Defensie verkent de toekomst

Het ministerie van Defensie heeft in twee jaar tijd een uitgebreide toekomstverkenning laten uitvoeren. Deze week verscheen het 317 pagina's tellende rapport Verkenningen dat ingaat op de gevolgen voor de krijgsmacht bij de te verwachten geopolitieke, economische, ecologische en technologische ontwikkelingen. Het besteed aandacht aan de toenemende invloed van China, India, Brazilië en Rusland maar ook aan de maatschappelijke polarisatie en economische crisis hier in Europa die uiteindelijk kan leiden tot verstoring van de openbare orde. Mondiale zekerheden: minder dominantie Westen, groeiend strategisch belang voor Europa in Indische Oceaan en Noordelijke IJszee, toename immigratiedruk, toename druk op openbare ruimte zoals de hoge zeeën [bron: rapport Verkenningen] Opvallend voor sommigen zal wellicht de ruimschootse aandacht van Defensie voor de grondstoffen- en ecosysteemcrisis zijn. Het rapport wijst op de destabiliserende impact die uitputting van natuurlijke hulpbronnen en klimaatverandering teweeg kan brengen, de laatste wordt zelfs een "threat multiplier" genoemd. Verduurzaming is de sleutel naar het vermijden van militaire conflicten, zo stelt het rapport: "Een deel van de oplossing kan ook gevonden worden in een geringere afhankelijkheid van de toevoer uit instabiele regio's. Dit kan worden bereikt door fossiele brandstoffen te vervangen door schone energie ("groene revolutie"). Ook een combinatie van importsubstitutie en geringere afhankelijkheid behoort tot de mogelijkheden". Wie de sociale Paasverplichtingen (tijdelijk) wil ontlopen heeft nu een goed excuus. Vertel uw familie dat u vandaag-nog het rapport Verkenningen moet lezen, uit landsbelang. Op de Paas, rust! [met dank aan Globalinfo voor de tip]

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Quote du Jour

Quote du Jour | Who’s Your Daddy

, door

“The time when China worshipped the West is over. We have a rightful sense of superiority.. ..People are now looking down on the West, from leadership circles to academia to everyday folk.” (WashingtonPost)

Kang Xiaoguang: professor aan de Renmin University gespecialiseerd in ‘NGOs en Confucius’ vertelt u even hoe de huidige Oost-West verhoudingen liggen. Het doet er verder weinig toe wat ik of u hier nog aan toevoegen: dit is de situatie waar we de komende eeuw mee moeten dealen. China trekt zich in haar binnen- en buitenlands beleid nauwelijks nog wat van het Westen aan zo valt te lezen in het gelinkte artikel. China leidt, het Westen volgt. Terwijl wij in Nederland nog steeds klooien met een ultrakort stukje hogesnelheidslijn naar Parijs wil China misschien wel een lel hightech spoor vanuit Beijing naar Londen aanleggen. Maar alleen als de aangesloten landen met grondstoffen over de brug komen.. ..misschien hebben wij tegen die tijd nog wat turf over in Drenthe?

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Oosterburen EU verdienen meer aandacht

, door

eapDe Europese Unie moet zich actiever opstellen om instorting van de economieën aan haar oostgrens te voorkomen, dat stelt de pan-Europese denktank European Council on Foreign Relations (ECFR) in het vandaag verschenen rapport: The limits of enlargement-lite: European and Russian power in the troubled neighbourhood [.pdf]. Sinds hun onafhankelijkheid in 1991 staan Wit-Rusland, Oekraïne, Moldavië, Georgië, Armenië en Azerbeidjan er slechter voor dan ooit: ze zijn extra hard getroffen door de mondiale financiële crisis en corruptie is eerder regel dan uitzondering. De politieke situatie wordt gekenmerkt door autoritair bestuur danwel vastgelopen democratisering. Het moment dat samenlevingen vatbaar worden voor kwade volksmenners.

De huidige Europese houding die vertrouwt op het ‘magnetische’ effect dat de EU op haar oosterburen zou hebben en het ad hoc aangaan van partnerschappen is niet genoeg om deze regio vooruit te helpen. Daarentegen kan verdere economische én politieke destabilisatie van deze landen de EU schade berokkenen: golven economische gelukszoekers ongeluksvermijders, gewapende conflicten en het ontstaan van een ‘financiëel ravijn aan de oostgrens waar ook Europese bedrijven en banken in zullen verdwijnen’.

softpowerRusland heeft in de afgelopen jaren succesvol haar invloed in de regio vergroot, terwijl de EU heeft zitten suffen of tegenstrijdige geluiden produceerde aldus de ECFR. Uit het rapport blijkt dat er wel degelijk grote belangen zijn tussen deze Oosteuropese landen en de EU, zo is de handel met de EU gróter dan met Rusland. De EU verdient aan al haar oosterburen (behalve energie-exporteur Azerbeidjan). Toch dansen staten als Oekraïne en Moldavië in toennemende mate naar de pijpen van het Kremlin? Om meer economische voorspoed en stabiliteit in de regio te brengen geeft de ECFR met een paar aanbevelingen:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rusland betrekken in gasleiding die als doel heeft Rusland te omzeilen? [Poll]

, door

nabucco-hoeveelhedenGeen winter zonder gasconflict tussen Europa en Rusland. Deze winter was het weer goed raak: de huiskamers van Boedapest en Sarajevo waren ijzig koud doordat het Russische Gazprom haar zakelijke conflict met doorgeefluik Oekraïne weer eens in hartje winter uitvocht. Iedere winter zodra het traditionele gasconflict weer oplaait verzucht men in Europa dat we eigenlijk onafhankelijker zouden moeten worden van het Russische gas. De geplande Nabucco gasleiding van Azerbeidjan en Iran via Georgië, Turkije en de Balkan zou deze onafhankelijkheid kunnen bieden. Oostenrijk zou vervolgens de Zuid-Europese gashub kunnen worden aldus voorstanders van dit in 2002 gestartte project.

De Franse europarlementariër Anne Laperrouze stelt echter nu voor om de Russen uit te nodigen om deel te nemen aan het Nabucco project. Volgens haar zou dit irritatie bij het Kremlin weghalen en competitie met concurrende Russische gasprojecten vermijden. Euroblogger Nosemonkey onderschrijft deze aanpak, volgens hem is het een strategisch slimme zet om de gevoelige Russische ziel te balsemen met een hulpvraag vanuit Europa en zo de sterk verslechterde Europees-Russische relaties te verbeteren.

nabucco-routeIk vraag me af of het betrekken van Rusland wel zo’n slimme zet is? Het betrekken van Rusland ondergraaft namelijk direct de motivatie voor deze specifieke gasleiding: Rusland omzeilen. Zodra Rusland een vinger in de pap krijgt zal het haar vergrote invloed aanwenden om de betrokken landen zowel op de Kaukasus als in Europa wederom te chanteren. Eerder op dit blog verklaarde energie-expert Rembrandt overigens al dat het Nabucco project nu al een doodgeboren kindje is omdat Rusland al haar invloed in de regio aanwendt om bijvoorbeeld via het concurrende South Stream project de Nabucco gasleiding overbodig te maken. Daarbij zal een ‘Ruslandvrije’ gasleiding ook niet gevrijwaard zijn van politieke chantage. Zo dreigde de Turkse premier Erdogan in januari nog dat het de medewerking aan de gasleiding zou opzeggen als de onderhandelingen over de toegang tot de EU zouden worden afgebroken. De leverancier van een groot deel het gas dat door de Nabucco leiding moet gaan stromen: Azerbijdjian is als enige onvoorwaardelijk positief. De president van Azerbeidjan Aliyev -die wel in Davos bleef- liet daar weten dat zijn land de gasproductie de komende jaren zal verdubbelen om de Nabucco pijpleiding te vullen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het einde van de Verenigde Staten

, door


Zie hier, de toestand aan de andere kant van de Grote Plas binnen één jaar. Althans als Igor Panarin: decaan aan de ‘diplomatenschool’ van het Russische ministerie Buitenlandse Zaken, gelijk krijgt. Panarin ziet de Verenigde Staten in 2010 uiteen vallen in verschillende regio’s die in de invloedssfeer of geheel onder controle staan van China, Europa, Rusland, Mexico en Canada. Lees het allemaal in de Wall Street Journal.

In Rusland vindt Panarin’s apocalyptische theorie gretig aftrek want het is balsem op de gekrenkte Russische ziel. De Russen zagen immers hun machtige Sovjet-Unie uiteen vallen ten gunste van de NAVO, EU en andere (nieuwe) geopolitieke spelers. Een theorie die de in Rusland zo gehate VS hetzelfde laat overkomen biedt dan troost, das logisch. Maar is deze theorie ook waarschijnlijk?

Dat het met de Verenigde Staten niet zo goed gaat mag bekend zijn. De Amerikaanse economie stagneert, de overheidsschuld is astronomisch hoog en na de bankensector lazert nu ook de auto-industrie om. Het aantal werklozen stijgt gestaag en de hypothekencrisis ontneemt een toenemend aantal Amerikanen hun (koop)woning. Na acht jaar neoconservatief buitenlandbeleid zijn de VS in de wereld nog nooit zo impopulair (ja zelfs gehaat) geweest. Decennialang zijn de gezondheidszorg, infrastructuur en openbare ruimte verwaarloosd. Het machtigste land op aarde heeft in veel opzichten meer de kenmerken van de Tweede Wereld zoals Rusland en China dan van de moderne Eerste Wereld waartoe Europa behoort. Maar betekent dit nu ook het einde van de Verenigde Staten zoals Panarin voorspelt? Laten we Panarin’s nieuwe staten eens onder de loep nemen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Huntington overleden, theorie springlevend

, door


De geestelijk vader van bovenstaande kaart (hier scrollen) is niet meer: de Amerikaanse politicoloog Samuel Huntington, de auteur van het boek ‘The Clash of Civilizations’, is op 24 december op 81-jarige leeftijd overleden (DeTijd).

Toen begin jaren ’90 de Amerikaanse filosoof Francis Fukuyama ‘Het einde van de geschiedenis en de laatste mens’ aankondigde waarin de seculiere vrije markt-democratie wereldwijd zou zegevieren en gewapende conflicten tot het verleden zouden behoren weersprak Huntington deze analyse. Met zijn daarna uitgebrachte boek Clash of Civilizations voorspelde hij juist een opleving van gewapende conflicten tussen volkeren en staten. De scheidslijnen voor de toekomstige conflicten zouden grotendeels bepaald worden door verschillen in religie en maar ook door verbondenheid in taal en geografie.

Wat er daarna gebeurde mag bekend zijn: Ariel Sharon banjerde over de Tempelberg, in New York vlogen er twee vliegtuigen het WTC in, op de Afghaanse berghellingen regenden het daisy cutters, in Bali, Madrid en Londen ontploften er bommen met als doel zoveel mogelijk burgerslachtoffers te maken. Ondertussen werd in Nederland een recalcitrante cineast afgeslacht om z’n woorden en vloog in Syrië de Deense ambassade in de fik vanwege een cartoon. En last but not least trilde Bagdad onder een Shock & Awe campagne die tienduizenden burgerslachtoffers maakte, werd ‘onthoofdingsvideo’ een normaal woord en voerde de nieuwe Iraakse regering een grondwet in die dichterbij de sharia lag dan de oude grondwet van de inmiddels opgehangen (ooit seculiere) dictator.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Europa verliest invloed in de wereld

, door

In de afgelopen jaren heeft Europa de helft van haar steun in de wereld verloren aan met name Rusland en China. Samen met de Verenigde Staten wordt er in de wereld steeds minder naar Europa geluisterd. Een onderzoek naar stemgedrag in de Verenigde Naties onthult nieuwe allianties en een anti-Europese as.

Dat de machtsverhoudingen in de wereld aan het schuiven zijn daarover kan iedere reaguurder op een salonblog of verjaardagsfeestje wel een partijtje meetoeteren. Maar harde cijfers overtuigen beter, want meten is weten! De European Council for Foreign Relations (ECFR) liet de invloed van Europa binnen de Verenigde Naties in kaart brengen. Ja die zieltogende vergaderclub in New York, die de afgelopen decennia zelf keihard aan invloed inboette. Maar hoe de verschillende landen in de VN stemmen is toch weer een afspiegeling van de internationale machtsverhoudingen. Dus tóch overtuigend bewijs, best wel.

De onderzoekers bekeken over een periode van ruim 15 jaar het stemgedrag van de landen in de VN aangaande mensenrechten en volkenrechtelijke aangelegenheden: een Europees stokpaardje bij uitstek. Want zeg nou zelf: van welke regio kan men iets positiefs verwachten voor de mensenrechten? De Verenigde Staten zijn nog jaren zoet met hun erfenis van Guantanamo Bay en de Patriot Act. Rusland zakt steeds verder weg in oude autoritaire reflexen, de vrije pers is er allang weer monddood gemaakt. Met een roze bril op kan men de voortrekkers van de Bolivariaanse revolutie in Zuid-Amerika nog enige compassie met mensenrechten toedichten, maar voorlopig gun je je ergste vijand nog niet één nacht in een politiecel in Caracas. China: Tibet & Darfur say no more… Afrika dan? Hou toch op… Nee Europa is best belangrijk als het gaat om het uitdragen van mensenrechten in de wereld. Maar de laatste tijd willen steeds minder landen luisteren naar Europa.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Einde aan de miskenning van Rusland

, door

Miskende grootmachten zijn misschien wel de gevaarlijkste? En dan heb ik het niet over Amerika dat zich al jaren miskend voelt door een niet aflatende stroom Amerika-bashing vanuit met name Sargasso. Nee dan doel ik op Rusland. Zonder mij hier te willen opwerpen als expert van de russische ziel (hier op Sargasso is dat namelijk Olaf Koens die weer een aardmagnetisch medium vormt voor Anatoly Vitalievitsj: de ware Rus) valt het mij op dat de Russen die ik de afgelopen jaren sprak steevast na twee zinnen conversatie denken te moeten benadrukken dat Rusland een machtig land is met een rijke geschiedenis.

Het heeft iets zieligs dat gebedel om erkenning. Maar ik ben de rotste niet en mij terdege bewust van de grootsheid van Rusland dus een complimentje is snel gemaakt. Begin deze eeuw roerde ik boomlange bebaarde Rus in strakke speedo-zwembroek tot tranen toen ik onder de brandende zon op een toeristische partyboat voor de kust van Vietnam de ‘Russische Bodemkunde’ roemde. “Really, Russia can be regarded as the founder of modern soil science”. Het liet deze bioloog uit St. Petersburg niet onberoerd, eindelijk kreeg zijn volk de erkenning van die gladde superieure Westerlingen.

Ook bij de huidige crisis rondom Georgië, Oekraïne en het raketschild gaapt het Grote Onbegrijpen tussen Oost en West en draait het om dat russische verlangen naar erkenning. Onze franse vrienden bij France24 spraken hun netwerk van burgercorrespondenten aan op zoek naar meer duiding met als resultaat: vijf korte russische reacties op de huidige crisis en twee fotofucks: “Looking for nuclear war? Bring it on!” Wat opvalt is dat het gebedel om erkenning lijkt te zijn geëvolueerd in het oogsten danwel afdwingen van erkenning. Een stemming van “en nu doorpakken…” , “anders plaatsen wij gewoon raketten op Cuba en in Syrië” , “moeten we nuken, geen probleem: bring it on!”. Terwijl Washington en Brussel op vakantie waren is Moskou al begonnen aan zijn inhaalslag om R.E.S.P.E.C.T. Misschien moeten wij in het Westen maar eens heel snel echt gaan begrijpen hoe ‘de Rus’ (“dé Rus bestaat niet” vrij naar prinses Maxima) denkt of anders laat hij het ons zelf wel even weten.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende