netwerk

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Nokia 3310 op HAR2009 die contact maakt met open source netwerk (Foto: HAR2009/Massoud)

Afgelopen weekend werd in Vierhouten de Hacking At Random (HAR2009) conventie gehouden. Deze hacker-bijeenkomst, een opvolger van succesvolle conventies als Hacking at Large en What the Hack, is hét moment waarop Nederlandse ‘IT-beveiligingsexperts’ bijeenkomen om elkaars prestaties te laten zien. Met 170 presentaties in drie grote zalen is het bepaald geen kleine bedoening. Eén van de interessantere presentaties kwam van het Duitse wizzkid Harald Welte.

Welte presenteerde een manier om een open source GSM telefoonnetwerk op te zetten. En hij hield er niet alleen een praatje over, maar runde tijdens HAR2009 ook daadwerkelijk een netwerk.

Er werd gebruik gemaakt van twee Base Transceiver Stations (GSM-zenders), vastgeknoopt aan bomen. Via deze zenders kon contact gemaakt worden met een Base Station Controller (een electronische doorschakelcentrale), die in dit geval een variant van het open source besturingssysteem Linux draaide.

Het werd een groot succes: in totaal konden 391 mensen die zich via een smsje hadden aangemeld contact maken met het netwerk en met elkaar bellen alsof ze met een normaal, commercieel netwerk belden.

Wel was een testlicentie van de Nederlandse telefoon-autoriteiten nodig, die deze onder een aantal restricties inderdaad gaf.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.