Zoekresultaten voor

'stikstof'

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Remkes goed voor boeren

COLUMN - Met boeren kun je twee dingen doen: in beton storten en onder water zetten. Dat is in ieder geval wel traditie geworden sinds begin 70’er jaren er een Deltaplan kwam tegen de tsunami’s melk die het land verspoelden. De oplossing werd: inkrimping van de boerenstand.

Maar wat doe je dan met al de grond die dan vrij komt? Juist: volbouwen en onder water zetten. Soms gaat dat samen, bijvoorbeeld de Blauwestad in Groningen. Een groot stuk land onder water zetten (Oldambtmeer), een paar duizend luxe woningen er omheen en voilà: Oost-Groningen weer in de vaart der volkeren!

Daar kan Johan Remkes vast iets over vertellen. Hij maakte immers als lid van de Provinciale Staten en als Gedeputeerde van Groningen (1978 – 1993) nog net de voorbereidende schermutselingen mee. Wat zou hij nog weten van de inspraakrondes die in 1993 van start gingen?

Remkes zat al hoog en breed in de Tweede Kamer toen de Blauwestad verder werd ontwikkeld tot het rampzalige project waarvan gesteld kan worden dat het grootste succes is, dat het in het water is gevallen.

Daar zal hij ongetwijfeld een en ander van hebben meegekregen toen hij van 1998 tot 2002 staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. In zijn portefeuille zat onder andere de uitvoering van de Vinexdoelstellingen. Hij heeft er dus met zijn neus bovenop gezeten toen hele stukken polder onder beton en baksteen werden bedolven.

Foto: Parti socialiste (cc)

Een veilig publiek debat

COLUMN - De jaarrapportage 2021 van het College voor de Rechten van de Mens gaat over de toenemende agressie tegen journalisten, experts, politici en andere ‘media-actoren’ die regelmatig in het nieuws komen met uitspraken over actuele kwesties, zoals de coronapandemie en -recent- de stikstofcrisis. Het is een belangrijk rapport dat op basis van veel onderzoek laat zien wat de betekenis is van persvrijheid en vrijheid van meningsuiting voor de rechten van de mens in het algemeen. De ondertitel luidt: ‘een veilig publiek debat’.

Het College vraagt om een betere wettelijke bescherming van journalisten en andere media-actoren, het afschermen van adresgegevens en het strafbaar stellen van ‘doxing’, het delen van persoonsgegevens als intimidatiemiddel en maatregelen tegen SLAPP‘s. Het rapport vraagt ook aandacht voor de rol van internetplatforms bij de bevordering van veiligheid van deelnemers aan het publieke debat

Die veiligheid is niet alleen van belang voor journalisten en media-actoren. ‘Daden van agressie en intimidatie zijn een inbreuk op het recht informatie te vergaren en te verspreiden. Tegelijk komt het recht van de burger om informatie te ontvangen onder druk. Als journalisten en anderen niet meer het hele verhaal kunnen vertellen, krijgen burgers geen goed beeld van wat zich afspeelt in de samenleving en hoe de overheid functioneert’, schrijft het College. Dit raakt een wezenlijk aspect van het publieke debat dat in een democratie vrij moet zijn en ongehinderd moet kunnen plaatsvinden zonder angst van de deelnemers om hun mening te uiten of informatie publiek te maken.

Foto: Geert Wirken (cc)

De rechtsstaat: in tijden van crises

COLUMN - door Prof. Mr. Aalt Willem Heringa

Het afgelopen jaar stond in het teken van (de gevolgen van) de toeslagenaffaire, de informatievoorziening aan het parlement, de sms’jes van Rutte, de verhouding tussen regering en parlement, grote uitdagingen (‘crises?) op het gebied van milieu, de veiligheid in Europa, de stikstofproblematiek, hoge gasprijzen en gaswinning, de bestaanszekerheid van mensen met lagere inkomens, de nieuwe Europese normen ter zake van het minimumloon, de stijgende rentes, de woningschaarste, de gemeenteraadsverkiezingen en trage coalitievormingen, de strijd tegen de georganiseerde misdaad, de algehele schaarste op de arbeidsmarkt en ga zo maar door.

Uit het oog verloren

Op de een of andere manier lijkt het alsof de burgers en hun bestaan uit het oog zijn verloren. Rechtstreeks door overheidsoptreden zoals bij de toeslagenaffaire, het discriminatoir handelen door de Belastingdienst en ook door de stroperigheid bij de afhandeling van schade door aardbevingen in Groningen. Daarnaast gebeurt het ook op indirecte wijze, omdat grote bedreigingen voor de veiligheid van de burger zich eerder kenmerken door uitstel van de bestrijding dan door ingrijpen. De overheid overschat soms haar eigen rol en functie (en wij overschatten soms wat de overheid vermag).

Zo weet de agrarische sector al jaren niet wat het stikstofbeleid is of gaat worden, verstikt de natuur onder stikstofdeposities en lijkt de strijd tegen klimaatverandering nu te leiden tot het stoken van steenkool, het boren naar gas en de bouw van LNG-terminals. Ondertussen loopt ook het elektriciteitsnet al jaren tegen zijn grenzen aan. En dat terwijl de basistaak van de overheid in een rechtsstaat het zorgen voor veiligheid en bestaanszekerheid is. En dat niet alleen op korte termijn, maar ook voor de generaties die nog geen stemrecht hebben en niet gehoord worden.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Dag van de Publieke Dienstverlening

De Tweede Kamer neemt vandaag de hele dag de tijd om in de plenaire zaal over het stikstofbeleid te debatteren. Wat later op de dag vindt in de commissiezalen de eerste ‘Dag van de Publieke Dienstverlening’ plaats. Kamerleden gaan met verschillende uitvoeringsorganisaties en beleidsambtenaren in gesprek om te kijken hoe de publieke dienstverlening verbeterd kan worden.

Niet geheel toevallig heeft de Tweede Kamer deze dag georganiseerd tegelijkertijd met de VN Public Service Day. Die VN-dag is meer een feestje waar voorbeeldige en innovatieve publieke dienstverleningsprojecten worden gelauwerd.

Wie het allemaal wil volgen kan zappen tussen de plenaire zaal en de commissiezalen.

Van 13.30 tot 14.30 uur vinden drie gesprekken tegelijkertijd plaats. In de Troelstrazaal praten Kamerleden met vertegenwoordigers van het CJIB (Centraal Justitieel Incassobureau), Kadaster, de IND en Politie.

In de Groen van Prinstererzaal worden de Kamerleden bijgepraat door vertegenwoordigers van de Belastingdienst, het directoraat-generaal Toeslagen, de Kamer van Koophandel en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

En in de Thorbeckezaal komen UWV, CAK, DUO, Onderwijsinspectie, het Landelijk Meldpunt Zorg en de Inspectie IGJ (Gezondheidszorg en Jeugd) aan bod.

Dat uurtje wordt vooral besteed aan presentaties van de aanwezige organisaties. Als dat een beetje vlot verloopt (zeg vijf tot zeven minuten per organisatie) is er nog een halfuurtje tijd voor vragen van de Kamerleden.

Foto: rocor (cc)

Kunst op Zondag | Plastic overlevenden

Veel mensen hebben al geen goed beeld van het dier achter hun plakje fricandeau op de boterham, maar als het kabinet de boerenopstand weet neer te slaan valt er amper meer en stuk vee in levende lijve te zien.

Maar geen gezeur!  Er zijn nog zoveel andere beesten. En nog wel van een uiterst milieuaardig kaliber. Sterker nog: ze halen plastic “uit zijn giftige rol in de natuur en communiceert, door middel van een onconventionele taal, het belang van sterke aandacht voor onze planeet”.

Was getekend: Cracking Art Group. In 1993 opgericht door vijf Italiaanse kunstenaars. Het collectiefje betstaat nu uit vier Italianen en een Belg.

‘Cracking’ is kraken, het raffinageproces dat uit ruwe olie stoffen voor plastics haalt. Dat plastic krijgen we de wereld niet meer uit, dus kunnen we het beter hergebruiken. Aldus een beknopte weergave van de filosofie van Cracking Art. En zo zenden zij hun dieren de wereld in.

Pinguïns

Waarom eten we eigenlijk geen pinguïns? Ze schijnen erg goed te zijn voor de biodiversiteit dankzij hun (let op!) stikstofproductie. Dat zou volgens een in 2019 gepubliceerd onderzoek het geval zijn op de (nog) ijskoude Antartica.

Een poolonderzoeker van de Rijksuniversiteit Groningen keek er van op dat ammoniadampen zo’n belangrijke input leveren op het voedingsarme Antarctica. Maar hij vond het wel merkwaardig dat de onderzoekers biodiversiteit voorspelden op plekken “waar geen plant of geleedpotige te vinden is”. (bron: bionieuws 16-07-2019)

Foto: EU2017EE Estonian Presidency (cc)

Populisme? Of Rutte-doctrine?

Gastbijdrage door Frank Huysmans

Moest het parlement nou echt zes uur lang debatteren met de minister-president over hoe en waarom hij sms’jes verwijderde van zijn oude Nokia? Het is oorlog in Europa. Gas, stroom en benzine zijn onbetaalbaar. Asielzoekers slapen op stoelen. Door stikstof ligt de bouw stil. En wat doet de oppositie in de Kamer? Die grijpt een bericht in de Volkskrant aan om populistisch op de premier in te hakken.

Zo ziet althans De Correspondent-correspondent Jesse Frederik het. In een column die hij uitsprak bij Raad van State noemt hij het onderzoekspopulisme: “Appjes, sms’jes, notulen, nota’s, notities, conceptverslagen, brieven, faxen, telegrammen, rooksignalen – alles moet boven water.” Alleen al van dit spervuur aan informatieverzoeken gaat de suggestie uit dat de regering cruciale informatie achterhoudt. En dus gewantrouwd moet worden.

Boze Kamerleden en een geïrriteerde premier: gefundenes Fressen voor de nieuwsmedia. Juist daarom moeten zij zich niet in dit spelletje laten meeslepen, zegt Frederik. De echte schandalen liggen voor het oprapen in documenten die al openbaar zijn maar waarvoor niemand zich interesseert. Zie de toeslagenaffaire. Die had al veel eerder aan het licht kunnen komen. Indicaties waren er genoeg; die vielen alleen niemand op. Men had het te druk met ophef.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Patroon Rutte

COLUMN - Het lijkt een trend te worden: op de persconferenties na de ministerraad stelt de pers de persoon van Rutte verantwoordelijk voor alle hoofdpijndossiers waar het kabinet een oplossing voor moet zien te vinden.

Dat begon bijvoorbeeld op de persconferentie van 1 april (we schreven er hier over). Journalist Leendert Beekman (BNR) vroeg, tot chagrijn van Rutte, hoe de nieuwe bestuurscultuur in Ruttes gedrag tot uiting kwam.

Beekman vroeg: “We zouden een nieuwe Mark Rutte zien?” En Ruttes geheugen rammelde: “Nou, ik heb niet die citaten precies voor ogen”.

13 mei

Op de persconferentie van 13 mei (zie ook ons verslag) werd Rutte opnieuw, nu wat scherper, gevraagd naar zijn verantwoordelijkheid in relatie tot alle problemen. We citeren:

Sam Hagens (SBS): Ziet u uzelf nog als de premier die problemen oplost?
Rutte: Dat is in ieder geval mijn ambitie, ja.

Hagens: Want als je kijkt naar de afgelopen twaalf jaar kun je ook zeggen dat u problemen veroorzaakt.
Rutte: Ook, ongetwijfeld. Als je bestuurt gaan er ook dingen niet goed, zeker. Maar ik ben ook trots op heel veel dingen die wel bereikt zijn.

Hagens: Als u dat rijtje opnoemt, wat het beleid heeft veroorzaakt aan problemen: toeslagenschandaal, Groningen, jeugdzorg, volgens mij ziet u het allemaal als losstaande incidenten toch?
Rutte: Nou, dat kun je zo zwart/wit niet zeggen.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Krijgen we ons land nog terug?

COLUMN - Je kan iemand met een Ruttiaans geheugen het niet kwalijk nemen dat door vergetelheid soms wat dingen er bij in schieten. We moeten ook niet vergeten dat een minister-president onmenselijk veel aan zijn hoofd heeft. Dat kan nooit allemaal in de grijze cellen worden opgeslagen.

Zou Rutte ‘de Nederlander’ vergeten zijn? Een brutale journalist wilde dat weten op de laatste persconferentie na de ministerraad.

Hagens (SBS): Ziet u zichzelf nog als de premier die problemen oplost?
Rutte: Dat is in ieder geval mijn ambitie, ja.

Hagens: En als je kijkt naar de afgelopen twaalf jaar kun je ook zeggen dat u problemen veroorzaakt.
Rutte: Ook, ongetwijfeld, als je bestuurt gaan er ook dingen niet goed, zeker. Maar ik ben ook trots op heel veel dingen die wel bereikt zijn.

Hagens: Ik denk namelijk dat het een patroon is waarbij de burger, de Nederlander, vergeten wordt. Bent u het daarmee eens?
Rutte: Nee. Nee er is niemand in de politiek die zegt ‘we gaan de Nederlander vergeten’

In de discussie die volgt doet de journalist een tot mislukken gedoemde poging Rutte zo ver te krijgen dat hij erkent eerder probleemmaker dan probleemoplosser te zijn.
Hagens:

Als je kijkt naar de afgelopen twaalf jaar kun je ook zeggen dat u problemen veroorzaakt.

Foto: Jeroen Mirck (cc)

De wegwerppoliticus

Stel, je bent een partij die de afgelopen decennia bijna constant aan de macht is geweest. Maar daarbij zijn een aantal dingen op z’n zachtst gezegd niet helemaal lekker gegaan, en mede daardoor zitten we nu in een huizencrisis, een stikstofcrisis, een klimaatcrisis, jeugdzorgcrisis, de GGZ-crisis, vertrouwenscrisis, ik noem maar wat. Grote kans dat je op die gebieden in verlegenheid gebracht gaat worden als je geconfronteerd wordt met de gevolgen van je eigen beleid, maar je zal er toch af en toe iets over moeten zeggen.

Tegelijk wil je natuurlijk niet dat de opkomende talenten in de problemen komen, en ook andere prominenten houd je graag uit de wind. Dus wat doe je dan?

Het lijkt lastig, maar is het niet. Je zet een bij voorkeur niet heel snugger persoon waarvan je zeker weet dat deze nooit belangrijk zal worden in de partij op een verkiesbare plek, en vervolgens kan je deze inzetten op de hoofdpijndossiers. Een wegwerppoliticus, zo gezegd.

Je herkent hem aan uitspraken als “bouw de badkamer aan de kant van de vliegroute” als het gaat om geluidsoverlast van vliegverkeer, simplistische slogans als ‘rijden rijden rijden’ of ‘bouwen bouwen bouwen’ of aan een slechte maidenspeech over een gevoelig onderwerp waar je niet op mag interrumperen.

Foto: Smythe Richbourg (cc)

Rutte IV graait in gemeentekas

ANALYSE - Een gastbijdrage van David Rietveld.

Het gemeentefonds is voor gemeenten de belangrijkste bron van inkomsten, onder andere omdat gemeenten zelf nauwelijks belasting mogen heffen. En de startnota is de financiële vertaling van het regeerakkoord. Daar zitten namelijk toch wel wat opvallende dingen in, zeker als het over het gemeentefonds gaat.

Startnota kabinet Rutte IV tabel 19 gemeentefonds

Allereerst valt de reeks voor het gemeentefonds zelf op. Die loopt niet op, maar af. In 2026 krijgen de gemeenten veel minder dan nu. Dat is gek, want de afgelopen jaren hebben we vooral gehoord over financiële problemen bij gemeenten. Medio vorig jaar stuurde Minister Ollongren nog het rapport ‘Gemeenten in de knel’ naar de Kamer. Conclusie uit dat rapport was dat gemeenten investeringen uitstellen en voorzieningen sluiten door tekorten. Dit leidt volgens het rapport ’tot een sluipende uitholling van het gemeentelijke voorzieningenniveau’.

Belangrijke boosdoeners voor het feit dat gemeenten in de knel zitten zijn de opschalingskorting en de tekorten jeugdzorg, maar eerst iets over het ‘accres’. Dit zegt de startnota erover:

De jaarlijkse indexatie van het Gemeentefonds, Provinciefonds en Btw-compensatiefonds heet het accres. Dit accres is bij het coalitieakkoord tot en met 2025 grotendeels berekend op basis van de bestaande afspraken. Dit wil zeggen dat de stijging van de rijksuitgaven ook leidt tot een hogere algemene uitkering aan gemeenten en provincies. Voor 2026 en verder is het accres niet berekend, maar vastgezet op een plus van 1 miljard euro ten opzichte van de stand bij miljoenennota 2022.

Foto: Maria Willems (cc)

3G Nieuwjaar

Een nieuwe dag in een nieuw jaar. Wij wensen iedereen een 3G (goed, gelukkig, gezond) nieuwjaar toe. Een aantal van onze redacteurs richten zich persoonlijk tot u en geven aan wat zij het liefst van 2022 verwachten.

-o-o-o-
Gwen van Eijk: Nieuw jaar, nieuwe kansen. Na een jaar zonder noemenswaardige aanpak van de klimaatcrisis, waarin we de pandemie hebben laten razen omdat we niet zorgen voor elkaar en rijke landen het niet nodig vinden de vaccinpatenten te delen, een jaar waarin we niet eens in eigen land een poging hebben gedaan om armoede en dakloosheid uit te roeien, gaan we dit jaar alles anders doen toch? TOCH? Optimisme is een morele plicht. Optimisme is een morele plicht. Optimisme is…

-o-o-o-
János Betkó: voor de wereld een beetje hoop. Minder sterke mannen en wat meer democratie. Urgentie en daadwerkelijke vooruitgang bij de grote uitdagingen van deze tijd, of dat nou de pandemie, de klimaatcrisis, toenemende ongelijkheid of de bescherming van natuur en biodiversiteit is. En voor mezelf: dat er alsjeblieft weer wat bandjes te bekijken gaan zijn, en wat te festivallen valt. Dat mis ik echt.

-o-o-o-
Jos van Dijk: Als Brussel er keer op keer niet in slaagt de ondermijning van de rechtsstaat in landen als Hongarije en Polen te keren, mogen we hopen dat de bevolking meer succes gaat boeken. Uiteindelijk zal de democratie toch door de burgers zelf gerealiseerd moeten worden.
Op naar betere tijden. Ik wens u en alle andere Europeanen een goed nieuwjaar!

Foto: Roel Wijnants (cc)

Gedoe in de coalitie hoeft geen probleem te zijn

ANALYSE - De coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie hebben gedurende Rutte III meermaals en over diverse onderwerpen in de clinch gelegen. Menig keer werd dan gesproken over een potentiële kabinetscrisis. Terwijl deze incidenten juist ook bij kunnen dragen aan behoud van het electoraat van deze partijen, een analyse van bestuurskundige Aron van Balveren.

Na maanden van onderhandelen presenteerden VVD, D66, CDA en ChristenUnie op 15 december het nieuwe regeerakkoord: ‘omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’. Sceptici stelden nog tijdens de formatie dat de kans groot is dat de regeringsperiode van kabinet Rutte IV niet zo lang gaat duren. Want zijn de tegenstellingen tussen de politieke partijen niet enorm groot, en scheerde het kabinet Rutte III niet al een aantal keer langs de rand van de afgrond voordat het uiteindelijk ten val kwam?

Discussie, onenigheid en perikelen rondom (het oplossen van) het stikstofprobleem, het kinderpardon en het klimaatakkoord. Een drietal voorbeelden van onderwerpen waarbij sprake was van een botsing tussen de coalitiepartijen in Rutte III. Deze voorbeelden zijn in de afgelopen jaren breed uitgemeten in de media. Gesuggereerd werd dat deze gebeurtenissen zo maar eens zouden kunnen leiden tot een kabinetscrisis. De termen ‘bijna-crisis’ en ‘de rand van de afgrond’ vielen. De vraag is of deze botsingen daadwerkelijk de potentie hadden om een val van het kabinet te kunnen veroorzaken, of dat dit juist onderdeel is van een gezamenlijke politieke strategie om electoraal te kunnen overleven als regeringspartijen?

Vorige Volgende