We kunnen best zonder politieke journalistiek

De idee dat macht corrumpeert en absolute macht absoluut is een belangrijk argument om het op te breken. Sinds de Verlichting bestaat de idee dat de absolute vorst zijn macht vooral moet delen; eerst met ministers, dan met een parlement, ten slotte met het volk. Dat alles om ernstige ongelukken te voorkomen. Deze beweging van koning naar volk heeft geleid tot de fragmentatie van politieke macht en eist dat wordt samengewerkt vanuit specifieke verantwoordelijkheden (wetgevend, uitvoerend, rechtsprekend) om iets te bereiken. Het proces van delen en fragmenteren kan worden samengevat als de democratisering van de politieke macht. Datzelfde gebeurt ook met de controle op die macht – de journalistiek. Met een groot verschil: de democratisering van macht waarderen we, de democratisering van de journalistiek wordt gevreesd.

Qute du Jour | Het echte gezicht van het nieuwe “nationalisme”


Vorige week kwam in Rome een internationaal gezelschap van conservatieve nationalisten bijeen voor de conferentie “God, Honor, Country: President Ronald Reagan, Pope John Paul II, and the Freedom of Nations”.
In The Atlantic betoogt Anne Applebaum dat er  een belangrijk verschil is tussen de vroegere nationalisten als Reagan en Thatcher en de huidige ‘neo-nationalisten’. Bijvoorbeeld:

Hungary … is the best illustration of what happens when you dismiss universal values, repress journalists and academics who produce facts, undermine courts and the rule of law: When you get rid of all of those things, you are just a few short steps away from corruption and tyranny. This is the real face of the new “nationalism,” however carefully it is hidden behind an intellectual facade or dressed up as the successor of Reagan and John Paul II. You can see why it appeals to men like Netanyahu or Trump

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: R4vi (cc)

Ruttes Onrust wordt vervolgd

COLUMN - Naast de landelijke ziekenhuisstaking (a.s. woensdag) staan voor november nog een demonstratie tegen de uitrol van 5G (wegens stralingsgevaar), een pleinbijeenkomst van ‘Grootouders voor het Klimaat’ en de volgende landelijke Klimaatstaking (30 nov.) op de agenda.

De lokale overheden mogen hopen dat boeren, bouwers en onderwijzenden voorlopig even zijn uitgeraasd en dat pro-Zwarte Pietermannen hun laatste rookbommen hebben gegooid, want het schijnt dat Sint nog wel een poosje ronddwaalt.

Rutte gaat niet over ‘feestjes’, dus zegt hij er niets over. Heeft hij wel wat in petto voor het ziekenhuispersoneel? We wachten af. Ondertussen zetten wij Ruttes onrust in perspectief.

Een deel van de maatschappelijke onrust betreft arbeidsonrust.

Acties voor betere cao’s, beter loon, betere arbeidsomstandigheden, tegen werkdruk, etcetera. Een van onze lezers zei daarover: “(…) maar wel typisch Nederlands om te denken dat je voor meer loon (wat een private afspraak is tussen werkgever en werknemer) eerst bij de overheid moet wezen”.

Nu is het zo dat werknemers eerst met hun werkgevers soebatten over lonen e.d., en als dat op niets uitloopt volgen acties, stakingen e.d.,  gericht op hun werkgevers. Dat is één.

Ten tweede: er is wel degelijk een relatie tussen lonen en arbeidsomstandigheden en overheidsbeleid.  Met name koopkracht en werkdruk zijn elementen kunnen die mede door kabinetsbeleid beïnvloed kunnen worden.

Foto: R4vi (cc)

Ruttes Onrust 2019

ANALYSE - In diverse media (de NOS, het Financieel Dagblad en het NRC) begint men zich af te vragen waar toch al die acties van dit jaar vandaan  komen. Algehele teneur: niks bijzonders, er was altijd wel maatschappelijke onrust.

Algehele verklaring: nu de economie weer aantrekt willen mensen wel geld zien voor salaris of verbetering van werkomstandigheden. Het Financieel Dagblad (achter betaalmuur) voegt daar nog aan toe: “De gemene deler in de boodschap van al die protesten, zeggen deskundigen, is de verontwaardiging over het handelen van de overheid”.

Of dat nu sterker is dan in andere jaren en bij andere kabinetten, is nader onderzoek waard, maar de onrust onder de kabinetten Rutte is aanhoudend groot. Omdat ik vermoedde dat de aangekondigde bezuinigingen op veel weerstand konden rekenen, ben ik dat in 2010 bij gaan houden in de ‘Onrust Monitor’.

Vlak na aantreden van Rutte I (14 oktober 2010) waren er nog maar 18 acties, maar in 2011 noteerden we 332 acties. In een eerder artikel op Sargasso was te lezen waarom zowel vakbondsacties, als lokale acties onder ‘Ruttes onrust’ vielen. Achterliggende data van onderstaande grafiek in dit exeldocument.

© Sargasso Onrust Monitor 2011

Naar verwachting zou dat in  jaren na 2011 niet veel minder worden. We hebben het niet meer bijgehouden, maar een snelle scan in nieuwsberichten laat zien dat de grote, veelal landelijke onrust, niet is afgenomen. Een overzicht:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Democracy

2020 wordt het jaar van 75 jaar vrijheid. Wij worden geacht ons gelukkig te prijzen in vrijheid én in een democratie te leven. Leonard Cohen dacht daar het zijne over.

Voor de Amerikanen hopen we dat de komende verkiezingen vrijheid voor alle Amerikanen zal opleveren.

Foto: cc Flickr Robert Scoble’s photostream Iphone - Klimaatplan bewerking

Klimaatplan consultatie

ANALYSE - Tien jaar internetconsultatie heeft ambtenaren natuurlijk extra werk bezorgd. Met name bij die consultaties waar actiegroepen en ‘verontruste burgers’ zich op hebben gestort, moesten honderden tot duizenden reacties worden doorgespit.

Meest recente voorbeeld daarvan is de internetconsultatie over het Klimaatplan, een beleidsnota met de hoofdlijnen voor het klimaatbeleid voor de periode 2021-2030. Het kabinet wil bij dat beleid een brede betrokkenheid van de samenleving en de vragen in deze consultatie zijn daar dan ook op gericht.

Er wás betrokkenheid. Waar bij eerdere consultaties over onderwerpen op dit en aanverwant gebied de 100 reacties nog niet eens werden gehaald, haalde deze consultatie 1602 openbare reacties en kwam daarmee in de top-10 van consultaties met meer dan 1000 reacties.

Klik op dit plaatje voor een grote beeld en in dit exceldocument de details, met links naar de vermelde consultaties.
© Sargasso Internetconsultaties mbt klimaat en energie

De Klimaatplanconsultatie telde negen vragen, sommige met subvragen.  In totaal 13 vragen, met een begeleidende tekst van 1595 woorden (ruim 3 A4-tjes), waar we een beetje moedeloos van werden omdat een deel zonder gedegen kennis niet te beantwoorden is.

Lastige consultatie

Want het is al heel wat als de bijlagen gelezen worden (het concept Klimaatplan en concept Integraal Nationaal Energie- en Klimaatplan INEK), maar een serieuze beantwoording van sommige vragen vraagt ook kennis van het “innovatie- en opschalingsprogramma” en het “Bouw Techniek en Innovatie Centrum” (bij vraag 4, verduurzaming van de gebouwde omgeving) of de kabinetsvisie ‘Waardevol en verbonden’ (vraag 5, de klimaatopgave in de landbouw).

Foto: pietplaat (cc)

Democratie is altijd ‘werk in uitvoering’

RECENSIE - Is er sprake van een crisis in de democratie?

Of je deze vraag nu positief of negatief beantwoordt, het boek dat Jan de Kievid over deze materie schreef kan ik van harte aanbevelen. Democratie; ideaal en weerbarstige werkelijkheid is oorspronkelijk een studieboek dat de Kievid schreef als docent aan de opleiding voor leraren Maatschappijleer. De geheel herziene en (tot de zomer van 2019!) geactualiseerde versie van het boek is een must voor iedereen die wat te zeggen wil hebben over politiek en bestuur. Om meerdere redenen. Het boek begint met een begripsmatig deel waarin visies, dilemma’s en theorieën die in de loop van de tijd opgang hebben gedaan worden behandeld. Dan volgt een deel over de geschiedenis en de actualiteit van de democratie in Nederland, in andere westerse landen, Oost-Europa en de rest van de wereld, met een apart hoofdstuk over India. Tenslotte zijn nog twee delen van dit breed opgezette en ambitieuze overzichtswerk gewijd aan problemen, dilemma’s en bedreigingen van de democratie.

Het grote aandeel van de geschiedenis in dit boek biedt een realistisch en relativerend beeld van de pogingen die overal ter wereld worden gedaan om het bestuur van een land te democratiseren. De talloze voorbeelden uit de contemporaine geschiedenis laten zien dat democratie mensenwerk is, onderhevig aan oneindig veel verschillende omstandigheden, een grillige en weerbarstige praktijk waar idealen moeilijk vat op kunnen krijgen. Het boek is rijk aan feiten over politieke ontwikkelingen in de afgelopen decennia uit alle delen van de wereld. Dat levert niet alleen een update op van je kennis van de politieke geschiedenis maar ook, door de vergelijking met andere landen, een nuttige relativering van de situatie in eigen land.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: cc Flickr Robert Scoble’s photostream Iphone - bewerking

Actie op Internetconsultatie

ANALYSE - Maatschappelijke debatten vinden we ook terug in die reacties op Internetconsultatie, constateerden we in het vorige artikel over het 10-jarig jubileum van dit digitale  inspraakorgaan.

Niets bijzonders, want ook in de analoge wereld kan het soms erg druk zijn op inspraakavonden of regent het ingezonden brieven als een overheidsplannetje in de media verschijnt. Maar blijft de burger inspraakavonden bezoeken als die met eenzelfde hoeveelheid worden georganiseerd als internetconsultaties?

Het gemak dient de mens

Je zou kunnen stellen dat internetconsultaties makkelijker en comfortabeler zijn dan door weer en wind naar buurthuizen en vergaderzaaltjes te trekken of achter spandoeken de wegen te blokkeren. Drie cases maatschappelijke onrust en internetconsultatie.

Stralingsgevaar

Internet, mobiele telefonie, draadloze televisieontvangst, allemaal gemak dat de mens dient. Maar dat gemak kan de gezondheid ernstig schaden menen sommige burgers. Al die zendmasten, digitale kastjes en glasvezelkabels geven straling af. Dat kan niet goed zijn, volgens een groot deel van de 1167 burgers die reageerden op de internetconsultatie Wetsvoorstel implementatie Telecomcode.

Die zorgen zien we pas de laatste twee jaar terug in internetconsultaties en dan vooral zodra er hoogfrequentie voorzieningen in het spel zijn zoals de uitrol van 3G tot 5 G-netwerken.

Foto: cc Flickr Robert Scoble’s photostream Iphone - bewerking

10 jaar Internetconsultatie

Op 24 juni 2009 startte Internetconsultatie als experiment. Belanghebbenden konden reageren op regelingen die een kabinet van plan is in te voeren. Na twee jaar proefdraaien besloot men er een blijvende voorziening van te maken.

Inmiddels is Internetconsultatie uitgegroeid tot een instrument waar niet alleen wetsvoorstellen, AMvB’s (algemene maatregel van bestuur) en ministeriële regelingen aan het publiek worden voorgelegd, maar ook beleidsnota’s, initiatiefwetsvoorstellen van Tweede Kamerleden en Europese regelgeving.

Het jubileum lijkt geruisloos voorbij te gaan en dat is jammer, in aanmerking genomen dat de overheid nog steeds vindt dat het bereik vergroot kan worden.

Goede start

Uit de eerste evaluaties van 2010 en 2011 viel op te maken dat het bezoek en aantal bezoekers snel en redelijk flink groeide. Cijfers hierover zijn in latere berichtgeving niet op internet te vinden.

© Sargasso Internetconsultatie cijfers uit eerste evaluaties Bron Rijksoverheid.nl

Een onderzoek uit 2016 wijst op toename van het aantal Internetconsultaties en het totaal aantal mensen dat er gebruik van maakte. Het aantal deelnemers per consultatie was niet toegenomen. Het onderzoeksrapport vermeldde echter geen concrete cijfers.

Toename consultaties, maar weinig gebruik

Internetconsultatie was volgens de onderzoekers beperkt bekend: “In een internet panelonderzoek bleek 18 % van de burgers die de vragenlijst over bekendheid hadden ingevuld (N=675) bekend te zijn met Internetconsultatie. Onder betrokkenen van organisaties lag dit percentage op 38% (N=385). Bekend zijn met is nog geen gebruik maken van.”

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: James Cridland (cc)

Fleur Agema en het recht op democratie

OPINIE - Fleur Agema heeft een pagina met factchecks over haar uitspraken uit de zoekresultaten van Google laten verwijderen. De verwijdering legt een breder probleem bloot op internet, waarbij de belangen van het individu het soms onterecht winnen van de belangen van de samenleving.

Zo af en toe komt er een mailtje binnen met het onheilspellende onderwerp ‘Kennisgeving van verwijdering uit Google Zoeken wegens Europese gegevensbescherming’. Het is een mailtje dat me vertelt dat er weer eens een pagina op een van de sites die ik beheer uit de zoekresultaten van Google wordt gehaald. Meestal is dat Sargasso, maar deze keer ging het over StellingChecker en het onderwerp was PVV-er Fleur Agema. Zij wil blijkbaar niet dat mensen deze pagina met verzamelde factchecks over haar kunnen vinden op het internet.

Ze kan dat doen met een beroep op het door het Europees Hof van Justitite ingestelde ‘recht op vergetelheid’,  een recht om bepaalde verouderde of onjuiste privacygevoelige informatie te laten verwijderen door verwerkers van persoonsgegevens, zoals ook Google.

Actieve politici

De zoekmachine legt dit recht vrij ruim uit, en dat is ook begrijpelijk. Mensen die een misstap hebben begaan in het verleden hoeven daar niet de rest van hun leven mee geconfronteerd te worden. Het probleem ontstaat echter als actieve politici als Agema besluiten dat bepaalde informatie die wel relevant is moet worden verwijderd, omdat hen dat beter uitkomt. Zoals hier dus een verzameling factchecks. Want hoe vaak een politicus in het verleden een loopje nam met de waarheid is wel degelijk relevant voor de toekomst.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende