Jelmer Mommers, auteur op Sargasso

Biologisch of gangbaar: wat is beter?

10 augustus 2011 , 19:00 , door Jelmer Mommers

CDA-kamerlid Ger Koopmans weet hoe het zit. In gesprek met de Volkskrant over de veehouderij zei hij maandag onomwonden:

‘Het blijkt dat de milieu-uitstoot bij biologisch verantwoord vlees veel groter is. Meer dierenwelzijn en minder milieu-uitstoot gaan nooit samen.’

Dit is nogal een stelling. Tamelijk verwarrend ook. De lezer denkt waarschijnlijk dat-ie met biologisch of diervriendelijk over het algemeen wel goed zit, blijkt het volgens Koopmans ‘nooit samen te gaan’ met minder milieu-uitstoot.

Is dat ook zo?

Het gaat hier om trade-offs, uitwisselingen tussen het ene en andere belang. In een eerder gepubliceerd verhaal over de intensieve veehouderij heb ik dit soort uitwisselingen besproken; tussen dierenwelzijn, milieu en wat ‘goed’ is voor boeren. Je kunt niet altijd overal een tien op scoren, binnen duurzaamheid heeft een positief effect op het ene punt heeft soms een negatieve consequentie op een ander punt. Koopmans lijkt zo’n trade-off te willen schetsen met bovenstaande uitspraak (waarin hij trouwens doet alsof biologisch en diervriendelijk hetzelfde zijn). Hij gaat echter wel behoorlijk ver en neemt het met de feiten niet zo nauw. Dat terwijl hij in hetzelfde stuk zegt: ‘Ik vind het goed feiten tegenover beelden te zetten’.

Laat ik dat dan voor hem doen. Het beeld dat Koopmans oproept: biologische dierlijke productie is slecht(er) voor het milieu (dan gangbare). Laat ik proberen een beschrijving te geven van de feiten, voor zover ik die ken uit eerder onderzoek.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Fuck de beurs

9 augustus 2011 , 19:00 , door Jelmer Mommers

Hemeltergend, de manier waarop zo ongeveer alle media de beurzen blijven gebruiken als graadmeter van economisch succes. Ze laten zich vooral de laatste dagen enorm meeslepen door de hypernerveuze beurzen en doen verslag van iedere scheet, zonder te vragen wat al die stijgingen en dalingen werkelijk te betekenen hebben.

De op- en neergang van beurzen geven een goed beeld van het sentiment van handelaren, speculanten en institutionele beleggers, bijvoorbeeld pensioenfondsen. Ze tonen hoe investeerders de toekomst inschatten (rooskleurig of niet). Maar als je het reduceert tot waar het op neerkomt, geven die investeerders vooral een thumbs up of down op de vraag of er geld verdiend gaat worden door de beursgenoteerde bedrijven. We moeten daarom niet naar ‘de markten’ kijken als we de toestand van een economie of voorgenomen overheidsbeleid willen beoordelen. Niet de juiste scheidsrechter.

Daar komt nog bij dat beurskoersen gekaapt kunnen worden door de jongens van het snelle geld of door computers op zoek naar winst. Dat doet de representatieve waarde van beurzen voor de economie als geheel verder kelderen.

De Volkskrant opende vanochtend met het enorme bedrag dat in twee weken op de beurzen was vervlogen (5 biljoen). Los van het feit dat ik niets met zo’n getal kan, is de suggestie dat er iets verschrikkelijks is gebeurd. Is dat ook zo? Een deel van dat verdwenen geld maakt sowieso deel uit van een onthechte speculanteneconomie die weinig van doen heeft met het dagelijks leven, met de bakker op de hoek. Was dat geld er om te beginnen wel echt? Wat voegen de beurzen en investeringsbanken eigenlijk toe aan de economie?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Eric van Eerdenburg: Lowlands wil energieleverancier worden

18 februari 2011 , 11:00 , door Jelmer Mommers

Sargasso plaatst de serie Tien over Groen van Duurzaamnieuws.nl door op haar site.

Muziekfestival Lowlands wil de eerste zonne-energiecentrale van Nederland bouwen en al haar afval op een verantwoorde manier verwerken. Festival-directeur Eric van Eerdenburg legt uit waarom. “Alles wat op Lowlands kan, kan ook in jouw stad.”

1. Wat betekent duurzaamheid volgens u?
Dat je met oog voor je omgeving handelt. Je kunt heel makkelijk alleen maar je eigen doelen centraal stellen, maar je moet ook rekening houden met milieu, mensheid en omgeving.

2. Wat is uw motivatie om duurzaamheid een belangrijk onderdeel te maken van Lowlands?
Als je zoiets als Lowlands organiseert, belast je je omgeving enorm. Ik denk dat je daar een verantwoordelijkheid in hebt.

Ik vind ook dat het past bij een festival om er een maatschappelijke ideologie op na te houden. Popfestivals zijn begonnen als samenkomst van een tegenstroom. Op Woodstock stond vrede centraal. Ik denk dat vandaag de dag duurzaamheid en de toekomst van de aarde in zijn algemeenheid die plek zouden moeten hebben. Ik hoop dat Lowlands ook een inspiratie is voor jonge bezoekers.

3. Vindt u dat duurzaamheid een goed imago heeft? Is het niet iets voor moraalridders en geitenwollensokken?
Dat was vroeger zeker zo, maar ik denk dat het aan het veranderen is. De wil om schoner en duurzamer te consumeren is er gewoon. Maar het moet wel gefaciliteerd en gestimuleerd worden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mensen die wel beter weten

9 januari 2011 , 19:00 , door Jelmer Mommers

Ziehier een reportage van EenVandaag van een voorlichtingsmiddag voor bezorgde bewoners in Moerdijk. De communis opinio onder de in beeld gebrachte bezoekers is: Ik geloof er niets van. Bekijk en bewonder, vanaf 20:15:

Bekijk de video in andere formaten.

Twee voorbeeldige reacties: “Ze laten het achterste van hun tong toch niet zien.” En: “Ik geloof het niet.” Wat houden ze achter dan? “Dat weet ik niet, maar ik geloof het niet.”

Wat is hier aan de hand? Waarom zouden mensen niet geloven wat de Moerdijkse autoriteiten ze vertellen?

Redenen waarom de Moerdijkse autoriteiten zouden liegen tegen de Moerdijkers:

De burgemeester heeft de brand aangestoken;
Het gemeentebestuur knijpt al jaren een oogje toe voor misstanden bij ChemiePack, en verdient daar vele miljoenen aan. Van het geld kopen ze grote huizen in Frankrijk en Zuid-Spanje;
De plaatselijke technocraten zijn door en door verdorven, ze zien niet waarom de gezondheid van de Moerdijkers adequaat beschermd zou moeten worden;
Een combinatie van bovenstaande redenen.

Hoewel deze mogelijke samenzweringen stuk voor stuk moeten worden onderzocht – liefst door een flinke onderzoekscommissie, zijn ze niet erg waarschijnlijk. Nederland is geen bananenrepubliek, onze instituties en gezagsdragers zijn over het algemeen niet corrupt. Dus mogen we met redelijke zekerheid aannemen dat de autoriteiten in Moerdijk niet liegen, en het beste voorhebben met de plaatselijke bevolking.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hypocrisie in de internationale economie

21 december 2010 , 14:00 , door Jelmer Mommers

Deed je het nog niet, begin er dan nu mee. Een beschimpende schaterlach voor iedere keer dat je een westers politicus China de les hoort lezen over de vrije markt.

In de film Manufacturing Consent zegt Noam Chomsky: “There is no more morality in world affairs, fundamentally, then there was at the time of Genghis Khan. [There’s] just different factors to be concerned [with].”

Aan die opmerking moest ik denken toen ik onlangs een analyse van Hans Moleman in de Volkskrant las. Moleman beschrijft de spanningen tussen China, India, en alle landen daaromheen. (Het stuk is hier te lezen voor abonnees.) In het slot verwoordt een Indiase analist één van de irritaties die de VS regelmatig richting China uiten: dat ze wel doen alsof ze een vrijemarkteconomie hebben, maar eigenlijk vals spelen!

De aanklacht luidt als volgt: China schaadt de economische belangen van andere landen omdat het de Yuan kunstmatig laag houdt. Een goedkope Yuan zorgt ervoor dat Chinese producten goedkoop zijn in het buitenland. Zo lang China de Yuan laag houdt, kan niemand met de Chinese bodemprijzen concurreren. China verdient aan export, Europa en de VS blijven beteuterd achter met enorme handelstekorten. Dit alles is oneerlijk en slecht voor de wereldeconomie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zin en onzin over Wikileaks, Assange en Cablegate

4 december 2010 , 18:00 , door Jelmer Mommers

Er wordt verschrikkelijk veel onzin verkondigd over Wikileaks, over Julian Assange, en over de relevantie van Cablegate. Ik wil met een flink aantal verwijzingen hier het een en ander rechtzetten.

a. Het publiek heeft hier niets aan. Wat moeten mensen in godsnaam met deze enorme hoeveelheden data?, wordt wel gevraagd. Een paar nieuwsgierige types met veel vrije tijd daargelaten, heeft ‘de massa’ inderdaad weinig aan een kwart miljoen cables. Of aan honderden duizenden war logs. Toch zijn dit soort publicaties voor het publiek wel degelijk van belang. De grote (of minder grote) verhalen die op basis van de data worden geschreven kunnen uiterst relevant zijn voor burgers. Om zich goed te informeren, en geïnfomermeerde keuzes te maken over hun vertegenwoordiging.

b. Er kwam eigenlijk geen belangrijk nieuws uit deze cables. De gemiddelde krantenlezer herkende veel van de gepubliceerde verhalen, inderdaad. Maar deze cables brengen ons ook bevestiging van verhalen die eerder konden worden afgeserveerd als onbetrouwbaar.

Neem het geval van Jeremy Scahill, een verslaggever bij tijdschrift The Nation. In de studio bij Democracy Now vertelt hij hoe hij werd bedreigd toen hij een verhaal wilde publiceren over geheime Amerikaanse operaties in Pakistan. Kon hij beter niet doen, thin ice. Hij publiceerde toch. Zijn verhaal, vond een woordvoerder die er later naar werd gevraagd, sloeg eigenlijk nergens op. Het was ‘samenzweerderig’. Maar dankzij de cables weten we dat Scahills verhaal klopt en dat de woordvoerder loog (of onwetend was). (Lees hier Scahills eigen verslag, hier het omstreden verhaal.)