Macedoniërs tegen de gokindustrie

Het begon een aantal jaren geleden in de buurt van Tetovo, de streek waar de Albanese minderheid van Noord-Macedonië woont. De Anti-gokbeweging ontstond uit onvrede over de gestage uitbreiding van het aantal gokhallen tot in de kleinste dorpjes. Xhemal Abdiu, jeugdwerker in Mala Rechica, kende het verwoestende effect van gokken op jonge levens. Hij schaarde zich bij het protest tegen de zoveelste gokhal in zijn dorp en tilde de beweging naar het landelijk niveau. De voornaamste eis van de beweging is een verbod op de vestiging van gokbedrijven binnen een straal van 500 meter van scholen en andere centra waar veel kinderen komen. De regering van Noord-Macedonië reageerde positief en verwerkte de eis in een nieuw wetsontwerp ter beteugeling van de gokverslaving. Maar 'lakse regelgeving, Oostenrijkse bedrijven en het wetgevingscircus staan in de weg', schrijft de onderzoeksjournalist David Ilieski. Het is de vraag of de nieuwe wet nog voor de aanstaande verkiezingen door het parlement geloodst kan worden. Zondag kiest Noord-Macedonië een nieuwe president, in mei volgen parlementsverkiezingen. Gezien de hoge concentratie van scholen en casino's in dorpen en steden zou het verbod, dat de Anti-Gokbeweging eist en dat nu in een wetsontwerp staat, in theorie honderden casino's kunnen dwingen geheel te sluiten of naar locaties buiten de stad te verhuizen. Daar was niet iedereen even blij mee. Met de huidige regeringscoalitie van de socialistische SDSM en de partij van de Albanese minderheid DUI zag Abdiu nog wel goede vooruitzichten voor de vereiste strengere regels voor de gokindustrie. In Mala Rechica behaalde de beweging een overwinning met het annuleren van het geplande nieuwe casino. Op landelijk niveau kregen ze steun van Albanese parlementariërs die het voorbeeld van anti-gokverslagingswetgeving uit de buurlanden Albanië en Kosovo wilden volgen. Er zijn echter twee onzekere factoren. Ten eerste heeft de staat Noord-Macedonië zelf baat bij de inkomsten uit de gokindustrie. In 2022 verdiende de staat 88 miljoen euro aan belastinginkomsten uit deze groeiende bedrijfstak. En ten tweede is het de vraag hoe sterk de invloed van de industrie is op het wetgevingsproces. Noord-Macedonië, een van de armste Balkanlanden heeft meerdere redenen om de gokindustrie aan banden te leggen. Naast de bestrijding van gokverslaving kan toezicht en regulering op de gokbedrijven ook een bijdrage leveren aan het bestrijden van witwassen. De goksector is notoir kwetsbaar voor het witwassen van geld, omdat belasting- en politieautoriteiten doorgaans niet over de middelen beschikken om de wet ten uitvoer te leggen. In Noord-Macedonië wordt de sector gedomineerd door twee Oostenrijkse bedrijven Novomatic en Casinos Austria. Vorig jaar kwam de Oostenrijkse ambassadeur in Noord-Macedonië Georg Woutsas vlak voor het einde van zijn termijn op voor de belangen van beide bedrijven. Hij waarschuwde de regering en het parlement dat de nieuwe wet de reputatie van het land zou schaden inzake het investeringsklimaat en het respecteren van de principes van de vrije markt. Hij dreigde dat het land op de zwarte lijst zou komen voor veilige buitenlandse investeringen. Een woordvoerder van het Oostenrijkse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat Woutsas op zijn 'ongepaste' uitspraken is aangesproken. Nog steeds geen paspoort De bestrijding van de gokverslaving is niet het enige gebied waar de overheid laks optreedt. Vijf jaar na het in werking treden van de moeizaam bereikte overeenkomst met Griekenland over de naam van hun land heeft een groot deel van de bevolking nog steeds geen nieuw paspoort. Oorzaak is hier ook de voorzichtigheid die de huidige regering bij de uitvoering van het akkoord in acht heeft genomen  ten opzichte van de nationalistische oppositie die nog steeds meent dat het land nooit akkoord had mogen gaan met deze 'vernederende' naamswijziging die afbreuk doet aan de identiteit en het erfgoed van het land. De identiteit en het erfgoed zijn ook de inzet van de oppositie bij de onderhandelingen met Bulgarije over een nieuw vriendschapsverdrag. Bulgarije heeft na Griekenland gedreigd de toetreding van Noord-Macedonië tot de EU te blokkeren als er geen overeenkomst wordt gesloten over een paar gevoelige culturele kwesties die de buurlanden tot nu toe verdelen. Gordana Siljanovska, de presidentskandidaat van de oppositionele partij VMRO-DPMNE, loste deze week een schot voor de boeg met haar stelling dat alleen Kopenhagen criteria leidend mogen zijn bij de toetredingsonderhandelingen. Verder zei ze dat Bulgarije zich hoe dan ook zal moeten houden aan het Verdrag van Lissabon van de EU. 'Daarin staat dat er dingen zijn waarover niet kan worden onderhandeld en die het recht van elke staat zijn: niet-inmenging in binnenlandse aangelegenheden en respect voor de nationale en culturele identiteit. Met Bulgarije kunnen onderhandelingen gevoerd worden, maar ten aanzien van deze beginselen mag geen veto worden gebruikt.'

Door: Foto: Jonathan Cutrer (cc)
Foto: Namecoin (cc)

Een kijkje op de cryptomarkt

, door

COLUMN - Vorige week hield de Tweede Kamer een hoorzitting over de cryptovalutamarkt. Critici beschrijven die markt als manipulatie plus speculatie plus incompetentie. Of dit zo is valt niet te meten, want de markt is ook nog eens uiterst ondoorzichtig. Of zijn er toch aanwijzingen?

“Bitcoin is alleen geschikt voor drugsdealers, moordenaars en Noord-Korea,” zei Jamie Dimon, CEO van de Amerikaanse bank JPMorgan Chase, in september. Destijds werd het aantal bitcoinbezitters in de wereld op minder dan 1 op 10.000 geschat. Afgelopen maand liet Dimon weten grote spijt te hebben van die uitspraak. Inmiddels is het aandeel bitcoinbezit wereldwijd waarschijnlijk fors groter.

Naar schatting 400.000 Nederlanders hebben cryptomunten; een groep die afgelopen maanden flink groeide. Hoogopgeleide jonge mannen zijn hierin oververtegenwoordigd. Ze zitten met gemiddeld 7.300 euro in de crypto, in totaal minder dan 1% van de Nederlandse spaartegoeden. Er is vraag naar advies, bijvoorbeeld over het kopen van bitcoin of een van de ruim 1.300 andere munten, de altcoins. *)

Gênant

De vraag naar advies wordt bediend door zelfverklaarde experts die filmpjes plaatsen op Youtube. Die experts hebben namen als Crypto Bobby en The Crypto Chick. Een van de youtubers met de grootste aanhang is de Amerikaan Nicholas Merten van Datadash. Momenteel heeft Datadash circa 260.000 abonnees op Youtube. Bovendien trok Merten afgelopen maand volle zalen in Ierland en Zwitserland.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Alias 0591 (cc)

Holland Casino redden? Stoppen met nivelleren

, door

ACHTERGROND - Honderd miljoen euro. Zo hoog zal de schuld van Holland Casino binnenkort opgelopen zijn. Hoewel het nationale smethuis enthousiast adverteert met optredens van Lange Frans, Glennis Grace en Do, lukt het haar al jaren niet om winstgevend te zijn.  En dat terwijl het bedrijf een staatsmonopolie heeft op het uitbaten van casino-spellen. Kennelijk stroomt er te weinig gokkersbloed door de Nederlandse aderen. Holland Casino wil het huishoudboekje in balans brengen door de arbeidsvoorwaarden te versoberen en 400 tot 450 fte te schrappen. Hoe kunnen deze banen gered worden? Op basis van recent onderzoek, dat ik samen met collega’s Thijs Bol en Bram Lancee uitvoerde, kom ik met een onconventionele suggestie.

Gokken als risico-gedrag

Wat motiveert mensen om te gokken? Het was ons opgevallen dat het onderwerp gokken grotendeels genegeerd werd in de sociaalwetenschappelijke literatuur. Natuurlijk, er bestaat een uitgebreide psychologische en neurologische literatuur,  die zich vooral richt op verklaringen voor gokverslaving. Het overgrote deel van de gokkers  is echter niet verslaafd; volgens onderzoek uit 2007 is bij slechts 3% van de gokkers sprake van een problematische of pathologische verslaving.

Het ‘reguliere’ gokgedrag  kan echter op weinig aandacht van sociaal-wetenschappers rekenen. Dat is vreemd, want gokken is bij uitstek een fenomeen dat hen zou moeten interesseren. Gokken is een klassiek voorbeeld van risico-gedrag,  een onderwerp dat door vermaarde sociologen als Ulrich Beck en Anthony Giddens al decennia geleden op de agenda is gezet. En gokken beïnvloedt de maatschappelijke rangorde. Wie de loterij wint, stijgt op de sociaaleconomische ladder, maar wie zijn vermogen vergokt in het casino, daalt. Bovendien kan gokken ook functioneren als een statussymbool: wie het zich kan veroorloven grote bedragen te verliezen in het casino laat zien dat hij het breed heeft hangen. Gokken is wijdverspreid: ruim 82% van de Amerikanen geeft aan minstens één keer per jaar te gokken. In Nederland spelen er alleen al 2,4 miljoen huishoudensmaandelijks mee aan de postcodeloterij  .

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Teeven rotzooit maar wat aan met de veiligheid

, door

Fred Teeven (Foto: Flickr/roel1943)

Staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid & Justitie – ik blijf het een Orwelliaanse naam vinden – wil dat TBS’ers die tijdens verlof proberen te ontsnappen, een strafbaar feit plegen tijdens verlof of zich aan begeleiding onttrekken minimaal een jaar geen verlof meer krijgen.

Er zijn tot nu toe dit jaar 31 TBS’ers die in deze categorie vallen, tegen 24 vorig jaar. Geen nieuwsrubriek meldt op hoeveel verloven dat in totaal is en of het vooral om een dagje te laat terug zijn ging of tijdens verlof verkrachten en moorden. Strafpunten voor de Nederlandse journalistiek.

Maar dat is niet waar het me om gaat. Het gaat me om wat Teeven als motivatie voor zijn voorgestelde maatregel geeft. Hij zegt dat hij ‘het imago van TBS wil verbeteren’ en dat hij ‘denkt dat de maatregel voor TBS’ers een afschrikwekkend effect heeft.’ Tamelijk schokkende uitspraken.

TBS is een maatregel die wordt opgelegd aan mensen die (mede) als gevolg van een psychiatrische stoornis een misdaad plegen. Het is de bedoeling ze te behandelen om zo te zorgen dat ze het niet weer doen. Daarvoor moet de beste mogelijke behandeling worden toegepast, zowel in het belang van de TBS’er als in het belang van de samenleving. Het is niet de bedoeling dat een staatssecretaris zonder enige achtergrond in de psychiatrie dat gaat doorkruisen met maatregelen waarvan hij denkt dat ze een afschrikwekkend effect hebben en waarvan hij hoopt dat ze het imago verbeteren. Het hele idee dat imago überhaupt een rol zou moeten spelen bij een medische behandeling is volkomen absurd. Chemotherapie heeft ook een kutimago. Terecht. Maar het werkt wel.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vrijmibo’tje | Legaal gokken is uit de mode

, door

Zware tijden voor gokmonopolist Holland Casino, want de bezoekersaantallen blijven evenals de omzetten maar teruglopen. En dat in een tijd dat een tafelspel als poker hot is als nooit tevoren. Toernooien waar miljoenen te verdienen vallen en live op tv te volgen. Voor het echte geld moet je wel naar het buitenland.gokken
Is het een gevolg van de economische crisis, dat Holland Casino weer zo’n 150 croupiers richting arbeidsbureau moet sturen? Nope. Het werkterrein van de recreatieve gokker (waar de casino’s het juist van moeten hebben) heeft zich gewoon verlegd naar internet, waar het sterft van de (buitenlandse) pokersites en waar met de creditcard in de aanslag aan iedere speeltafel kan worden aangeschoven. In ons land wordt daar zo’n 450 miljoen doorheengejaagd.
Wie gaat er tegenwoordig nog naar een van die 16 legale casino’s, waar je je blauw betaalt aan consumpties. Tegenwoordig meer iets voor muffe personeels- en bedrijfsuitjes en voor figuren die nog wat zwart geld te verramsjen hebben. Plannen van Holland Casino om zelf een echte pokersite te mogen exploiteren zijn tot op heden door de politiek afgeschoten. Gevolg: het staatsgokbedrijf is in de rode cijfers beland. Die paar flashy toernooitjes Texas Hold’em brengen ook het grote geld niet meer terug.
Update: Nederlands gokbeleid is ‘illegaal’. Het is dus allemaal nog veel erger…

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende