American Juggalo

Hieronder treft u een bijdrage van Remko van Broekhoven, politiek filosoof en docent op de School voor Journalistiek. Hij is sinds kort toegetreden tot de groep associated bloggers alhier.

‘Genoeg! Ik houd het niet meer uit. Vieze lucht! Deze werkplaats waarin men idealen fabriceert… ik vind het er stinken van de leugens!’ Aldus Nietzsche, 122 jaar geleden. Je kan veel zeggen van de filosoof-met-de-hamer. Dat hij vrouwen bij voorkeur met een zweep te lijf ging. Dat hij de laatste tien jaar van zijn leven als kasplantje doorbracht. Of dat hij hier en daar een ideetje poneerde waarmee later kampbeulen en cabaretiers verrassend goed uit de voeten konden. Allemaal waar. Maar een fijne neus voor idealisme en andere schijnheiligheden had hij zeker.

Wat Nietzsche ergerde – en waar hij met professioneel genoegen op inhamerde: zielige mensen, hun hulpverleners en hun woordvoerders, vol van ‘idealen’ en niet minder vervuld van morele superioriteit. OK, zij mogen dan niet rijk zijn, of machtig zoals Nietzsche’s Übermensch: ze hebben in elk geval alle gelijk van deze wereld, en natuurlijk verwerven zij ook de fijnste stoelen in de wereld erna. Zie Marcus 10: 25: ‘Voor een kameel is het gemakkelijker door het oog van een naald te gaan, dan voor een rijke in het Koninkrijk Gods te komen.’

Zo, weer even genoeg geciteerd. Ik moest aan de oude Friedrich en zijn rant avant la lettre denken toen ik afgelopen week eindelijk ‘Enjoy Poverty’ zag. In deze kruising van kunstwerk, pamflet en tv-documentaire reist Renzo Martens rond in Congo. Daar portretteert hij – even meedogenloos als hilarisch – hooggestemde hulpverleners, cynische oorlogsjournalisten en niet op de laatste plaats zichzelf. Hij vertelt de plaatselijke bevolking onder meer dat ze zich maar beter kan neerleggen bij haar armoede. Die verdwijnt toch nooit. En dat als de armen goed naar hem luisteren, ze er wellicht nog een slaatje uit kunnen slaan. Zo traint hij enkele lokale fotografen om voortaan in plaats van feestjes en partijen, uitgehongerde kindjes en verkrachte vrouwen te fotograferen. Dat verkoopt nu eenmaal beter, stelt Martens vast.