Kunst op zondag Archives - Pagina 19 van 56

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Buitengewone banken

19 januari 2020 , 08:00 , door P.J. Cokema

We komen even terug op de bankstelletjes. Banken in de openbare ruimte zijn uitstekende ontmoetingsplekken. Er moet wel plaats zijn om te zitten en zin om naast bijzondere figuren plaat te nemen. We gaan van bankstelletjes naar éénzitters.

Bijzondere figuren

Albert György – Mélancolie, 2012.

Het verhaal gaat dat dit beeld in 2018 extra bekend werd dankzij een Facebook-post van het weblog ‘Totally Buffalo!’ van Mary Friona-Celani. De kunstenaar werd er door een kennis op gewezen en heeft de blogger geschreven, hetgeen hier is te lezen.

Rob Griffiths – What lies beneath, 2016.

Deze kikker zit op je gezelschap te wachten op de Gyosei Art Trail, een wandelroute met acht kunstwerken, op de voormalige campus van ‘Gyosei International School’, een private Japanse school in Engeland. In de folder van de wandelroute legt houtkunstenaar Griffiths de titel uit:

“What lies beneath” using Forest of Dean oak, came from his interest in canals and the creatures that live beneath. It takes the form of a bench with relief carvings illustrating the food chain in the canal and a giant frog sitting peacefully unaware of all that lies beneath”.

Edward E. Hlavka – Peter the Anteater, 2003.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Oud Roemenië

12 januari 2020 , 08:00 , door Jona Lendering

ACHTERGROND - Roemenië is misschien niet de eerste vakantiebestemming waaraan u denkt en het is ook wel wat ver weg. Tongeren en Luik, beide op fietsafstand van Maastricht, zijn dichterbij en in die steden zijn momenteel twee exposities over het verre verleden van Roemenië. Die in Luik is in het Musée GrandCurtius en is gewijd aan de Prehistorie (“Racines, les civilisations du Bas-Danube”), die in Tongeren is in het Gallo-Romeins Museum (“Dacia Felix”) en is gewijd aan de vroegste geschiedenis.

De eerste landbouwers

Het oostelijke Balkanschiereiland – om een naam te gebruiken die geen anachronisme is – was de plaats in Europa waar de eerste landbouwers woonden, afkomstig uit wat nu Turkije heet. Ooit werd gedacht dat de landbouw zich verspreidde door imitatie, dankzij de DNA-revolutie weten we dat het gaat om migranten. In Europa ontwikkelde zich een nieuwe cultuur, die niet lijkt op wat eraan vooraf ging, noch in Azië, noch op de Balkan. Dit is het thema van de Luikse tentoonstelling. Het aardewerk is beeldschoon – zie boven – en ik heb gefascineerd gekeken naar het onderstaande beeldje, dat is gevonden bij Cernavoda en dateert uit de eeuwen tussen 5000 en 4600 v.Chr.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Bankstelletjes

5 januari 2020 , 08:00 , door P.J. Cokema

Vandaag focussen we op bankstelletjes. Op het eerste gezicht lijken ze op elkaar, want altijd hetero en meestal in een vals romantische rolverdeling. Wat dat betreft loopt kunst in de openbare ruimte achter op de werkelijkheid.

Realistische bankstelletjes

Lea Vivot – The Secret Bench of Knowledge, 1989.

Zoals met de meeste sculpturen die u hieronder gaat zien, is ook deze sculptuur op meerdere plaatsen te zien. ‘The Secret Bench of Knowledge’ is een ode aan het lezen. Op de bank zelf staan veel inscripties van citaten die het belang van en het plezier in lezen onderschrijven.

Maar welk nieuws het volgende bankstelletje heeft gelezen is onbekend.

John Seward Johnson Jr. -News, 1986.

Wellicht heeft het vorige bankstel nieuws ontvangen dat tot een reis noopte.

George Lundeen – Departure, 1984.

Behalve wat toeristische informatie en de geschiedenis van dit oude bankstelletje, is er helaas weinig online bekend.

Adam Dawczak-Dębicki – The Bench of a Kashubian Couple, 2006.

Het gaat hier om Jakub en Elżbieta Scheibe, inwoners van Gdynia (Polen), die uitkijken op hun woning, tegenwoordig hotel Jakubowy. Uit de jaszak van Jakub steekt een brief, waarop te lezen is:

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De laatste van 2019

29 december 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

Dit is de laatste Kunst op Zondag van 2019. Geen nood, want 2020 heeft een ook weer 52 zondagen. Volgens de kalender, wat geen bindende waarheid hoeft te zijn. Maar dat is voer voor kalenderontkenners, daar doe ik niet aan mee.

Er lag hier nog wat kunst dat de vorige afleveringen niet haalde wegens ruimtegebrek. Zo’n grote instelling zijn wij ook weer niet. Zie het alstublieft niet als opruimingsuitverkoop. Meer als toegift, de coda van KoZ 2019.

-o-o-
Tavares Strachan – Homage aan Robert Henry Lawrence Jr., de eerste Afro-Amerikaanse astronaut, die in 1967 tijdens zijn training verongelukte en dus nooit een ruimtevlucht heeft kunnen maken.

-o-o-

In samenwerking met The Black Archives ging Iris Kensmil opzoek naar vrouwelijke utopisten uit de Cariben, de Verenigde Staten en Europa en maakte voor het Nederlandse paviljoen op de Biënnale van Venetië zeven portretten van Hermina Huiswoud (1905-1998), bell hooks (1952), Amy Ashwood Garvey (1897-1969), Sister Nancy (1962), Octavia E. Butler (1947-2006), Claudia Jones (1915-1964) en Suzanne Césaire (1915-1966).

Iris Kensmil – The new utopia begins here, zeven portretten, 2018 – 2019.

-o-o-
Niets is wat het lijkt. Op het eerste oog een zachte sculptuur van plooibare stof, bij nader contact blijkt het van staal gemaakt te zijn.
Carol Bove, Baadster, 2019.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Boerenpoëzie

22 december 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

Vergezicht

Uitkijkend over de daken,
raakt een mensch
soms van ruimte bevangen,
en neemt dan
verschijnselen waar.

Zie daar!
Nee dáár!!

Daar rijdt langs de wolken
een boer op z’n fiets.
Of zijn het er vier?

Uit Moderne gedichten(1981) – Jules A. Deelder.

Cliché: Alles is eindig. Trekkers die voorbij gaan, files, woede – vreugde – rouw, het leven van dichters.

De laatste maanden doen boeren verwoede pogingen het wat al te geromantiseerde beeld dat burgers van een boer hebben, bij te stellen. De idylle van de godvrezende natuurmens , het idee van de stugge, zwijgzame boer, allemaal flauwekul.

Dat zo’n beeld van de agrariër heeft kunnen ontstaan is de schuld van de poëzie. Vooral de ‘Ballade van de boer’, een gedicht van J.W.F. Werumeus Buning, woekert hardnekkig voort vanwege de eindeloos geciteerde, gepersifleerde, geparodieerde regel: ‘En de boer, hij ploegde voort’.

Het gedicht beschrijft een onverstoorbare boer die, wat er in de wereld ook aan schokkends passeert, zijn werk volhard. Pas toen God het tijd vond hem naar het hiernamaals te halen, “toen spande hij zijn ploegpaard af”.

Hoe is het de boer, poëtisch gesproken, verder vergaan?

De natuurbeschermende of ‘winzuchtige’ boer. In het gedicht van Jan Prins wil de boer de natuur naar zijn hand zetten. Er staat een weinig productieve boom in de weg, dus de bijl ter hand genomen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Voorstraat

15 december 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

Kunst op Zondag ontdekte bij toeval een straat waar veel kunstzinnigs is gegroepeerd en stelt de Kunstboulevard Voorstraat samen.

Het is niet zo verbazingwekkend dat sommige mensen bij ‘samen’ niet meteen denken aan rijk geschakeerde diversiteit, maar aan ‘veel-van-hetzelfde’. Hoe verschillend meubelzaken ook moge zijn, ze worden op meubelboulevards samen geveegd. En zo zijn er straten met louter autohandel en complete bouwmarktbuurten.

Museumkwartier

Ook kunst wordt soms verwoed bij elkaar gebracht. Nederland kent geen permanente kunstboulevard, maar de Kunst-as in Rotterdam (20 kunstinstellingen) komt aardig in de buurt. Ligt het kunstgebeuren niet op één lijn, maar is er wel een loopje mee te nemen, dan heet het bijv. in Den Haag ‘museumkwartier’ (11 kunstgerelateerde adressen).

Die aanpak kennen ze ook in Utrecht (18 kunst- en culturele bezienswaardigheden) en Den Bosch (2). Het kan voor een gemeente meerwaarde hebben een buurt tot museumkwartier te bombarderen, want dat is al gauw goed voor de OZB-opbrengst. Het museumkwartier in Vlaardingen (4 kunst- en cultuur objecten) in ontwikkeling mag daar een voorbeeld van zijn.

Museumplein

Leiden (13) heeft er geen spetterende naam voor bedacht en in Amsterdam zijn 5 musea gegroepeerd rond het Museumplein.

Kerkrade telt 3 musea op haar Museumplein, Veendam kent 1 museum en 1 theater op het gelijknamige plein, Drachten dacht dat 1 museum wel aan het museumplein moet liggen.
Grootegast kent een museumplein, maar dat ligt aan de Legolaan (3 musea). Er zijn overigens wel eens verdwaalde toeristen gespot op een museumplein waar geen enkel museum staat.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Schaamlap

8 december 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

De aflevering van vorige week, over met kunst verfraaide windmolens en zonnepanelen, roept een bekende vraag op. Moeten kunstenaars zich lenen om schaamlappen te maken die de schandvlekken in de openbare ruimte bedekken?

U kent het wel: om bouwputten en constructiewerken te beschermen tegen passerend publiek, verbergt men ze achter kale schuttingen, doodse steigerdoeken en weerzinwekkende hekwerken.

Die zijn er eigenlijk nog teveel, in aanmerking genomen dat ooit is bedacht dat de overlastervaring van omwonenden en passanten enigszins gecompenseerd kan worden door de boel op te frissen met een vrolijk kleurtje, ja zelfs met kunst.

In 2012 werden gedichten van scholieren aangebracht op schuttingen in de spoorzone-op-de-schop rond station Delft. Schilderwerk door Micha de Bie, Davy de Ronde en Matthijs Nieuwenhuizen.

Een put. Normaal verdiep ik mij.

Stop met zeuren.

Micha de Bie beschilderde in 2013 samen met Davy de Ronde en Mike Freeke ook de schutting rond de Delftse Nieuwe Kerk, destijds in restauratie.

In veel gevallen komt kunst op bouwschuttingen tot stand door harmonieuze samenwerking tussen lokale overheid, aannemers, uitvoerders en kunstenaars. Al dan niet geholpen door participerende burgers.

In 2017 paste de gemeente Dordrecht een andere werkwijze toe. Toen een nalatige ondernemer zelfs na opleggen van een fikse dwangsom zijn bezit niet opknapte, werd de bouwval weggewerkt achter een wandschildering. Filmpje 1 min. 35”.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Dat geeft een mens weer energie

1 december 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

Eén van de argumenten tegen sommige oplossingen om geen fossielvrije energie op te wekken is dat ze zo vreselijk lelijk zijn. Dat ligt niet aan de beroerde smaakopvattingen van klimaatsceptici, dat ligt aan overheden en bedrijven die te weinig kunstenaars betrekken bij de ontwikkeling van allerhande klimaatleuke spullen.

Neem windmolens. Zo schilderachtig als die ooit waren, zo lelijk zijn ze nu. Dat wil zeggen: als je alleen van oude kunst houdt. Moderne kunst moet je een beetje verkopen en dus bedacht Nuon in 2012 de Kunst op windmolen route. Gedurende 8 maanden werden 24 kunstwerken, afgebeeld op doeken van zo’n 2 bij 11 meter, op windmolens bij Oosterbierum en Almere tentoongesteld.

Jeanette Hoekstra – Vervlochten patronen, 2012.

Of neem zonnepanelen. Ooit saaiere dak- en gevelversiering gezien?

Nou, er is mooi nieuws. Een Brabants bedrijf levert zonnepanelen met kunst naar wens: “een Van Gogh, een Vermeer, iets abstracts of misschien alleen maar een hippe kleur”.

Je kunt bij de aanschaf van jouw zonnepanelen ook voor street art kiezen. In 2017 lanceerden Street Art Berlin en de Little Sun Foundation een serie artistieke zonnepanelen. In datzelfde jaar werd in het Amerikaanse San Antonio het eerste publieke ‘mural’-zonnepaneel onthuld: vlinders.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Sorrymuseum

24 november 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

De uitgever van het bekende Van Dale woordenboek heeft een rubriek waarin elke werkdag een ‘Woord van de Dag’ wordt besproken. Om bij de tijd blijven struinen redacteuren media af op zoek naar nieuwe woorden. De rubriek ‘Woord van de Dag’ voorziet een vondst van commentaar.

Wij kwamen, puur toevallig, deze tegen: sorrymuseum. Gevonden in een Belgische krant, die er het Afrikamuseum in Tervuren mee bedoelde, maar jaren daarvoor al genoemd door kunstenaar Ton Paauw die een ‘sorrymuseum’ voor ogen had.

Terzijde: Van Ton Paauw loopt momenteel de expositie ‘Kunst van het vinden’, in het Buitencentrum van de Schoorlse Duinen.

Ton Paauw stelde zich voor dat de meest uiteenlopende excuses tentoon zouden worden gesteld. ‘Woord van de Dag’ citeerde: ‘Ik stel me verschillende zalen voor. Een zaal waar een wassen beeld van Bernhard bezig is met een minnares. Zo van, sorry Juliana. Een Rijkman Groenink-zaal. Heeft die geen sorry gezegd? Komt-ie in stock, want dat excuus komt nog wel.’ Andere ruimten kunnen wat Paauw betreft gewijd zijn aan zaken als het slavernijverleden, waar sorry wat hem betreft op zijn plaats is, aan overspel, de windmolens bij Urk.

Het inspireerde ons tot het virtuele sorrymuseum van vandaag. Kijkt u verder.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Publiekprijs

17 november 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

Een tijd geleden constateerden we hier dat Nederland, gezien de aardige hoeveelheid prijzen die er in de wacht te slepen zijn, een uiterst complimenteus land is jegens kunstenaars. En dat ging om prijzen die door vakjury’s worden toebedeeld.

Bij enkele van dat soort prijzen worden er ook publieksprijzen uitgereikt. Tel er de vele initiatieven bij op waar alleen een publieksprijs wordt toebedeeld, en we kunnen stellen dat de amateurjurering van significante betekenis is voor de mate waarin kunst wordt gelauwerd.

Een kleine selectie uit de publieksprijzen van dit jaar.

Tijdens de Salon 2019 in Museum Gouda namen 2100 bezoekers de moeite een stem op een van de kunstwerken uit te brengen. Een meerderheid stemde op een schilderij van Debora Makkus.

Debora Makkus – Japan, 2018, acrylverf op linnen, 130 x 100 cm.

De publieksprijs van de Doetinchemse Kunstwandelroute 2019 ging naar Fieke Jolink, die 485 van de 785 stemmen kreeg.

Fieke Jolink – Gezwam, 2019, keramiek (60 cm hoog), boomstam (170 cm hoog). Toelichting van de kunstenares: “Op een voetstuk van vergankelijkheid wint de schoonheid van de natuur het van de mens met zijn te veel aan woorden zonder inhoud.”

De tweejaarlijkse Zomerexpo, in Museum de Fundatie in Zwolle, had ‘Europa’ als thema. Na regionale voorrondes worden er 250 werken tentoongesteld. Er werden 20.000 online stemmen uitgebracht en 17% daarvan was voldoende voor de eerste plaats. En bescheiden geldprijs ging naar:

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Stereotypjes

10 november 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

Stereotypische dingen spreken voor zich….
Toch?

Uit haar serie ‘Bringing the War Home: House Beautiful’ (2004-2008):

Martha Rosler – Invasion, 2008.

The Grey Drape, 2008.

Martha Rosler – Semiotics of the Kitchen, 1975 (filmpje 6 min 29”).

Kelly Reemtsen – uit haar serie Pattern: Shovel, 2013.

Chrissy Conant (produceert Chrissy Caviar van haar eigen eitjes) – Chrissy Skin Rug, 2008.

Valie Export – From the Portfolio of Doggedness, 1968. Hier ziet u een remake van deze performance, uitgevoerd in 2012 op de Documenta in Kassel (filmpje 4 min. 29”, performance begin op 1 min.)

TGT (Tomorrow Girls Troop) neemt het Aziatische meisjespatroon op de korrel (filmpje 1 min 54”).

Kehinde Wiley – werk uit Lamentation, 2016.

Dorothy Cross – Virgin Shroud, 1993. Filmje met haar tekst en uitleg (2 min 54”).

Zo, met de Maagd, de Heer en de Hond op de schop genomen, begrijpt u nu wel dat u niet over u moet laten lopen. De topprioriteit aan recht zouden de mensenrechten moeten zijn, om te voorkomen dat elke oorlog in elk huis woedt. Gewoon een kwestie van patronen doorbreken….

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Friese Vikingen

3 november 2019 , 08:00 , door Jona Lendering

In het Fries Museum in Leeuwarden is momenteel een expositie over het Noord-Nederlands kustgebied in de Vroege Middeleeuwen, “Wij Vikingen”. De boodschap is simpel samen te vatten: de Noormannen hebben in de negende eeuw behoorlijk huis gehouden in de Lage Landen, maar er waren mensen in wat nu Friesland en Groningen heet die zich bij de plunderaars aansloten en meededen. Friese Vikingen dus.

Het bewijs voor die stelling valt archeologisch moeilijk te leveren. Je kunt natuurlijk het skelet van een slachtoffer tonen, maar de dode zal je niet melden wie hem heeft vermoord. Het bewijs dat er Friese Vikingen waren, zal moeten komen uit de geschreven bronnen. Die vermelden echter alleen dát de Noormannen tekeer zijn gegaan op deze of gene plaats. Of het Noren of Denen waren, staat er niet bij. Laat staan dat erbij staat of het Friezen waren, dus mensen uit het gebied van Vlaanderen tot Noord-Duitsland. Gelukkig bieden de Friese rechtsteksten aanwijzingen en nog gelukkiger is dat het Fries Museum de manuscripten ook toont.

Het slachtoffer van een Vikingaanval op Zutphen (882)

Middeleeuws recht

Een van de cruciale passages komt uit het Fivelgoër en Oldambtster landrecht, dat ooit heeft gegolden in wat nu de provincie Groningen is. Hieronder de passage die u ziet op de foto boven dit stukje.