Klimaatbeleid is haalbaar, betaalbaar en zinvol

Elsevier heeft het klimaat volledig omarmd als onderwerp om zich op te profileren. En met Marcel Crok heeft de redactie een ‘waardig’ opvolger gevonden van Simon Roozendaal, die onlangs met pensioen is gegaan. Nu het klimaatbeleid in binnen- en buitenland steeds meer vorm begint aan te nemen zien we dat ‘klimaatsceptici’ en de politieke partijen die klimaatverandering als onzin afdoen, steeds meer de aanval openen op het klimaatbeleid en de vermeende torenhoge kosten die daarmee gemoeid zouden zijn. Of zoals deze week op de knalgele cover van Elsevier Weekblad in dikke zwarte en rode letters werd verkondigd: Het artikel kwam uiteraard uit de koker van Marcel Crok, die dit soort uitspraken ook al deed in een recente hoorzitting in de tweede kamer over de kosten en baten van een eventuele klimaatwet. De hoorzitting was aangevraagd door Thierry Baudet van het Forum voor Democratie, die al jaren gretig gebruik maakt van zijn ‘klimaatkennis’. Je kunt rustig stellen dat Crok inmiddels zijn voornaamste adviseur is op dit dossier. Overigens vind ik het een duidelijke vooruitgang dat ‘klimaatsceptici’ zich meer lijken te gaan richten op klimaatbeleid en de kosten daarvan. Een discussie daarover hoort veel meer thuis in het politieke debat dan een discussie over de klimaatwetenschap. Als het gaat over kosten is het immers belangrijk dat we die zo laag mogelijk proberen te houden en dat de rekening op een eerlijke wijze wordt verdeeld over de verschillende groepen in de samenleving. En die verdeling is (deels) een politieke keuze. Maar terug naar het artikel: legt Crok inderdaad uit waarom het klimaatdoel (te weten 49% emissiereductie in 2030 ten opzichte van 1990) onhaalbaar en onbetaalbaar zou zijn? Het korte antwoord is: nee, zijn betoog is een aaneenschakeling van ‘cherry picking’, ‘jumping to conclusions’ en suggestieve vaagheden die vooral tot doel lijken te hebben de polarisatie in het kostendebat aan te wakkeren en het voeden van een politieke agenda.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Thoenes en Berkhout preken voor eigen parochie in Elsevier

, door

ANALYSE - Vanaf nu zullen we af en toe de uitstekende stukken van het Klimaatveranderingsblog van Bart Verheggen, Jos Hagelaars, Hans Custers en Bob Brand overnemen alhier. Deze stukken verdienen meer aandacht. Met stevige wetenschappelijke onderbouwing scheiden ze zin en onzin in het klimaatdebat. De eerste bijdrage die we overnemen is van Hans Custers.

De Global Warming Index: verloop van de mondiale temperatuur (in zwart en rood) en van menselijke (geel) en natuurlijke (blauw) factoren die het klimaat beïnvloeden

Ooit, jaren geleden, las ik vrijwel elke dag wel een verhaal van iemand die de menselijke invloed op het klimaat, of de wetenschap daar achter, bestreed. Dat was best leerzaam. Niet omdat er zo veel bruikbare informatie in die verhalen stond, maar omdat ik allerlei beweringen uit dat stuk ging controleren op waarheidsgehalte, logica, consistentie en wetenschappelijke onderbouwing. Natuurlijk bleef er van al die beweringen dan maar bar weinig overeind. En al factcheckend kwam ik beetje bij beetje meer te weten over het klimaat en begon ik ook wat te begrijpen van de wetenschap op dit onderwerp.

Na een tijdje begon die leermethode steeds minder goed te werken. Er bleven steeds minder dingen over om te checken, omdat ik ze allemaal al een keertje had gezien. Wel begon ik nu te leren hoe de mensen die zichzelf “sceptisch” noemen zich gedragen in discussies over het klimaat. Ze blijven simpelweg steeds nagenoeg hetzelfde repertoire aan beweringen en claims herhalen, zonder ooit serieus in te gaan op tegenargumenten. Waar ze vaak zeggen dat ze discussie willen, zijn ze in de praktijk juist steeds weer bezig met het ontwijken daarvan. Wat lijkt op een discussie is in werkelijkheid niet meer dan een eindeloze herhaling van (min of meer) dezelfde claims en weerleggingen. Een schijndebat. Van echte scepsis – niet alles wat er wordt gezegd klakkeloos voor waar aannemen – is ook geen sprake. Dit is pseudoscepsis: alles wat in strijd is met de vooraf bepaalde mening wordt niet alleen afgewezen, men neemt zelfs niet de moeite om er serieus naar te kijken. En wat wel overeenkomt met de eigen mening wordt kritiekloos omarmd.

Quote du Jour

Quote du Jour | Geen klimaatscepticus

, door

‘Ik vind mijzelf absoluut geen klimaatscepticus. De klimaatwetenschap is een stuk rijper geworden en ook ik ben er inmiddels van overtuigd dat de mens inderdaad invloed heeft op het klimaat.

Deze uitspraak komt uit de mond van Simon Rozendaal rollen in het afscheidsinterview in de Volkskrant. Dat hij zichzelf geen klimaatscepticus vindt is logisch: dat vindt namelijk iedere klimaatscepticus van zichzelf. Bovenstaande quote wordt echter direct gevolgd door een aantal uitspraken om de mensen toch gerust te stellen cq in slaap te sussen met betrekking tot de stand van zaken over de opwarming van de aarde:

Foto: Neville Nel (cc)

Elsevier spant zichzelf voor het extreem-rechtse karretje

, door

Vorige week kopte Elsevier “De blanke boer is vogelvrij” (Blendle, €0,89). De dramatische intro verhaalt

“Als op het platteland de duisternis valt, trekken bendes van arme zwarten rond en sluiten blanken zich op in hun plaas, uit vrees voor hun leven. Verslag vanuit een gebarricadeerde boerderij op de Wolkberg”

Wat volgt is het verschrikkelijke verhaal van een boer, over wat hij meegemaakt heeft. Hond vergiftigd, vastgebonden, zwaar mishandeld en beroofd. Je wenst zo’n traumatische ervaring niemand toe, en zeker niet een weduwnaar die op een afgelegen plek woont met een onderbezet politiekorps. En hij had nog geluk, want er zijn dit jaar tot 31 oktober 2017 al 70 blanken om het leven gekomen bij soortgelijke overvallen.

Opvallend aan het artikel is dat het hele verhaal de tegenstelling zwart versus wit benadrukt. Het zijn “blanke boeren” en “arme zwarten”, terwijl, zo blijkt ook uit het artikel, het verhaal veel genuanceerder ligt. Sterker nog, in het artikel staat zelfs dat “het geweld tegen boeren zich niet tot blank beperkt”. Maar met teksten als “Sommige onderzoekers [..] bagatelliseren de analyse” en “‘Genocide onder blank’, klinkt het op internetfora” wordt de toon gezet. Tja, maar wat klinkt er niet op internetfora?

Foto: biblioteekje (cc)

Elsevier, het roofdier

, door

OPINIE - In 2015 zette de redactie van het prestigieuze taalkundetijdschrift Lingua, onder leiding van de Leidse hoogleraar Franse taalkunde Johan Rooryck, een belangrijke stap. Nadat was gebleken dat uitgeversmoloch Elsevier niet bereid was om het tijdschrift echt in dienst te stellen van de gemeenschap – er bijvoorbeeld voor te zorgen dat alle artikelen gratis ter beschikking kwamen van alle belangstellenden zonder dat de auteurs daar enorme bedragen voor hoefden te betalen –, stapte de volledige redactie én de redactieraad op, en begon een nieuw tijdschrift, dat wél taalwetenschap van hoge kwaliteit aanbiedt.: Glossa.

Toen duidelijk werd dat Elsevier door zou gaan met Lingua, werd het tijdschrift in de wandelgangen omgedoopt tot Zombie-Lingua. Het was besmet – veel mensen weigerden deel te nemen aan de redactie. Uiteindelijk werd helaas de psycholoog Harry Whitaker bereid gevonden de hoofdredactie op zich te nemen.

Ik weet niet waarom Whitaker dat heeft gedaan. Hij heeft een goede staat van dienst; in het verleden belangrijk werk gedaan op het gebied van de psycholinguïstiek (de term foreign accent syndrome is bijvoorbeeld van hem) en hij heeft ook in de vroege jaren tachtig het belangrijke tijdschrift Brain and Cognition opgericht.

Adequate bronvermelding

Met het huidige Lingua bezoedelt hij zijn reputatie. Tot vroeg dit jaar verschenen er nog vooral artikelen die door het oude team waren behandeld, maar nu staat toch het eerste nummer dat helemaal van de nieuwe redactie is online, en je schrikt je dood. Het zijn allemaal artikelen van zeer lage kwaliteit, en bovendien bij elkaar geraapt uit allerlei inhoudelijke uithoeken van de taalkunde. Van Rooryck weet ik dat hij de meeste van deze artikelen niet eens naar reviewers zou sturen – kansloos. Of zie de bespreking door de letterkundige Martin Paul Eve, die laat zien dat er niet alleen onzin in de artikelen staat (mijn favoriet: ‘Discipline does not seem to be affected by the variable of discipline’), maar dat er ook op bedenkelijke wijze wordt omgesprongen met auteursrechten.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du Jour

Quote du Jour | WC-eend

, door

Wc-eend-hoogleraren willen meer groene gekte en klimaathysterie.

Columnist Simon Rozendaal gaat in zijn column voor Elsevier los op de open brief van 90 hoogleraren waarin deze de Tweede Kamer oproepen om meer te doen voor een groene economie.

Er is immers maar één reden waarom de hoogleraren vermelden dat ze hoogleraar zijn. Dat is omdat u dan onder de indruk bent en denkt dat deze mensen veel van het klimaatprobleem afweten, dat deze mensen extra deskundig zijn en hun mening daarom zwaarder zou moeten wegen.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Doctorandus Dinopymel

, door

Persoonlijk ken ik Doctorandus Dinopymel alleen van naam, vanwege de column die hij al meer dan dertig jaar heeft in … (en nu niet allemaal meteen Elsevier roepen, want er zijn heus wel meer media waar je dezer dagen als jichtige testosterongehandicapte je keutel kwijt kunt). Enfin, al heb ik hem nooit ontmoet, ik meen hem dus toch een beetje te kennen en verheug me altijd op zijn voorspelbare column wanneer er iets gebeurd is dat hem ontrieft.

Enfin, er was dus een links meisje dat van zich afgebeten had. De doctorandus hapte naar adem. Hij wilde een inhoudelijk repliek schrijven over hoe bedreigend het meisje was voor zijn vertrouwde wereld, maar zijn gedachten bleven steeds hangen bij het woord ‘meisje’ en daar had zijn brein andere associaties bij. Dat kon je zien aan zijn stukkie. Het is natuurlijk niet helemaal netjes, maar ik lag onder de tafel van het lachen bij het onbeholpen vertoon van geile verontwaardiging.

Foto: William Warby (cc)

Simon Rozendaal – nu even op de inhoud

, door

ANALYSE - Dit is een gastbijdrage van Willemijn Kadijk, Gjalt Annega & Femke Nijsse. Tevergeefs werd dit artikel eerder aangeboden aan Elsevier als repliek op het antwoord van dhr Rozendaal. Zij besloten het niet te publiceren omdat volgens hen de discussie wel klaar was. Lees en oordeel zelf.

Afgelopen vrijdag stonden wij even in de aandacht met onze reactie op een klimaatartikel van Simon Rozendaal. Een hoop discussie op Twitter en een repliek van Simon Rozendaal verder stonden wij voor het dilemma: reageren wij hier nog op of laten we het zitten? Omdat wij toch graag een aantal dingen wilden rechtzetten, besloten we aan de slag te gaan.
Onze complimenten aan meneer Rozendaal dat hij op ons artikel heeft gereageerd; dit siert hem. Voor deze reactie nemen wij een wat meer beschouwende rol. Tegelijkertijd willen we ons stuk ook iets breder trekken naar retorische en inhoudelijke fouten die vaak voorkomen in beschrijvingen van klimaatverandering en de wetenschap eromheen.

Ten eerste willen wij even iets verduidelijken. In zijn reactie beklaagt meneer Rozendaal zich dat hij wel eens onheus wordt bejegend of wordt uitgemaakt voor “klimaatontkenner”. Echter, nergens in ons artikel wordt het woord ‘klimaatontkenner’ genoemd of wordt meneer Rozendaal uitgescholden. Wij begrijpen niet welke relevantie dit heeft voor ons artikel. Wij spreken ons graag uit tegen het onjuist bejegenen van mensen met wie je het oneens bent.

Wat betreft de andere auteurs, bij publicatie stond alleen de naam van Willemijn Kadijk omdat de anderen door Elsevier niet op de auteurslijst waren gezet. Student Space Exploration (o.a. planeetonderzoek) Gjalt Annega heeft aan het vorige en huidige artikel meegeschreven voor de wetenschappelijke argumenten. Studente klimaatwetenschap Femke Nijsse heeft de wetenschappelijke argumenten gecontroleerd en becommentarieërd. Alle bronnen van het vorige en huidige artikel zijn aan het eind van dit artikel te vinden. In het kader van goede wetenschap en journalistiek doen we meteen een kleine rectificatie: in ons oorspronkelijke stuk stond dat de temperatuurstijging aan de hoge kant van de voorspellingen zit, maar dit woord had zeespiegelstijging moeten zijn.

Quote du Jour

Gegijzeld door een goed geweten

, door

Stel, je woont in een dorre woestijn, een nare dictatuur of een staat die weinig economische kansen biedt. En er bestaat een ver land, waar je voor veel geld, en soms ook met gevaar voor eigen leven, naartoe kunt. Een land waar ze je altijd binnenlaten, ook al heb je geen of een vals paspoort.

Een land waar ze je welkom heten omdat ze in jou graag een zielige oorlogsvluchteling zien. Een land waar je na de eerste opvang voorrang krijgt op de huizenmarkt en waar ze je een gratis advocaat geven die jouw zaak bepleit – ook al loog je de boel bij elkaar […] naar zo’n land wil je wel.

Het land bestaat en heet Nederland. Maar het kan ook Duitsland heten, of Zweden. Gegijzeld door de prangende wens om een goed geweten te hebben, bieden zij aantrekkelijke arrangementen aan eenieder die zich vluchteling noemt.

Waan van de dag

Domrechts heeft ook een mening over Griekenland

, door

Ditmaal bij monde van Elsevierredacteur Michiel Dijkstra:

Dat Griekenland zijn schulden niet kan afbetalen, staat wel vast. […]

Door vanaf volgende week Grieks onderpand te weigeren, dwingt de ECB het land om zich gewoon aan de gemaakte afspraken te houden. Als het dat toch eens zou doen, zou dat in elk geval wat vertrouwen wekken.

Ofwel: Griekenland kan zich niet aan de afspraken houden, maar moet zich toch aan de afspraken houden, want dat wekt vertrouwen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende