Ursula for President?

Ursula von der Leyen wil een tweede termijn als voorzitter van de Europese Commissie. En dat zal de kiezer weten, ook al heeft die er niks over te zeggen. Een gelikte website en campagne op social media moet het Europese volk overtuigen dat Von der Leyen één van hen is. Geen kille bestuurder, maar een warm mens, een grootmoeder die zich hardmaakt om de beste toekomst te scheppen voor haar kleinkinderen. En bovenal een traditionele Duitser die opkomt voor traditie en eigen erf. In een campagnefilmpje dat Von der Leyen afgelopen vrijdag deelde op Twitter zien we de EC-president wandelen in de natuur en over een pittoresk plattelandsdorpje zeggen: Dit is mijn thuis. Hier in de natuur, met mijn geliefden, in de rust van dit dorp. Dit is waar ik de kracht en energie vind om te strijden voor ons gezamenlijk thuis. Voor ons Europa. Voor een krachtig Europa.   Arische idylle Progressieve critici verweten Von der Leyen met de voorstelling van het Duitse platteland als pastorale idylle een hondenfluitje af te geven. "Wie filmde dit propagandastuk voor de Aryan Nation? Leni Riefenstahl?" vraagt een Twitteraar sarcastisch. "Met dialoogcoaching van Joseph Goebbels!," grapt een ander. Van rechterzijde wordt Von der Leyen vooral toegebeten dat ze in haar campagne een homogeen blank dorpje voorstelt als het ideaal waar ze naar streeft, maar dat de EU bewoners van de steden intussen gewoon opzadelt met de sociale gevolgen van migratie. Migratie en de EU De ironie wil dat beiden in zekere zin waar zijn. Enerzijds pleiten allerlei Europese staatslieden - zoals wijlen Wolfgang Schäuble - voor het faciliteren van de broodnodige arbeidsmigratie van buiten de EU om tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen. Anderzijds doet de EU er alles aan om irreguliere migratie tegen te gaan. Door overeenkomsten te sluiten met Noord-Afrikaanse landen, asielmigratie vooral als Europees veiligheidsvraagstuk te behandelen en draconische grensbewaking te financieren. Juist Von der Leyen noemde bewaking van de grens tussen Griekenland en Turkije een "Europees schild." Spitzenkandidat Vraag is echter waarom Von der Leyen kiest voor een Amerikaans aandoende campagne, met een sterke nadruk op haarzelf als persoon. De Europese verkiezingen van deze week hebben immers geen betrekking op het presidentschap, maar om wie er namens de lidstaten in het Europees Parlement komt te zitten. Von der Leyen staat komende donderdag dan ook niet op de stembiljetten. Sinds 2014 voeren Europese partijen echter een zogeheten Spitzenkandidat op. Die koppelt een voordracht aan de Europese Raad aan verkiezingszege van een partijenconglomeraat in het Europees parlement. Zo was Frans Timmermans in 2019 de favoriet van het sociaal-democratische Party of European Socialists (PES) voor het voorzitterschap van de Europese Commissie. Hij zou het nog geworden zijn ook, als leden van de christen-democratische European People's Party (EPP) daar geen stokje voor hadden gestoken. Enter Ursula von der Leyen, op voorspraak van Angela Merkel. Afgelopen maart won Von der Leyen de steun van de EPP voor een tweede termijn als EC-voorzitter. Mevrouw Europa De publiekscampagne dient vermoedelijk nog een ander doel: door zichzelf te neer te zetten als en het gezicht van de Europese Unie hoopt Von der Leyen zo de Europese parlementsverkiezingen te gebruiken als springplank voor haar eigenlijke campagne richting de staatshoofden van de 27 lidstaten in de Europese Raad. Als Mevrouw Europa kan niemand immers om haar heen. In dat licht krijgt de keuze voor de setting van een blanker-dan-blank plattelandsdorpje als toonbeeld van een gezamenlijk thuis een opvallende spits. Zou dat wellicht mede zijn om reactionaire nationalisten als Victor Orbán gunstig te stemmen? De nadruk op gezin en traditie, alsmede de nadruk op de persoon van Von der Leyen zelf lijken een volgende stap in de veramerikanisering van de Europese politiek. Wie weet kunnen de burgers van de Europese Unie over een jaar of vijftien ook werkelijk zelf stemmen op de EU-presidentskandidaat van hun keuze.

Foto: ElTico68 (cc)

‘De EU verdient betere waakhonden’

RECENSIE - Lise Witteman stelt in de inleiding van haar boek Wie let er op Brussel? de vraag: ‘hoe democratisch is een machtsbolwerk waarvan bijna niemand begrijpt wat er speelt, of hoe beslissingen precies worden genomen, laat staan hoe je daar als burger invloed op kunt uitoefenen?’ Het is een terechte vraag, maar geldt die alleen voor het ‘machtsbolwerk Brussel’? En verder: moeten we voor de oorzaak van het gebrek aan democratie in de EU niet op de eerste plaats kijken naar de machtsbolwerken in de hoofdsteden van de lidstaten?

In de aanloop naar de Europese verkiezingen volgende maand geeft het boek van Witteman, journalist van Follow the Money, een goed geïnformeerde en kritische blik op wat er de afgelopen vijf jaar zoal gespeeld heeft in Brussel en hoever de ‘prille democratie’ in Europa is gevorderd. Met als eindconclusie dat de EU ‘betere waakhonden verdient’. En met die ‘waakhonden’ bedoelt ze niet alleen de Europarlementariërs, maar ook de media, maatschappelijke organisaties en daartoe aangewezen ambtelijke instanties, zoals de Europese Ombudsman, de Europese Rekenkamer en het Europese Openbaar Ministerie. Aan toezicht en capaciteit ter bestrijding van corruptie en andere vormen van ondemocratisch handelen geen gebrek, zou je zeggen. Maar dat valt nog niet mee. Een langer bestaande instantie als het anti-corruptiebureau OLAF blijkt in de praktijk weinig te kunnen doen. Het bureau onderzoekt klachten over de besteding van EU-geld en geeft ze vervolgens door aan de nationale autoriteiten. In slechts 12% van de gevallen heeft dat in de periode 2016-2022 tot vervolging geleid. ‘Het meest schrijnende voorbeeld’, schrijft Witteman ‘is Nederland’. Met de minstens tien aanbevelingen die OLAF Nederland in deze periode heeft gestuurd heeft het Nederlandse OM eind 2023 nog niets gedaan. Het recent geïnstalleerde Europese Openbaar Ministerie biedt hoop, ook al is het nog niet in alle lidstaten geaccepteerd. Het is onafhankelijk en kan misdrijven rechtstreeks bij de nationale rechtbanken aanhangig maken.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Andrew Gustar (cc)

Hebben nationale parlementen invloed op het EU-wetgevingsproces? De casus van de natuurherstelwet

COLUMN - van Rik de Ruiter

Het standaardantwoord van veel politicologen op de vraag in de titel was lange tijd: ‘nee’. Echter, tijden lijken te zijn veranderd, met meer politiek gevoelige onderwerpen die worden behandeld in een EU-context en daardoor meer betrokken volksvertegenwoordigers in de lidstaten. De manier waarop de Nederlandse Tweede Kamer de regering heeft geïnstrueerd tijdens de EU-onderhandelingen over de natuurherstelwet is hier een illustratie van.

Er zijn verschillende redenen voor waarom leden van nationale parlementen geen invloed zouden hebben uitgeoefend op EU-wetgevingsprocessen in het recente verleden. Ten eerste, EU wetgeving is vaak technisch van aard en raakt niet aan onderwerpen waar het hart van de gemiddelde kiezer sneller van gaat kloppen. Ten tweede, leden van nationale parlementen staan op afstand van het EU wetgevingsproces.

Een voorstel van de Europese Commissie voor nieuwe EU wetgeving wordt doorgestuurd naar het Europees Parlement (EP), de Raad van Ministers en nationale parlementen. Het EP en de Raad van Ministers gaan direct aan de slag met het bestuderen van het voorstel en zijn betrokken bij de informele onderhandelingen in trilogen. Deze ‘achter-gesloten-deuren’ onderhandelingen zijn slechts goed te volgen voor EU insiders. Op het moment dat leden van nationale parlementen een mening hebben gevormd over een wetsvoorstel dat de belangen van het eigen electoraat raakt, is het vaak te laat om nog invloed uit te oefenen.

Foto: Emory Allen (cc)

Grieks afluisterschandaal in de doofpot

Griekenland is volgens de geschiedenisboekjes het land waar de democratie is geboren. Beetje respect voor de persvrijheid, een van de grondslagen van de democratie, zou je daar dus wel mogen verwachten. Helaas. De moord op een misdaadverslaggever, brandstichting bij mediabedrijven, rechtszaken tegen journalisten die een schandaal aan het licht brachten: het zijn voorbeelden waaruit blijkt dat het leven van een journalist in Griekenland bepaald niet eenvoudig is. En dan is er nog het ‘Predator’-afluisterschandaal. Vorig jaar werd onthuld dat journalisten en politici van de oppositie door de regering zijn afgeluisterd. Het bracht premier Kyriakos Mitsotakis van de conservatieve partij Nieuwe Democratie even in de problemen, maar  hij won deze zomer tussentijdse verkiezingen met grote overmacht. Recente lokale verkiezingen met een extreem lage opkomst leverden opnieuw winst op voor Mitsotakis. Links won alleen in de twee grootste steden, Athene en Thessaloniki.

Onderzoekers aangeklaagd

Intussen is het ‘Predator’-schandaal, genoemd naar de oorspronkelijk Israëlische software die het afluisteren mogelijk maakte, nog steeds niet afgehandeld. De regering ontkent alles. En nu gaat men ook nog in de verdediging door medewerkers van de ADAE, de Griekse Autoriteit Persoonsgegevens aan te klagen wegens het lekken van informatie naar een van de slachtoffers, de journalist Thanasis Koukakis. De Griekse Autoriteit voor Communicatiebeveiliging en Privacy (ADAE) is opgericht om de privacy en het vrije verkeer van informatie op elke mogelijke manier te beschermen. ADAE-president Christos Rammos noemt het ‘opmerkelijk dat het Griekse rechtssysteem, dat tot nu toe – na 18 maanden – niets heeft gedaan, niemand heeft aangeklaagd voor het gebruik van spyware, zich nu haast om twee leden van het toezichthoudende orgaan te vervolgen, die gewoon hun plicht hebben gedaan.’ De aanklacht tegen de ADAE volgt op een ingreep van de nieuwe regeringscoalitie van Nieuwe Democratie en met de ultranationalistische Griekse Solution-partij waardoor de samenstelling van het bestuur veranderde en Rammos’ pogingen om licht op de zaak te werpen, werden stopgezet. Het nieuwe bestuur heeft ook voorkomen dat de ADAE volgens het plan van Rammos de Griekse geheime dienst een boete van €100.000 kan opleggen vanwege het achterhouden van informatie.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Jon Worth (cc)

Er stond geen “3% regel” in het Verdrag van Maastricht

ANALYSE - van Dr. Marijn van der Sluis

Afgelopen maand heeft de Europese Commissie de plannen uiteengezet voor de hervorming van het Europese economic governance, waaronder ook de Europese begrotingsregels vallen. Over deze regels, en over de voorgestelde hervormingen, wordt de laatste tijd weer veel gesproken. De 3%-norm uit het Verdrag van Maastricht zou niet goed worden nageleefd, de hervormingen die tijdens de euro-crisis zijn ingevoerd zouden te complex zijn en niet goed aansluiten op de nieuwe elementen van de Europese integratie, zoals de European Green Deal en het Corona-Herstelfonds. Nu valt er over de details van de regels en de voorstellen een hoop te zeggen, maar in deze bijdrage wil ik een misvatting aanstippen die raakt aan de kern van veel discussies over European economic governance. Mijns inziens is er namelijk helemaal geen 3% norm. Om te laten zien dat er hier inderdaad sprake is van een misvatting, maken we eerst even een omweggetje, langs een hypothetische situatie in een klein dorpje.

Een experiment

In het kader van burgerparticipatie wordt in een dorp een experiment uitgevoerd. Het dorp mag zelf een deel van de verkeersregels gaan bepalen. In artikel 126 van de APV wordt de hoofdregel opgenomen: je mag niet te hard of gevaarlijk rijden in het dorp. Daarna volgt een instructie aan de politie: die moet iedereen controleren die harder rijdt dan 42 km/uur. Daarbij moet de politie ook rekening houden met de omstandigheden per geval. Als de politie van mening is dat iemand te hard gereden heeft, stuurt die een rapport naar de gemeenteraad (waar alle burgers zitting in hebben). De politie mag trouwens ook een rapport sturen naar de gemeenteraad als iemand bijvoorbeeld maar 38 km/uur reed. De gemeenteraad bepaalt vervolgens per geval of er te hard gereden is. Overigens wordt er dan nog geen boete uitgeschreven: er wordt een verbetertraject ingezet. Boetes kunnen alleen worden gegeven als aan het eind van het verbetertraject de gemeenteraad van oordeel is dat de automobilist niet goed heeft meegewerkt. Alhoewel er vaak harder wordt gereden dan 42 km/uur, is er na enkele jaren nog geen enkele verkeersboete uitgeschreven. De burgers houden elkaar binnen de gemeenteraad de hand boven het hoofd. De verbetertrajecten lijken wel redelijk te werken. Uiteindelijk snappen de meeste burgers ook wel dat ze niet te hard moeten rijden. Over één burger wordt wel veel geklaagd, die heeft namelijk met een technisch snufje de politiecontrole weten te omzeilen.

Foto: European Council (cc)

Wel consequent, maar ook behulpzaam…?

COLUMN - van Prof.Dr. Joop van den Berg

In de komende maanden zal worden beslist over het economische hulpprogramma van de Europese Unie aan haar lidstaten, in de hoop dat de Unie als geheel de coronacrisis zal doorstaan. De Europese Commissie heeft er een ambitieus programma van gemaakt: een herstelprogramma voor vooral Zuid-Europa; de begroting van de Unie voor de eerstkomende vijf jaren en tevens integratie van de European Green Deal in het herstel- en begrotingsprogramma.

Het totaal daartoe in te zetten bedrag begroot de Commissie op 750 miljard euro, waarvan 500 miljard in de vorm van subsidies. De overige 250 miljard zijn beschikbaar in de vorm van leningen. De Commissie leent daartoe zelf de benodigde middelen en zij zorgt voor financiering door middel van de (verhoogde) contributie van de lidstaten en de heffing van Europese belastingen, vooral bij de zeer grote ondernemingen en bij de technologische bedrijven.

Grondslag voor het ingenieuze Commissievoorstel is een plan dat was ingediend door de regeringen van Frankrijk en Duitsland. Pijnlijk detail voor Nederland: bij de vormgeving daarvan volgde de Duitse regering een aantal Franse ideeën (Europese belastingen en leningen, uitkering voornamelijk via subsidies) en distantieerde zich derhalve van het tot voor kort veronderstelde bondgenootschap met de ‘frugal four’, Nederland, Denemarken, Zweden en Oostenrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: cc commons.wikimedia.org Switzerland-Italy border at Chiasso, Switzerland

Chaotische herstart van Schengen

COLUMN - De voorbereidingen voor de herstart van Schengen verliepen soepel. Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland kwamen overeen de grenzen stapsgewijs te heropenen. Geheel onverwacht kondigde Italië aan haar grenzen eerder open te stellen. Waarom doet Italië dat? Een gastbijdrage van politicoloog en taalkundige Elsje Moulijn.

Vorige week was er een goed bericht: de regeringen van Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk en Zwitserland hebben besloten hun grenzen de komende maand in twee stappen te heropenen. Dit kan omdat deze landen zich in ongeveer dezelfde fase van de pandemie bevinden. De grenzen naar Italië en Spanje, waar de epidemiologische situatie minder goed is, blijven voorlopig dicht, zo werd bekendgemaakt.

Op vrijdag 15 mei ging de eerste stap in werking.

Op die dag is een deel van de grenzen tussen deze vier landen weer geopend, waarbij alleen nog steekproefgewijs wordt gecontroleerd. Je moet zelf een formulier invullen waarop je aangeeft waarom je over de grens bent gegaan. Dit mag alleen voor werk, voor familiebezoek, om naar je eigen vakantiehuis te gaan of om een volkstuin te onderhouden (ja echt, Duitsers hebben volkstuintjes in Zwitserland en vice versa). Over de grens gaan voor toeristische bezoekjes, om te tanken of om inkopen te doen is nog steeds verboden.

Foto: Fotomovimiento (cc)

Alleen evacuatie kan ramp op Lesbos voorkomen

Ruim twee weken geleden was er de eerste coronabesmetting op het Griekse eiland Lesbos. Als de vluchtelingen uit het daar gelegen kamp Moria niet snel geëvacueerd worden, ligt er een drama in het verschiet. De Nederlandse regering is vooralsnog gekant tegen hervestiging. De Europese Commissie is vooral machteloos.

n het voormalig detentiecentrum kamp Moria op Lesbos – gebouwd voor 3000 gedetineerden – verblijven ongeveer 22 duizend vluchtelingen, voornamelijk afkomstig uit Syrië en Afghanistan. De toch al abominabele gezondheidssituatie in het kamp dreigt volkomen uit de hand te lopen. In het Engelse dagblad The Guardian zei de Griekse minister van Migratie Notis Mitarachis onlangs nog dat het ‘slechts een kwestie van tijd is voordat het virus de kampen bereikt’.

Wanhoop en ellende troef

Gynaecoloog Sanne van der Kooij werkte dit jaar en vorig jaar enkele weken als vrijwilliger op Lesbos. In kamp Moria, met een bevolking van 26 duizend veruit het grootste vluchtelingenkamp op de Griekse eilanden.

‘Gewoonlijk schuw ik grote woorden, maar het kamp en de olijfbomgaarden erom heen vormen een zee van allerhande, vooral krakkemikkige tentjes, waarin meerdere gezinnen bijeen wonen. Op elke duizend mensen is er één wc-hokje en overal tref je plastic zakjes met uitwerpselen, flessen met urine en rondslingerend vuil aan.’

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Adrian Libotean (cc)

Waarom Google zenuwachtig wordt van Europa

COLUMN - Google doet alsof de boete van de Europese Commissie voor antitrust-schendingen een aanslag op open source besturingssystemen is. In werkelijkheid is het bedrijf bang geld te verliezen.

Weet je wat ik echt ontzettend irritant vind? Dat als je een nieuwe telefoon uit het doosje haalt, het geheugen al helemaal vol staat met voorgeprogrammeerde apps, die je niet altijd kunt verwijderen.

De Europese Commissie vindt dat blijkbaar ook irritant. De commissie gaf Google woensdag een boete van maar liefst 5 miljard dollar vanwege overtredingen van anti-trustwetgeving. Android-telefoons komen voorgeprogrammeerd met de Chrome-browser app en een Google-zoekbalk. Dat mag niet, zegt de commissie. Bovendien heeft Google telefoonproducenten ervan weerhouden ‘geforkte’ versies van Android te gebruiken (een Android-basis die verder is ontwikkeld, zonder die verder ontwikkelde programmeercode openbaar te maken) en heeft Google geld betaald aan producenten en telecombedrijven om Google-producten gebundeld aan te bieden op de Android-telefoons.

Microsoft

Als dit je ergens aan doet denken, kan dat kloppen. In 1998 kreeg Microsoft het aan de stok met de Amerikaanse overheid omdat ze op iedere pc met Windows automatisch Internet Explorer de standaard browser maakten. Bill Gates moest zelfs getuigen in het Amerikaanse congres en het bedrijf werd jarenlang nauwlettend in de gaten gehouden door de overheid, om zeker te zijn dat ze geen monopolie werden.

Foto: Alex Schmitt (cc)

Gratis openbaar vervoer tegen de luchtvervuiling

ELDERS - De Duitse regering probeert sancties uit Brussel af te wenden met experimenteel gratis openbaar vervoer.

Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Spanje, Italië, Hongarije, Roemenië, Tsjechië en Slowakije zijn door EU-commissaris Karmenu Vella op de vingers getikt omdat hun plannen voor het terugdringen van de luchtvervuiling onvoldoende zijn. De negen lidstaten kregen een laatste kans om nieuwe voorstellen in te dienen. De demissionaire Duitse ministers Hendricks (Milieu) en Schmidt (Landbouw) en Merkel’s kabinetschef Altmaier reageerden met een plan om bij wijze van experiment in Bonn, Essen, Reutlingen, Mannheim en Herrenberg het openbaar vervoer gratis te maken. Daarnaast zouden er zones moeten komen waar zwaar verkeer geweerd wordt, en moet elektrisch taxi-vervoer en in het algemeen elektrisch rijden worden aangemoedigd.

Gratis openbaar vervoer zou automobilisten moeten overhalen de auto te laten staan. Experimenten in andere steden hebben echter laten zien dat dit niet of nauwelijks gebeurt. De prijs van het OV heeft geen invloed op het gedrag van autoverslaafden. De kosten van het autogebruik daarentegen wel, zegt verkeersexpert Cats, die een vergelijkbaar experiment in Tallinn (Estland) onderzocht.

In Tallinn heeft het gratis openbaar vervoer wel gunstig uitgewerkt voor lagere inkomensgroepen. Onder laagst betaalden is de mobiliteit gestegen, wat overigens ook een doel van het experiment was. Het belangrijkste effect na twee jaar was een toename van 14% van het OV-gebruik. Maar die toename kwam vooral van mensen die voorheen te voet gingen. Vanuit het oogpunt van gezondheid een onwenselijk effect. Slechts een klein deel van de toename van het OV-gebruik kwam van degenen die eerder de auto pakten.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende