Kunst op Zondag | ‘Darlings’ reanimeren

‘Kill your darlings’ is een vast ritueel bij de totstandkoming van Kunst op Zondag. De weg van idee naar artikel is erg leuk, maar soms worden er heel wat schatten om zeep geholpen. Die halen de definitieve publicatie niet, simpelweg omdat het anders veel te lange stukken zouden worden. We moeten tenslotte rekening houden met de moorddadige spanningsboog van de lezers. Het ziet er naar uit dat sommige van die ‘darlings’ tot eeuwigheid liggen te verstoffen. Om dat te voorkomen zullen we zo nu en dan enkele van die omgekomen ‘darlings’ reanimeren. Opdat u er toch van kunt genieten. Petri Damstén In Tot op het bot ging over het skelet. In de kunsten vaak symbool voor de dood. Tijdens onze research kwamen we een kunstwerk tegen van de Finse fotograaf Petri Damstén. ‘Skeleton in the Closet’ is een van de werken in de ‘death series’. Het is ook een zelfportret. Damstén figureert zelf in bijna al zijn werk. Met interesse voor de donkere kanten van het leven en dus afficheert hij zich als ‘dark art’ fotograaf. Kunst op Zondag is er eigenlijk nooit bij als kunstenaars in hun ateliers aan het werk zijn.  Gelukkig geven kunstenaars sosm een blik in hun keuken en leggen het maakproces van een werk uit. Petri Damstén deed dat bij zijn ‘Skeleton in the Closet’. https://www.youtube.com/watch?v=x29jQ0BL6yE Antony Gormley Soms zoeken we lukraak naar beelden, in de hoop iets tegen te komen dat tot een interessante thematiek kan leiden. Uit die stapel schatten reanimeren we een project van de Britse kunstenaar Antony Gormley. Zijn werk was wel vaker in Kunst op Zondag te zien, maar Domain Field (2003) werd terzijde gelegd. Voor dit werk werden van honderden vrijwilligers een gipsen mal gemaakt. Dat stukje van het proces kon worden gadegeslagen door publiek. Vervolgens werden in de gipsen mallen metalen constructies aangebracht. Als waren het de individuele skeletten van de vrijwilligers. Doe constructie werden in een grote ruimte opgesteld, waar het publiek door heen kon lopen. Gormley zei daar over: De sculpturen roepen op wat ze missen: beweging, gedachte, gevoel, leven. Ze doen een beroep op ons geweten, ons gevoel, onze beweging, en wij worden onderdeel van het werk Kijkt en luister u naar ‘The Making of Domain Field’. https://www.youtube.com/watch?v=vOdmqNEouuQ Prettige dag verder.

Foto: Maria Willems (cc)

Kunst op Zondag | Ik ben van de oppervlakkige contacten

Ik ben van de oppervlakkige contacten

Ik ben van de oppervlakkige contacten,
niet van die diepgaande, ik ben van het vluchtige,
ik hou afstand, ik kom niet dichtbij.
Mij moet je niet hebben voor het duurzame, de lange baan.
Ik wijs ernaar, ik raak het even aan –
maar ik hou afstand, ik ben van het voorbijgaan.
Ik blijf een kennis, sluit geen vriendschap.
Ik blijf niet te peilen, ik blijf die vage gast.
Ik ben de man tegen wie je praat, in de trein,
In de wachtkamer, langs de lijn.
Ik ben biechtvader, klaagmuur tegelijk.
Ik ben een spiegel, een bodemloze put.
Ik ben de taxichauffeur, ik ben de invalkracht,
ik ben die collega van die andere afdeling.
Ik ben die barman, ik ben die nachtportier.
Ik ben van dat praatje op die ouderavond.
Ik was dat, op dat feest, om drie uur ’s nachts,
toen je het over je ex had. En ik was dat,
toen je het, nog later, over je jeugd had.

Ik sta op zaterdag naast je langs de lijn.
Ik hoor het aan, ik knik, ik herhaal een woord.
Mijn mimiek is in orde. Ik lach en schud een hand.
En beloof tot ziens. Maar ik hou afstand,
Ik kom niet dichtbij. Ik trek me terug.
Ik zou het soms graag anders zien,
maar dit is wat ik ben, ik ben van het voorbij.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Boeiend fotoproject van Amsterdamse

VISUALISATIE - The Atlantic besteed op haar website aandacht aan het fotoproject van de Amsterdamse Jo Hedwig Teeuwisse. Zij nam foto’s genomen in de Tweede Wereldoorlog en legde die over foto’s van diezelfde plekken nu. Deze bijvoorbeeld.

Foto: Maria Willems (eigen foto - met toestemming) / Lille Fantastic - 2012 Børre Saethre (Untitled - The Tarkin Doctrine)

Kunst op zondag | Besmette wereld

In de zomer van 1920 verwerkte de Belgische dichter Paul van Ostaijen zijn ervaringen uit de Eerste Wereld Oorlog tot de dichtbundel Bezette Stad. Een bundel die ik nog elke keer als ik ‘m opensla als modern beschouw. De bundel is nu nog steeds aanwezig: op T-Shirts is het Boem Paukeslag nog elke zomer weer te lezen. De aantrekkingskracht van deze bundel zat ‘m vooral in het typografische aspect. Er zijn geen saaie bladspiegels in Bezette Stad te vinden, je bladert daar van de ene verrassing naar de andere. Dan bestaat een enkel gedicht uit vijf verschillende lettersoorten, dan weer danst en buitelt een gedicht over de bladzijde. Dan weer staat er een ode aan de toen erg populaire actrice Asta Nielsen, dan weer een lofrede aan de Singer naaimasjien. Als je iemand in je omgeving hebt die zegt niet van gedichten te houden deze bundel geeft, dan zou zij wellicht een uitzondering kunnen maken voor Bezette Stad. En tot besluit een financieel feitje: het originele manuscript van Bezette Stad (‘de Heilige Graal van de Vlaamse Literatuur’) is dit jaar aangekocht door Vlaanderen voor 725.000 euro. Letterlijk een waardevolle dichtbundel.

In 2020 werden we geconfronteerd met het coronavirus. Dat besmette niet alleen de stad maar inmiddels de hele wereld. Het culturele Vlaams-Nederlands Huis deBuren, een forum voor cultuur en samenleving, nodige Vlaamse en Nederlandse dichters en kunstenaars uit om artistiek te reflecteren op de dichtbundel van Paul van Ostaijen. En dat is gelukt. En hoe. Het is een magnifieke bundel geworden. Kloek ook. Een plezier om te lezen. Of om gewoon te kijken naar het feest van typografische aspecten, want ja, Van Ostaijen inspireert nog steeds. Ook mij.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Foto’s

Sargasso’s kunstgalerie geeft ruimte aan kunstbloggers. Elke tweede zondag van de maand verbinden M&M een door Maria Willems gemaakte foto aan een gedicht van Michiel van Hunenstijn.

Thonetstoelen en bosje bloemen - foto Maria Willems

Je maakt foto’s met die loodzware, lompe spiegelreflex.
Je fotografeerde de stoel aan de tafel, de deur, je maakte
een foto van de koelkast. Flitsen deed je nooit, want
je had geen flits. Je fotografeerde je broer, die balanceerde
op een drijvend oliedrum. Je fotografeerde de hond erbij,
rolletje vol.

Achter het dorp woonde de dorpsgek in een haveloos kraakpand.
Gekke Evert, jij praatte met hem. Er stak een diepvriesmaaltijd
uit de zak van zijn colbert. Hij had zo’n uiterlijk: wilde haren,
bonte kleren, haveloos en onverzorgd. Jij wilde zijn portret.
Zijn karakteristieke kop. Dat mocht. De week daarna klopte je aan,
deed hij open: net in het pak, haren gekamd, glad geschoren,
hij ging immers op de foto. Daar ging je portret.

Je verliet het dorp, ’s ochtends vroeg, de wieltjes van je rolkoffer
maakte iedereen in buurt wakker. Je gang was richting station,
je ging de wereld in. Je wist genoeg, je had het allemaal al
wel gezien: Je had postzegels gespaard in albums, schelpen
en alle knipsels van de maanlanding. Je had de avondvierdaagse
met het meisje van de bakker gelopen, je had er foto’s van.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Alter ego

Het zelfportret als kritische beschouwing van identiteit, het zegt natuurlijk veel over de kunstenaar én over ‘de ander’. Vandaag vier kunstenaars/fotografen wiens zelfportretten geen letterlijke weergave van zichzelf zijn, maar waar ze iets of iemand anders zijn geworden.

Een ‘andere ik’ waardoor een ander aan het denken kan worden gezet over identiteit, kracht of kwetsbaarheid, rol- en gedragspatronen en onderlinge menselijke verhoudingen.

In Londen viert de National Portrait Gallery de 65e verjaardag van Cindy Sherman met een retrospectief van haar vroege jaren-70 werk tot haar huidige werk. Vrijwel vanaf het begin van haar carrière acteerde ze zelf op haar foto’s.

Al haar werken die  ‘Untitled’ heten laten alleen daardoor al ruimte voor interpretatie, bijna allemaal suggereren ze in ieder geval een of ander drama. Dat geldt zeker voor de serie fictieve filmscènes.

Iemand die geen keukenprinses wil zijn?
Untitled Film Still #10, 1978.
cc Flickr bswise photostream Untitled Film Still #10 Cindy Sherman, 1978

Op punt om een geliefde te verlaten, verlaten te worden of een verwende die niet weet wat aan te trekken?
Untitled Film Still #12, 1978.
cc Flickr bswise photostream Untitled Film Still #12 Cindy Sherman, 1978

Bang voor de stad of een toerist die naar iets vreselijks kijkt?
Untitled Film Still #21, 1978.
cc Flickr bswise photostream Untitled Film Still #21 Cindy Sherman, 1978

Zo zag Cindy Sherman er in 2000 uit. Hoe ze er nu uitziet kun je in dit artikel zien.
cc Flickr Cliff photostream Cindy Sherman

Foto: Daniel X. O'Neil (cc)

Kunst op Zondag | Ego pretpark

Musea denken jonge bezoekers te trekken door meer Instagramwaardige kunst te exposeren.

Jonge bezoekers worden voor musea steeds belangrijker. Zo belangrijk zelfs dat tentoonstellingen zo worden ingericht dat je er de ideale foto voor Instagram kunt maken.

Raar bericht van de NOS, want je zou denken dat alle kunst de moeite van het fotograferen waard is. Zou er verschil zijn tussen wat jonge en oudere museumbezoekers graag fotograferen? Geen idee.

Dat musea al jaren zich in allerlei bochten wringen om meer publiek trekken is vooral sinds de economische crisis van 2007- 2009 een gegeven. Overheden verminderden de toch al schamele financiële ondersteuning maar musea behielden de plicht kunst toegankelijk te houden voor een breed publiek.

En toen kregen we meer museale attracties.

Pardon, we bedoelen: meer beleving. Bijvoorbeeld glijbanen die we al kenden van o.a. zwempretbaden. Je zou zeggen dat zo´n glijbanenwerk prima past op het terrein van een design museum…..

… maar wat doet zoiets in een museum voor moderne kunst?

U zag de glijbanen van kunstenaar Carsten Höller, die volgens een van onze trouwe lezers gezegd heeft dat  de kermiservaring volledig wordt onderschat en dat een glijbaan een sculptuur is waarin je kunt reizen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Todd Lappin (cc)

Wat doet die drone boven mijn hoofd?

COLUMN - De cameradrone biedt ongekende mogelijkheden. Een daarvan is het afrekenen met onze privacy. Een ongewenste cameradrone observeert zonder aanspreekbare observator.

Sommige mensen gaan heel ver in het bewust openbaren van hun privéleven. Maar wie vindt het prettig als er mensen voor hun huis blijven staan en langdurig naar binnen blijven staren?

Het besef van privacy heeft veel te maken met controle: als informatie over ons handelen wordt vastgelegd, willen we dat graag weten en er invloed op kunnen uitoefenen. Het kan een bewuste keuze zijn om een TV-ploeg in je privéleven toe te laten, waarbij je vooraf duidelijke afspraken hebt gemaakt over wat er wel en niet gefilmd en uitgezonden mag worden.

Ook als gebruiker van diensten van Google en Facebook willen we graag zelf aan het stuur blijven zitten. Wanneer de privacy onder druk staat, maar we een goede uitleg krijgen over het waarom (denk aan de trajectcontrole op de A2) dan zijn we bereid veel te slikken.
Naarmate de controle verder verschuift van ons naar een andere partij – bijvoorbeeld wanneer Facebook je profielfoto voor advertentiedoeleinden mag gebruiken, zonder dat je weet waar en wanneer – worden we steeds minder enthousiast en verandert ‘waarnemen’ in ‘gluren’.

Foto: Michele Solmi (cc)

Kunst op Zondag | Kiekjes

Fotografie als kunst, ofwel kiekjes met een grote ‘K’. Foto’s die niet zomaar tot stand komen maar geënsceneerd of gemanipuleerd worden tot ze de expressie krijgen die foto’s meer dan toevallig gelukte kiekjes maken. Dat is kunstfotografie.

Sommigen zweren bij het ouderwetse handwerk. Tijd, licht, beweging vangen op de gevoelige plaat en in de donker kamer er dimensies aan toevoegen. De gevoelige plaat is bits en bytes geworden, de donkere kamer heet tegenwoordig photoshop.

Laten we eens kieken.

Man Ray.
cc Flickr Christine photostream Man Ray

Kiek verder……..

Lillian Bassman.
cc Flickr Christine photostream Evelyn Tripp photographed by Lillian Bassman

Anton Corbijn.
cc Flickr Lucas photostream Anton Corbijn

Erwin Olaf.
cc Flickr erin williamson photostream Erwin Olaf

Lilith.
© Lilith Domestic Witch 2011 selfportrait

Arno Rafael Minkkinen.
cc Flickr Michael Galpert photostream Bouquet by Arno Rafael Minkinnen

Erik Johansson.
cc Flickr ceslava.com Fotomontajes de Erik Johansson

Misha Gordin.
cc Flickr Gerjanne Tiemens photostream Misha Gordin

Ceslovas Cesnakevicius.
cc Flickr nezitic[x] photostream Ceslovas Cesnakevicius

Blader ook eens in de fotoalbums van Teun Hocks, Peter Day, Shinichi Maruyama, Tommy Ingberg, Stefano Bonazzi, Markus Reugels, Nicholas Scarpinato, Elke Andreas Boon en Martin Stranka.

Foto’s in het echt zien?
Tot en met 1 juni werk van Viviane Stassen in het Nederlands Fotomuseum (Rotterdam).
In het Fotomuseum Den Haag van 17 mei tot 24 augustus: Machiel Botman.
Tot 11 mei in FOAM (fotomuseum Amsterdam): Taiyo Onorato en Nico Krebs.
In het Huis van Marseille (Amsterdam) van 14 juni tot 7 september werk van Guidi Veramente.
Tot 8 juni in het FOMU (fotomuseum België – Antwerpen): Rinko Kawauchi en Ed van der Elsken.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Van die dingen | Plaatje

COLUMN - Het kookboek beloofde mij de hemel. Het een zag er nog mooier uit dan het ander en ik zag al dat lekkers hier al op tafel staan. Rijen vol schalen met prachtige gerechten, kleurrijk en zowel qua smaak als kleur mooi bij elkaar passend. Vlees, vis, soepen en toetjes met druipende sauzen, alles om je vingers bij op te vreten. Goede wijn erbij, karaffen met water op tafel. We zouden zo aan de tafel kunnen schuiven die we in het kookboek voorgeschoteld kregen. Ik hoefde het plaatje alleen nog maar eventjes na te maken…

Uiteindelijk smaakt het natuurlijk wel. De smaak is niet waar het misgaat. Het ziet er bij mij gewoon niet uit. Dan heb ik het niet alleen over stoofpotjes, kleurrijke eenpansgerechten of goedgevulde gebonden sauzen. Vlees en vis, kleurrijke salades of romige desserts, ik kan het er allemaal moeiteloos uit laten zien als kattenvoer. Zo smaakt het niet, maar zo ziet het er wel uit. Ik weet niet wat er misgaat. Ik verdenk de foodfotografen van verregaande manipulatie en fotoshopgedrag, want het kan natuurlijk nooit aan mijn kookkunsten liggen. Dat lijkt me logisch.

Na wat googlen blijkt dat wat je op het plaatje ziet, niet is wat je eet. Het ligt dus niet aan mij. Diepe zucht van opluchting. Siroop of chocoladesaus blijkt motorolie, want dat is dikker en druipt mooier uit. Eten wordt aan elkaar geplakt en vastgestoken met satéprikkers, plastic fruit en groenten worden toegevoegd. IJs wordt van aardappelpuree met kleurstoffen gemaakt, anders smelt het onder de lampen. Vlees wordt bijgekleurd met schoenpoets, glanzend fruit druipt van de haarlak. Smakelijk kan ik het niet noemen. Daarna gaat er nog een stevige portie fotoshop overheen. Geen wonder dat ik het niet op tafel krijg zoals het in het boekje staat.

Volgende