In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Breivik groter gevaar voor individuele vrijheid dan Al-Qaeda
Waarom zijn Amerikanen niet veel vaker slachtoffer van vreselijke terroristische aanslagen, wilde Foreign Policy-redacteur Daniel Byman vlak na de aanslagen in Oslo en de moordpartij op Utoya weten. Belangrijke factor: kloek optreden van Amerikaanse opsporings- en inlichtingendiensten en de militaire successen tegen al-Qaeda. Kort gezegd: door individuele vrijheden in te leveren voor collectieve veiligheid. Een helder standpunt en Byman toont overtuigend aan dat die keuze ook het wenselijk effect heeft gehad.
Byman schreef zijn heldere analyse vlak na de Noorse aanslagen. Toen de wereld nog naarstig zocht naar een link met al-Qaeda of resten daarvan. Gezien de modus operandus van de dader sloten commentatoren een actie van een eenling uit. Dit drama was geen Virgina Tech, Columbine, Gabrielle Giffords of Fort Hood, maar, gezien de complexiteit, een georganiseerde afstraffing vanwege de Noorse aanwezigheid in Afghanistan. Al snel wezen analisten richting al-Shabab (Somalische extremisten). In de wirwar aan feiten en de verschrikkelijke beelden die keer-op-keer werden herhaald was die analyse bijna een geruststelling. Terroristen – ja, daar hebben we de nodige ervaring mee en dus onze maatregelen voor getroffen. Die kunnen niet alles voorkomen, maar wel heel veel.
Detailpolitiek (25): Treincontrole
Wanneer is politieke controle wenselijk en wanneer is het overbodig? Mijn stelling in deze serie blogs is dat er bij veel politieke thema’s helemaal geen sprake is van controle, maar van politici die de media willen halen over de rug van ambtenaren en burgers. Al die politieke onderwerpen waarbij politici niets kunnen uitrichten belasten slechts het ambtelijke apparaat, maken politiek voor burgers niet meer te overzien en leiden tot veel overbodig beleid en daarmee bureaucratie.
Burgers en bedrijven kunnen heel veel zaken zelf organiseren en hebben daar de overheid slechts op afstand bij nodig. Detailpolitiek doet het omgekeerde. Vorige week noemde ik de tientallen zinloze Kamervragen als voorbeeld waarom het aantal Kamerleden waarschijnlijk wel verminderd kan worden. De commentaren spraken boekdelen: dit zou ten koste gaan van de controle door het parlement. Dat is een te rooskleurig beeld van wat de rol van het parlement in werkelijkheid is.
Met de trein naar Antwerpen
De afgelopen drie jaar ging ik regelmatig met de Beneluxtrein via Roosendaal naar Antwerpen. Dit is een intercitytrein naar België, die als de hogesnelheidstrein operationeel is wordt afgeschaft. De huidige trein is berucht om het aantal uitgevallen treinen per dag, zelfs onder NS-personeel. In Antwerpen sta je op de terugweg vaak een uur langer te wachten. Een alternatief is: de stoptrein nemen. Je bent dan – als de Beneluxtrein is uitgevallen – altijd eerder in Roosendaal en hebt daar meerdere opties om verder te reizen. Comfortabel wordt het natuurlijk nooit.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Het nieuwe kabinet: vrijheid of controle?
Staat bouwt digitale hekken aan de grenzen
Wie denkt dat hij sinds het Verdrag van Schengen ongecontroleerd de grenzen kan passeren, heeft het mis. De kans om gecontroleerd te worden is veel groter dan voor de inwerkingtreding van het grensverdrag, namelijk 100 procent. Aan alle binnengrensovergangen wordt een nieuw controlesysteem uitgerold: @MIGO. Dat vergelijkt kentekennummers met allerlei zwarte lijsten. Naar goed Nederlands gebruik beperkt de techniek zich niet alleen tot handhaving, maar wordt er ook al nagedacht over opsporingstoepassingen. En naar goed Nederlands gebruik wordt daar weer heel geheimzinnig over gedaan.
Over @MIGO (@automatisch Mobiel Informatie Gestuurd Optreden) is niet zo heel veel bekend. Het wordt maar een paar keer kort genoemd in Kamerstukken en via google vind je een korte projectomschrijving bij TNO, een van de onderzoeksinstellingen die aan de wieg van het systeem hebben gestaan. Met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur haalde ik meer informatie naar boven, al werden de meest belangrijke stukken niet vrijgegeven of zwartgemaakt door het ministerie van Veiligheid en Justitie.
@MIGO is vanaf 2003 ontwikkeld door een samenwerkingsverband van LogicaCMG, TNO en de Koninklijke Marechaussee. @MIGO is een kentekenherkenningsyteem (ANPR, Sargief) dat via cameratoezicht informatie over verdachte voortuigen sneller bij de Marechaussee moet brengen, zodat die zijn taak in het toezicht op vreemdelingen effectiever en efficiënter kan uitvoeren. De Marechaussee vergelijkt de kentekendata met verschillende bronnen, zoals die van de Rijksdienst voor het Wegverkeer, Het Nationaal Schengen Informatie Systeem en het Opsporingssysteem. Een betere handhaving dus, op zich niets mis mee.
Vertrouwen is goed, controle is beter
Veiligheid is een thema dat bij de rechtse partijen die de huidige regering steunen hoog op de agenda staat. De oppositie heeft daar geen overtuigend antwoord op. Meegaan in voorstellen voor hardere repressie, bottere maatregelen en hogere straffen is moeilijk. Je bevestigt het gelijk van rechts. En dus ook van de kiezer die de PvdA of de SP inruilt voor de PVV. Met de bewering dat rechts overdrijft (kijk naar de cijfers!) of onnodig veel angst oproept schiet je al snel in de verdediging die ook niet veel oplevert. Mensen die gevoelig zijn voor de rechtse verhalen overtuig je niet met rationele argumenten. Links heeft een eigen invalshoek nodig die onveiligheidsgevoelens niet negeert en nieuwe, betere oplossingen biedt. Om te beginnen zou links aan de orde kunnen stellen hoe de overheid zelf omgaat met de veiligheid van de burgers.
In de commentaren op de brand in Moerdijk klinken twijfels door of het bedrijf en de brandweer wel goed waren voorbereid op een dergelijke ramp. Veiligheidsexpert Ben Ale van de TU Delft waarschuwt in de NRC van zaterdag voor afbraak van het toezicht op gevaarlijke stoffen. “Er is al jaren een afbraak aan de gang op het vlak van de inspectie,” zegt hij. “Deels om geld te besparen en deels vanuit de overtuiging dat een terugtredende overheid een goede zaak is.”
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Bewaarplicht als boegbeeld van onze bevrijding
Deze gastbijdrage is van Axel Arnbak van Bits of Freedom. Het stuk is ook op de site van BOF te lezen.
Stilaan openbaart zich de impact van deze massale controlemaatregel op de privacy en vrijheid op het internet. Deens onderzoek laat zien dat iedere burger door de bewaarplicht circa 225 keer per dag wordt gemonitord. Iedere zes minuten wordt vastgelegd met wie iemand belde, hoe lang, waar hij was. Inkomende en uitgaande e-mailtjes, sms’jes en mms-berichten vallen eveneens onder de bewaarplicht. ‘Wie zijn de anonieme bronnen van die kritische journalist?’, ‘was u op kerstavond van 17:01:12 tot 17:34:51 bij uw psycholoog?’ Door dataretentie ligt het antwoord op dit soort vragen voor het oprapen in de databanken van telefonie- en internetproviders.
Voor het oprapen, omdat deze privé-informatie eenvoudig opgevraagd kan worden door instanties belast met de bestrijding van terrorisme en criminaliteit (‘opsporingsdiensten’). De bepalingen in het Wetboek van Strafvordering zijn zo ruim geformuleerd dat in theorie van vrijwel iedereen gegevens kunnen worden opgevraagd. Je hoeft niet ‘verdacht’ te zijn, de aanduiding ‘betrokkenheid’ is al voldoende voor een vordering, die niet getoetst wordt door een rechter-commissaris. Dus als uw collega verdacht wordt van de ‘heling van een goed’ (koopt een fiets op straat, bijvoorbeeld), kan de officier van justitie al uw bel-, sms- en internetverkeer van de afgelopen twaalf maanden inzien. Het wordt zelfs grappig, als we de wet goed bestuderen. Als uw zoon verdacht wordt van het ‘gebruiken van een hond als trekkracht’ kan de politie al uw telecomverkeer opvragen. Laat die hond voortaan zelf maar uit, u weet nooit wat kleine Max van plan is!
Glaasje op in de Mexicaanse metro
Alle aandacht in Mexico mag dan uitgaan naar de drugsoorlog, maar het verkeer is een veel groter gevaar voor de volksgezondheid. Op 107 miljoen Mexicanen vallen jaarlijks bijna 25.000 doden in het verkeer. Daarmee is het land zevende van de wereld. Zo groot is het probleem zelfs, dat verkeersongelukken volgens het Ministerie van Volksgezondheid de belangrijkste doodsoorzaak onder Mexicanen tussen 5 en 34 jaar oud zijn.
Wie het rijgedrag van de Mexicaan ziet, en zeker in het gestresste leven van de hoofdstad, zal het minder verbazen. Een snelheidslimiet zegt de Mexicaanse automobilist weinig. Zelfde geldt voor een verkeersbord, veiligheidsriem of tegenligger. Ook alcohol is een boosdoener. Zozeer zelfs, dat volgens het Ministerie van Volksgezondheid liefst veertig procent van de verkeersongelukken worden veroorzaakt door dronkenschap.
De hoofdstedelijke metro is niet direct de eerste plek waar je aan denkt bij alcoholmisbruik en verkeersongelukken. Toch worden er binnenkort heuse alcoholcontroles ingevoerd. Aanleiding was een incident eind september met een dronken machinist. Bij het station Aculco opende hij de deuren van de trein aan de verkeerde kant, waarna verontruste passagiers de alarmklok luidden. De politie trof de machinist met een stel lege bierblikjes in beschonken toestand in de stuurcabine. De autoriteiten namen het incident hoog op, want met 175 metrostations en 4 miljoen passagiers per dag is een dronken machinist in de hoofdstad bepaald geen gering risico.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Don’t mess with the dominant classes
A good point (via), it’s funny how something gets outrageous only when it affects the white, middle/upper, professional classes:
“Airport security theater does deserve some pushback, and I think it would be great if passengers simply refused to comply with gross violations of their privacy that do nothing to make air travel safer. I doubt too many people will resist, though, since not flying is usually not a realistic option for people who have places to be and have already packed and schlepped everything to the airport. TSA has us, literally and figuratively, by the balls.
That said, this is not the great civil rights battle of our time. Passengers are not being hauled out of their homes or tortured or placed in prison without access to legal counsel — things that actually have happened to American citizens in recent years in the name of security. Nor are people being turned away from the polls or told they can’t unionize or being beaten by police officers — also things that have happened to real live Americans in recent years. What’s going on in the airports is simply a form of government humiliation that has hit the professional class.“
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.