Nakende verkiezingen geven vaak verwarrende verschijnselen te zien. De kiezer wordt ineens bediend, maar of je daar gelukkig van moet worden is de vraag. Tom van Doormaal verbindt de Nederlandse verschijnselen aan indrukken uit Frankrijk.
In “Free Speech”, een boek van een Brits historicus, lees ik de term robuust burgerschap en plotseling vallen allerlei belevenissen op hun plek. Wat zei Mark Rutte ook alweer in Zomergasten? Iets over dat discussies mochten schuren. Zonder wrijving geen glans, is het cliché dat dan bij mij opkomt. Ik ben niet voor zoetsappigheid, maar de grens naar verruwing is dun. Maar inhoud zou helpen: desgevraagd moest Nederland in Rutte 3 verbazend hoog komen op allerlei “lijstjes”. Dat is geen stip op de horizon, maar slechts een rondje, met een gapende leegte.
Ik kon dit landje even niet meer verdragen en koos voor een weekje Frankrijk, waar F. Hollande zijn best doet kiezers te trekken, maar hij staat er even miserabel voor als de PvdA hier.
Op 8 september riep hij: “Frankrijk is meer dan een identiteit, het is een idee, een project, een ambitie.” Dat vindt Le Monde mooie retoriek, maar het is ook een heilige uitdaging daar nu eens inhoud aan te geven (Le Monde, editorial, p. 20, 10 september). Het lijkt net zo’n leeg rondje als dat van Rutte.
