boekrecensie Archives - Pagina 2 van 7

Foto: Abhi Sharma (cc)

Wat te lezen tijdens de feestdagen?

29 november 2011 , 13:00 , door Kyra

Op Sargasso verschenen het afgelopen jaar meer dan zeventig recensies. In verband met de feestdagen heb ik de vijftien fijnste boeken op een rijtje gezet. Zoek je nog snel even een Sinterklaascadeau voor iemand die je nauwelijks kent? Of wil je die verwaarloosde vriendin met kerst verrassen met een dikke pil? Met wie je de feestdagen ook doorbrengt, voor iedereen is wel een passend boek te vinden. Vergeef me dit keer de hokjesgeest, soms kun je niet zonder hem. Het spreekt vanzelf dat elke lezer in meerdere hokjes past.

Komedie in mineur, Hans Keilson, voor iedereen

Duiven vliegen op, Melinda Nadj Abonji, voor iedereen

Half mens, Maartje Wortel, voor jongeren die willen lezen

Lieve Céline, Hanna Bervoets, voor zorgzame types

Van alles het beste, Rona Jaffe, voor dames in kantoren

De groep, Mary McCarthy, voor vrouwen met ambities

Duitse les, Siegfried Lenz, voor rücksichtslose ambtenaren

Alles is gekleurd, Joost Zwagerman, voor uitgesproken kunstminnaars

God gaf ons apparaten, Sylvia Hubers, voor liefhebbers van poëzie

World food cafe classics, Chris & Carolyn Caldicott, voor principiële thuiskokers

De schuldenberg, Jaap van Duijn, voor liberalen die het niet snappen

Dag Vlaanderen, Christian Deborsu, voor wie de Walen beter wil begrijpen

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

God gaf ons apparaten

28 november 2011 , 20:00 , door Kyra

Sylvia Hubers is stadsdichter van Haarlem. Deze week verschijnt haar nieuwste dichtbundel.

Er is geen dichteres in Nederland die zo Hollands schrijft als Sylvia Hubers. Tot die conclusie kwam ik tijdens het lezen van haar nieuwste dichtbundel God gaf ons apparaten. Daarin komt God op verschillende plaatsen boven drijven. Al zegt de dichteres van zichzelf dat ze katholieke hersenen heeft, ik bespeur toch ook resten van het calvinisme in haar teksten. Een van de mooiste gedichten begint met:

Er was een overbodige god in een overbodig universum die overbodige mensen aan het denken had gezet.

‘Maarten ’t Hart’, dacht ik soms, die geeft me hetzelfde gevoel. Sylvia is klaar met het geloof, maar ze vindt het nog te fabelachtig om er niet over te schrijven. Gelijk heeft ze, het levert boeiende poëzie op. De meeste gedichten kunnen ook als kort vreemd proza worden opgevat.

Tijdens het lezen vroeg ik mij af hoe dat gaat met het redigeren van een dichtbundel. Mag de uitgever er nog iets aan veranderen? Of is het bij poëzie taboe om wijzigingen voor te stellen? Ik stip dit even aan, omdat ik in haar beste gedicht het woord echter tegenkwam, zonder twijfel het lelijkste woord uit de Nederlandse taal.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boekrecensie | Het universum uitgelegd aan mijn kleinkinderen

26 november 2011 , 11:15 , door Kyra

Wat was er voor de oerknal? Waarom weten wij zo zeker dat er kernexplosies in de zon plaatsvinden? En wat zijn zwarte gaten nou precies?

Voor filosofisch ingestelde kinderen is er een mooi boekje verschenen over de geschiedenis van het universum. Hubert Reeves behandelt in dialoogvorm een keur aan vragen die ingaan op allerlei aspecten van het heelal. Als grootvader is hij met zijn kleindochter in gesprek over zijn vakgebied: de astronomie. Vanuit hun ligstoelen bekijken zij de nachtelijke sterrenhemel.

Het boek begint met een hoofdstukje over de menselijke voortplanting. Dat lijkt misschien overbodig in een kinderboek over sterrenkunde, maar het heeft toch een functie: Reeves wil zijn kleinkind uit leggen dat wij zelf ook sterrenstof zijn.

Hij gebruikt in het boek vaker huis- en tuinbegrippen om het universum te beschrijven. Bijvoorbeeld: het heelal kun je vergelijken met een rozijnenpudding en ons sterrenstelsel is net een bijenkorf. Dat is de kracht van dit kinderboek: abstracte feiten over het universum worden uitgelegd aan de hand van alledaagse voorbeelden. Hubert Reeves weet ook een brug te slaan tussen astronomische kennis en het klimaatprobleem.

De kleindochter stelt goede vragen. Ze wil bijvoorbeeld weten hoe je de leeftijd van de zon kunt bepalen en waarom er op de aarde wel zuurstof is en op andere planeten niet. Het boeiendste onderwerp vind ik of er in de toekomst op aarde een hogere levensvorm dan de mens te verwachten is. Als wij ons hebben ontwikkeld vanuit eencelligen, dan is het toch niet ondenkbaar dat de mens zal evolueren tot een nog complexer wezen?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Van alles het beste

25 oktober 2011 , 13:00 , door Kyra

‘Ik zou graag een verhouding met je beginnen’, zei hij. ‘Maar ik denk dat een verhouding met mij jouw leven zal verwoesten’. Hij zette zijn glas neer, boog zich naar haar toe en keek haar indringend aan. ‘Laten we een ongewone verhouding beginnen, een discrete liefdesverhouding voor ons alleen. Een gedelegeerde, mentale verhouding.’

Caroline, April, Mary Agnes, Gregg en Barbara kennen elkaar van kantoor. Ze werken bij een groot uitgeversconcern, Fabian Publications, uitgever van boeken en allerlei tijdschriften, met klinkende titels als America’s Woman, My secret life en The Cross. De jonge vrouwen zijn niet van plan om in typistenbaantjes te blijven hangen en daarom maken ze werk van hun toekomstdromen: hogerop komen, redactrice worden en vooral trouwen met de liefde van hun leven. Gemakkelijk is het niet om aan de man te komen. De heren die voorbijtrekken zijn getrouwd of ze hebben andere redenen waarom een huwelijk niet wenselijk lijkt.

Van alles het beste speelt zich af in de jaren vijftig. In die tijd werd het huwelijk gezien als de enige sleutel tot geluk. Meisjes moeten trouwen; het was vervelend om vrijgezel te zijn, en eenzaam. Hun leven is geconcentreerd op het werk en de mannen die ze ontmoeten. Ze hebben geen hobby’s en ze ontwikkelen geen liefhebberijen. Ze zitten vast aan de ideeën die ze hebben opgedaan in de damestijdschriften. Bladen die uitgegeven worden door hetzelfde uitgeversimperium waarvoor ze zijn gaan werken. Langzamerhand komen ze er achter hoe de schijnwereld van de glossy’s in elkaar steekt:

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Erwin Mortier, de zakdoeken zijn nooit ver weg

24 september 2011 , 10:00 , door Crachàt

Met hooggespannen verwachtingen aan het Gestameld Liedboek begonnen. Mortier is tenslotte de eerste de beste niet. Om er aan te beginnen moet je even detoxen van cynisme, het boek vraagt eenvoud, begrip, gevoeligheid, stiltes. ,,Hoe lang zal de plek hier in huis nog koekje betekenen?” is een typische zin die het mijmeren van de schrijver weergeeft.

Het boek handelt over de schrijver zijn moeder, die een nogal heftige vorm van Alzheimer ontwikkelt. Hij neemt ons vrij chronologisch mee in het verval en mengt de kille observaties met typisch Vlaamse metaforische en plastische mijmeringenstijl. Je volgt hem, wil hem volgen, … maar na een tijdje staan de ramen van de auto wel heel ver open.

Er valt heel wat te herkennen voor iemand wie ‘het aanschouwen’ ook al eens is overkomen, en een tijd lang trekken de ‘bespiegelingen’ het ook wel. Het opstandige bijvoorbeeld, dat de kop opsteekt omdat het ondraaglijke gevoel heerst dat je niets kan doen en dat dan gaat afreageren op de dokters.

Als naastbestaande eigen je je kennelijk het recht toe om klinisch te observeren, maar wanneer een dokter dat doet is het natuurlijk ‘het kille cynisme van de dokters’. Als lezer hou ik nogal van waarachtigheid. Van coherentie, hoe teder en barok de bedoeling ook moge zijn. Ook een abstract schilderij moet voldoen aan de eigen wetten. Maar op den duur neemt de tekst het over van de taal. Je kan er ook niet omheen dat de gedachten van buitenaf door het proza schuiven. Medeleven voor het drama, de overtuiging dat we onze ouderen met moeite in hun waarden kunnen laten, … het is niet in het verhaal te lezen.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 13-10-2022

De jongen met de vulpen

21 september 2011 , 14:00 , door Kyra

Na uren rijden riep de bezembinder vanaf de bok: ‘Kijk, daar ligt Den Haag.’ Pijke schoot overeind en klom op de stapel bezems.
In de verte zag hij de rand van de stad. Hoge huizen en meer dan één kerktoren. Nu gaat het gebeuren, dacht hij opgewonden.

De jongen met de vulpen bevat alle personages die gangbaar zijn in een sociaal-realistisch sprookje: er is een zieke moeder, er is een onbetrouwbare stiefvader, er is duivelse werkgever en er is een reddende engel. En er zijn vrienden, zowel in de smerige sigarenwerkplaats als aan de chique Laan van Meerdervoort.

Het verhaal gaat over Pijke Slim, een elfjarige wees die in 1874 naar Den Haag vertrekt om in de leer te gaan bij een baas met een kast vol boeken. Eenmaal in de stad komt hij erachter dat hij moet werken om de schulden van zijn stiefvader af te lossen. Pijke moet sigaren gaan rollen bij een baas die zijn werknemers zoveel mogelijk uitperst. De lonen worden uitbetaald in zijn dranklokaal, zodat het zuur verdiende geld meteen weer uitgegeven kan worden.

Op een dag staat er in de krant dat het kinderwetje van Van Houten is ingevoerd. Pijke realiseert zich dat hij eigenlijk helemaal niet mag werken en dat zijn baas straf kan verwachten als hij kinderen in dienst blijft houden. Vanaf dat moment probeert Pijke zijn toekomst in eigen hand te nemen. Het valt niet mee. Hij raakt betrokken bij zakkenrollerij.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wat eten we vandaag, Polynesisch of Tunesisch?

18 september 2011 , 17:00 , door Schuur

Alwéér aardappelen op tafel? Met bloemkool of bietjes, een lapje vlees en een kuiltje jus? De doorsnee Hollandse maaltijd blinkt nu niet echt uit in creativiteit. De Chinese restaurants zorgen vanaf de tweede helft van de 20e eeuw voor wat afwisseling, maar het hield nog niet echt over. De ‘buitenlandse’ keuken werd specifiek aangepast om aan de Hollandse platte smaak te voldoen. Gelukkig heeft de voedingsindustrie daar een antwoord op gegeven. In menig supermarkt kun je tegenwoordig kant en klare wereldmaaltijden uit het schap trekken, zoals moussaka, teriyaki of burrito’s. Alles zit erin, afhankelijk van het soort gerecht, een zakje rijst, een kruidenmix, een tarwetortilla en/of een marinade. Alleen een stukje kip en een bosuitje of een paprika toevoegen en klaar. Een kind kan de was doen, toch? Totdat het moment komt dat je beseft dat die industrieel vervaardigde pakken voedsel allemaal een beetje hetzelfde smaken: vlak, flauw en smakeloos.

Chris en Carolyn Caldicott runnen al geruime tijd het World Food Café in London en zijn verzot op reizen. De recepten die zij vanuit de hele wereld verzamelen hebben zij uitgebracht in een drietal boeken, vergezeld van korte reisverslagen, anekdotes en prachtige foto’s. Twee van die boeken zijn onlangs gebundeld in één dik boekwerk: World Food Café Classics. Voor wie de eeuwige stamppot en de voorgekauwde Unilever-meuk zat is geworden en wie zoekt naar exotischer maaltijden vormt deze compilatie een veelzijdig alternatief. De gerechten in World Food Café Classics komen uit alle hoeken van de wereld, van Latijns-Amerika tot India en van Polynesië tot Afrika. Het boek bevat recepten voor soepen, curry’s, tajines, sauzen, salades, hoofdgerechten en bijgerechten. Je vindt er simpele maaltijden en gerechten die wat meer tijd nodig hebben, maar zeer zeker ook de moeite waard zijn. Serveer eens een heerlijke Polynesische soep van zoete aardappelen en kokos. Maak eens amok (met broccoli en spinazie). Treiter je PVV-buren door met het open raam een Tunesische lablabi of een Marokkaanse chermoula te bereiden. Eitje bakken? Probeer eens de curry-omelet met kokosmelk, currybladeren en chilipepers. Peruviaanse aardappelkoekjes. Indische narangi pulao met sinaasappelrijst. Braziliaanse mangosalsa. Indonesische tempeh goreng. Creoolse cajun-tofoe. Honderden verschillende kruidige en smaakvolle gerechten uit alle windstreken, voor de liefhebber van lekker eten.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Oorlogshond

9 september 2011 , 16:00 , door Dimitri Tokmetzis

Classicus, filosoof, commando, docent, huurling, revolutionair, maar vooral oproerkraaier: Michiel de Ruyter (nee, niet de zeeheld) is het allemaal. Een personage dat tot de verbeelding spreekt, maar toch menselijk en herkenbaar is. Auteur Robert Anker (1946) laat zich met zijn nieuwste werk van zijn beste kant zien: opnieuw bezigt hij verschillende jargons en dialecten, allemaal even geloofwaardig, en zet een ijzersterk verhaal neer. In Oorlogshond vertelt een naamloze, “embedded” biograaf over drie episodes uit het leven van Michiel: zijn tijd op het Heinsius College, zijn werk als contractsoldaat in Oost-Mawele (Afrika) en, last but not least, van zijn dagen als leider in de strijd voor een onafhankelijk Saumerland, een fictieve (boeren)provincie in het oosten van Nederland.

“De geschiedenis van Michiel de Ruyter begon toen hij een aanstelling als leraar klassieke talen aan het Heinsius College” (p. 17), aldus de ingebedde biograaf. Daar strijdt hij samen met enkele andere leraren tegen het Andere Leren, een nieuwe onderwijsvorm die uitgaat van de idee dat kinderen tegenwoordig vindingrijk genoeg zijn om zelf aan hun informatie te komen. Waarom zou je kinderen dwingen natuurkundige wetten te leren als ze later toch leraar Frans worden? Of andersom: waarom moeten ze een vreemde taal leren als ze zich het liefst uitdrukken in de abstracte taal van de wiskunde en informatica? Kinderen zouden zelf kunnen bepalen waar ze zich in willen specialiseren en worden daarom vrijgelaten in het wel of niet volgen van een vak. Daarmee is de leraar als ‘kenner van een vak’ en ‘overdrager van kennis’ overbodig geworden en verworden tot niets meer dan een oppas. Michiel en zijn trawanten richten leerclubjes op die nog volgens de ‘oude wijze’ kinderen onderrichten in een vakgebied en hen traint de nieuwe elite te worden. Iets waar directeur Wladimiroff, voorstander van het Andere Leren, weinig zin in heeft. En zo ontstaat een tweedeling tussen de docenten op het Heinsius.

Een veenmol op zolder

26 augustus 2011 , 20:00 , door Kyra

Ik stel me voor dat de bergen het niet fijn vinden om zo dicht bij elkaar te staan. Elke berg droomt ervan dat hij op zijn eentje oprijst midden in de wijde steppe. Daarom hoeft hij zich nog niet eenzaam te voelen. Soms komt er een adelaar aangevlogen die een beetje aarde en gras van een andere berg in zijn klauwen meebrengt. Aan die vertrouwdheid heeft een grote berg genoeg en het verwamt zijn stenen hart. Het zou fijn zijn om een berg te zijn, maar ik ben geen berg, ik ben altijd maar die gekrenkte en verbaasde veenmol.

Leven in afzondering, zo weinig mogelijk verkeren met andere mensen, dat is de rode draad in het oeuvre van Marlen Haushofer. Bijna altijd zijn haar hoofdpersonages vrouwen van middelbare leeftijd die zich vastklampen aan de strakke routines van het huishouden. En vaak is hun grootste liefhebberij het observeren van de tuin vanachter hun woonkamerraam.

Het belangrijkste thema in De mansarde is de moeilijkheid om tot vanzelfsprekende relaties te komen als je zonder broertjes en zusjes op bent gegroeid en het ook nog heb moeten stellen zonder de aandacht van je ouders. Als kind was ik erg hongerig naar liefde, ik streelde toen elke hond en elke kat, en als die niet in de buurt waren, kuste ik zelfs bomen en stenen. De vrouw in De Mansarde stelt al haar relaties ter discussie.
Waarom zou je een oudere dame regelmatig bezoeken? Alleen omdat ze je ooit een kamer verhuurde? En waarom zou je een zogenaamde vriendin voor de middagthee ontvangen? Alleen omdat je ooit samen op de kraamafdeling lag?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.