ANALYSE - De grote rol van Egypte bij de totstandkoming van de wapenstilstand tussen Israël en Hamas laat zien hoezeer de dynamiek in het Midden-Oosten verschoven is door de Arabische Lente. Het wordt tijd dat de VS zich gaan inspannen voor een allesomvattend vredesakkoord.
Verschillende commentatoren wijzen op de verschuivende dynamiek in het Midden-Oosten. Greg Myre gaat op NPR in op de veranderende rol van Egypte, nu de uit de Moslim Broederschap afkomstige Mohammed Morsi daar president geworden is. Die nieuwe rol komt bijvoorbeeld tot uiting in het bezoek aan Gaza van de Egyptische premier afgelopen week, een openlijke steunbetuiging aan de Palestijnen. Volgens Juan Cole, die dit eveneens signaleert, neemt Morsi aanzienlijke risico´s met zijn bemiddeling. Slaagt hij niet, dan liggen woede van het Egyptische volk en een confrontatie met de militairen, die hem ook nu al verantwoordelijk stellen voor de chaos in de Sinaï in het verschiet.
Gaza niet meer geïsoleerd, grotere rol Arabische leiders
Waar Gaza sinds de machtsovername door Hamas in 2006 geïsoleerd was, zien we nu Arabische leiders bezoeken aan Gaza afleggen. Naast de Egyptische premier waren dat ook de emir van Qatar en de Tunesische minister van Buitenlandse Zaken. De Arabische Liga kwam langs en Ban Ki-moon vloog naar Cairo voor overleg. Voor de Gazanen ongetwijfeld reden om een toename van internationale steun te zien. Ook Al Jazeera kijkt naar de veranderende rol van de Arabische landen in het conflict. Zo zei de emir van Qatar recent:
‘The situation is totally different now; and we should consider the way we deal with the situation in Gaza. Gaza has been besieged and it is time to ask the Israelis to end this siege. We also thank Egypt for opening Rafah Crossing for humanitarian aid to pass.’
[kliktv nr=1]Rami Khouri constateert dat er nu in de Arabische wereld voor het eerst democratisch gekozen regeringen zijn die de publieke opinie weerspiegelen. Dat verklaart volgens hem de symbolische bezoeken aan Gaza. Maar achter dat symbolisme gaat een politieke realiteit schuil, zegt Khouri: steeds meer mensen in de Arabische wereld zoeken naar wegen om hun steun aan de Palestijnen te laten zien op een manier die verder gaat dan de obligate retoriek. Dat is een hart onder de riem voor de Palestijnen, terwijl Israël zich daardoor wellicht juist meer ingesloten zal voelen.
Khouri verwacht niet dat Egypte en Jordanië het vredesakkoord zullen opzeggen, maar tegelijkertijd zullen de Arabische landen zich niet langer neerleggen bij de vernedering die zij zo lang ondergaan hebben, met name Egypte. Men zoekt naar een manier om de Palestijnen actiever te steunen zonder de eigen nationale belangen op het spel te zetten.
De VS hebben belang bij vrede
Op Foreign Policy gaat zowel Martin Indyk als Steven Cook in op het belang voor Obama om, gegeven de veranderende dynamiek in de regio, de blik weer op het Midden-Oosten te richten voordat hij weer richting Azië gaat. op weg gaat naar Azië. Het Israëlisch-Palestijns conflict raakt de kern van het Amerikaanse belang. Hoeksteen van de Amerikaanse positie is al 33 jaar het vredesakkoord tussen Egypte en Israël. Operatie Pillar of Defense en de dreigende grondoorlog stellen dat akkoord in de waagschaal, en daarmee uiteindelijk ook de Amerikaanse belangen.
Ruimte voor een nieuwe dynamiek is voor de VS dan ook van groot belang, zegt Cook. De korte termijnstabiliteit van een staakt-het-vuren werkte wellicht toen Mubarak nog farao was, maar is niet vol te houden in een wereld waarin de Arabieren het effect van people power ontdekt hebben. De VS kunnen niet langer onvoorwaardelijk Israël steunen, maar dienen een beleid te ontwikkelen dat de druk op Israël om vrede te sluiten met de Palestijnen opvoert. Ze moeten daarbij tegelijkertijd zorgvuldig opereren om de relatie met Israël, die van politiek en strategisch belang is, niet op het spel te zetten.
Wat volgens Indyke nodig is, is niet alleen een staakt-het-vuren, maar ook een langere termijnstrategie om de relaties tussen Israël en Gaza te stabiliseren. Dat is de enige manier om ervoor te zorgen dat Israël onderhandelingen over een definitieve oplossing van het conflict zal willen overwegen. Obama’s inzet is daarbij onontbeerlijk om de keuzes waar alle partijen voor staan op scherp te stellen. Wanneer Hamas ervoor kiest de bevolking van Gaza te voeden in plaats van te vechten tegen Israël, Egypte gaat zorgen voor zijn bevolking plaats van de anti-Amerikaanse en anti-Israëlische ideologie van de Moslim Broederschap te volgen, en Israël ervoor durft te kiezen de steeds contraproductiever wordende blokkade op te heffen, dan ontstaat er ruimte voor een nieuwe dynamiek die de huidige verwoestende cirkel kan vervangen.
Wil Hamas wel vrede?
New York Times-correspondent Ethan Bronner ziet het optreden van Hamas vooral een vorm van verzet tegen Israëls dominantie, en veel meer nog als een boodschap aan de regio: wij doen ertoe, vergeet ons niet. Hamas is er vooral op uit dat er een oplossing wordt gevonden voor het onrecht dat de Palestijnen in 1947 en 1948 is aangedaan, het vluchteling-zijn, zegt Rami Khouri. Ze zijn niet tegen onderhandelen met Israël. Ze sluiten overeenkomsten, spreken wapenstilstanden af, ruilen gevangenen uit. Daarmee erkennen ze niet Israëls bestaansrecht, maar wel de realiteit dat Israël er is. En met die realiteit dealen ze.
Bovendien, zegt Khouri, heeft Hamas al eerder uitgesproken mee te zullen gaan in het Arabisch Vredesinitiatief als het Palestijnse volk daar in een referendum voor kiest. Wat Hamas vooral wil is een rechtvaardige oplossing voor het vluchtelingenvraagstuk en een einde aan de Israëlische dreiging zoals die tot uiting komt in de blokkade, embargo’s enzovoort. Hamas is door de jaren heen realistischer en pragmatischer geworden. Hamas is ervan doordrongen dat een langetermijn oorlog niet aantrekkelijk is, maar wil evenmin een langetermijn onderwerping en ontmenselijking.
Empathie in plaats van ontmenselijking
Dat sluit goed aan bij wat Mark LeVine en Gershon Shafir stellen in hun onlangs verschenen boek Struggle and survival in Palestine/Israel, dat het levensverhaal en de ervaringen van individuele mensen centraal stelt. Shafir memoreert de uitspraken van Antonio Gramsci in zijn Prison Notebooks, waarover hij eerder een dissertatie schreef. Gramsci schreef vanuit de gevangenis aan zijn echtgenote:
‘Misfortune commonly has two effects: the first is the extinction of all feeling towards those who endure it, while the second—no less common—is the extinction in the latter of all feeling towards those who do not endure it.’
In een conflict verliezen mensen hun empathie voor de slachtoffers aan de andere kant. Het lezen van levensverhalen van individuele mensen kan bijdragen aan meer begrip en is daarmee een oefening in empathie.
‘Empathy does not weaken one’s claim to justice, since it consists not only of sensitivity to others’ vulnerability and need, but also to the integrity of their biographies as well as to their sense of justice.’
Dat is ook wat de Gazaanse arts Izzeldin Abuelaish drijft. Hij weigert te haten en wil werken vanuit liefde. Drie van zijn dochters kwamen begin 2009 tijdens operatie Cast Lead bij een bombardement om het leven. Sindsdien stelt hij zijn leven in het teken van vrede. In 2010 werd hij genomineerd voor de Nobelprijs voor de Vrede. Vorig jaar verscheen zijn boek Bruggen, geen muren. Abuelaish heeft een droom: dat zijn kinderen, maar ook alle andere Palestijnen, hun kinderen en verdere familie, alle Israëli’s en hun kinderen veilig zullen zijn en voldoende te eten zullen hebben. Menselijkheid is daarvoor belangrijk maar, schrijft hij, dat is niet genoeg:
‘We moeten handelen. Het is maar al te bekend dat er voor het voortbestaan van het kwaad niets anders nodig is dan dat de goede mensen niets doen. De waardigheid van de Palestijnen staat gelijk aan de waardigheid van de Israëli’s, en het wordt tijd om in samenwerking, naast elkaar te gaan leven – een andere weg is er niet.’
Daarmee vatte hij de essentie van het conflict én de oplossing ervan samen. Tijdens TEDxWaterloo zei hij het dit voorjaar in andere woorden:
‘The biggest weapon of mass destruction is the hate in our souls.(…) Hate, violence and diseases … are created and we expose our children (…) No one was born violent or with hate.’
[kliktv nr=2]
Reacties (19)
“Hamas is er vooral op uit dat er een oplossing wordt gevonden voor het onrecht dat de Palestijnen in 1947 en 1948 is aangedaan”
Waar blijkt dat eigenlijk uit? Niet uit het charter van Hamas in ieder geval. Kijk maar: http://avalon.law.yale.edu/20th_century/hamas.asp
Voorzover ik de cultuur van de islam ken is het niet zozeer het geval dat men de joden haat vanwege Israël, maar dat men Israël haat vanwege de joden. Het feit dat Israël bestaat en succesvol is, is hoogstens de kiem om deze haat te kunnen laten kristalliseren. Toen de Arabische staten na de oorlog van ’48 de joden bedreigden en uitzetten (hetzij naar de VS, hetzij het nieuw ontstane Israël) verloren de joden hierdoor ook een hoeveelheid land ter grootte van vier maal het huidige Israël. Nog nooit heb ik er een Arabier over gehoord dat in dit gegeven een mogelijkheid schuilt om de hele problematiek (via uitruil van aanspraken op land) tot de eeuwigheid op te lossen.
Ooit de televisie van Hamas bekeken of hun handvest gelezen? Blijkbaar niet.
In het Engels prevelen ze wel eens wat vredelievends, in het Arabisch – voor eigen publiek – nooit:
http://likud.nl/2012/11/wat-wil-hamas-nu-eigenlijk/
Ooit het Likud Charter gelezen? Kennelijk niet. In het Engels prevelen ze wel eens wat vredelievends, in het Hebreeuws – voor eigen publiek – nooit.
/satire
Maar alle gekheid op een stokje:
Hamas stelt formele erkenning van Israël afhankelijk van een bevredigende en rechtvaardige uitkomst van het vredesproces. Kijk maar wat het Arabisch Vredesinitiatief daarover zegt: vrede met 57 landen in ruil voor…
Waar Israël erkenning een voorwaarde vooraf maakt, ziet Hamas het als uitkomst achteraf. En vanuit hun perspectief is dat ook alleszins logisch. Hamas zou op haar beurt kunnen eisen dat Likud eerst bepaalde passages uit haar handvest verwijderd alvorens tot gesprekken over te gaan.
De facto erkent Hamas het bestaan van Israël, waarom zouden ze er anders mee onderhandelen? Daar komt bij dat zij bij verschillende gelegenheden hebben aangegeven het Arabisch Vredesinitiatief niet te zullen dwarsbomen. Bijvoorbeeld toen ze in gesprek waren met oud-president Jimmy Carter.
Wie uit is op vrede heeft er meer belang bij hen aan die toezegging te houden dan hen om de oren te slaan met een ooit opgesteld handvest. Dat dat handvest nog nooit is aangepast doet daar niks aan af. Want als ik u verwijs naar sommige passages in het Likoed handvest, brengt u daar tegenin dat Netanyahu een baanbrekende speech heeft gehouden over vrede. U meet dus met twee maten.
Dat doet u ook als u verwijst naar televisie-uitzendingen. U wilt toch niet beweren dat uitspraken als ´het gras maaien´ en ´we zullen Israël terugbrengen naar de Middeleeuwen´wel erg vredelievend klinken.
@1
Als jodenhaat onder moslims de kern van het probleem is, waarom zijn Palestijnse christenen en Kopten dan ook tegen Israël ?
@4 Da’s een kwestie van geen aselecte steekproef. Christenen en kopten in die gebieden die er op dezelfde manier tegenaan kijken als joden of objectieve buitenstaanders hoeden zich er wel voor om hun mening naar buiten te brengen (onder eigen naam) als ze in die contreien wonen. Dat er andere christenen en kopten zijn wordt duidelijk als je bijvoorbeeld eens op Twitter gaat kijken.
@1
Joden uit Arabische landen en Palestijnen gelijkstellen en ze allebei zien als vluchtelingen die huis en haard hebben achtergelaten is hele domme propaganda waarmee Israël de eigen ruiten ingooit.
Wat als vijf miljoen Palestijnen ook hun recht op terugkeer of compensatie gaan eisen wanneer joden in Israël of daarbuiten rechtszaken aanspannen tegen landen als Irak, Jemen of Egypte ?
@5
Voorspelbare reactie van een dogmatische fanatiekeling.
Vertaald:
Het is oorlog met aan de ene kant joden en christenen en aan de andere kant moslims. Moslims haten joden (en dus Israël) terwijl joden en christenen één familie zijn.
Dus lokale Palestijnse christenen die tegen Israël zijn, dat is heel vreemd. Het kan niet aan Israël liggen want Israël doet nooit iets fout, laat staan Palestijnse christenen benadelen.
Twee mogelijkheden blijven er over:
– Anti-Israëlische Palestijnse christenen, inclusief de leiders van lokale kerken, zijn maar een irrelevante, niet-significante minderheid.
– Palestijnse christenen willen in feite hun liefde voor Israël rondtwitteren maar worden onder druk gezet door die kwaadaardige moslims om tegen Israël te zijn.
Zo is de cirkel weer rond. Het is gewoon heel simpel, het is oorlog tussen joden/christenen en moslims.
@6 Ik weet niet waar je die 5 miljoen Palestijnen vandaan haalt. Zoveel hebben er nooit gewoond in het huidige Israël (inclusief Gaza en Westbank).
Wat de achtergelaten en verloren gegane bezittingen (aan land) betreft, baseer ik me overigens op http://en.wikipedia.org/wiki/Jewish_exodus_from_Arab_and_Muslim_countries
@7 Je vertaalt maar een eind weg, maar alles wat je zegt zijn jouw woorden en niet de mijne. Daar zou ik het graag bij laten.
@8
Ik weet niet waar je die 5 miljoen Palestijnen vandaan haalt. Zoveel hebben er nooit gewoond in het huidige Israël (inclusief Gaza en West Bank).
Dat zijn cijfers van de VN. Ook de nakomelingen van mensen die in 1947-8 zijn gevlucht worden natuurlijk meegeteld, want die zijn ook nog steeds stateloze vluchtelingen.
Wil jij dat nog steeds, vijf miljoen Palestijnen die hun bezit en land op Israël verhalen terwijl Oriëntaalse joden hetzelfde doen bij verschillende Arabische staten ?
@9
Het zijn mijn woorden maar het is exact jouw wereldbeeld, fanatieke kruisvaarder.
@10 Ach, zelfs al laat je je het aantal vluchtelingen op mysterieuze manier vermeerderen, dat kun je in ieder geval niet doen met de achtergelaten bezittingen en het (aldus) verloren land. Nog steeds blijft staan wat er in de Wikipedia gezegd wordt: “They also estimated Jewish-owned real-estate left behind in Arab lands at 100,000 square kilometers (four times the size of the state of Israel)”. Je zult jouw redenering dus nog een heel stuk moeten verduidelijken wil het ergens als argument voor kunnen dienen.
ondertussen in syrie alleen dan hoor je die joden-haters hier niet http://www.youtube.com/watch?v=UCSZHoICWK4
Wat @gbh zegt, en er is hier ook nog geen aandacht geweest voor de inname van Goma door rebellen in Oost-Kongo maar dat komt omdat de redactie van Sargasso uitsluitend wordt bevolkt door RACISTEN. En aangezien “the UN has said it has received reports that the rebels have abducted women and children from Goma” zijn ze ook nog eens een stelletje mysogiene kindermoordliefhebbers. En stel je voor dat je een Ethiopisch-joods meisje bent; de haat die je dan moet incasseren van de hat0rz hier is niet in woorden uit te drukken.
@11
Het argument is als volgt. Wanneer Israël stelt dat tegenover de Palestijnse vluchtelingenkwestie ook gekeken moet worden naar land of bezit dat door joden in Arabische landen achtergelaten is, dan is dat tegelijkertijd een rechtvaardiging van de Palestijnse claim tegen Israël. Israël heeft wat goed te maken met Palestijnse vluchtelingen terwijl Marokko, Tunesië of Libië joden uit de respectievelijke landen moeten compenseren. Ik denk dat de genoemde Arabische landen dat wel zouden overleven. Israël daarentegen kan niet aan vijf miljoen Palestijnen hun land en bezit teruggeven zonder zichzelf op te heffen. Dus Israël maakt het zichzelf wel erg moeilijk door het lot van joodse vluchtelingen uit Arabische landen te promoten.
@14 moet eens leren rekenen (en nadenken). Als Het door joden achtergelaten en dus verloren land inderdaad 4 x de oppervlakte van Israel is, zoals in de Wikipedia is na te lezen, dan BLIJFT dat zo, ook als er op mysterieuze wijze een heleboel Palestijnse “vluchtelingen” bij gefantaseerd (en/of gefokt) worden.
@15
Laten we voor het gemak inderdaad aannemen dat joden 4 x het oppervlak van Israël van verschillende Arabische landen terug moeten krijgen. Dat gebied is verspreid over zo’n twintig Arabische landen, de landen waar de joden vandaan zijn gekomen. Ik snap dat ‘de’ Arabieren voor iemand als jij één pot nat zijn en dat ze een ongedifferentieerd geheel lijken; maar in de echte wereld zijn er verschillende Arabische landen met elk hun ‘joodse’ geschiedenis. Die enorme hoeveelheid land moeten b.v. Irak, Egypte of Tunesië ieder dus afzonderlijk teruggeven aan respectievelijk Iraakse, Egyptische of Tunesische joden. Dat zou dan een rechtvaardige compensatie zijn voor de Mizrahi-joden.
Volg je het tot nu ? Het is niet zo moeilijk allemaal maar ik probeer het voor jouw trage begrip zoals dat blijkt uit je schrijfsels zo simpel mogelijk uit te spellen.
De joden zijn gecompenseerd. Nu de Palestijnen. Net zoals de Iraakse jood gecompenseerd is door Irak, de Egyptische door Egypte en de Tunesische door Tunesië (omdat die landen verantwoordelijkheid dragen voor de vervolging van hun joodse onderdanen in de jaren ’40 tot ’70), hoort Israël daar tegenover Palestijnse vluchtelingen te compenseren die hun land en bezit hebben verloren in wat nu Israël is (omdat Israël volgens de Wikipedia verantwoordelijk is voor de exodus van Palestijnen in 1947-8, net zoals verschillende Arabische landen verantwoordelijk zijn voor de joodse exodus).
Snap je het nog ? Verschillende Arabische landen moeten stukken land en bezit teruggeven aan (de nazaten van) Arabische joden, Israël moet land en bezit teruggeven aan (de nazaten van) Palestijnen.
Jij wil niet geloven dat er vijf miljoen Palestijnse vluchtelingen zijn, ook al zeggen de Verenigde Naties dat zelf. Misschien geloof je de Wikipedia dan, die je wel gelooft wanneer het om joods gebied in Arabische landen gaat ?
Dus nogmaals: hoe wil jij dat Israël vijf miljoen Palestijnen compenseert ? Hoe zie jij dat voor je ? En denk jij dat Israël daarna nog bestaat ?
@15
Zo te lezen moeten joodse vluchtelingen rechtszaken aanspannen tegen Irak, Egypte en Marokko.
Joden hadden het kennelijk heel erg goed in die Arabische landen. Een jood in een Arabisch land bezat gemiddeld 118,000 vierkante meter grond en wat nu 350,000 dollar is.
@16 Wat snap je niet aan mijn tussenzin uit #1 (althans de zin tussen haakjes) “via uitruil van aanspraken op land”?
Oftewel, de Arabische landen organiseren een “thuisland” voor Palestijnen, of nemen die lui gewoon op in ruil voor het wegstrepen van Israëlische aanspraken op (hun eigen) land in de Arabische landen.
@18
Je snapt er echt niks van.
Joden hebben geen territorium verloren aan Irak of Egypte maar privé-eigendom op Iraaks of Egyptisch grondgebied. Joden kunnen geen grondgebied opeisen van Arabische staten, alleen onroerend goed en ander bezit in die landen. Dit is geen geschil tussen Israël en die Arabische landen maar een conflict tussen joodse individuen (staatsburgers van Israël, Frankrijk of de VS b.v.) en Arabische staten.
Daarom sla je de plank volledig mis. De claims van deze joden kunnen niet de basis zijn voor een territoriale ruil zoals jij die voorstelt. De claims van Arabische joden streep je weg tegenover claims (die over eigendom gaan, niet territorium) van Palestijnse individuen tegen de staat Israël.
En over die 100.000 km2 die 850.000 joden hebben achtergelaten. Vind je dat aannemelijk, dat een jood in een Arabisch land gemiddeld zo’n 16 voetbalvelden aan grond bezat ? Gaan er geen bellen rinkelen dat dit onwaarschijnlijk is ?