COLUMN - ‘Never let a good crisis go to waste,’ is een beroemde uitspraak van Winston Churchill. De jaarwisseling biedt een mooie gelegenheid om te reflecteren over de staat van de eurocrisis. Wat is er het afgelopen jaar gebeurd en wat kunnen we verwachten in 2014?
Oppervlakkig gezien lijkt het in Europa de goede kant op te gaan. Vergeleken met het chaotische 2012 (met de Griekse schuldafschrijving, Spaanse bail-out en de ratificatie van het European Stability Mechanism) was 2013 een relatief rustig jaar. Dit kunnen we ook zien in een prachtig overzicht van de eurocrisis opgesteld door The Guardian. De enige echte financiële opschudding werd in het voorjaar veroorzaakt door de bailout van Cypriotische banken. De laatste maanden konden de eurolanden daarom zelfs in relatieve rust onderhandelen over de bankenunie.
Daarnaast lijkt het er op dat Europa in 2014 voorzichtig betere financiële tijden tegemoet kan zien. Ierland en Spanje sluiten hun bail-out programma’s af, en de EU voorspelt een kleine maar positive economische groei in de meeste landen (inclusief Nederland). Hoewel economische voorspellingen van de EU notoir overoptimistisch zijn, wijzen meerdere indicatoren op een licht economisch herstel.
Hoewel dat natuurlijk goed nieuws is, betekent het helaas niet dat de structurele onbalans in de Europese economieën is opgelost. Bovendien kan een herstel leiden tot afstel van noodzakelijke hervormingen en tot hernieuwde onrust. De geschiedenis van de eurocrisis leert ons namelijk dat de noodzakelijke instituties, zoals het European Stability Mechanism en haar voorlopers EFSF en EFSM, pas tot stand komen onder zware druk van de financiële markten en na crisisoverleg tot in de vroege ochtend. Een betere economische situatie kan er toe leiden dat landen hardere onderhandelingsposities innemen en kan de afwikkeling van belangrijke openstaande problemen vertragen.
