Sinds afgelopen zondag is het onrustig in Hong Kong. Tienduizenden demonstranten uiten nu al dagenlang hun ongenoegen over de politieke koers die Peking hun stad oplegt. Wat is er aan de hand? Toen het gezag over Hong Kong in 1997 door Groot-Brittannië aan China werd overgedragen, beloofde de Chinese regering – in het kader van één land, twee systemen – dat in 2017 vrije verkiezingen in Hong Kong zouden worden gehouden. Vanaf dat moment zouden de zeven miljoen inwoners van de voormalige Britse kolonie vrijelijk hun hoogste bestuurder mogen kiezen. Onder het huidige systeem wordt deze bestuurder nog aangewezen door een 'nominerend comité' van twaalfhonderd leden, dat grotendeels loyaal aan Peking is. De huidige bestuurder Leung Chun-Ying is volgens dit – ondemocratische – systeem aan de macht gekomen en wordt dan ook door de bevolking van Hong Kong als een zetbaas van Peking gezien. In augustus besloot Peking echter dat de inwoners van Hong Kong in 2017 weliswaar via algemeen kiesrecht hun nieuwe bestuurder mochten kiezen, maar dat de kandidatenlijst beperkt zou blijven tot 'twee of drie kandidaten' die door het huidige nominerende comité zouden worden aangewezen. Niks democratie dus.
Ouders van kinderen zouden voor elk kind dat ze hebben een stem extra moeten krijgen in het stemhokje, zo bepleit de Duitse minister Manuela Schwesig.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
ACHTERGROND - Monumenten zijn dankbare objecten voor politiek verzet.
Sommige monumenten verzachten wonden, andere trekken ze weer open, kopte de Budapest Telegraph. Een monument ter herinnering aan de slachtoffers van de Duitse bezetting van Hongarije op het Szabadság (Vrijheids-) plein in de hoofdstad heeft zoveel verzet opgeroepen dat het pas eind juli, maanden na de geplande datum, geplaatst kon worden. Zonder enig ceremonieel. Het staat nu op het plein tegenover het monument dat moet herinneren aan de Russische bezetting. De beide monumenten staan voor een periode die in de grondwet als zodanig is vastgelegd als tijd waarin de onafhankelijke Hongaarse staat niet bestond en dus niet verantwoordelijk gehouden kan worden voor wat er toen gebeurd is.
Het monument is omstreden omdat het suggereert dat de hele Hongaarse natie geleden heeft onder nazi-Duitsland, terwijl Hongarije lange tijd een trouwe bondgenoot was van Hitler en medeverantwoordelijk voor de deportatie van van duizenden Hongaarse joden. De onschuld van de Hongaren die het monument laat zien in de vreedzame figuur van de aartsengel Gabriël, symbool voor de Hongaarse natie, tegenover de agressieve Duitse adelaar is vals, volgens de tegenstanders. Zij probeerden tevergeefs voorbereidende werkzaamheden voor het monument te verhinderen. Zij storen zich er ook aan dat de Hongaarse premier Orbán, die dit voorjaar met overmacht is herkozen, de geschiedenis probeert te verdraaien.
ACHTERGROND - Rusland en Poetin streven naar grootheid, zoals vroeger. Poetin speelt zijn rol als moderne tsaar. Hij komt in die rol problemen tegen aan zijn grens. Een groot rijk heeft invloedssferen. Europa is wat onbezonnen geweest en heeft de opstandigheid tegen de corrupte regering in Kiev aangemoedigd. Dat leidde tot een tegenactie: Rusland sponsort een separatistenstrijd in Oost-Oekraïne.
Waarom? Poetin wil geen staat, die onder bescherming van het westen aan zijn grens kan uitgroeien tot een alternatief voorbeeld voor de politieke status quo in Rusland, bijvoorbeeld met betrekking tot de kwaliteit van het openbaar bestuur en democratie. Poetin spreekt over fascisme van de nieuwe regering in Kiev, maar de meeste waarnemers zien dat geheel niet. Poetin heeft een aanzienlijke legermacht aan de grens geconcentreerd, maar aanvallen durft hij niet. De economische sancties beginnen, in oost en west, pijn te doen.
In vlucht MH17 zat PvdA-senator Willem Witteveen. Hij was gewaardeerd vakgenoot van mij en ik scharrel door mijn boekenkast. Ooit kocht ik van hem De denkbeeldige staat, voorstellingen van democratische vernieuwing (AUP, 2000) De raket, die een einde maakte aan zijn leven en dat van bijna driehonderd medereizigers, vernielde ook inzichten en denkbeelden, die nog nuttig hadden kunnen zijn.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
“Laat ondernemers het land besturen“. Titel is duidelijk. Waarom dit de oplossing is, niet. Voor welk probleem (anders dan terroristen, maar dan bent u de draad al kwijt) is ook niet duidelijk.
HT M
COLUMN - Door het schimmige proces van benoemingen zorgen de regeringsleiders ervoor dat de EU zich steeds verder van de kiezer vervreemdt.
Voor de EU zou deze week in het teken van benoemingen staan. Er vond echter maar één benoeming plaats. Zoals verwacht werd Juncker inderdaad voorzitter van de Europese commissie. De rest van de functies bleek vooralsnog te moeilijk om in te vullen. De regeringsleiders zijn er onderling nog niet uit.
Omdat Juncker toevallig precies de kandidaat is die het Europees Parlement eerder naar voren schoof, zien sommige commentatoren dit als een soort democratische doorbraak. Maar dat is natuurlijk onzin. Het benoemingsproces is en blijft uitermate schimmig, en kan bij de euro-kritische burger alleen maar irritatie en onbegrip opleveren. Het model van een set regeringsleiders die in een duister wandelgangencircus de topfuncties verdelen is dan ook volkomen ongeloofwaardig voor een Unie die door wil gaan als ‘democratisch’.
Sommigen menen dat het beter zou zijn als de mensen voor topfuncties gekozen zouden worden door het Europees Parlement. Maar om het vertrouwen van de bevolking terug te winnen lijkt mij dat niet genoeg. Dat parlement schuift immers nu Juncker naar voren omdat hij de leider is van de grootste fractie. Maar omdat we als bevolking voor het parlement alleen maar op landgenoten mogen stemmen heeft het merendeel van de kiezers nooit op deze kerel kunnen stemmen.
Hopla. Het is weer bijna reces en Wientjes gooit maar eens een balletje op om de democratie af te schaffen. Of in ieder geval flink terug te dringen: tussentijdse verkiezingen afschaffen, alle kleine partijen met een kiesdrempel de kamer uitvegen, en nog even flink wat stroop in de raderen door middel van het kiezen van lokale tuinkabouters.
Want jongens jongens, wat is het toch een rommeltje ons land. Kabinetten blijven steeds korter zitten en de kiezers zijn op drift…
Ondertussen blijkt die fabel echter vrij makkelijk door te prikken. Wie naar de cijfertjes kijkt ziet dat van die analyse niets klopt. Kabinetten zitten de afgelopen twintig jaar niet significant korter dan daarvoor, en de kiezer zit nog altijd even keurig op links en rechts verdeeld als altijd.
Maar ja, als zo een fabeltje maar lang genoeg herhaald wordt, gaan mensen het vanzelf wel geloven.
Was Nederland altijd al zo een bananenrepubliek? Het lijkt mij van niet. Kennelijk werkt onze democratie zo slecht nog niet.
Niet dat het niet beter kan natuurlijk…
Beste Bernard, de onvrede van de mensen met de politiek is er zeker, maar door het volk zijn keuzemogelijkheden te ontnemen en weg te houden van de stembus gaat die echt niet minder worden. Integendeel. De kloof tussen politiek en burger is er juist omdat de politiek de burger zijn stem niet gunt. Zolang dat zo blijft, blijft er morrend volk, en heeft u het gevoel op eieren te moeten lopen.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Het is nauwelijks nieuws dat de rijken meer politieke macht hebben dan de armen, zelfs in democratische landen waar iedereen kan stemmen. Twee politieke wetenschappers, Martin Gilens (Princeton University) en Benjamin Page (Northwestern University) hebben recent sterke aanwijzingen gevonden dat ook de middenklasse nauwelijks invloed heeft. De wetenschappers vergeleken de uitkomsten van opiniepeilingen, waarbij ze toetsten of de Amerikaanse overheid een voorstel binnen 4 jaar na de opiniepeiling invoerde.
Op het eerste oog werden veel voorstellen van de gemiddelde kiezer ingevoerd en lijkt de gemiddelde kiezer invloed te hebben. Wanneer gefocust wordt op beleidsvoorstellen waar de meningen van de gemiddelde kiezer afwijken van de top 10% inkomensklasse (volgens de onderzoekers te beschouwen als proxy voor de top 1%) verschuift het beeld. Dan blijkt dat de top 10% bijna altijd z’n zin krijgt, dat geldt ook voor georganiseerde lobbygroepen.
OPINIE - Interessant stuk, over de mate van democratie in de VS. Maar laten we daarnaast óók eens kijken dichter bij huis: het enorme, gapende democratische gat in Europa. Een afgrond die me, voor het eerst in mijn leven, doet twijfelen of ik op 22 mei wel ga stemmen. En daar schrik ik van.
‘Wie niet stemt, heeft achteraf geen recht van spreken of klagen’, is al heel lang mijn adagium. Tientallen jaren heb ik er ten diepste in geloofd – en op lokaal en nationaal niveau doe ik dat nog altijd. Stemrecht is een van de grootste verworvenheden van een vrije samenleving, heb ik altijd verkondigd. In die geest heb ik mijn kind (nog geen stemrecht) ook opgevoed: ik heb geprobeerd de onschatbare waarde van democratie op een volgende generatie over te brengen.
Sceptici in mijn omgeving heb ik altijd vermanend toegesproken als ze hun stembiljet in de oud papierbak knikkerden. ‘Als je zelf niet wil stemmen, machtig dan iemand anders’, was mijn (tikkie belerende) devies.
En nu? Nu wankel ik zelf. Op 22 mei ben ik in het buitenland, ik kan niet naar de stembus. Maar ga ik iemand machtigen? To vote or not to vote, that is the question.
Viktor Orban ziet Rusland, China en Turkije als lichtend voorbeeld.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.