Kunst op Zondag ontdekt Museum EICAS

Tijdens de IJsselbiënnale ontdekte ik deze zomer museum EICAS in Hanzestad Deventer. EICAS staat voor European Institute for Contemporary Art & Science. Een hele mond vol en een flinke missie “Van Nul naar Nu”, Museum EICAS maakt kunst vanaf de jaren 60 toegankelijk. Redenen genoeg om dit museum voor moderne kunst eens te bezoeken. [caption id="attachment_346828" align="aligncenter" width="450"] Hoekzaal met enkele werken uit de eigen collectie NUL-ZERO © foto Wilma Lankhorst.[/caption] EICAS: een museumdroom Museumdirecteur Koos Hoogland, droomde al lang van een kunstmuseum in Deventer. Hij benaderde zijn netwerk en begon een culturele lobby in de Hanzestad. Hij wist ondernemers te interesseren voor zijn verhaal en tevens liep een groot aantal vrijwilligers warm voor zijn verhaal. Als locatie laat hij zijn oog vallen op het voormalig Alexander-Hegius-Gymnasium (1954) aan de Nieuwe Markt. Dit gebouw van architect Wim Knuttel stond op de Monumentenlijst van de gemeente Deventer. Het pand is in 2018 aangekocht door een vastgoedbedrijf. Samen met Hoogland hebben zij gekeken naar de mogelijkheden om in het complex zowel een museum als wooneenheden onder te brengen. Voor de uitvoering van dit plan is bouwmeester Hans van Heeswijk benaderd. Hij kwam met een plan voor de verwezenlijking van Hoogland’s museumdroom. [caption id="attachment_346827" align="aligncenter" width="450"] Glaspanelen met het DNA van Deventer © Lu Xinhian op het dak van museum EIACS © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Museumarchitect van Heeswijk Architect Hans van Heeswijk (ook bekend van Museum MORE Gorssel en de entree van het Van Gogh Museum in Amsterdam) transformeerde het voormalige schoolgebouw in een museum met twee verdiepingen met daarboven appartementen. Op het dak maken de geëmailleerde glaspanelen (het DNA van Deventer) van de Chinese kunstenaar Lu Xinjian (Provincie Jiangsu, 1977)   het plaatje compleet. Sinds november 2022 kun je het museum bezoeken. Hilde Dorrestein, een van de enthousiast vrijwilligers vertelt me dat ze iedere drie maanden nieuwe exposities hebben. We krijgen twee compacte museumgidsjes mee over het werk van Maarten Vanden Eynde en Ellen Korth. [caption id="attachment_346834" align="aligncenter" width="450"] Truus 5 (2004) © Henk Peeters (1925-2013) © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Nul-kunst & non figuratief Het basis idee is dat EICAS non-figuratieve, hedendaagse kunst toegankelijk wil maken voor een breed publiek. Als startpunt voor het museale avontuur is gekozen voor de Nul- en ZERO-beweging,  kunst vanaf 1960. De collectie is opgebouwd via bruikleen schenkingen en eigen aankopen. Uit de vaste collectie zag ik onder andere werk van Henk Peeters en Jan Henderikse. Via bruiklenen behoren ook werken van Armando, Jan Schoonhoven en Herman de Vries tot de collectie. Vanuit de Nul-beweging wordt nu verder gewerkt aan de uitbouw van de collectie met werk van hedendaagse kunstenaars. Omdat kunst nooit op zichzelf staat, wordt kunst hier verbonden met wetenschap in de vorm van workshops, lezingen en publicaties. En dat verklaart dan ook de naam van dit huis voor de kunsten. Dat het (voorlopig) niet allemaal non-figuratief is, ontdekte ik in de tentoonstelling #Walks en Ellen Korth. [caption id="attachment_346832" align="aligncenter" width="450"] Pand en impressie van twee najaarsexposities © fotocollage Wilma Lankhorst.[/caption] DNA van Deventer Wij bekijken werk van Ellen Korth en Maarten Vanden Eynde. Vóór we zover zijn, vertelt Dorrestein het verhaal bij het werk Deventer DNA van Lu Xinjian. In 2000 volgt hij een opleiding voor digitaal grafisch ontwerper in het Chinese Nanjing. In 2005 volgt hij de Postgraduate Department van de Design Academy in Eindhoven. Gevolgd door een jaar (Interactive Media and Environments) aan het Frank Mohr Institute in Groningen. Als Xinjian in 2008 vanuit Shanghai naar Daegu in Korea Zuid-Korea vertrekt, verandert zijn werk drastisch. Een vriend uit Groningen, stuurt hem werk van Piet Mondriaan. Geïnspireerd door Mondriaans lijnenspel in de blauwe boom (1908-1909) en de streepjestechniek van Van Gogh ontstaat er in Xinjian’s hoofd een nieuwe abstracte stijl. Met deze stijl heeft hij van verschillende wereldsteden het DNA geschilderd. Naast Beijing en New York (2009) schildert hij in 2019 het DNA van Deventer. Naast Van Gogh en Mondriaan is de Nederlandse architect Rem Koolhaas met zijn principes van de ‘generiek city’ een bron van inspiratie voor Lu Xinjian. [caption id="attachment_346825" align="aligncenter" width="450"] Zaalimpressie Oil Bubble en Palentologic Plastic IV © Maarten vanden Eynde © fotocollage Wilma Lankhorst.[/caption] Gravend naar de toekomst met Maarten Vanden Eynde Van het DNA van Deventer lopen we door naar Gravend naar de toekomst van Maarten Vanden Eynde (1977). De kunstenaar onderzoekt in deze expositie de relatie tussen de ongebreidelde groeispurt in de periode van 2000 tot 2020 en de invloed van deze grootschalige economische en technologische vooruitgang op de aarde. Vanden Eynde kijkt als het ware vanuit een verre, onbekende toekomst terug op onze levenswijze. Hij stelt onze levensstijl, met onophoudelijke cycli van productie en consumptie, in zijn werk ter discussie. In drie zalen op de begane grond en bijna het gehele vloeroppervlak van het souterrain neemt hij ons mee in zijn bevindingen. We zien werken in hout, plastic, olie, beton, baksteen, klei en een zaal met objecten gemaakt van silicium. De vraag is: zijn we verblind door de vooruitgangsmythe en heeft Maarten Vanden Eynde gelijk als hij, met een knipoog, de mens omdoopt tot 'homo stupidus stupidus'? [caption id="attachment_346830" align="aligncenter" width="450"] Impressie Wanderzirkus (2022) © Eva Westra © fotocollage Wilma Lankhorst.[/caption] Een draai aan het Wanderzirkus In het souterrain zien we enkel werken van Jan Henderikse (1937), the King of Trash, zoals Cross (2015) een collage van kruizen, Number plates NY en Wismar I (2000), een serie stopcontact-bedlampjes met bloemen en Mariabeeldjes. In een hoek verscholen staat het Wanderzirkus van Eva Westra. Met dit project studeerde deze jonge kunstenaar begin deze zomer af aan Artez Hogeschool voor de kunsten Zwolle. Ik sta voor een soort rad van fortuin. Ik geef er een zwaai aan, de afbeeldingen schommelen van links naar rechts. Het rad draait niet om zijn eigen as. Via deze link kun je haar eindexamenscriptie lezen: Alles valt of staat, Over het belang van beweging. Waarbij Westra zich heeft laten inspireren door de ZERO-beweging. [caption id="attachment_346833" align="aligncenter" width="450"] Schilderij voor Bavick (1990-2010) © Reinder van der Woude © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Via Bavick naar #Walks We volgen de route die Hilde heeft voorgesteld. Dat wil zeggen na het souterrain weer naar de begane grond en via de entree, door de lange gang door naar #Walks. In de lange gang hangt het vierluik ‘Schilderij voor Bavick’ (1990-2010) van schilder Reinder van der Woude. Het is een ode aan de personage Bavick uit ‘De uitvreter’ en ‘Titiaantjes’ twee romans van de schrijver Nescio 1882-1961). Vier doeken van 1.90 bij 1.90 meter, vol geschilderd met fluorescerende gele cirkels om donkerblauwe vlekken. Deze kleurencombinatie verwijst naar het licht van de ondergaande zon. En die zon is er ook tijdens de wandeling van Ellen Korth over de dijk iets buiten Deventer. Ze beschermt haar hoofd met een kleurrijke paraplu. Dat is fijn voor ons als kijker, want nu kunnen we haar toch vaag herkennen in het zeer diffuse licht. [caption id="attachment_346826" align="aligncenter" width="450"] Ellen Korth met #Walks © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Ellen Korth #Walks De nieuwste tentoonstelling van filmmaker, fotograaf en beeldend kunstenaar Ellen Korth (Den Haag) heet #Walks. Het gaat Korth over de kracht van de herhaling van de verandering. Midden in de lockdown van zomer 2020 liep Korth zeven weken, zeven dagen per week dagelijks met haar camera dezelfde route. Onderweg maakte ze foto’s van het plantenleven. Zie ziet hoe dit van dag tot dag verandert. Ze ervaart stilte, herhaling, traagheid, saaiheid die geen saaiheid is. In de installatie in de grote zaal komen alle elementen van deze ontdekking samen. Schoenen uit en-en-en-en-en wandel mee. #Waks van Ellen Korth is nog tot en met 17 september 2023 te ervaren in Museum EICAS. Graven naar de toekomst van Maarten Vanden Eynde is nog tot en met 15 oktober 2023 te zien in Museum EICAS. Beluister hier de podcast met Koos Hoogland, initiatiefnemer van Museum EICAS. [caption id="attachment_346831" align="aligncenter" width="450"] Tijdelijke make over van het trappenhuis met wenteltrap door Maarten vanden Eynde © fotocollage Wilma Lankhorst.[/caption] Museumnacht in Deventer 2023 Zaterdag 14 oktober is het museumnacht in Deventer. In het kader van het internationale Hanzejaar 2023 wordt het dit jaar een gecombineerd evenement ‘24-uur Hanze en de Museumnacht Hanzesteden’. Het team van EICAS plant verschillende activiteiten zoals een ontmoeting met Maarten Vanden Eynde. Hier vind je meer informatie. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst © afbeeldingen met dank aan en met toestemming van Museum EICAS, de genoemde kunstenaars en alle bruikleengevers.

Door: Foto: Zaal met jachttrofeeën van Maarten vanden Eynde © foto Wilma Lankhorst.
Foto: Entree Museum STRAAT NDSM-plein Amsterdam © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag tentoonstellingstips september

, door

NIEUWS - Dit is het derde deel en voorlopig laatste deel van de Kunst op Zondag tentoonstellingstips. Later dit jaar volgt een nieuw drieluik met tips. Voor de september tips ging ik op bezoek in twee Hanzesteden en de groene oase Almen in de Achterhoek. Dit drieluik sluit met een tip voor Museum STRAAT op de NDSM-werf in Amsterdam Noord.

Kunst op Zondag_Ellen Korth met #Walks in Museum EICAS (Deventer) © foto Wilma_Lankhorst

Ellen Korth met #Walks in Museum EICAS (Deventer) © foto Wilma Lankhorst.

Ellen Korth met #Walks in EICAS Deventer

Multimedia fotograaf/kunstenares Ellen Korth heeft een solo-expositie in museum EICAS in Deventer. EICAS   (European Institute Contemporary & Science) is het nieuwe museum voor modern kunst in de Hanzestad Deventer. Korth woont op korte afstand van het museum en sinds haar expositie #WALKS hier is te zien, loopt ze regelmatig binnen. #Walks is het resultaat van zeven weken elke dag wandelen – iedere dag dezelfde weg – iedere dag een foto – iedere dag printen. In de expositie zie je prints van deze wandeling op Japans papier, een film van de Walks, een video van het maakproces, een vloer vol geschreven met en-en-en-en Ellen’s stem. Lopend op blote voeten door de lichte museumzaal, luisterend naar de stem van Ellen voelt als een da-da-ervaring.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De Kat van Toko Kim Lan

, door

Ik zie U elke nacht,
Gij zetelt aan de andere zijde,
slechts gescheiden door straat
en tweemaal vensterglas.
’s Nachts wenkt U mij,
baken in de eeuwige duisternis
tussen de shampoo, de waaiers en de mie.

Uw troon is hoog achter de etalageruit,
boven de potjes met het vreemde etiket.
U glimt en glinstert in het duister.
Open ik het gordijn omdat ik U dan zoek,
dan wenkt U, verheven boven het daagse van
de vijzel en de kommetjes en al het bamboespul
en de reclame voor goedkoop bellen naar Somaliland.

Kat van Kim Lan, van schemer tot
het zwartst van de nacht,
Uw wenken begeleidde me al die tijden.
Nu bent U verstild, Uw arm verstard.
Bent u nu zelf uitgezwaaid?

Uw blik boort zich naar de overkant
ik voel hem star op mij gericht,
is het een verwijt, heb ik iets nagelaten,
had ik wellicht moeten oversteken?
Is het Uw tijd die gekomen is,
of, ik schrik, misschien de mijne?

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Vanmiddag weer je graf bezocht

, door

Leusensteeg, Deventer Foto: Maria Willems

Vanmiddag weer je graf bezocht,
Je bent daar niet, dat weet ik wel.
We hebben je lichaam daar begraven.
Jijzelf bent continu in mijn gedachten.

Ik hoop je altijd een beetje bij te praten:
die zijn gescheiden en zijn kind is ontspoord.
Je vrienden van toen, die zie ik nooit meer.
Een ervan is dit jaar overleden. Misschien
dat jullie elkaar alweer hebben ontmoet.

De stad verandert, de Lange B. was weer ‘ns
opgebroken en het Stationsplein staat op z’n kop.
De rijrichting van de Leusensteeg en de Kuiperstraat
hebben ze omgedraaid. De Tor bestaat al lang
niet meer en ook De Elegast is nu gesloten.
De tap in De Heks staat nu overdwars.

Ik heb onkruid gewied, je steen gepoetst
en lavendel geplant. Tot slot heb ik met de
gieter de plantjes begoten. De tijd staat hier
eeuwig voor je stil tussen die twee jaartallen,
ze liggen veel te dicht bij elkaar.

Soms zie ik je weer lopen op straat: een kapsel,
een zelfde postuur of motoriek. Dan herken ik
je kleding of meen ik een gelaatstrek –
maar altijd heb ik het mis, ben jij het niet,
is mijn adem weer voor niets gestokt.

Ik fiets zo meteen weer terug, jij blijft hier.
Ik zeg tot ziens, of denk het in ieder geval.
Het heeft allemaal zo godvergeten weinig zin,
mijn bezoek, het gieten en de plantjes, maar
bovenal, dat jij hier al meer dan dertig jaren ligt.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Schilderij 'Gezicht op de ruïnes van Palmyra' van Gerard Hofstede van Essen, 1693 copyright ok. Gecheckt 17-03-2022

Wonderlijk Palmyra

, door

Museum De Waag in Deventer staat in het teken van de eeuwenoude handelsstad Palmyra. In de tentoonstelling ‘Palmyra, stad van duizend zuilen‘ wordt aandacht geschonken aan de Europese pioniers die de ruïnes herontdekten en enkele vondsten die hier zijn gedaan. Tevens is er aandacht voor de ‘linking pin’ tussen Palmyra en Deventer: de zeventiende-eeuwse politicus en geleerde Gisbert Cuper.

Een welvarende handelsstad

Alleen wie totaal geen aandacht heeft voor de strijd tegen IS kan het zijn ontgaan dat Palmyra ligt in Syrië. Ooit vormde de oase een bufferzone tussen het Romeinse en het Parthische Rijk. Een veilige tussenstop op de zijderoute, waar een warmwaterbron het leven aangenaam maakte. Als handelsknooppunt kon Palmyra alleen schatrijk worden, zo getuigen onder andere de rijke (graf)monumenten die er zijn teruggevonden.

Gisbert Cuper

In de zeventiende eeuw werden dit soort antieke ruïnes voor het eerst door westerse geleerden verkend. Leden van de elite beleefden er plezier in zulke onbekende werelden in kaart te brengen. Tevens werden talloze curiosa verzameld, getoond en besproken met gelijkgestemden.

Een van deze hobbyisten was Gisbert Cuper, geboren in 1644 in het Duitse Hemmen als lid van de gegoede burgerij. Gisbert werd aanvankelijk thuis onderwezen en vervolgde zijn studies in Nijmegen waar hij, conform de tijd, de klassieken met de paplepel kreeg ingegoten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (13): Windmolens in Colmschate-Zuid

, door

Nu er zorgen bestaan over de veiligheid van kernenergie, zou je denken dat iedereen de komst van windmolens met gejuich ontvangt. Maar niets blijkt minder waar. In Colmschate-Zuid in Deventer is een actiegroep opgericht tegen de komst van drie windmolens. Een van de windmolens komt op 400 meter afstand van enkele huizen te staan. De actiegroep heeft al handtekeningen opgehaald, gaat die aan de gemeenteraad aanbieden en de raad toespreken. Bewoners vrezen geluidsoverlast, slechter uitzicht, slagschaduw en waardevermindering van hun huizen.

Bezwaarmogelijkheden

Zal het zin hebben? De actiegroep is er inmiddels achter dat een meerderheid van de gemeenteraad voor de windmolens is. Maar er is hoop, want de PVV heeft Kamervragen gesteld. Jhim van Bemmel wil van minister Verhagen van Economische Zaken weten of hij het ermee eens is dat de bewoners het plan via de media hebben moeten vernemen. Wil de minister er bij de gemeente Deventer op aandringen dat er overleg komt met de bewoners? Zou hij de gemeente willen aansporen de bewoners op de bezwaarprocedures te wijzen?

In de wereld van de detailpolitiek is het uitgangspunt dat de Tweede Kamer alle details van het maatschappelijke leven kan bepalen, en zich dus ook mag bemoeien met de windmolens in Colmschate-Zuid. Daar is natuurlijk geen enkele reden voor, aangezien de Deventer gemeenteraad bevoegd is daar beslissingen over te nemen. Er is dus een volksvertegenwoordiging dichtbij huis waar de boze Deventenaren zich toe kunnen wenden. En wat ze ook al doen. Er is alle reden voor de Tweede Kamer om dit onderwerp te negeren.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.