De gemeenteraadsverkiezingen van 2014 zouden misschien de laatste lokale stembusgang worden. En daar zouden we niet om treuren maar mee feesten. En nu? Ondanks negatieve geluiden over het gemeenteraadswerk laten de lokale politici zich vandaag toch dol enthousiast de raad in kiezen. Een paar citaten uit het artikel van destijds: De gemeenteraden zijn op sterven na dood. Over de oorzaken wordt getwist. De vergoedingen voor het democratisch vrijwilligerswerk staan niet meer in verhouding tot de tijd die men er aan kwijt is. Dat geldt zeker voor gemeenteraden die na herindelingen zijn gehalveerd. Minder raadsleden doen meer werk, het is niet meer te behappen. Schaalvergroting zet de gemeenteraad op afstand van de burger. Het gemeentehuis om de hoek moet plaatsmaken voor een megalomaan gebouw in de grootste woonplaats van de nieuwe gemeente. Om raadsleden aan het werk te zien moeten burgers verder reizen. En omgekeerd: raadsleden die bij de burgers langs willen zijn langer aan weer en wind blootgesteld.
Dit is het Sargasso-café van dinsdag 20-03-2018. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
COLUMN - Het had allemaal iets aandoenlijks, het afscheid nemen van Stephen Hawking. Aandoenlijk, die intense behoefte aan heldenverering die ineens naar boven kwam. Een groot wetenschapper was heengegaan. We lazen hoe diepzinnig hij was, hoe zwaar hij het had gehad met zijn ziekte, zijn vrouwen, zijn gecomputeriseerde stem – hoe grappig hij wel niet was en vooral: hoe beroemd. Vooral dat laatste.
Gevraagd naar zijn inhoudelijke bijdrage aan de wetenschap, zal Hawking de geschiedenis ingaan als de man die ontdekte dat zwarte gaten straling uitzenden. Ten onrechte. De ontdekking van deze ‘Hawkingstraling’ valt eigenlijk toe aan de russen Zel’dovich en Starobinsky. En toen Hawking hierover publiceerde, stonden er boven het artikel nog drie coauteurs. Zijn bijdrage mag bescheiden heten. Maar de Britse media besloten al snel dat dit a British invention was. Hawking werd naar voren geschoven als de nieuwe Newton. Geniaal. Onbereikbaar. Bovenmenselijk. De man die God in een formule kon vangen. En hij vond het heerlijk. De daaropvolgende 45 jaar heeft hij vooral genoten van dat voetstuk, van de media-aandacht en alles wat daarbij kwam kijken. Hij werd de ster waar de wereld behoefte aan had.
Hoe belangrijk was die ontdekking? Kort gezegd hadden Zel’dovich en Starobinsky het probleem opgelost dat een zwart gat dat alleen maar zaken opzuigt, de wetten van de thermodynamica schendt. Ze hadden een oplossing bedacht. Op de grens van het zwarte gat, waar licht nog nét kan ontsnappen (of nét niet), leidt een kwantummechanisch proces van spontane paarcreatie tot een maf resultaat. Als daar op die grens twee deeltjes (elkaars tegenpolen) ontstaan, wordt het ene opgezogen, en kan het andere ontsnappen. Het luistert heel nauw, het is érg weinig, maar een zwarte gat straalt een beetje. Daarmee kon de thermodynamica van het zwarte gat worden gered, constateerde Hawking.
OPINIE - Door het laatste (?) referendum over de Sleepwet hebben we de afgelopen maanden wat meer gehoord over de geheime diensten. Te weinig gaat het over het grote belang van mensenrechten zoals privacy en uitingsvrijheid. Gastredacteur Mr Robin Caron bepleit een sterke stem tegen de WIV, een in de kern fascistische wet.
Ondanks alle referendum-aandacht is de bescherming van onze ‘nationale veiligheid’ door AIVD en MIVD een vaag begrip gebleven. Vooral ‘heilige’ verhalen worden verteld, zonder de dirty details. Het meeste blijft geheim. Zichtbaar werden wel wat contouren van een wereld waarachter schimmige belangen schuilgaan. Informatie blijft macht. Toch vooral handig om bedrijven, diplomaten, politieke tegenstanders, klokkenluiders, activisten, journalisten, advocaten, medici ja in feite iederéén in de gaten te houden met de nieuwe vergaande, wettelijke bevoegdheden. En (niet-wettelijke) waarborgen schieten tekort.
Toen ik halverwege de jaren negentig mijn eerste mobiele telefoon en e-mail-adres kreeg, viel het me al meteen op. Inboxen van providers werden de ouderwetse postbus in het postkantoor: we zetten onze brievenbus en antwoordapparaat op flinke afstand van onszelf. En de inkomende berichten in mailboxen en antwoordapparaten werden daarmee ook doodeenvoudig van een afstand te onderscheppen. Hmmm. Niet OK!
Twintig jaar later is het zo ver. Ons hele leven is geleidelijk verschoven naar het internet, dat van oudsher een Amerikaans defensienetwerk is. In plaats van een democratisch utopia is het geleidelijk tot een surveillance-netwerk verworden, met het internet of things nog onderweg. Nu ons hele leven richting digitaal ‘gedwongen’ is, moet de Sleepwet de vervolmaking van het online ‘panopticon’ worden, zo lijkt het. Er is altijd een kans dat we in de gaten worden gehouden. Met ‘chilling effects’ tot gevolg.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Heidevolk kwam zijdelings al een keer langs in de Closing Time, bij dit nummer van Arkona. Maar ze verdienen zeker ook een eigen stukje. Zoveel goede, Nederlandse folkmetal hebben we immers niet. Zeker niet die ook in het buitenland graag geziene gasten zijn. En het past natuurlijk ook prima bij de aandacht die we hier op Sargasso momenteel hebben voor de Saksische cultuur. (Al had dit hier dan wellicht nog beter gepast).
ACHTERGROND - Of de negende-eeuwse Heliand nu is geschreven in het Oudsaksisch of in een voorloper van het Nederlands, daarover kun je van mening verschillen. Het gaat erom waar je de taalgrenzen van die tijd trekt. De befaamde literatuurgeschiedenis van Knuvelder noemt de tekst slechts terloops, terwijl zijn opvolger, Stemmen op schrift van Frits van Oostrom, ruim anderhalve pagina aan de Heliand besteedt, wat duidt op zo niet voortschrijdend dan toch veranderend inzicht.
In elk geval is het ‘Hebban olla vogala nestas hagunnan‘, geschreven rond 1175, als oudste Nederlandse tekst van zijn voetstuk gevallen. Er zijn ook wetenschappers die beweren dat de runeninscriptie van Bergakker (ca 425-450) Oudnederlands is. Maar hoe interessant ook, ik ga de lezer niet meeslepen in het moeras en mijnenveld dat Oudnederlandse taalkunde heet, want de Heliand is veel interessanter en unieker om een heel ander aspect.
Pas in 1830 is de tekst door de Duitse germanist J.A. Schmeller Heliand genoemd: hetzelfde woord als ons Heiland, ‘heelmaker’, te vinden in een zin in de passage waarin de annunciatie wordt beschreven. Het gaat om een zogeheten diatessaron ofwel evangelieharmonie. De vier canonieke evangeliën werden hierin samengevoegd tot één doorlopend, chronologisch geordend verhaal. De Heliand is echter een bijzondere diatessaron, want hij is naar vorm en inhoud een Saksisch heldenepos. En dat impliceert het een en ander.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Ondanks tekenen akkoord Parijs (klimaat) investeert de EU in fossiele infrastructuur de komende jaren, goedgekeurd door het Europees Parlement. Alleen GroenLinks, SP en PvdA stemden tegen. Rest steekt kop in het zand.
Dit is het Sargasso-café van maandag 19-03-2018. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.
Fatima Al Qadiri’s muziek gaat over serieuze thema’s zoals oorlog, politiegeweld en het recht om te protesteren (haar laatste album Brute). Haar nieuwste EP Shaneera draait om de queer-Arabische cultuur (het Arabische woord shanee’a betekent in het dagelijks spraakgebruik iets negatiefs maar is in queer slang een positieve benaming voor een ‘evil queen’ die zich niet conformeert aan genderhokjes). De muziekstijl is een mix tussen Arabische en bass muziek.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.