Belastingparadijs voor bedrijven, niet voor ons

De belastingdruk in Nederland is zeven keer zo hoog als honderd jaar geleden. Waarom accepteren we dit? En is die belastingdruk nog wel eerlijk verdeeld? Nederlandse burgers betalen nu zeven keer zoveel belasting als honderd jaar geleden. ‘Meer dan de helft van het jaar werken we niet voor onszelf, maar voor de belasting,’ aldus prof. dr. Oscar Gelderblom (Economische en Sociale Geschiedenis, UU). Met andere woorden, de belastingdruk is nog nooit zo hoog geweest. Maar is deze op dit moment eerlijk verdeeld of profiteren grote multinationals van belastingvoordelen waar de burgers de uiteindelijk voor opdraaien? No taxation without representation In de Gouden Eeuw was een koopman slechts een maand loon per werkjaar kwijt aan belastingen. De belastingdruk bleef op dit niveau tot 1910, waarna in de periode tot 1950 de belastingen zeven keer zo hoog werden. Maar waarom gingen burgers eigenlijk akkoord met zo’n enorme stijging van de belastingen?

Foto: Duopolie

Duopolie | Waarom werken Amerikanen meer dan Europeanen?

COLUMN - De afgelopen maanden was ik op werkbezoek bij een bij een universiteit in de Verenigde Staten. Net zoals bij mijn eerdere bezoeken viel me op hoe lang de mensen werken. Dat is niet alleen mijn indruk: data van de OECD laten zien dat een werkende Nederlander in 2012 gemiddeld 1381 uur per jaar werkte, terwijl een Amerikaan 1790 uur klokte, bijna 30% meer dus. Hoewel Nederland door de vele parttime banen een uitschieter naar beneden is, werken Duitsers (1397 uur) en Fransen (1479 uur) ook een stuk minder lang dan Amerikanen.

Verschillende economen hebben verklaringen aangedragen voor dit grote verschil. In een artikel uit 2004 argumenteert Edward Prescott op basis van simulaties van een theoretisch model, dat verschillen in werkdruk worden veroorzaakt door verschillen in belastingdruk. Doordat de inkomstenbelastingen sinds de jaren zeventig in de VS. flink zijn gedaald ten opzichte van de belastingen in Europa, is het voor Amerikanen aantrekkelijker geworden meer te werken. Dat klopt met het feit dat (West) Europeanen in de jaren zestig nog harder werkten dan Amerikanen.

Alesina, Glaeser and Sacerdote (AGS) bekritiseren deze simulaties, omdat het aantal uren dat mensen extra gaan werken bij een hoger nettoloon (‘de aanbodselasticiteit van arbeid’) in de meeste studies veel lager is dan Prescott aanneemt. AGS komen met twee nieuwe hypothesen. Ten eerste kunnen sociale drijfveren het effect van belastingen vergroten. Vrije tijd is waardevoller als anderen ook vrije tijd hebben, zodat je samen dingen kunt doen. Ook is het vervelend minder te verdienen dan je buurman, dus als hij harder werkt, doe jij dat misschien ook. AGS vinden wel wat bewijs hiervoor, maar de grootte van de effecten is te klein om het verschil volledig te verklaren.

Foto: Anna (cc)

Wegkijken

OPINIE - Heleen Dupuis heeft moeite met de realiteit.

Afgelopen maandag verwees ik al eens naar dit interview in Trouw met VVD-Eerste Kamerlid en ethica Heleen Dupuis.

Ik wees toen onder andere op Dupuis’ misleidende stelling dat de middeninkomens ‘het hardst’ worden getroffen door de belastingheffing die noodzakelijk is om onze verzorgingsstaat te financieren. In werkelijkheid ligt in Nederland de belastingdruk voor alle inkomensdecielen immers rond de veertig procent.

Dit was echter niet de enige passage waar Dupuis de realiteit miskent. Dupuis:

Onlangs werd bekend dat 90 procent van de huishoudens enige vorm van subsidie geniet, van huurtoeslag tot gratis schoolboeken. Nederland is een van de rijkste landen ter wereld, maar tegelijk maakt zowat iedereen gebruik van sociale voorzieningen. Dat is voor mij een aanwijzing dat we het systeem verkeerd hebben ingericht.

Dupuis vindt daarom dat sociale voorzieningen uitsluitend voor ‘de allerzwaksten’, dat wil zeggen: ‘hooguit tien procent van de huishoudens’, beschikbaar zouden moeten zijn.

Maar misschien zijn we in Nederland juist zo rijk, omdat we de sociale voorzieningen zo breed beschikbaar maken. Onwaarschijnlijk? Niet echt, getuige dit artikel van Femke Roosma, waarin zij onder meer het volgende schrijft:

Walter Korpi en Joakim Palme publiceerden in 1998 een beroemd geworden artikel ‘The strategy of equality and the paradox of redistribution‘ in American Sociological Review. Zij laten zien dat landen die meer universele sociale voorzieningen hebben (voorzieningen voor alle burgers), zoals de Scandinavische landen, succesvoller zijn in het reduceren van armoede dan landen die hun verzorgingsstaat vooral richten op het helpen van de armen, zoals de Angelsaksische landen. Dit is bekend komen te staan als de Paradox of Redistribution: hoe meer uitkeringen en voorzieningen gericht worden op de armen, hoe kleiner de kans dat we armoede daadwerkelijk verminderen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.