De Indische Oceaan (5) – Het Arabische handelsnetwerk

In de Late Oudheid hadden zich in Eurazië vier omvangrijke wereldrijken gevormd: Byzantium, Perzië, India en China. Deze wereldrijken hielden elkaar in evenwicht en zorgden voor een duurzame vrede. De langeafstandshandel tussen deze wereldrijken kwam tot bloei en langs de handelsroutes tussen deze wereldrijken ontstonden enkele handelskoninkrijken, waaronder Aksoem in het huidige Ethiopië en Srivijaya in het huidige Indonesië. Vrijwel geheel Eurazië maakte nu deel uit van één wereldsysteem. Deze schaalvergroting had echter ook een keerzijde. Omdat kooplieden nu veelal direct tussen Egypte en India voeren raakte de Wierookroute, die de Arabieren zoveel rijkdom had gebracht, in verval. Zij moesten nu ergens anders hun rijkdommen vandaan halen.

Door: Foto: Verloren Oudheid
Foto: Verloren Oudheid

Verloren Oudheid | Wie waren de Arameeërs?

COLUMN - In mijn vorige columns heb ik de Arameeërs al enkele malen genoemd. Deze losse groep herdersstammen afkomstig uit het huidige Syrië verspreidde zich tussen 1100 en 600 v. Chr. over het gehele Nabije Oosten. Als gevolg hiervan werd hun taal de voertaal van de regio. Dankzij de belangrijke positie van het Aramees ontstond in het Nabije Oosten een soort overkoepelende Aramese etniciteit waar bijna alle Semitische volken van de regio in op leken te gaan. Hoe is deze overkoepelende etniciteit ontstaan? Een lesje etnische identiteit in de Oudheid…

Oorsprong van de Arameeërs
De naam ‘Aram’ is waarschijnlijk afgeleid van het proto-Semitische woord voor ‘hoogland’. Een geografische aanduiding dus. Het is dan ook geen verrassing dat we deze naam al vanaf het derde millennium hier en daar in inscripties aantreffen. Pas rond 1100 v. Chr. raakt de naam ‘Arameeër’ echter geassocieerd met een volk. In deze periode van grote volksverhuizingen begonnen de nomadische herders die voorheen op de Syrische steppe hadden geleefd zich te verspreiden naar de steden van Syrië en Mesopotamië. De Assyriërs noemden hen ‘Ahlamu’, wat zoveel betekent als ‘zwervers’. Een deel van deze Ahlamu – de Ahlamu van het hoogland – kwamen bekend te staan als de Arameeërs. Deze Arameeërs vestigden tussen 1100 en 800 v. Chr. enkele middelgrote koninkrijken in Syrië, waaronder Bit Adini (Beth Eden), Hamath (Hama) en Damascus. Het laatste koninkrijk was een van de grootste rivalen van het oude Israël.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Komen de Arabieren op voor Gaza?

OPINIE - Al Jazeera Inside Story onderzoekt hoe een veranderend Midden-Oosten invloed heeft op de manier waarop het conflict tussen Israël en Gaza uitpakt. Komen de Arabieren op voor Gaza of kiezen ze voor hun eigen belang?

Een discussie met Khaled Elgindy, fellow bij het Saban centre for Middle Policy en het Brookings Institution, en recentelijk adviseur van het Palestijnse leiderschap inzake de onderhandelingen met Israël over de permanente status; Mohammad Soudan, secretaris externe betrekkingen van de politieke tak van de Moslimbroederschap, de Freedom and Justice Party; en Azzam Tamimi, auteur van Hamas: Unwritten Chapters en directeur van het Institute of Islamic Political Thought.

Deze documentaire maakt onderdeel uit van het artikel Weigeren om te haten.

Foto: Verloren Oudheid

Verloren Oudheid | Vroegste geschiedenis van de Arabieren

COLUMN - Vorige week schreef ik al over de Arabische koningen van Hatra. Het door hen opgerichte koninkrijk Araba was samen met het bekendere koninkrijk Nabatea een van de eerste staten die als ‘Arabisch’ te typeren zijn. Hoewel nomadische Arabieren al vanaf de negende eeuw v. Chr. in het Nabije Oosten aanwezig waren, lijken ze pas in de Parthische periode soevereine staten te zijn gaan vormen. Hoe is dit te verklaren?

Arabische handelsroutes. Auteur: Like tears in rain (https://fr.wikipedia.org/wiki/Utilisateur:Like_tears_in_rain)

Arabische handelsroutes.
Auteur: Like tears in rain (https://fr.wikipedia.org/wiki/Utilisateur:Like_tears_in_rain)

Oorsprong van de Arabieren
Tussen 2200 en 1800 v. Chr. werd de Levant getroffen door een langdurige droogte. Akkerbouw werd steeds minder rendabel en steeds meer inwoners van de Levant besloten zich in stamverband te organiseren en over te gaan op een nomadische leefwijze. Met hun kleinvee trokken deze stammen over de steppes aan de rand van de Arabische woestijn. Sommige van deze nomadische stammen vielen Mesopotamië binnen, waar ze bekend kwamen te staan als de Amorieten. Andere stammen trokken zuidwaarts, langs de kust van de Rode Zee. De stammen die zuidwaarts trokken raakten geïsoleerd van hun verwanten in de Levant en gingen Centraal Semitische talen spreken. Zij waren de voorouders van de Arabieren.

Levenswijze van de Arabieren
De meeste Arabieren leefden in tijdelijke tentenkampen. Sommigen vestigden zich echter in permanente nederzettingen bij oases, waar ze extensieve akkerbouw beoefenden. In deze oasenederzettingen leefden soms wel duizenden mensen bij elkaar en werd ook veel handel gedreven. Regelmatig kwamen de nomadische Arabieren naar de oasenederzettingen toe om voedsel, wapens en kleding van de sedentaire bevolking te kopen in ruil voor producten van de dieren uit hun kuddes. Bovendien hadden veel oasenederzettingen een regionaal heiligdom waar meerdere stammen bijeenkwamen om gemeenschappelijke goden te vereren.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Arabieren kijken met Hassnae Bouazza

INTERVIEW - Het veelbesproken boek “Arabieren kijken” van Hassnae Bouazza is bedoeld als ‘kijkje in de gemiddelde Arabische woonkamer (en soms slaapkamer),’ zegt de schrijfster. Slaagt zij daarin?

Arabieren kijken van Hassnae Bouazza is een verfrissend en geslaagd boek. Een boek waarin de Arabische wereld weer een menselijk gezicht krijgt; dat laat zien dat Arabieren méér zijn dan ééndimensionale vlaggenverbranders, vrouwenonderdrukkers en geboren straatrovers.

Dat een boek met een dergelijk voor de hand liggende boodschap ‘verfrissend’ kan worden genoemd is natuurlijk veelzeggend. Een gezonde kijk op Arabieren hebben we blijkbaar al lang niet meer. Gezien de reële problemen met Islamitisch terrorisme en Marokkaanse veelplegers (die we voor het gemak maar even collectief onder de Arabieren scharen) is dat ook weer niet helemaal onbegrijpelijk. Niettemin kijken we wel degelijk – mede dankzij onze nationale media – met een overdreven verwrongen blik naar de Arabische wereld, net als naar hen die daaruit afkomstig zijn.

Arabieren kijken biedt hieraan een welkom tegenwicht. Zo bestaat een groot deel van het boek uit een beschrijving van Arabische populaire cultuur, waaronder films, muziek en soaps. Vooral deze hoofdstukken zijn effectief. Om George Orwell te parafraseren: Iemand die soaps kijkt is geen terrorist, maar overduidelijk een medemens, gelijk aan jezelf, waar je niet graag een drone op afstuurt.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Links in Israel

Vlag van Israel voor de Klaagmuur (Foto: Flickr/Nesher Guy)

Is er ruimte voor progressieve, linkse politiek in Israel, een land dat in een voortdurend conflict is met haar Palestijnse buren?

In bijna alle Westerse democratieën is het dominante politieke conflict economisch. Links en rechts worden daar gescheiden door vragen over de rol van de overheid in de economie en de manier waarop inkomen verdeeld moet worden. Israel is een van de weinige landen waar een andere kwestie de politieke partijen het sterkst verdeeld en dat is de relatie tussen de staat Israel aan de ene kant en de Palestijnen, de Arabische buurlanden en inwoners van Israel aan de andere kant. Is politiek in zo’n land wel te vergelijken met politiek in een land, als Nederland. Hier staat de Islam wel op de politieke agenda maar het is niet het belangrijkste politieke thema is, noch is het zo sterk ver verbonden is met het voortbestaan van de staat, als in Israel.

De centrale tegenstelling is tussen haviken en duiven: de duiven willen land opgeven voor vrede, steunen de vorming van een Palestijnse staat en willen de burgerrechten van Arabische Israeli’s en Palestijnen beschermen. De haviken willen geen land opgeven voor de vorming van een Palestijnse staat, wantrouwen de Arabische burgers sterk en steunen de kolonisten die zich in de Palestijnse gebieden vestigen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Arabische partijen geweerd van verkiezingen Israël

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Dit keer is dat Simon van Canards.nl, waar het stuk eerder verscheen.

Het gebouw van de Knesset (Foto: Flickr/Johnk85)

De democratie Israël weert twee Arabische partijen van de parlementsverkiezingen in februari. Het gaat om Balad en de Verenigde Arabische Lijst. Volgens Haaretz wordt de vertegenwoordigers van de partijen verweten dat ze landen bezocht hebben die bekend staan als vijanden van Israël (Syrië en Libanon). Bovendien zouden de vertegenwoordigers terroristen steunen en Israëls recht op een eigen staat ontkennen.

Ultranationalisten stelden voor om de twee partijen te weren. Een overgrote meerderheid van de kiescommissie stemde in met dat voorstel. Het besluit heeft geen gevolgen voor Arabische leden van niet-Arabische lijsten die meedoen aan de verkiezingen. De Verenigde Arabische Lijst dient een petitie in bij het Israëlische Hooggerechtshof. Balad beraadt zich nog op vervolgstappen.

Het is niet de eerste keer dat de partijen ter discussie staan in Israël. In de aanloop naar de verkiezingen in 2003 worden beide partijen ook uit de race gehaald. Het Hooggerechtshof keurt de boycot echter af. Volgens de rechter kan de Israëlische democratie wel tegen een stootje (vrij vertaald).

Recent veroordelen de Arabische parlementariërs nog het geweld in Gaza in de Knesset, het Israëlische parlement. Ze zijn tegen burgerslachtoffers. Eén van de parlementariërs, de heer Tibi, kon het niet nalaten te vermelden dat hij zich extra verbonden voelt bij de dood van een Arabier “omdat we landgenoten zijn.” Daarop antwoord een ultranationalist, één van de indieners van het voorstel tot boycot van de twee partijen, dat de Arabieren een vijfde colonne in Israël vormen die de natie ondermijnt. Daarop antwoord de heer Tibi weer dat de ultranationalisten fascisten zijn. Een ander Arabisch parlementslid is verwijderd uit de vergadering omdat hij zijn tegenstander niet aan het woord liet.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.