De opkomst en ondergang van de gewone man

‘De veroorzakers van de crisis gaan vrijuit, de rekening wordt bij de gewone man gelegd!’ De woorden van SP-fractievoorzitter Agnes Kant naar aanleiding van de begroting galmen na. De 57-jarige Jos is al bijna drie decennia actief als docent techniek-metaalbewerking in het praktijkonderwijs. In 1977 wás er tenminste nog een gewone man, verzucht Jos. In een Opel Kadett. Die blikken Corned Beef at en naar de Kampeer en Caravan RAI ging. Alleen maar om te kijken.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Adam Smith is terug

Adam Smith (Foto: Flickr/surfstyle)

Het kapitalisme mag dan uit de mode lijken, volgens The New York Times is Adam Smith helemaal terug van weggeweest. Keynes and zijn apostel Paul Krugman worden reeds onder vuur genomen en de enige twijfelachtige eer die hen toekomt is dat de ‘Grote Recessie’ waarschijnlijk geen Grote Depressie wordt. Ondertussen zit de Amerikaanse staat opgescheept met een stuntelige verzameling halve staatsbedrijven en een torenhoge schuld. Maar, “Big Goverment heeft ons, wel degelijk, gered!” roept Krugman schamper.

Dan liever terug naar Smith. “Hij was geenszins zo doctrinair een pleitbezorger van de onbelemmerde vrije markt als velen van zijn twintigste-eeuwse aanhangers hem hebben voorgesteld,” beweert econoom Alan B. Krueger. “Hij erkende dat het menselijk beoordelingsvermogen niet onfeilbaar is.” De ‘onzichtbare hand’ die de markt behoort te sturen wordt in The Wealth of Nations welgeteld eenmaal genoemd. Smith geloofde wel degelijk dat er een rol voor de overheid was weggelegd om bijvoorbeeld minimumlonen te garanderen en excessen tegen te gaan. Waar Smith echter niet voor pleitte was een overheid die de markt als zodanig beheert. Dat is precies wat de Keynesianen van na de Tweede Wereldoorlog wel trachtten te bewerkstelligen: door de juiste samenstelling van overheidsuitgaven, regulering en de rentestand te vinden poogde zij de economie aan te sturen om een einde te maken aan werkeloosheid.

“Dit was hoogmoed,” geeft zelfs Krugman toe in zijn boek, The Return of Depression Economics and the Crisis of 2008. De statistische technocraten van Keynes dachten banen te kunnen creëren zonder de inflatie aan te wakkeren. Iedereen die de zeventiger jaren heeft meegemaakt weet wel beter.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Crisis? Dan komt Dubai toch naar u toe

bedIn crisistijd grof geld neerleggen voor een bed, is dat niet zonde? Het weerwoord van de beddenverkoper zal zijn: ‘Maar gaat u dan voor de rest van uw leven op een spijkerbed liggen als u in ruil elke nacht een paar dubbeltjes op uw nachtkastje cadeau krijgt?’ Maar je kan overdrijven. Het demonisch dure Burj Al Arab hotel in Dubai heeft een oplossing voor mensen die niet meer willen reizen richting de Verenigde Arabische Emiraten. Of verlangen naar een permanente Burj Al Arab ervaring. Te koop via de site van het hotel: een Burj Al Arab Bed. Kosten: 17.000 dollar.

Maximaal aantal te bestellen: 15 stuks. 15 bedden van het type Dux 8888 voor de totaalprijs van een bescheiden doorzonwoning. Volgens de Zweedse fabrikant Duxiana moet je daar vermoedelijk maar niet over nadenken.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“Einde kapitalisme zal veel bloed vergieten”

godsnaam-doe-iets“Es wird Blut fließen, viel Blut” is de grimmige kop boven een interview met historicus Eric Hobsbawm (91) in het Duitse blad Stern, gespot door kwaliteitsblog WK. Hobsbawm voorspelt het spoedige einde van het kapitalisme. “Mensen denken altijd dat hun systeem blijvend zal zijn. Als historicus weet ik dat dat niet waar is. Alles verdwijnt een keer. En het lijkt er op dat dit de eindtijd van het kapitalisme is” stelt Hobsbawm. Beleidsmakers en politici weten zich geen raad met de huidige crisis omdat het niet in hun referentiekader past. Het enige waar ze zich een beetje op kunnen oriënteren is de periode 1929-1933 aldus Hobsbawm. Hij voorziet een verdere degeneratie van het huidige systeem met paniekerige reacties daarop die het proces enkel zullen versnellen. Er zal veel bloed vloeien. China en de Verenigde Staten zullen waarschijnlijk een systeemoorlog uitvechten en het machtscentrum zal verschuiven van het Westen naar Azië.

Kunnen wij het tij nog keren? Terwijl u: ‘het kannonnenvlees van deze wankelende kenniseconomie’ het gewoon te druk heeft met het aflossen van uw hypotheek om na te denken over alternatieven zal er toch iets moeten gebeuren willen we (niet fiscaal aftrekbaar) bloedvergieten voorkomen. Of denkt u dat de oude Hobsbawm maar wat bazelt en gelooft u in het herstel van het oude systeem danwel in een soepele doorstart naar een 2.0 versie? Russia Today: een engelstalig nieuwskanaal uit Rusland kwam onlangs met een zelfingenomen filmpje Oasis of socialism over een Russisch dorpje waar het socialisme nog floreert. De mensen zijn er gelukkig, de zon schijnt er bijna altijd en de koeien produceren volle vette melk. Ondanks dat de dorpsbewoners gemiddeld maar 700 dollar per maand verdienen hebben ze geen zorgen: eten, drinken en wonen is er immers spotgoedkoop. Of de dorpsbewoners ook bananen eten vermeldt het item niet. Moeten we met z’n allen maar weer die kant op: lokaal produceren met een gezonde gemeenschapszin, of is het socialisme inmiddels een gepasseerd station?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Directeur LLiNK Tanja Lubbers weg

tanja‘Ze willen dat LLiNK nog maar 5 mensen in dienst mag hebben. Dit, terwijl wij elke week vele uren radio en televisie maken. Dat kan niet met 5 mensen. Dat weet het Commissariaat ook. Je zou er moedeloos van worden. […] Het heeft geen zin om je af te vragen waarom iedereen het ons zo moeilijk maakt. Dat is nu eenmaal zo. Ik voel wel zwaar de verantwoordelijkheid voor al die leden. Die zijn immers niet zomaar lid geworden van LLiNK. Ze hebben dat heel bewust gedaan omdat het geluid dat LLiNK laat horen hard nodig is,’ schreef Tanja Lubbers op 4 mei nog op haar weblog.

Tanja Lubbers stapt op als directeur bij LLiNK. Naar eigen zeggen niet om een zinkend schip te verlaten. Op de site van Radiofreak valt vanavond te lezen: ‘Ik draag LLiNK een warm hart toe en vind het van toegevoegde waarde voor het publieke bestel. Het is goed als een nieuwe directie en Raad van Toezicht die strijd voortzetten, samen met de bewindvoerder, het personeel en onze leden. Nu het voortbestaan van LLiNK voor de komende tijd is veilig gesteld is het daar een goed moment voor.’

Met man en macht heeft Groen Nederland de muesli laten staan om de omroep aan de 150.000 leden te helpen, nu is het spannend wat er überhaupt nog van de omroep overblijft. Wordt vogelkenner Ardi Hottinga uit Veessen de nieuwe directeur? Hoe gaan de programma’s eruitzien? Edward Niessing met camouflagestick? Metro-verslaggever Jochem Geerdink met een wilde boleet als microfoon?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verklaar het kapitalisme niet dood!

monopolyEen kleine volksopstand in het zuiden des lands: arbeiders en geëngageerde studenten trekken tezamen op temidden van de verderfelijke winkelketens van onze consumptiemaatschappij om te protesteren. Hun boodschap? Laat de rijken de crisis betalen!

Het zijn voor een kapitalist geen gemakkelijke tijden. Bonussen worden geschrapt, mega-salarissen aan de kaak gesteld, aandelenpaketten zijn weinig tot niets meer waard. Dat doet de socialist deugd. Volgens Grenzeloos (wat tracht de wereld te begrijpen om haar te veranderen) bezitten de rijkste families van ons land zo een aanzienlijk vermogen dat het elke beurskrach kan weerstaan. “Het gaat hier even om de orde van grote,” aldus de blijkbaar schraal onderwezen auteur. “Een extra belasting van tien procent op die vermogens zou voldoende zijn om het hele begrotingstekort te dekken, terwijl de betreffende families het in hun levensstandaard niet zouden merken.” Maar wel in hun portemonnee toch zeker!

De Socialistische Partij wilt meer structurele belastinghervorming: “Nu laagbetaalde werknemers de dupe dreigen te worden van de crisis, is een extra tarief voor inkomens van meer dan 2,5 ton op zijn plaats,” aldus het crisisplan van de solidairen. 7,5 miljard geeft de partij graag uit om de recessie te lijf te gaan. Nederland moet namelijk een nieuwe koers gaan bevaren. “Men staarde zich blind op winst, hebzucht en de korte termijn,” schrijft mevrouw Kant, terwijl allerlei sociale voorzieningen meedogenloos worden afgebroken. “Deze crisis maakt duidelijk dat de oude, neoliberale politiek bankroet is.” Ah, het einde van het kapitalisme! Dat klinkt bekend.

Sweder van Wijnbergen, voormalig secretaris-generaal op Economische Zaken en Wereldbank-econoom, nu hoogleraar in Amsterdam, reageerde vorig jaar al op het vermeende bankroet van het kapitalisme; “iets wat aangezien het alternatief nog geen twintig jaar geleden volledig instortte, op zijn minst van een slecht korte termijn geheugen getuigt.” (Hoewel dat voor de SP wellicht niet eens noodzakelijk opgaat.) Van Wijnbergen vind hervormingen wel nodig: meer regulering en internationaal toezicht graag. Maar het kapitalisme dood? Dat gaat zelfs Van Wijnbergen te ver.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende