Opnieuw zijn duizenden Fransen de straat opgegaan uit protest tegen het rechtse beleid van president Emmanuel Macron. Opnieuw gaat er vooral veel aandacht uit naar gewelddadige confrontaties van demonstranten met een grote, hard ingrijpende politiemacht. De adjectieven extreem-links en extreem-rechts moeten verhullen dat Macron nog steeds niet in staat is een beleid te voeren waar een meerderheid van de Fransen zich in kan vinden. Na de verkiezingen van vorig jaar zomer waarbij links een grote winst boekte koos Macron voor een centrum-rechtse regering. Die is sindsdien al twee keer vastgelopen. 'Macron snapt het nog steeds niet: heel Frankrijk is het erover eens dat het macronisme moet verdwijnen', is het commentaar van Brussels Signal.
De hardnekkige en eenzijdige poging van de Franse president om zijn land met een neoliberaal beleid uit de economische problemen te halen heeft weinig succes. 'Het heeft niet gewerkt. De Franse groei was bescheiden. De staatsschuld is explosief gestegen. En met elke verkiezing won Marine Le Pens Rassemblement National steeds meer aanhang,' schrijft de New York Times in zijn dagelijkse nieuwsbrief. Een typerend voorbeeld waarop het 'macronisme' de steun van de Fransen heeft verloren was het plan voor een belasting van 2% voor de allerrijksten, de 1800 Fransen met meer dan 100 miljoen euro's. Bijna 80% van de Fransen steunde dit plan volgens een onderzoek van Oxfam France. Macron wees het af. Je kunt het een symbolische maatregel noemen, maar de afwijzing past in Macrons bedrijfsvriendelijke beleid. In de afgelopen acht jaar heeft hij de vennootschapsbelasting en de loonbelasting verlaagd en een bestaande vermogensbelasting afgeschaft. Dit alles heeft de Franse schatkist tientallen miljarden euro's gekost. Tegelijkertijd heeft hij de pensioenleeftijd verhoogd. De Franse schatkist, altijd al een probleem in de EU, leidt nu in deze op een na grootste lidstaat naar een diepgaande economische crisis.
Macron staat in zijn hardnekkigheid om de rijken te ontzien overigens niet alleen in Europa. De Britse minister van Economische Zaken, Jonathan Reynolds (Labour) noemde voorstellen voor een jaarlijkse belasting van 2% op activa boven de £10 miljoen ‘idioot’. In Duitsland wees Bondskanselier Merz (CDU) voorstellen van zijn coalitiepartner SPD af om de rijken zwaarder te belasten. Ondanks dat er ook in zijn eigen partij voorstanders te vinden zijn voor belastingverhoging. Voor beide landen geldt, zoals voor de rest van Europa, dat de regering voor de enorme opgave staat om de defensie-uitgaven op NAVO-niveau te krijgen. Belastingverhoging lijkt hoe dan ook onvermijdelijk. De vraag is alleen: wie gaat het meeste betalen?
In Noorwegen stond deze vraag ook centraal bij de parlementsverkiezingen van afgelopen maandag. Links verdedigde een belasting voor de rijken en de Arbeiderspartij is hierbij overeind gebleven. De partij van Jonas Gahr Støre kan waarschijnlijk weer een nieuwe minderheidsregering vormen. Maar de grootste winnaar van de verkiezingen is de rechtspopulistische Fremskrittspartiet. Noorwegen heeft, met steun van de Arbeiderspartij al heel lang een extra belasting voor de rijken. De (verliezende) Conservatieve partij wilden het tarief reduceren, de Fremskrittspartiet wilde deze belasting helemaal afschaffen.
In Nederland hebben wetenschappers berekend dat de fiscale plannen van het kabinet Schoof er flink in hakken bij de laagste inkomensgroepen, schreef de NRC gisteren. 'Zo’n 800.000 mensen gaan er volgend jaar naar verwachting op achteruit ten opzichte van 2024, omdat ze meer inkomstenbelasting moeten betalen. Die teruggang kan oplopen tot 600 euro, concluderen twee aan vakbond FNV verbonden onderzoekers vandaag in het economenvakblad ESB.' Lagere inkomsgroepen gaan meer belasting betalen hebben de onderzoekers uitgerekend. Dat komt door een „inconsistentie” in de fiscale regelingen. De gevolgen daarvan laten ze duidelijk in grafieken naar voren komen. Steeds is bij de lagere inkomens een piek te zien, terwijl de mensen met hogere inkomens minder belasting betalen als hun inkomen gelijk blijft.' Het lijkt mij een aardig item voor links om aandacht voor te vragen in de komende verkiezingscampagne. De vraag is wel of je er in Nederland de verkiezingen mee kunt winnen.
Voor Frankrijk constateert de NYT: 'Er is geen garantie dat hogere belastingen voor de rijken extreemrechts zullen stoppen. Wat wel duidelijk lijkt, is dat dezelfde aanpak waarschijnlijk dezelfde resultaten zal blijven opleveren.'
