Minder regeldruk: dromen of bedrog?

De ambities van het kabinet om de regeldruk te verminderen zijn onrealistisch hoog. Geen enkel kabinet wist de doelstellingen te halen. Toch claimt elk kabinet klinkende resultaten. Het bedrijfsleven blijft klagen en zegt er weinig van te merken. Het kabinet Rutte-II wil de regeldruk voor bedrijven met 1,3 miljard euro verminderen. Het kabinet lijkt een valse start te maken, want in de eerste zes maanden ondertekende het kabinet wetten en maatregelen die tot een regeldrukstijging van ruim 739 miljoen euro leiden. Dat kan misschien nog weggewerkt worden door toekomstige maatregelen. De geschiedenis leert dat dit niet eenvoudig zal zijn. De eerste concrete resultaten werden tijdens de kabinetten Kok behaald in het kader van het programma Marktwerking, Deregulering en Wetgevingskwaliteit (MDW). Men schatte de regeldruk op zo’n 6 miljard euro. Onder Kok I werd gemikt op 10% reductie, een doelstelling die door Kok-II werd verhoogd tot 25 procent.  De administratieve lasten voor het bedrijfsleven zouden dus met 1,5 miljard euro worden verminderd.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Verkrachtingsslachtoffer moeder, Facebookboycotts en oliebaronnen

ELDERS - Deze week in Zuid-Amerika: verkrachting en (geen) abortus in Chili, Facebookboycotts en -klonen in Venezuela en Argentinië,  en olienieuws uit Brazilië en Cuba.

Het abortusdebat in Latijns-Amerika is weer in volle kracht opgelaaid, nadat een elfjarig slachtoffer van verkrachting in Chili aangaf geen illegale abortus te zullen laten doen. President Sebastián Piñera prees haar “volwassen” beslissing. Dat het meiske herhaaldelijk door de partner van haar moeder was verkracht met dit als gevolg, en dat diezelfde moeder dat allemaal best vond, liet hij voor het gemak even buiten beschouwing. Ex-president Michele Bachelet, die naar verwachting ook de komende presidentsverkiezingen in Chili zal winnen, heeft gezegd abortus na verkrachting te willen legaliseren. Chili is momenteel een van de weinige landen wereldwijd waar abortus altijd illegaal is; volgens the Economist gebeuren proportioneel in Latijns-Amerika veruit de meeste illegale abortussen.

Het NSA-Snowden-nieuws druppelt ondertussen ook nog rustig door. Diplomatieke rellen over vliegtuigen en analyses waar Snowden het beste heen kan vluchten genoeg. Frappant genoeg is ook Facebook het doelwit van Zuid-Amerikaanse politieke woede over het spionagedebacle. Een Venezolaanse minister gaf aan dat Facebook boycotten een goed idee zou zijn om de CIA een hak te zetten. De man heeft niet helemaal ongelijk, maar dan mag hij nog wel een paar andere diensten aan die lijst toevoegen. Peronisten in Argentinië hebben de gelegenheid aangegrepen om hun eigen vreselijke Facebook-kloon aan te kondigen, met in plaats van emoticons gezichtjes van historische Peronisten. ‘Facepopular‘ gaat het heten. It’d be funny if it weren’t so sad.. Oprecht zorgwekkend is de sectie “Undesirable Person of the Week” die er volgens The Bubble en La Nación [ES] gaat komen. Die term ligt eng dicht bij het begrip ‘subversieven’ dat de militaire dictatuur gebruikte om hun vijanden aan te duiden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Harald Groven (cc)

Kabinet overdrijft vermindering regeldruk

ANALYSE - Het kabinet Rutte-II lijkt een valse start te maken met haar ambitieuze doelstelling tot regeldrukvermindering. Een scan van 64 wetten en besluiten laat zien dat deze gezamenlijk een netto stijging van ruim 739 miljoen euro aan regeldruk veroorzaken.

Uit drie recente nieuwsberichten blijkt dat het kabinet moeite heeft de regeldruk voor burgers en bedrijven in te tomen. De nieuwe Jeugdwet leidt tot meer bureaucratie, ondanks een eerder uitgesproken verwachting dat de regeldruk zou verminderen. Een wijzigingswet betreffende de huurverhoging leidt tot 35.000 klachten meer dan het kabinet calculeerde. Staatssecretaris Teeven bezuinigt op de rechtsbijstand en verplaatst regeldruk van de advocatuur naar het Juridisch Loket, dat door nieuwe spelregels met meer regeldruk zal worden geconfronteerd.

Op 25 april berichtten media dat het kabinet de regeldruk structureel wil verlagen met 2,5 miljard euro. Men koppelde dat aan een eerder verschenen onderzoek van Sargasso, dat aantoonde dat de regelgeving onder de kabinetten Rutte is toegenomen.

Erik Ziengs, Tweede Kamerlid voor de VVD, las het in het AD en stelde schriftelijke vragen aan minister Kamp. Hij vroeg  hoe het kan dat stijging van het aantal regels samengaat met dalende regeldruk. Op 17 mei had minister Kamp zijn antwoord klaar: ‘Het verminderen van regeldruk is iets anders dan het verminderen van het aantal regels.’

Foto: cc Wikimedia Commons Grondwet 1814

Willem’s wetten

ACHTERGROND - Een monarch regeert over de ambtsperiode heen. Het ‘Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. zal nog voor jaren in onze wetgeving terug te vinden zijn. Hoe groot het aantal wetten en besluiten zal worden met de aanhef ‘Wij Willem Alexander, etc.’, hangt af van de ambities van de kabinetten die onder zijn bewind het koninkrijk zullen besturen.

Op basis van Sargasso’s onderzoek naar de niet te stuiten aanwas van overheidregelingen, valt te verwachten dat de nieuwe koning heel wat te ondertekenen krijgt. Waarmee het aantal wetten en besluiten dat de naam Willem in de aanhef heeft explosief zal toenemen.

Nu gelden er slechts 35 wetten en besluiten, die beginnen met ‘Wij Willem, etc’. De oudste dateert van 12 december 1813, de ‘jongste’ van 21 juli 1890.  Van Willem I bestaan nog 19 geldende regelingen, van Willem II slechts één en van Willem III zijn 15 regelingen nog geldig.

Als eigentijds vorst zou koning Willem Alexander het kabinet kunnen bewegen tot het afschaffen van oude en achterhaalde wetten. Hij kan het kabinet adviseren daarbij eigentijdse middelen in te zetten, naar voorbeeld van België, waar het publiek wordt ingeschakeld om oude wetten op te ruimen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Harald Groven (cc)

Ondanks belofte Rutte blijft het aantal regels groeien

ANALYSE - Verminderen van de regeldruk zou de economie uit het slop helpen. Het aantal regelingen wordt er echter niet minder op maar ze lijken zich wel te verplaatsen. Kunnen we met minder regels of is dat een onrealistisch ideaal?

Kabinet Rutte I beloofde in 2012 10% minder regels ten opzichte van 2010. Het werd 2,75% meer. Kabinet Rutte II belooft 5% minder regels per jaar. Het kabinet is nog ver van die doelstelling verwijderd: 0,3% minder regels t.o.v. 2012).

Deze cijfers hebben betrekking op “hogere” regelgeving: wetten, algemene maatregelen van bestuur (AMvB’s) en ministeriële regelingen (MR’s). Betrekken we ook lagere regelgeving erbij (onder andere overheidscirculaires en regelingen voor zelfstandige bestuursorganen) dan doet Rutte II het slechter: 0,7% regelgeving meer dan in 2012.

Het kabinet Rutte belooft waarschijnlijk meer dan het kan waarmaken. Niet uit onwil, maar omdat verdergaande deregulering niet haalbaar is. Het in 2004 gepubliceerde onderzoek Alle regels tellen (pdf) constateerde dat er vanaf 1980 een toename aan wetten is van jaarlijks 2,7 procent. Het aantal nu geldende wetten is 2,73 procent hoger dan in 2012.

Al 37 jaar lang heeft de overheid met meer dan 37 commissies, nota’s, werkgroepen en ambitieuze projecten de hoeveelheid en complexiteit van de regelgeving trachten aan te pakken (een overzicht in dit Word-document). Hoewel de laatste kabinetten successen claimden, wijzen de cijfers anders uit. Gedetailleerde cijfers staan in dit exceldocument. Zo neemt het aantal wetten dat het parlement behandelt de laatste jaren toe.
Deregulering wetten in 2e en 1e Kamer

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Ombudsman: Burger begrijpt steeds minder van de overheid

NIEUWS - Cijfers van de Nationale Ombudsman tonen aan dat de overheid er maar matig in slaagt zichzelf te verbeteren. Sterker nog: het vorige jaar is de situatie sterk verslechterd.

Vandaag presenteerde de Nationale Ombudsman zijn jaarverslag over 2012 aan de Tweede Kamer en stelde dat de burger de overheid niet meer begrijpt vanwege slecht werkende bureaucratie, complexiteit van wet- en regelgeving en gebrek aan inlevingsvermogen.

Dat is niet nieuw, zei Alex Brenninkmeijer, dat is een boodschap die u elk jaar wel van me hoort. In het jaarverslag over 2012 laat de Ombudsman zien dat er vorig jaar meer klachten waren op gebied van financiën. De crisis treft steeds meer mensen en vooral lager opgeleiden zijn de dupe van onbegrijpelijke procedures en documenten.

Het aantal klachten bij de Nationale Ombudsman is, na een lichte daling in 2011 vorig jaar weer gestegen. Een overzicht van de laatste tien jaar.
Sargasso statistiek Nationale Ombudsman 2012

De Nationale Ombudsman bestaat nu ruim dertig jaar. Net zo lang als de overheid probeert de regelgeving op orde te krijgen en te vereenvoudigen.

Nadat de commissie wetgevingsvraagstukken in 1985 met het rapport ‘Orde in de regelgeving’ kwam, volgde een gestage stroom commissies, werkgroepen en initiatieven die de regeldruk moesten verminderen en vereenvoudigen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De groei van het ‘precariaat’

This is another installment in a series of posts (here and here) I intend to write as I work my way through Guy Standing‘s The Precariat: The New Dangerous Class. In this section, the main topic will be the causes of the growth of the precariat. Standing identifies several causes.

Global Commodification

A central aspect of globalisation can be summed up in one intimidating work, ‘commodification‘. This involves treating everything as a commodity, to be bought and sold, subject to market forces, with prices set by demand and supply, without effective ‘agency’ (a capacity to resist). Commodification has been extended to every aspect of life – the family, education system, firm, labour institutions, socia protection policy, unemployment, disability, occupational communities and politics.”

In the drive for market efficiency, barriers to commodification were dismantled. A neo-liberal principle was that regulations were required to prevent collective interests from acting as barriers to competition. The globalisation era was not one of de-regulation but of re-regulation, in which more regulations were introduced than in any comparable period of history.” (26)

This sounds a lot like Jurgen Habermas’s idea of colonization of the lifeworld by the system.

According to Standing, firms and companies themselves have been commodified through accelerating and multiplying mergers and acquisitions. This means an end to Ronald Coase’s conception of firms as reducing costs and risks of doing business while increasing trust and long-term relationships. In investing frenzies, there is no incentive to building up long-term relationships based on trust and deep knowledge. This, of course, makes life more insecure for employees as overnight mergers and acquisitions can completely disrupt organizations and individual careers through offshoring (within firms) and outsourcing (to other firms). The relationship between employer and employee is then also one of limited trust and short-term in outlook and careers and skill acquisition become individualized projects:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Banksters en verbale rookgordijnen

De economische crisis in de wereld is een bankierscrisis. Het zijn de bankiers die te ver zijn gegaan in hun jacht op korte termijn rendementen. Zij hebben producten verhandeld, waarvan ze de risico’s niet begrepen, waarschuwingen in de wind geslagen. Toen ging het mis en waren miljarden belastinggeld nodig om te voorkomen dat het systeem zou omvallen.

Dat is nog maar kort geleden. Maar de hoon jegens de overheid is onverminderd, de bonussen zijn nog steeds veel groter dan de prestaties en niet gematigd links, maar rechts slaat de maat. Tot ingrijpende regulering van het financieel systeem is het nog maar mondjesmaat gekomen. Het is niet voor het eerst: ook Argentinië was er ooit zo slecht aan toe als Griekenland, ook toen moest de overheid te hulp schieten. Dankbare bankiers die met enige nuance spreken over de verhouding tussen overheid en private banking heeft het niet opgeleverd.

De oplettende lezer merkt dat ik twee crisissen aan elkaar knoop: de mondiale crisis van de sub-prime hypotheken en die van de euro. Die crisissen verschillen, maar ze hebben de onwaarachtigheid, om niet het woord leugenachtig te gebruiken, met elkaar gemeen.

In de USA vonden de liberals van Clinton een belangenovereenkomst met de greedy banksters. “Ook een gewone Amerikaan moet een huis kunnen kopen”. “Ja, sluit uw hypotheek hier”. Het leidde tot een bubble die wel moest barsten. Dat wist eigenlijk iedereen, maar tot die knal was het bonanza in de financiële wereld: zakken vullen en wegwezen. Alleen: niet alleen de failliete huiseigenaren betaalden het gelag, ook de banken bleven zitten met waardeloze activa op hun balans.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Politieke crisis, liberalisme en vernieuwing

Nederland is een land van achterkamertjes, elites die elkaar baantje toespelen, zo willen ons de herauten van de onvrede laten geloven. Daar zit veel in. De kabinetsformatie is geen helder proces en de uitkomst ongewis. De burgemeester wordt niet gekozen, maar is een satraap uit Den Haag. De kandidatenlijsten voor verkiezingen is een gesloten systeem van vriendjes en gelijkgestemden uitzoeken. De verkiezing van de eerste kamer, door de provinciale staten is een trouvaille van Thorbecke, maar toch eigenlijk een aanfluiting. Zo gezien is het geen wonder dat dit land vast zit en zich niet vernieuwt…

De vraag is natuurlijk of het waar is. Is het land in een politieke crisis? Is er stagnatie? De hooggeleerde Daudt kon mooi vertellen over het democratisch tekort in Nederland. Maar het kiezen van een burgemeester zou weinig oplossen, de evenredige vertegenwoordiging afschaffen zou de verscheidenheid van onze politiek om zeep helpen, de Eerste Kamer zou bij een andere vorm van kiezen zijn reflexieve karakter verliezen.

Het is de vraag of je het van het sleutelen aan systemen moet hebben. Is er een crisis in het vertrouwen in de politiek? Het beeld is dubbel: enerzijds wijzen de onderzoeken uit dat mensen niet ontevredener zijn dan vroeger, anderzijds is het wel zo dat de traditionele middenpartijen afkalven en de kiezer grote beweeglijkheid toont.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.