Hypocrisie in de internationale economie

Deed je het nog niet, begin er dan nu mee. Een beschimpende schaterlach voor iedere keer dat je een westers politicus China de les hoort lezen over de vrije markt. In de film Manufacturing Consent zegt Noam Chomsky: "There is no more morality in world affairs, fundamentally, then there was at the time of Genghis Khan. [There's] just different factors to be concerned [with]." Aan die opmerking moest ik denken toen ik onlangs een analyse van Hans Moleman in de Volkskrant las. Moleman beschrijft de spanningen tussen China, India, en alle landen daaromheen. (Het stuk is hier te lezen voor abonnees.) In het slot verwoordt een Indiase analist één van de irritaties die de VS regelmatig richting China uiten: dat ze wel doen alsof ze een vrijemarkteconomie hebben, maar eigenlijk vals spelen! De aanklacht luidt als volgt:

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Quote du Jour

Quote du Jour | Een rottende, roestende puinhoop

, door

In heel Amerika worden asfaltwegen vervangen door grintwegen omdat deze goedkoper in onderhoud zijn. (BeursPlaza)

Bericht voor beleggers: Amerika wordt steeds goedkoper. Je koopt er tegenwoordig al een compleet huis voor 1 dollar. Het enige nadeel is dat dit huis waarschijnlijk in een vervallen wijk staat waar het wemelt van de drugsdealers en de laatste politieagent alweer drie jaar niet gezien is. Bovendien is de kans groot dat de wijk over enige tijd met de grond gelijk gebulldozerd wordt. Als er überhaupt nog geld is om de bulldozers te betalen? Want terwijl de Federal Reserve miljarden spendeerde om de grote banken te redden zijn complete steden aan de bedelstaf geraakt. “Met name in Amerika’s ‘roestgordel’ kun je door stad na stad rijden en vrijwel alleen maar verlaten en vervallen gebouwen zien. In veel van deze steden is de werkloosheid al 30% of hoger.. ..43 miljoen Amerikanen zijn afhankelijk van voedselbonnen.. ..veel politiebureaus zijn onderbemand en onderbewapend..” En als Amerikanen onderbewapend zijn dan weet zelfs een kind dat het einde nabij is.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Chinese economie: tasten in het duister?

, door

Het is al vaker gezegd: ‘cablegate’ bevestigt een hoop van wat al bekend was. Kernwapens in Nederland, Angela Merkel is risicomijdend. Een nieuwe cable bevestigde deze week dat Chinese statistieken niet te vetrouwen zijn. Li Keqiang, de Chinese vice-premier en mogelijke opvolger van Wen Jibao, vertelde lachend tijdens een diner met de Amerikaanse ambassadeur in 2007 dat de Chinese bruto binnenlands product cijfers ‘met de hand gemaakt’ en dus ‘onbetrouwbaar’ zijn.

Maar goed, dit was al bekend, maar op zich toch wel hilarisch. De hele Chinageile goegemeente kijkt angstvallig naar de laatste groeicijfers – theoriëen over de wereldeconomie, vastgoedbubbels, ondergewaardeerde wisselkoersen, oververhitting, stimulusstrategieën worden eraan opgehangen – en China’s kroonprins gebruikt de cijfers slechts ‘als referentie’. Ha!

Li Keqiang was in 2007 gouverneur van de provincie Lianoning en wantrouwde vooral de lokale BBP cijfers. Interessant is dat hij de stand van de economie opmaakte uit drie andere indicatoren: electriciteitconsumptie, vrachtverkeer over spoor en verstrekte leningen. Dit doet sterk denken aan begin jaren ‘30 toen het BBP nog helemaal niet bestond. President Hoover en Roosevelt moesten de Grote Depressie bestrijden op basis van aandelenkoersen, vrachtverkeer en wat losse industriële productiecijfers. Het was dit tasten in het duister dat de Amerikaanse regering ertoe deed besluiten om het BBP te gaan ontwikkelen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De echte waarde van Europa en de Oranjes

, door

Wederom een bijdrage van Paul Teule.

Sommige levenslessen hebben een incubatietijd. 10 jaar geleden leerde de markante en lijvige dr. Odink ons UvA economiestudentjes dat alles relatief is. “Alles?”, vroeg ik dan. “Alles”, donderde Odink. Pas de laatste jaren ontdekte ik hoe waar dit is en, belangrijk, hoe je met relativeringsvermogen de werkelijkheid naar je toe kan trekken.

Zondag bij Buitenhof bijvoorbeeld. Clairy Polak vraagt de Vlaamse hoogleraar Europese politiek Hendrik Vos – ter inleiding van een opvallend goed debat over Europese belastingen – naar het Europese budget.

Vos:  ‘Europa werkt eigenlijk vandaag met een bedrag van laat ons zeggen ongeveer 130 miljard euro.’

Polak (gespeeld verbaasd): ‘130 miljard? Toe maar! Het is dus niet zo gek dat heel veel mensen vinden dat Europa een geldverslindende machine is.’

Vos: ‘130 miljard is een enorm bedrag natuurlijk. Maar als je het een beetje in perspectief zet, dan valt dat eigenlijk wel goed mee hoor. 130 miljard staat voor ongeveen 1% van de totale welvaart in Europa. Landen werken met een budget van 33% en 55% van hun BBP. (…) Eigenlijk, in perspectief gezet, is dat Europese budget heel erg klein.’

Vos verstaat de kunst van het relativeren. Hij had ook kunnen zeggen dat de EU minder dan 1 euro per EU burger per dag kost. Een prikkie dus. Maar eurosceptici kunnen je – (letterlijk) voor hetzelfde geld – tot een heel andere oordeel verleiden. De EU geeft immers elke dag 356 miljoen euro uit. Of 15 miljoen per uur. Een bodemloze put dus. Beide ‘perspectieven’ zijn in zekere zin waar, en daardoor zo zinloos. Als burger schiet je heen en weer tussen eurofilie en euroscepsis. De echte discussie, die over kwaliteit, raakt op de achtergrond. Wat krijgen we eigenlijk voor 130 miljard?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De open deuren van Arnold Heertje

, door

Sargasso plaatst de serie Tien over Groen van Duurzaamnieuws.nl door op haar site.
Econoom Arnold Heertje omschrijft zichzelf als iemand die in zijn werk vooral open deuren heeft ingetrapt. En ook nog iedere keer dezelfde open deuren, namelijk die van een breed welvaartsbegrip en het belang van duurzaamheid. Voor Duurzaamnieuws.nl geeft Heertje nogmaals uitleg en richting.

1. Wat betekent duurzaamheid volgens u?
Duurzaamheid heeft uiteindelijk te maken met welvaart van mensen die nu leven, van mensen die straks leven, en waar ook ter wereld. Als econoom vind ik dat welvaart gaat over behoeftebevrediging van mensen. Er zijn allerlei elementen in die behoeftebevrediging. Als mensen bijvoorbeeld horen dat er een klimaatdreiging is, dan wordt het verminderen van die dreiging een element van behoeftebevrediging. Veel economen hebben de neiging te denken dat het alleen gaat om datgene wat je kunt calculeren, wat je in geld kunt uitdrukken. Daar ga ik dus tegenin.

2. Welke onderwerpen moeten we volgens u dan allemaal onder duurzaamheid scharen?
Met het brede welvaartsbegrip kun je een concretere opsomming geven. Dan kun je de klimaatdreiging noemen en de noodzaak van het verduurzamen van energie. Een ander onderdeel is bijvoorbeeld wereldwijd watermanagement. Iets als Cradle to Cradle, het idee dat je geen afval nalaat, hoort er ook bij. En je kunt het ook wat gaan uitbreiden en zeggen: bij duurzaamheid hoort ook leefbaarheid in het algemeen. Dus kwaliteit van het bestaan, een gezond leefmilieu. Je kunt het dan bijvoorbeeld hebben over iets als geluidshinder en stilte. Dat betekent dan dat je stilte als het ware mag ‘produceren’.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boekrecensie | Wat denkt China?

, door

Een bijdrage van Jef Abbeel over een erg actueel onderwerp nu Obama naar Azie afreist.

Wat denkt China?
Wat denkt China?
Maurice Leonard

De Britse essayist en schrijver Mark Leonard is directeur van de European Council on Foreign Relations, een denktank die veelvuldig in contact komt met Chinese intellectuelen van uiteenlopende strekkingen, die hun autoritaire leiders informeren en een nieuwe wereldorde volgens Chinees model willen creëren.

Leonard schreef eerder al het boek “Waarom Europa de 21ste eeuw zal domineren”. Daarmee ging hij alvast in tegen de heersende opvattingen. En ook wij hebben het gevoel dat China ons wel eens zou kunnen overvleugelen.

In deze nieuwe, vrij moeilijke studie probeert hij zich in te leven in het denken van de Chinese elite.

Hij constateert terecht dat bijna alle westerse studies over het economisch wonder van China gaan: in de aanloop naar de succesvolle Olympische Spelen legde men wegen aan met een totale lengte van vier keer de omtrek van de aarde. In de delta van de Parelrivier verrijst jaarlijks een stad ter grootte van Londen. In 30 jaar tijd heeft men 300 miljoen mensen uit de achterlijke armoede naar moderne welvaart gebracht, iets waarvoor Europa 200 jaar nodig had. In diezelfde drie decennia veroverden Chinese producten de hele wereld.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Quote du Jour

Quote du Jour | The Lamb Chop Boom

, door

Forget gold and oil. Investors looking to beat the recession in the next decade might want to consider hitting the open range and starting a sheep farm (ForeignPolicy)

Foreign Policy publiceert de tien gemiste verhalen van 2010. Naast Afrika dat ‘nucleair gaat’ (plannen voor kerncentrales in meer dan zeven Afrikaanse landen), ‘stamcel toerisme’ naar China en Thailand en het nieuws dat Brazilië onverwachts ‘80% van haar ontbossing voorkwam’ maakt het tijdschrift melding van de Lamb Chop Boom van 2010. Voor het eerst in de geschiedenis is namelijk de prijs van een schaap boven de 100 dollar gestegen. Een sterk toenemende vraag naar lamsvlees in de rijke landen van het Midden-Oosten gecombineerd met een fors gedaalde productie in de VS en Groot-Brittannië maakt dat Australische en Nieuw-Zeelandse boeren nu goede zaken doen. Met deze grote toename in de consumptie van schapenvlees voorziet de Wereldvoedselorganisatie FAO een jaarlijks tekort van 300.000 ton voor de komende vijf jaar. Global sheep shortage is niet alleen een tongbreker maar ook een serieuze economische uitdaging met een potentieel dramatische ecologische impact. In China wordt de productie van deze wollige herkauwers al opgevoerd, maar het duurt een paar jaar voordat de capaciteit op peil is en met de onverzadigbare consumptie van de mens is het nog maar de vraag of het ooit genoeg is? Tot die tijd, voor de wolven in schaapskleren onder u: vergeet goud en olie maar investeer in schaap!

Vorige Volgende