Russiagate: één naam is al gevallen

Minister Hugo de Jonge wilde geen namen noemen van Nederlandse politici die betrokken zijn bij de poging van Rusland de Europese publieke opinie te beïnvloeden via Voice of Europe. De Tsjechische geheime dienst ontdekte dat via dit medium Europese politici, waaronder ook Nederlandse, betaald werden door Rusland om anti-Oekraïne propaganda te verspreiden. "Het werk van de inlichtingen- en veiligheidsdienst verhoudt zich heel slecht met openbaarheid", zei De Jonge. Anders gezegd: de AIVD beantwoordt geen vragen van de volksvertegenwoordiging in het openbaar. De Tsjechen zijn kennelijk wat minder streng in de leer. Volgens berichten in de media, waarin briefings van Tsjechische contraspionagefunctionarissen worden aangehaald, zijn Tsjechische functionarissen in het bezit van een audio-opname waarop te horen is hoe de Duitse AfD politicus Petr Bystron een betaling accepteert in ruil voor het verlenen van diensten aan Voice of Europe. Bystron staat tweede op de lijst van de AfD voor de Europese verkiezingen. Hij ontkent geld aangenomen te hebben. Zijn partij heeft hem onder druk gezet openheid van zaken te geven. De Tsjechische minister van Buitenlandse Zaken Jan Lipavský zei vorige week woensdag bij de onthulling van de rol van Voice of Europe: 'Europa is erg kwetsbaar voor Russische invloed, dus we moeten harder werken aan onze veerkracht’. Russiagate is daarmee een voornaam onderwerp geworden in de campagne voor de verkiezingen, begin juni. En dan vooral als wapen van de middenpartijen tegen opkomend extreemrechts. Citaten uit het verleden zullen de ronde doen. Zoals dat van FvD woordvoerder Manfred de Graaff die Oekraïne in het Europees Parlement beschuldigde van het houden van 'kinderkennels met draagmoeders om kinderen aan westerse „pedonetwerken” te leveren'. Volgens de briefing van een westerse inlichtingendienst, ingezien door Politico zou de Russische inlichtingendienst een Servische agent hebben gebruikt om EU-instellingen te infiltreren om pro-Kremlin-praatjes over de invasie van Oekraïne te verspreiden. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Stephane Sejourné heeft deze week opgeroepen tot sancties tegen iedereen die de Russische desinformatie verspreidt. Qatargate Russiagate is voor sommige Europarlementariërs misschien ook een welkome afleiding voor Qatargate, het omkoopschandaal waarbij het Griekse sociaaldemocratische EP-lid Eva Kaili betrokken was. In haar huis ontdekte de Belgische politie in december 2022 een grote hoeveelheid cash geld. Dat kon worden gelinkt aan contacten van haar man Francesco Giorgi en het voormalige Italiaanse Europarlementslid Antonio Panzeri met Qatar en Marokko. Kaili deed in het EP een goed woordje voor deze beide landen, in het geval van Qatar ter herstel van de reputatie van het land na onthullingen over de uitbuitingspraktijken bij de bouw van stadions voor het WK Voetbal in 2022. In een documentaire van de Duitse tv-zender Arte wordt uitgebreid verslag gedaan van de affaire. De zaak is nog steeds niet opgelost. Een laptop voor de FSB Duitsland en Oostenrijk zijn deze week gealarmeerd door een zaak die Russiagate mogelijk gaat overtreffen. Egisto Ott, een voormalige medewerker van de Oostenrijkse geheime dienst is gearresteerd op verdenking van spionage voor Rusland. Hij was jaren geleden al eens geschorst door de dienst omdat er verdenkingen waren gerezen, die toen niet konden worden bewezen. Maar hij heeft sindsdien als oud-politieman toch lucratieve zaken kunnen doen voor de Russen. Nu heeft de Britse geheime dienst die onderzoek deed naar spionage door Bulgaren bij hen het bewijs gevonden voor de rol van Ott. Duitsland zal de Britse ontdekking in het bijzonder interesseren. Ott was de loopjongen van de voormalige directeur van het Duitse bedrijf Wirecard, de Oostenrijker Jan Marsalek. Wirecard ging in 2020 failliet nadat er een bedrag van bijna 2 miljard zoek was geraakt. Marsalek vluchtte via Wit-Rusland naar Moskou. Nu is onlangs gebleken dat hij al sinds 2014 voor Rusland heeft gewerkt. Volgens Oostenrijkse en Duitse media was Marsalek 'ook afhankelijk van helpers in Duitsland om informatie te verkrijgen. Ze zouden contant geld naar Wenen hebben gebracht en vervolgens verschillende mobiele telefoons en een speciaal gecodeerde laptop met topgeheime informatie van de Europese geheime dienst naar Rusland hebben vervoerd. Deze laptops maken gebruik van speciale technologie die vooral door de westerse veiligheidsautoriteiten wordt gebruikt – en die nu blijkbaar in handen is van Rusland. Eindadres van het Marsalek-bevel: Lubiyanka, het hoofdkwartier van de Russische binnenlandse inlichtingendienst FSB.' Ott bemiddelde bij de overdracht van de laptop. de Russen betaalden er 20.000 euro voor. Het Wirecard-schandaal suddert nog steeds voort in de Bondsrepubliek. Oud-ceo Markus Braun van Wirecard staat terecht op verdenking van fraude, marktmanipulatie en verduistering. Marsalek wordt als voormalige rechterhand van Braun verdacht van ernstige fraude, verduistering en een reeks economische misdrijven. Daar kan nu spionage aan worden toegevoegd. Dit kan allemaal leiden tot nieuwe onderzoeken bij de inlichtingendiensten en mogelijk ook tot pijnlijke affaires voor de politiek. Zeker ook in Oostenrijk. Anna Thalhammer, hoofdredacteur van het Oostenrijkse tijdschrift Profil schrijft: 'Wirecard, het inlichtingendienst-schandaal, Ibiza – en nu spionage voor Rusland. Onderzoekers volgen Egisto Ott al jaren, maar er is niets gebeurd. Hij en zijn netwerk hielden de staat voor de gek, ondermijnden het veiligheidsapparaat, manipuleerden de politiek en steunden zo de oorlog van Poetin tegen het Westen. Uit de voorliggende onderzoeksdossiers blijkt de ongelooflijke omvang van het spionageschandaal.'

Door: Foto: HS You (cc)
Foto: Fraktion DIE LINKE. im Bundestag (cc)

Concurrenten voor de AfD

Het Duitse politieke landschap was lange tijd nogal saai vergeleken met de buurlanden. Vier middenpartijen (CDU, SPD, FDP en Groenen). Links Die Linke en rechts de AfD. Maar sinds kort is er enige beweging gekomen met nieuwe politieke formaties op de linker- en de rechterflank. Sahra Wagenknecht, al jarenlang een eigenzinnige lastpak in Die Linke, heeft zich eind vorig jaar met negen verwante fractieleden afgescheiden en onlangs een nieuwe partij opgericht, BSW, voluit: Bündnis Sahra Wagenknecht -Vernnuft und Gerechtigkeit. Op de rechterflank heeft de voormalige directeur van de Duitse inlichtingendienst Hans-Georg Maaßen vorige week tijdens een bootreis op de Rijn de Werte Union ten doop gehouden. Beide partijen hebben aangekondigd campagne te gaan voeren voor de Landtagswahlen komend september in de Oost-Duitse deelstaten Sachsen, Thüringen en Brandenburg. Wagenknecht wil al eerder meedoen aan de Europese verkiezingen in juni. Daarvoor hebben zich ook de Beierse Freie Wähler van Hubert Aiwanger gemeld met een rechts programma waarin versterking van de Europese buitengrenzen en hervorming van het asiel- en vluchtelingenbeleid centraal staan. De vraag is wat dit allemaal gaat betekenen voor de AfD, de partij waartegen al wekenlang door duizenden mensen in het hele land wordt gedemonstreerd, maar die in de peilingen nog steeds op de tweede plaats staat, na de CDU.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Matthias Berg (cc)

Duitsland staat stil

Treinen rijden niet vanwege een staking van machinisten. En snelwegen worden geblokkeerd door tractoren van protesterende boeren. De sociale onrust in Duitsland neemt toe. De Ampelkoalition is de boeren al op enkele punten tegemoet gekomen. Maar Bondskanselier Scholz wil niet verder gaan. Intussen stijgt de populariteit van extreemrechts.

Niet meer dan 20% van de treinen reed gisteren. De stations blijven leeg. Reizigers lijken zich er bij neergelegd te hebben. Deutsche Bahn heeft de vakbonden opgeroepen weer aan de onderhandelingstafel plaats te nemen. Het bedrijf roept de machinisten op zijn loonaanbod en het plan voor flexibele arbeidstijden serieus te nemen. De leider van de vakbond Weselsky noemde het loonaanbod ‘een provocatie’. De vakbond eist een vermindering van de wekelijkse werkuren voor werknemers in ploegendienst met volledige looncompensatie. Het spoorbedrijf kampt echter met een tekort aan personeel. Met enkele kleinere spoorwegbedrijven zou de vakbond al een overeenstemming hebben bereikt. De woordvoerder van DB bestrijdt dat die in werking kan treden zonder akkoord met haar bedrijf. De stakingen gaan mogelijk ook volgende week nog door.

Goedkope diesel

Het boerenprotest heeft te maken met de bezuinigingen die de regering moet doorvoeren om de staatskas weer op orde te krijgen. In november bepaalde het Constitutioneel Hof in Stuttgart dat de regering een bedrag van 60 miljard, bestemd voor bestrijding van de coronapandemie, niet mag gebruiken voor haar klimaatplannen. Dat veroorzaakte een groot gat in de begroting. Besparingen werden onder andere gevonden in het opheffen van de btw-vrijstelling voor landbouwvoertuigen en het -inmiddels gefaseerd- terugdraaien van het belastingvoordeel dat boeren hebben op het gebruik van diesel. Het eerste voorstel is al teruggedraaid. Maar de boeren eisen het volledige behoud van hun goedkope diesel. Net als in Nederland speelt een meer algemene onvrede mee over de toekomst van het boerenbedrijf. Boerenleider Rukwied: ‘In Duitsland wordt het landbouwbeleid gemaakt vanuit een wereldvreemde stedelijke zeepbel en gericht tegen boerenfamilies en plattelandsgebieden.’

Foto: Gasten van de Barkenhoff v.l.n.r. Paula Becker, Rainer Maria Rilke en Clara Westhoff © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag verkent kunstenaarskolonie Worpswede

REPORTAGE - Op een kleine twintig kilometer van Hanzestad Bremen ligt de kunstenaarskolonie Worpswede.  Aan het begin van de twintigste eeuw woonden en werkten hier de Duitse Modernen. Naast talrijke actieve artistieke mannen zoals Heinrich Vogeler, Otto Modersohn en Fritz Mackensen was vooral Paula Modersohn Becker steeds op zoek naar nieuwe vormen, nieuwe kleurcombinaties en nieuwe composities. 100 Jaar na haar overlijden, werd zij in de Duitse media beschreven als de Duitse Picasso. Het is hoogtijd om Worpswede en haar kunstenaars eens nader te verkennen.

Worpswede Zaalimpressie van de Worpsweder kunstenaars in Kunsthalle Bremen © foto Wilma_Lankhorst

Zaalimpressie van de Worpsweder kunstenaars in Kunsthalle Bremen © foto Wilma Lankhorst.

Kunstenaarskolonie Worpswede

Als enkele Franse schilders vanaf 1830 in de omgeving van Barbizon buiten landschappen gaan schilderen, wordt dat door collega’s in buurlanden snel opgepikt. Geïnspireerd door de School van Barbizon (1830-1870) trekken in ons land (jonge) leden van de Haagsche School (1860-1890) massaal naar buiten. De Nederlandse reactie op Barbizon is het schilderdorp Oosterbeek op de Veluwe. De Duitse reactie op het Franse Barbizon is de oprichting in 1889 van de leef- en kunstenaarsgemeenschap Worpswede (1889-1922). Landschapschilders Fritz Mackensen (1866-1953),  Hans am Ende (1864-1918) en Otto Modersohn (1865-1943)  zijn de mannen van het eerste uur. Al snel sluiten Heinrich Vogeler (1872-1942),  en Fritz Overbeck (1869-1909) zich bij hen aan. Naast schilders sluiten ook dichters en beeldhouwers zich aan. In de artistieke gemeenschap in Worpswede spelen twee vrouwen een belangrijke rol: beeldhouwer Clara Westhoff (1878-1954) en schilder Paula Becker.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Marmontel (cc)

Een opmerkelijke migratiedeal

Bij gebrek aan een gemeenschappelijk en effectief Europees migratiebeleid zoeken landen elk voor zich naar passende, aangescherpte maatregelen. De Duitse regering bereikte begin deze week een volgens Bondskanselier Olaf Scholz ‘historisch’ akkoord. In Frankrijk diende president Emmanuel Macron een ‘strenge immigratiewet met een sociaal randje‘  in die op voorhand nog geen meerderheid in het parlement lijkt te halen. De Italiaanse premier Giorgia Meloni heeft met haar overbuurman, de Albanese premier Edi Rama, een deal gesloten over de opvang van bootvluchtelingen. Over de deal die Meloni samen met Mark Rutte gesloten heeft in Tunesië is al enige tijd niets meer vernomen.

De belangrijkste maatregel van de Duitse regering betreft de financiering van de opvang van migranten. Tot nu toe stelde de federale regering daarvoor een vast bedrag ter beschikking. Vanaf volgend jaar betaalt de bondsregering jaarlijks een bedrag van 7500 euro per asielzoeker aan de deelstaten. Dat zou deelstaten en gemeenten volgend jaar een besparing van ongeveer 3,5 miljard euro opleveren. Andere maatregelen betreffen verlenging van de periode waarin asielzoekers moeten wachten op toegang tot basisvoorzieningen. Dat was 18 maanden en gaat naar 36 maanden. In de tussentijd krijgen ze geen baar geld meer maar een pasje om in levensonderhoud te voorzien. Maatregelen om de instroom te beperken zijn nog niet concreet gemaakt. Maar ook de Duitse regering denkt na over afhandeling van asielprocedures buiten het eigen land. De coalitie van SPD, Groenen en FDP staat onder druk van het groeiend ongenoegen in Duitsland over het opnieuw stijgend aantal immigranten. Bij de deelstaatverkiezingen in Hessen en Beieren in september behaalden extreemrechtse partijen een grote winst. De recente massale demonstraties van voornamelijk islamitische immigranten die hun solidariteit toonden met de Palestijnen hebben nu ook bij de Groenen tot ergernis geleid. Velen zien in de leuzen tegen Israël onacceptabele tekenen van anti-semitisme. Vicekanselier Robert Habeck, die net als de meeste van zijn mede-Groenen al jarenlang voorvechter is van asielrechten, dreigde de haatzaaiers zonder verblijfsvergunning onmiddellijk te deporteren.

Foto: © Sargasso logo Goed volk

Hermann von Reichenau

COLUMN - Wie van kloosters houdt kan aan beide zijden van de Bodensee zijn hart ophalen. Aan de Duitse kant zijn dat vooral kloosters in barok- en rococostijl, met name de pelgrimskerk van Birnau pal aan zee gewijd aan Maria (maar meer landinwaarts liggen er nog meer). Aan de Zwitserse kant ligt het wereldberoemde klooster van Sankt Gallen, in zijn huidige vorm daterende uit de baroktijd, maar gesticht in de achtste eeuw.

In deze blog gaat het over het religieus erfgoed op en rond het eiland Reichenau. De naam is afkomstig van de oorspronkelijke Alemanische naam, die is verlatiniseerd tot Augia en later veranderd in het Duitse Richenow of Reichenau. Hier lag de het klooster van St. Maria und Markus in Mittelzel.

De abdij van Reichenau

De abdij in het huidige Mittelzell, zoals de naam al suggereert in het midden van het eiland, was in de vroege middeleeuwen een van de beroemdste abdijen in West-Europa, gesticht door Franken na de onderwerping van de Alamannen in 724. In die tijd was het overigens nog een simpele houten en kerk. Pas in 1048 werd het huidige stenen klooster ingewijd. De geschiedenis van de abdijen van Reichenau en Sankt Gallen vertonen overigens de nodige overeenkomsten (zie het PS hieronder).

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Deutsche Bundesbank (cc)

Duitse coalitie vecht door

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz verscheen deze week in de Bondsdag met een ooglapje en beschadigd gezicht ten gevolge van een val tijdens het joggen. ‘Ik kijk uit naar de memes’ zei hij. Het beeld past goed bij alle verhalen over de moeizame verhoudingen binnen zijn coalitie van sociaaldemocraten, groenen en liberalen halverwege de rit. Scholz heeft het niet makkelijk als scheidsrechter tussen zijn groene en liberale ministers. Het ene conflict volgt op het andere. Maar Scholz blijft positief gestemd. Na de ‘heidagen’ van zijn kabinet op een kasteel bij Berlijn, vorige week, wees hij op de behaalde resultaten zoals het voordelige treinkaartje voor regionaal vervoer en de snelle installatie van LPG-terminals na het wegvallen van Russisch aardgas. Bij de begrotingsbehandeling presenteerde hij woensdag zijn Pakt für Deutschland, een plan om de bureaucratie te verminderen en urgente projecten zoals de woningbouw te kunnen versnellen.

Scholz vindt het de hoogste tijd om Duitsland wendbaarder en moderner te maken en bureaucratie te bestrijden. Het idee is dat de verschillende overheidsorganisaties beter op elkaar afgestemd worden en sneller gaan werken. Wetgeving rond ruimtelijke ordening moet vereenvoudigd worden. Ook wil hij meer digitaliseren. Bouwvergunningen moeten online aangevraagd kunnen worden. “Burgers zijn deze stilstand beu. En dat ben ik ook,” zei Scholz. Opvallend was zijn uitval naar de AfD: “De grote meerderheid van burgers weet dat het zelfverklaarde ‘alternatief’ in feite een sloopploeg is – een sloopploeg voor ons land.”

Foto: edwin.11 (cc)

De Oost-kolonie

RECENSIE - Vlak na de val van de Muur zat ik in de trein naar Berlijn. Twee vrouwen voegden zich bij ons in de coupé, de een in bontjas met lederen koffer, de ander in een ouderwetse versleten regenjas met boodschappentas. Ze raakten in gesprek. Dat wil zeggen de bontjas las de regenjas de les. Met de boodschappentas op schoot kroop die steeds verder in het defensief. ‘Wat hebben jullie er een puinhoop van gemaakt’ begon de bontjas ‘…hadden jullie niet beter…jullie hadden toch ook….kijk eens naar ons….’ Enzovoort. Ik zat er tussen en geneerde me kapot. De arrogantie spatte er van af.

Hereniging?

Meer dan dertig jaar later schrijft Dirk Oschmann ‘Der Osten: eine westdeutsche Erfindung’, in Duitsland deze zomer een bestseller. In het boek betoogt Oschmann dat niet het DDR-verleden, maar de voortdurende West-Duitse arrogantie verantwoordelijk is voor blijvende ongelijkheid tussen oost en west. Oost is in Duitsland geen neutrale windrichting of geografische aanduiding maar een stempel voor het mindere Duitsland. Het land viert sinds 1990 de ‘hereniging’ van beide landsdelen, maar dat woord is een misleidend eufemisme volgens Oschmann. Het voormalige oosten is door het voormalige West-Duitsland overgenomen, gekoloniseerd en leeggezogen. Oschmann is geboren in Gotha in de toenmalige DDR. Hij is hoogleraar Duitse literatuur aan de universiteit van Leipzig, een van de weinige hoogleraren die oorspronkelijk uit het oosten kwamen. De achterstelling bij de benoemingen van hoogleraren is slechts één voorbeeld. Het aandeel Oostduitsers in leidinggevende posities in wetenschap, bestuur, rechtspraak media en economie ligt gemiddeld op 1,7%. Oschmann noemt vele andere voorbeelden van achterstelling en discriminatie. Zo is de ongelijkheid in lonen nog steeds meer dan 20%, een gegeven dat minder aandacht krijgt dan een even groot verschil op het punt van vertrouwen in de democratie dat in het oosten tot onder de 40% is gezakt. Het gebrek aan ‘democratisch bewustzijn’ wordt wijd en zijd becommentarieerd, van de economische achterstelling wordt geen punt gemaakt, klaagt hij. Zou er misschien een verband kunnen zijn?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: lens-flare.de (cc)

Een niet meer te stoppen radicalisering

RECENSIE - Zelden las ik een roman die de actualiteit zo dicht nadert. In Zwischen Welten spelen Juli Zeh en Simon Urban met alle hedendaagse politieke en culturele thema’s: klimaatverandering, identiteitspolitiek, racisme, cancelcultuur, genderkwesties, taalgevoeligheden, de toekomst van het boerenbedrijf, de kloof tussen stad en platteland, de oorlog in Oekraïne. Heel hedendaags is ook de vorm: het boek bestaat uit een uitwisseling van mails en appjes tussen de twee hoofdpersonen, de journalist Stefan en zijn voormalige studievriendin Theresa die het boerenbedrijf van haar vader in Oost-Duitsland heeft overgenomen. Een uitwisseling die -ook heel herkenbaar- regelmatig ontspoort. Het boek bestrijkt de periode van januari tot oktober 2022. Het is allemaal fictie, maar het idee dat het ook allemaal gebeurd zou kunnen zijn vorig jaar dringt zich regelmatig op. En dat geldt niet alleen voor Duitsland.

Juli Zeh heeft eerder prachtige boeken over het hedendaagse leven geschreven zoals Ons soort mensen en Nieuwjaar. De vorm van de nieuwe roman die ze samen met Simon Urban schreef wekte bij mij aanvankelijk wel enige reserve: 416 pagina’s briefwisseling, kun je daar wel voldoende ontwikkeling in stoppen om het boeiend en leesbaar te houden? Op dat punt ben ik echter totaal niet teleurgesteld. Het boek is tot het einde zeer onderhoudend en bepaald niet gespeend van de nodige humor over hedendaagse opvattingen en gebruiken. Het is in feite een actuele satirische zedenschets die te denken geeft over moderne cultuur en hedendaagse politieke mores. We zien Stefan worstelen op de redactie van zijn Hamburgse weekblad. Hij kiest een progressieve positie inzake klimaat en gender, maar verliest het in de loop van het verhaal van de intriges van radicalen die zijn chef en grote voorbeeld uiteindelijk de kop kosten. Theresa zien we radicaliseren als haar bio-melkveebedrijf ten onder dreigt te gaan aan overheidsvoorschriften en ze geconfronteerd wordt met een collega die er geen gat meer in ziet en een einde aan zijn leven maakt.

Foto: Thomas Gartz (cc)

Das Auto slaat terug

Europa bereikte in oktober vorig jaar een buitengewoon belangrijke mijlpaal in de bestrijding van de klimaatverandering: vanaf 2035 mag er (bijna) geen auto met verbrandingsmotor meer worden verkocht. Het einde van de auto met verbrandingsmotor komt nu dus echt in zicht. Of is de Duitse auto-industrie nog in staat een spaak in het wiel te steken? De autofabrikanten kunnen hun traditionele lobbyisten uit CDU en CSU op dit moment moeilijk inzetten. Want de christendemocraten zitten niet in de regering. Maar er kwam hulp: de Duitse coalitiepartij FDP bleek bereid het Europese verbod op de verkoop van CO2-uitstotende auto’s en busjes per 2035 nog even tegen te houden. Onmiddellijk staken fans van de verbrandingsmotor in andere regeringen ook hun vinger op. Behalve de Tsjechen en de Italianen kwamen ook de Polen en Bulgaren met steun voor het Duitse voorbehoud.

E-fuels

De Duitse transportminister Volker Wissing (FDP) wil zijn instemming met het EU-plan voor verbrandingsmotoren verbinden aan een akkoord over „CO2-neutrale brandstoffen” – ook wel ‘e-fuels’ genoemd. Over de effectiviteit van deze ‘e-fuels’ heerst nog veel onzekerheid. En zowel e-fuels als waterstof zijn op dit moment nog geen echt alternatief. Ze zijn veel te duur en complex om op grote schaal te maken, schrijft Autovisie. Desondanks heeft Porsche er al flink in geïnvesteerd. Het voordeel is dat er voor e-fuels minder geïnvesteerd hoeft te worden in vervoer, opslag, tankstations e.d. E-fuels lijken echter niet een acceptabel alternatief voor de elektrische auto. De move van de FDP zal er wel toe leiden dat de nodige besluitvorming wordt opgeschort en dat levert de industrie tijd op om nog even op oude voet door te gaan. De regering heeft bij gebrek aan eenstemmigheid de bal nu weer teruggespeeld naar Brussel. Daar lijkt men volgens Politico wel bereid de liberalen een geitenpaadje te bieden. Met enige aanpassingen in de nu wat vage tekst van de wet zou er explicieter ruimte geschapen kunnen worden voor het gebruik van e-fuels. Of andere landen daar dan mee akkoord gaan zal nog moeten blijken.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende