ACHTERGROND - Honderd miljoen euro. Zo hoog zal de schuld van Holland Casino binnenkort opgelopen zijn. Hoewel het nationale smethuis enthousiast adverteert met optredens van Lange Frans, Glennis Grace en Do, lukt het haar al jaren niet om winstgevend te zijn. En dat terwijl het bedrijf een staatsmonopolie heeft op het uitbaten van casino-spellen. Kennelijk stroomt er te weinig gokkersbloed door de Nederlandse aderen. Holland Casino wil het huishoudboekje in balans brengen door de arbeidsvoorwaarden te versoberen en 400 tot 450 fte te schrappen. Hoe kunnen deze banen gered worden? Op basis van recent onderzoek, dat ik samen met collega’s Thijs Bol en Bram Lancee uitvoerde, kom ik met een onconventionele suggestie.
Gokken als risico-gedrag
Wat motiveert mensen om te gokken? Het was ons opgevallen dat het onderwerp gokken grotendeels genegeerd werd in de sociaalwetenschappelijke literatuur. Natuurlijk, er bestaat een uitgebreide psychologische en neurologische literatuur, die zich vooral richt op verklaringen voor gokverslaving. Het overgrote deel van de gokkers is echter niet verslaafd; volgens onderzoek uit 2007 is bij slechts 3% van de gokkers sprake van een problematische of pathologische verslaving.
Het ‘reguliere’ gokgedrag kan echter op weinig aandacht van sociaal-wetenschappers rekenen. Dat is vreemd, want gokken is bij uitstek een fenomeen dat hen zou moeten interesseren. Gokken is een klassiek voorbeeld van risico-gedrag, een onderwerp dat door vermaarde sociologen als Ulrich Beck en Anthony Giddens al decennia geleden op de agenda is gezet. En gokken beïnvloedt de maatschappelijke rangorde. Wie de loterij wint, stijgt op de sociaaleconomische ladder, maar wie zijn vermogen vergokt in het casino, daalt. Bovendien kan gokken ook functioneren als een statussymbool: wie het zich kan veroorloven grote bedragen te verliezen in het casino laat zien dat hij het breed heeft hangen. Gokken is wijdverspreid: ruim 82% van de Amerikanen geeft aan minstens één keer per jaar te gokken. In Nederland spelen er alleen al 2,4 miljoen huishoudensmaandelijks mee aan de postcodeloterij .
Inkomensongelijkheid
Terug naar ons reddingsplan voor Holland Casino: hoe kunnen we zorgen dat mensen meer gaan gokken? In ons onderzoek – working paper hier; verschijnt januari 2014 in Sociological Spectrum – dragen we de hypothese aan dat een stijging in de inkomensongelijkheid leidt tot een toename van de gokuitgaven. We geven hiervoor drie theoretische argumenten, waarvan ik er hier één nader zal toelichten.
Zoals eerder aangegeven kunnen mensen gokken gebruiken als een strategie om vooruit te komen in de maatschappij. Een mooi praktijkvoorbeeld hiervan is te zien in dit Youtubefilmpje. Gokker Ashley Revell zegde zijn baan op, verkocht zijn huis en verzamelde zijn spaargeld om vervolgens all-in te gaan op rood bij roulette. Hij won (excuus voor de spoiler) en gebruikte zijn winst om een lucratieve online poker site te beginnen. Nu had Revell natuurlijk behoorlijk veel geluk; er zijn slimmere manieren om vooruit te komen in de maatschappij, bijvoorbeeld door te investeren in een goede opleiding. Dat neemt echter niet weg dat veel mensen bereid zijn een klein gokje te wagen om mogelijk veel te winnen. Dit is precies de reden dat velen meespelen in de loterij, terwijl de verwachtingswaarde daar toch echt negatief is.
Hoe beïnvloedt inkomensongelijkheid de overweging om een gokje te wagen? Volgens de op door Armen Hakhverdian gerecenseerde ongelijkheidseffectenbijbel “The Spirit Level” van Wilkinson en Pickett ontstaan er bij grotere inkomensongelijkheid grotere statusverschillen in de maatschappij. Deze verschillen zorgen voor grotere motivatie bij de onderklasse om te proberen een hogere status te bereiken. Theoretisch klinkt dit allemaal erg interessant, maar blijkt dit ook uit de data?
Gokgedrag in 26 Amerikaanse staten
Om dat te onderzoeken hebben we gebruik gemaakt van de Gambling Impact en Behavior Study. Deze dataset bevat onder meer de jaarlijkse bruto-uitgaven aan loterijen en sportweddenschappen in 26 Amerikaanse staten voor de periode 1980-1997. Onderstaande grafiek bevat scatterplots met respectievelijk deze bruto-uitgaven en de inkomensongelijkheid op dat moment. Op het eerste gezicht lijkt er een positief verband te bestaan tussen inkomensongelijkheid en gokuitgaven. Verdere statistische analyses bevestigen dit beeld: ook als we controleren voor fluctuaties in het inkomen van de staten en voor een tijdstrend blijft dit verband overeind.
Hieronder staan de door het model voorspelde uitgaven aan loterijen per staat uitgezet tegenover de inkomensongelijkheid in het voorafgaande jaar. Zowel binnen als tussen staten komt een hogere ongelijkheid overeen met hogere gokuitgaven. Voor een uitgebreidere theoretische en empirische onderbouwing van ons argument raad ik de geïnteresseerde lezer uiteraard aan het volledige paper te lezen.
Hans Spekman vs Holland Casino?
Wat staat het Holland Casino dus te doen om haar hachje te redden? Uit onderzoek van het Amsterdams Instituut voor Arbeidsstudies bleek recent al dat de verschillen in inkomens tussen rijk en arm in Nederland de afgelopen jaren zijn gestegen. Toch kan het nooit kwaad het zekere voor het onzekere te nemen. Een uitgebreide lobby tegen het nivelleer-feestje van Hans Spekman is wellicht niet de meest politiek-correcte optie, maar een fors oplopende inkomensongelijkheid zou wel een hoop potentiele klanten kunnen overtuigen om eventuele initiële bezwaren tegen Lange Frans opzij te schuiven.
Dit is gastbijdrage van Sander Steijn, promovendus in de sociologie aan de Universiteit van Amsterdam, en werd eerder gepubliceerd op Stuk Rood Vlees.
Reacties (23)
ah lelijke STATA platen
Laat maar lekker kapot gaan. Tucht van de markt en de overheid moet zich sowiso niet met gokken inlaten.
@2: Maar 400-450 banen zijn toch wel een stukje meer inkomensongelijkheid (met alle daaruit voortvloeiende stijgende kosten in gezondheidszorg en veiligheid) waard?
Beetje bijdehand studentikoos haha-stukje. Flauw.
Anders gezegd: als het serieus bedoeld is dan ga ik me nog meer zorgen maken.
Een Casino dat verlies maakt?
Redden? Ga nou gauw.
Laten ze maar even in Vegas of Monaco gaan kijken. Daar werkt het wel. En dat komt omdat ze meer op gokken en minder op entertainment belust zijn.
Een Casino dat verliest moet oprotten.
De bank wint altijd. Toch?
@5: Een Casino dat verlies maakt?
Redden? Ga nou gauw.
Precies: “Rien ne va plus, het Casino is niet meer van U”
Een failliet Casino = Ueber sneu.
@6:
Ja, precies. Je gaat je afvragen, wie is er met het geld gaan lopen?
“… lukt het haar al jaren niet om winstgevend te zijn. En dat terwijl het bedrijf een staatsmonopolie heeft op het uitbaten van casino-spellen.”
Ja… hoe krijgen ze het in godsnaam voor elkaar…
Laat maar failliet gaan. Echte gokkers gaan wel PvdA stemmen.
pret idd, een, ook nog legaal, casino dat verlies draait,
staatsbedrijf misschien?
@8:
Dat noemen we crisis.
Leuk om te kunnen vaststellen dat nu ook staatsbedrijven daar aan te gronde dreigen te gaan…
@11 toch minder leuk. Een faillissement laat een keten aan faillissementen achter. En ondanks dat dit een staatsbedrijf is, zal de staat niet steunen. Zegt ze.
De rechtsvorm is een stichting (waar redelijk ruime hoofdelijke aansprakelijkheden voor bestuurders bij komen kijken). Een stichting is een zelfstandige rechtspersoon, en kan geen aandeelhouders hebben. Wat wel kan is dat het volledige stichtingsbestuur uit (iemand van) het ministerie van financien bestaat. Ik acht het niet onwaarschijnlijk dat het ministerie van financien alsnog aangesproken wordt op de schulden,mede gezien het feit dat alle eventuele profijt naar de staat vloeit.
Onderstaand het stukje tekst dat je overal treft. Juridisch gezien is dit echt raar.
“Holland Casino is een stichting en als staatsdeelneming verbonden aan de overheid. De Minister van Financiën treedt op als aandeelhouder en de Minister van Justitie als vergunningverlener en is verantwoordelijk voor de wettelijke regulering van het kansspel. Daarnaast wordt Holland Casino bestuurd door een raad van bestuur en een raad van commissarissen en daartussen zit een ‘governance, risk, compliance & audit comité’.” (http://managementscope.nl/bedrijf/holland-casino)
@12:
Je moet weten wanneer cynisme cynisme is….natuurlijk is dat niet leuk, en al helemaal niet voor het personeel.
Nu gaan dus ook (semi-)overheidsbedrijven op de fles…. Over cynisme gesproken….de crisis is voorbij, zeggen ze….
Volgens mij begint de crisis nu pas echt.
@0: Hier is mijn inziens sprake van een statistisch aangetoonde nonsens correlatie. Er is hoogstwaarschijnlijk eerder een relatie tussen opleidingsniveau en sociale klasse met inkomensongelijkheid. Daarnaast is er een relatie tussen opleidingsniveau en sociale klasse met gokgedrag. In de gedachte van de schrijver is het derhalve beter om mensen opleiding te onthouden teneinde het gokgedrag te stimuleren.
Wat misschien wordt vergeten is dat het online gokken (en pokerzooi) een hoge vlucht heeft genomen, daar wordt veel verdiend. Dan kan je lekker thuis, op elk moment van de dag, in je pyjama en met een groot glas bier, je bitcoins of salaris in de cloud zien verdwijnen.
Holland Casino is waarschijnlijk een achterhaald concept, vandaar.
Ik heb de schurft aan gokken(waarschijnlijk een restje onversneden calvinisme) dus vind ik het prima dat Casino’s falliet gaan,en dat is helemaal niet jammer voor de gedupeerden.
Smart hoort er nu eenmaal bij als je je met de duivel inlaat.
Fifa heeft in deze gewoon gelijk. Als ik gok doe ik dat op internet (poker inderdaad), maar meestal met vrienden. Daar heb ik geen casino voor nodig.
Laat maar lekker failliet gaan of verkopen aan de hoogste bieder.
Als de overheid toch geld moet besteden voor werk, kunnen ze dat beter in de zorg doen.
Een mongool kan een casino uitbaten, maar zelfs dat kun je aan de overheid niet overlaten.
Artikelen over het casino blijven mij verbazen.
Hoe kan je als monopolist = casino, verlies draaien?
Dit lijkt mij koren op de molen van de liberalen, als je dit als semi overheid al niet kan…..
@20: Laten we het strafrechtelijk onderzoek even afwachten. Dan zal wel blijken dat iemand nogal liberaal met de kas is omgesprongen.
Compleet vrijgeven dat gokken. En Holland Casino verpatsen aan de hoogste bieder.
Levert werk en belastingcentjes op.
@17: Ik herhaal:
Je ontkomt er natuurlijk niet aan dat je je een voorstelling maakt van de mensen die hier op Sargasso reageren. En soms is het ronduit griezelig om te zien hoe de mensen beantwoorden aan de stereotypen die je daarbij onwillekeurig voor de geest komen.