Criminaliteit kent geen grenzen

In Kopenhagen kwamen deze week ministers uit drie Scandinavische landen bijeen om maatregelen te treffen tegen grensoverschrijdend bendegeweld. Aanleiding was een recente golf van geweld in Denemarken en Noorwegen waarbij Zweedse minderjarige bendeleden betrokken waren. Sinds april zijn er 25 gevallen bekend van Deense criminelen die Zweedse jongeren inhuren om criminele handelingen te plegen. In Noorwegen zijn ook in alle politiedistricten Zweedse bendes betrokken bij de import en verspreiding van hard drugs.  De Zweedse regering onder leiding van Ulf Kristersson (Moderata) staat onder grote druk. Rechts won twee jaar geleden de verkiezingen met de belofte een einde te maken aan de drugshandel en het bendegeweld dat daarmee gepaard gaat. Halverwege haar mandaat is het duidelijk dat de regering van Kristersson, met gedoogsteun van de extreemrechtse Zweden Democraten, nog veel te doen heeft. Er zijn dit jaar tot nu toe 148 schietpartijen geweest in Zweden, waarbij 20 doden en 26 gewonden zijn gevallen. In 2023 waren er in totaal 53 doden door vuurwapens. Het jaar daarvoor waren er 62 van dergelijke moorden. De escalatie van geweld heeft alles te maken met de toenemende concurrentie in de internationale drugshandel. Sinds april is het mogelijk veiligheidszones te benoemen waarin de politie iedereen zonder pardon kan aanhouden en fouilleren. In Geneta, waar de maatregel begin juli twee weken van kracht was, ontplofte een granaat bij een winkel twee dagen na het verlopen van de termijn. Denemarken en Noorwegen zijn bang voor Zweedse toestanden nu de buurlanden steeds vaker te maken krijgen met dergelijk geweld. In Kopenhagen spraken de Scandinavische ministers intensieve samenwerking af tussen hun politieorganisaties. Denemarken heeft de herinvoering van grenscontroles op de brug tussen Kopenhagen en Malmö nog in overweging. De ministers gaan de techplatforms ook vragen 'personeelsadvertenties' waarmee jongeren geworven worden voor criminele activiteiten te weigeren. De Zweedse minister van Gunnar Strommer zei, zonder namen te noemen, de bedrijven te willen wijzen op hun verantwoordelijkheid. 'Wat doe je, doe je genoeg?' Hij wees er ook op dat de 'werkgevers' van de jeugdige criminelen zich doorgaans verborgen houden 'in warmere landen'. Volgens experts is een aantal factoren verantwoordelijk voor het voortdurende geweld: oorlogen tussen bendes, een groeiende drugsmarkt, een toestroom van wapens op de markt, groeiende ongelijkheid, hoge immigratieniveaus en ook een mislukking van de integratie van migranten in de samenleving. Immigranten betalen de prijs voor het toenemende geweld van een kleine groep criminelen. Een strenger asielbeleid, een vreemdelingvijandige omgeving. De bendeactiviteit in Zweden beperkt zich overigens niet tot straatgeweld en drugshandel door kleine criminelen. Zij zijn de voorpost van de georganiseerde misdaad die voet aan de grond heeft gekregen in het land, waarbij veel bendes ook fraude plegen. Maar alle woede over het geweld richt zich in eerste instantie op asielzoekers en immigranten. Ook premier Kristersson gaat daar in mee. Na een reeks moorden eind vorig jaar zei hij: 'De golf van geweld is ongekend in Zweden, maar ook ongekend in Europa, geen enkel ander land heeft een situatie zoals wij die hebben’. Hij weet het aan 'politieke naïviteit en onwetendheid, onverantwoord immigratiebeleid en mislukte integratie' waarmee hij de standpunten van de Zweden Democraten dicht naderde. Wijzen naar asielzoekers werkt ook in het voordeel van de haatpredikers tegen de islam, zoals Rasmus Paludan. Koranverbranding Het OM heeft na anderhalf jaar een aanklacht ingediend tegen deze Deens-Zweedse extreemrechtse activist. Het schokte het land in het najaar van 2022 met felle anti-islam retoriek. In januari 2023 verbrandde hij een exemplaar van de Koran voor de deur van de Turkse ambassade in Stockholm. Voor Erdogan was het een van de prikkels om de Zweden heel veel genadebrood te laten eten voordat hij akkoord ging met de toetreding van het land tot de NAVO. De aanklacht tegen Paludan luidt opruiing tegen een etnische groep en belediging vanwege het ontheiligen van de Koran. In Duitsland zijn deze week twee aan IS geliëerde mannen aangeklaagd die volgens de politie vorig jaar plannen hadden om in Zweden een aanslag te plegen als protest tegen de koranverbranding. Volgens Duitse aanklagers zou ISIS-K in de zomer van 2023 de hoofdverdachte opdracht hebben gegeven "een aanslag in Europa uit te voeren als reactie op de Koranverbrandingen die destijds in Zweden en andere Scandinavische landen plaatsvonden". Ze planden vervolgens aan aanslag bij het Zweedse parlement waarbij politie en omstanders zouden worden gedood. Problemen met het verkrijgen van wapens zorgden er voor dat de plannen niet door gingen. De twee Afghaanse mannen zitten sinds maart van dit jaar vast.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Gom in goed gezelschap

COLUMN - Geert Wilders noemt journalisten ‘uitzonderingen daargelaten, gewoon tuig van de richel’, dus hij zal het vast billijken dat menigeen een soortgelijke kwalificatie loslaat op de gekozenen die namens zijn partij op het pluche zitten. Verkenner Gom van Strien, die zijn functie neerlegde voordat hij iets had verkend, was bepaald niet de eerste PVV’er die op verdenking van fraude het veld ruimde, schrijft Rudie Kagie deze week in Argus.

Sinds 2006, het jaar waarin de PVV in de Tweede Kamer kwam, haalden haar volksvertegenwoordigers 91 keer het nieuws wegens ernstig wangedrag en andere aanvarin- gen met Justitie. Dit blijkt uit een inventarisatie van ondernemer Ton Aarts – ‘doet iets met techniek, zoekt graag dingen uit’ – op X.

Veelbesproken, maar naar nu blijkt slechts een topje van de ijsberg, was het vonnis dat de Hoge Raad twee jaar geleden handhaafde in de slepende procedure tegen rolmodel Wilders: veroordeeld wegens ‘groepsbelediging’, maar geen strafoplegging. Zijn vraag of we in Nederland meer of minder Marokkanen willen, ontlokte aan zijn verhitte achterban in 2014 een luid gescandeerd “Minder! Minder!” Waarop de partijleider beloofde: “Goed, dan gaan we dat regelen.” (Vervolgens regelde hij niks, maar dat was niet strafbaar.)

Veelpleger Dion Graus voert met veertien delicten de lijst aan: fraude met verbouwing woning (zestig mille onbetaald), stalking van collega van de vrouw met wie Graus vreemdging, bedreiging vriendin van ex, bedreiging schoonvader (‘keel doorsnijden en huis in brand steken’), bedreiging (‘pistool tussen de wenkbrauwen’) en mishandeling (ziekenhuisopname) hoogzwangere vrouw, beslaglegging wegens achterstallige betaling na veroordeling, fraude met onkostenvergoedingen, fraude belastingaangifte, machtsmisbruik, seksuele intimidatie.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Oproep SMN: Stop met etnisch classificeren Marokkaanse Nederlanders

Naar aanleiding van een recent voorstel van Leefbaar Rotterdam voor een ‘Marokkanenaanpak’, waarover dinsdag werd gediscussieerd bij Pauw, roept het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders (SMN) politiek en overheid op te stoppen met het etnisch classificeren van honderdduizenden onschuldige Marokkaanse Nederlanders.

De voorgestelde speciale ‘Marokkanen-aanpak’ in Rotterdam is er weer een in de lijn van een reeks stigmatiserende uitingen over Marokkaanse Nederlanders. (…) Steeds vaker zien we dit soort stereotyperende woordassociaties bedrukt met de stempel ‘Marokkaans’. (…) Een gemene deler van dit soort ‘Marokkanen-termen’ is doorgaans de koppeling die gemaakt wordt met crimineel gedrag

Een andere gemene deler is dat deze termen worden toegepast in een context waarin de zogenaamde ‘Marokkaan’ af en op wordt gezet tegen doorgaans de witte Nederlander. Dat begint met een inmiddels vertrouwd riedeltje in deze discussie, namelijk dat het zogenaamde beestje niet bij de naam genoemd zou mogen worden.Én dat er ook niet gemeten mag en kan worden op basis van etniciteit. Deze valstrik is zeer polariserend en bovendien onwaar getuige de diverse Marokkanen-termen uit de afgelopen decennia en het classificeren van Marokkanen als afzonderlijke groep in bijvoorbeeld criminaliteitscijfers van wetenschappelijke instituten zoals het CBS en het WODC

Foto: ukhomeoffice (cc)

Is er nog hoop voor ‘narcostaat’ Nederland?

VERSLAG - door Larissa Biemond

Van liquidaties op klaarlichte dag tot de gestage groei aan drugsvangsten in de Rotterdamse haven: Nederland lijkt de grip te verliezen op de drugshandel en het bijkomende geweld. De roep om een keiharde aanpak wordt luider, maar is dat wel de oplossing?

Vergismoorden, ontvoeringen, beschietingen en brandstichting: het extreme drugsgeweld in Nederland haalt regelmatig de voorpagina’s. Is Nederland getransformeerd tot een heuse ‘narcostaat’? Tijdens deze eerste avond in de serie Nederland drugsland, bespraken criminoloog dr. Damián Zaitch (UU), bestuurskundige prof. dr. Pieter Tops (LEI & Politieacademie) en misdaadverslaggever Jan Meeus (NRC Handelsblad) het Nederlandse drugsgeweld. Hoe effectief is de huidige strategie van de opsporingsdiensten? En waar liggen de oplossingen?

Drugsland Nederland anno 2022

Nederland is een doorvoerland, en helaas niet alleen voor legale goederen. Jaarlijks weet de politie duizenden kilo’s aan cocaïne te onderscheppen in de haven van Rotterdam: in 2021 liepen de aantallen inbeslaggenomen cocaïne op tot maar liefst 72.800 kilo! Hoeveel kilo’s weet men nog meer ongezien langs de Nederlandse grenzen te smokkelen? Dit veelvoorkomende beeld dat de autoriteiten slechts een fractie van de drugs weet te onderscheppen, is volgens Damián Zaitch echter incorrect. “De productie van cocaïne is hard toegenomen, maar ondertussen is de politie de afgelopen jaren veel beter geworden in het vinden van binnengesmokkelde drugs.” Zo wordt in Nederland naar schatting zeker twee derde van de binnengesmokkelde cocaïne in beslag genomen. Zaitch: “De groei van de cocaïneproductie toont eigenlijk het succes van de politie aan. Hoe meer er namelijk wordt geconfisqueerd, hoe meer men moet produceren om aan de gelijkblijvende vraag te kunnen voldoen.”

Foto: Patrick Rasenberg (cc)

De racistische motieven van Leefbaar Rotterdam

Leefbaar Rotterdam wil een ‘Marokkanenaanpak’ tegen ‘allochtone’ daders die uit ‘racistische motieven’ enkel van witte ouderen zouden stelen. Het is het zoveelste racistische plan van Leefbaar. Bovendien is met werkelijk elk ‘bewijsstuk’ dat raadslid Hoogwerf claimt te hebben wat mis.

In reactie op het nieuws over de bloedprik-babbeltruc haalt Leefbaar Rotterdam een plan van vorig jaar in geradicaliseerde vorm van stal. ‘Allochtoon pakt bewust blanke’, mocht Hoogwerf vorige week weer in de Telegraaf zeggen. Naar aanleiding van woningovervallen en straatroof deed Hoogwerf vorig jaar al een oproep voor een onderzoek naar de “racistische motieven van allochtone overvallers, die voornamelijk blanke ouderen beroven”. Toen dacht Hoofwerf dat het zou gaan om daders van Marokkaanse, Turkse of Antilliaanse achtergrond, maar nu moet er meer gericht een ‘Marokkanenaanpak’ komen.

Racistische motieven

Laat ik vooropstellen dat het feit dat ouderen vaker en langer alleen wonen een goede reden is om meer aandacht te besteden aan hun veiligheid: dat maakt deze groep inderdaad kwetsbaarder. En criminologisch gezien is de vraag naar racistische motieven best interessant – als racisme doorsijpelt in beslissingen over op wie je gaat stemmen en wie je een baan of huis wil geven, waarom dan niet in beslissingen over wie je gaat beroven. Al betwijfel ik dat het daadwerkelijk zo is dat allochtone daders niet “hun eigen nest willen bevuilen”, zoals Hoogwerf denkt, en daarom witte ouderen uitkiezen als doelwit. Misschien – als het al zo is – heeft het wel te maken met de inschatting dat ouderen met een autochtoon-Nederlandse of Aziatische achtergrond er financieel iets warmer bijzitten dan groepen ouderen uit de ‘eigen’ groep van de vermeende daders.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Het mysterie van de verdwenen criminaliteit

In een uitgebreid artikel gaat het Centraal Bureau voor de Statistiek in op mogelijke oorzaken van de daling van de criminaliteit.

Sinds het begin van deze eeuw daalt de geregistreerde criminaliteit in Nederland. Op het hoogtepunt, in 2001 en 2002, registreerde de politie voor elke duizend inwoners 93 misdrijven. In 2017 ging het nog maar om 49 misdrijven per duizend inwoners. Maar net zo opmerkelijk als de daling in de afgelopen vijftien jaar is de toename van de geregistreerde criminaliteit die daaraan vooraf ging.

Foto: John (cc)

7 argumenten voor rapporteren over criminaliteit en herkomst nader bekeken

ANALYSE - Er zijn verschillende redenen aan te voeren om criminaliteitscijfers uit te splitsen naar herkomst, zoals in de rapporten van WODC, CBS en SCP regelmatig wordt gedaan. Tom van Messel en Gwen van Eijk bespreken de meest gehoorde argumenten.

Twee weken geleden riepen organisaties Ocan, SMN en IOT kabinetsleden op om de overheidscommunicatie over criminaliteitscijfers en herkomst aan te passen. Aan deze oproep ging een en ander vooraf. Onder andere is aan onderzoeksinstituten zoals het CBS, het SCP en het WODC gevraagd – per brief en tijdens gesprekken – om hun overwegingen bij de rapportages toe te lichten. In totaal publiceerden zulke instituten in de afgelopen tien jaar (tenminste) 47 rapporten waarin criminaliteitscijfers worden uitgesplitst naar herkomstland.

Onze observaties over de toelichtingen die vanuit deze onderzoeksinstituten werden gegeven komen aan bod in een volgend artikel. In dit artikel gaan we eerst in op enkele veelgehoorde argumenten om criminaliteitscijfers wél uit te splitsen naar herkomstland. De zeven koppen hieronder zijn gebaseerd op talloze feitelijke voorbeelden van argumenten vóór uitsplitsing naar herkomst, bijvoorbeeld uit regeringsnota’s of politieke debatten.

#1 “Je moet problemen kunnen benoemen”

Het argument ‘problemen benoemen’ kwam onlangs nog voorbij in de gemeenteraad van Leeuwarden.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Holleeder

Volgens sommigen is Willem Holleeder een harde crimineel, die Freddy Heineken ontvoerde, meerdere mensen liet omleggen en zijn zussen terroriseerde. Anderen zien in Willem een getapte Aamsterdaamse jongen aan wiens lippen we graag hangen. En omdat de journalistiek dezer dagen het oordeel graag aan de lezer overlaat, worden we echt al maandenlang doodgegooid met stukjes over een rechtszaak die vandaag hopelijk ten einde komt.

Ik sla die stukken over, want ik weet al genoeg over Willem Holleeder. Een niet al te snuggere psychopaat, die zich telkens laat betrappen. Het is luie journalistiek, die mij niet zozeer uitlegt hoe de wereld in elkaar zit, desnoods met mitsen en maren, als wel gewoon alle geluiden op een rijtje zet die toevallig het hardst overkomen. Een kort stukje vandaag had volstaan: Holleeder krijgt levenslang. Klaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Jos @ FPS-Groningen (cc)

Zweedse verkiezingscampagne brandt los

ELDERS - Op 9 september gaan de Zweden naar de stembus voor een nieuw parlement. De autobranden van begin deze week in Göteborg en andere steden dragen extra splijtstof aan voor de Zweedse politiek.

In een waarschijnlijk via sociale media georganiseerde actie staken gemaskerde jongeren met zwarte capuchons in de nacht van maandag op dinsdag meer dan honderd auto’s in de brand in verschillende Zweedse steden. Twee jongens van 16 en 21 zijn gearresteerd. Een derde verdachte is woensdag op de vlucht naar Turkije aangehouden.

Premier Stefan Löfven (Sociaaldemocraten) reageerde boos en verontwaardigd. Zweden heeft wel vaker te maken gehad met relletjes aan het eind van de zomervakantie. Maar een dergelijke gecoördineerde actie leek volgens de premier meer op een militaire operatie. ‘Waar zijn jullie in ’s hemelsnaam mee bezig?’ riep hij dinsdagmorgen voor de Zweedse radio tegen de vandalen. Hij kondigde meteen extra middelen aan voor de politie. Maar op termijn moeten volgens hem dit soort wandaden voorkomen worden door bestrijding van de werkloosheid en beter onderwijs. Pijnlijk voor hem is dat hij daar zelf na de verkiezingen waarschijnlijk geen rol meer bij zal spelen. Zijn partij staat in de polls op een dieptepunt van 24%, nauwelijks hoger dan de voorspellingen voor de populistische Sverigedemokraterna.

Foto: IISG (cc)

Vormen van angst

COLUMN - Na drie schietpartijen in twee maanden, die tezamen twee doden en vier gewonden hebben berokkend, is er onrust op Wittenburg. Niet dat je dat meteen in het dagelijks leven merkt: er lopen als vanouds mensen over straat, de kassières bij de lokale supermarkt zijn vriendelijk als altijd, er hangen wat jongeren rond, de lichten in het buurtcentrum zijn aan.

Maar nu staat er elke dag en avond een politiebus op het plein, surveilleren er agenten te voet en te fiets, is er camerabewaking die registreert wie ons schiereiland op- en afgaat. Wanneer iemand op straat ineens luidkeels iets roept, verstarren sommige mensen van schrik. En zodra je buurtgenoten spreekt, gaat het er meteen over: hoe ben jij eronder, wat denk jij dat er nodig is? Komt het weer goed met onze buurt?

Wat me frappeert, is hoe uiteenlopend de zorgen, angsten en oplossingen zijn die mensen te berde brengen – en hoe rechtstreeks die te relateren zijn aan hun eigen positie en opvattingen. Een praatgrage straatgenoot die niet alles op een rijtje heeft, gooit alles op kleur en afkomst, en moppert dat “blanke mensen – ja want wit mag je tegenwoordig niet meer zeggen – het óók niet makkelijk hebben”, en wordt bozig wanneer iemand na een stille, koude wacht op het plein oppert ter opwarming even koffie te gaan drinken in het buurtcentrum: “Ja, Cohen dacht óók al dat je daar wat aan had!!”

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende