Ursula von der Leyen wil een tweede termijn als voorzitter van de Europese Commissie. En dat zal de kiezer weten, ook al heeft die er niks over te zeggen. Een gelikte website en campagne op social media moet het Europese volk overtuigen dat Von der Leyen één van hen is. Geen kille bestuurder, maar een warm mens, een grootmoeder die zich hardmaakt om de beste toekomst te scheppen voor haar kleinkinderen. En bovenal een traditionele Duitser die opkomt voor traditie en eigen erf. In een campagnefilmpje dat Von der Leyen afgelopen vrijdag deelde op Twitter zien we de EC-president wandelen in de natuur en over een pittoresk plattelandsdorpje zeggen: Dit is mijn thuis. Hier in de natuur, met mijn geliefden, in de rust van dit dorp. Dit is waar ik de kracht en energie vind om te strijden voor ons gezamenlijk thuis. Voor ons Europa. Voor een krachtig Europa. Arische idylle Progressieve critici verweten Von der Leyen met de voorstelling van het Duitse platteland als pastorale idylle een hondenfluitje af te geven. "Wie filmde dit propagandastuk voor de Aryan Nation? Leni Riefenstahl?" vraagt een Twitteraar sarcastisch. "Met dialoogcoaching van Joseph Goebbels!," grapt een ander. Van rechterzijde wordt Von der Leyen vooral toegebeten dat ze in haar campagne een homogeen blank dorpje voorstelt als het ideaal waar ze naar streeft, maar dat de EU bewoners van de steden intussen gewoon opzadelt met de sociale gevolgen van migratie. Migratie en de EU De ironie wil dat beiden in zekere zin waar zijn. Enerzijds pleiten allerlei Europese staatslieden - zoals wijlen Wolfgang Schäuble - voor het faciliteren van de broodnodige arbeidsmigratie van buiten de EU om tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen. Anderzijds doet de EU er alles aan om irreguliere migratie tegen te gaan. Door overeenkomsten te sluiten met Noord-Afrikaanse landen, asielmigratie vooral als Europees veiligheidsvraagstuk te behandelen en draconische grensbewaking te financieren. Juist Von der Leyen noemde bewaking van de grens tussen Griekenland en Turkije een "Europees schild." Spitzenkandidat Vraag is echter waarom Von der Leyen kiest voor een Amerikaans aandoende campagne, met een sterke nadruk op haarzelf als persoon. De Europese verkiezingen van deze week hebben immers geen betrekking op het presidentschap, maar om wie er namens de lidstaten in het Europees Parlement komt te zitten. Von der Leyen staat komende donderdag dan ook niet op de stembiljetten. Sinds 2014 voeren Europese partijen echter een zogeheten Spitzenkandidat op. Die koppelt een voordracht aan de Europese Raad aan verkiezingszege van een partijenconglomeraat in het Europees parlement. Zo was Frans Timmermans in 2019 de favoriet van het sociaal-democratische Party of European Socialists (PES) voor het voorzitterschap van de Europese Commissie. Hij zou het nog geworden zijn ook, als leden van de christen-democratische European People's Party (EPP) daar geen stokje voor hadden gestoken. Enter Ursula von der Leyen, op voorspraak van Angela Merkel. Afgelopen maart won Von der Leyen de steun van de EPP voor een tweede termijn als EC-voorzitter. Mevrouw Europa De publiekscampagne dient vermoedelijk nog een ander doel: door zichzelf te neer te zetten als en het gezicht van de Europese Unie hoopt Von der Leyen zo de Europese parlementsverkiezingen te gebruiken als springplank voor haar eigenlijke campagne richting de staatshoofden van de 27 lidstaten in de Europese Raad. Als Mevrouw Europa kan niemand immers om haar heen. In dat licht krijgt de keuze voor de setting van een blanker-dan-blank plattelandsdorpje als toonbeeld van een gezamenlijk thuis een opvallende spits. Zou dat wellicht mede zijn om reactionaire nationalisten als Victor Orbán gunstig te stemmen? De nadruk op gezin en traditie, alsmede de nadruk op de persoon van Von der Leyen zelf lijken een volgende stap in de veramerikanisering van de Europese politiek. Wie weet kunnen de burgers van de Europese Unie over een jaar of vijftien ook werkelijk zelf stemmen op de EU-presidentskandidaat van hun keuze.
In 1979 bracht de Italiaanse componist Pino Calvi een album met filmmuziek uit. Daarop is onder andere dit nummer te vinden over de dood van een marionet. Het klinkt als een spaghettiwestern, maar voor hetzelfde geld is het gebruikt in een animatie over Pinokkio.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Het alweer achtste blogje in de reeks over de Europese canon is gewijd aan de eerste helft negentiende eeuw: de contouren van onze eigen cultuur en eigen tijd worden zichtbaar.
Periode: 1795
Alternatieven: Allgemeines Landrecht, Meridiaan van Parijs
Het SI-stelsel in één oogopslag, via Wikimedia.
Ik eindigde mijn voorvorige blogje met de Verlichting en mijn vorige blogje met de revoluties die Frankrijk en de rest van Europa ondersteboven kantelden. In de decennia rond 1800 werden allerlei verlichte denkbeelden geïntroduceerd. In Pruisen werd bijvoorbeeld het recht gesystematiseerd – het Allgemeines Landrecht, later gevolgd door soortgelijke codificaties elders in Europa.
Er waren allerlei van dit soort rationalisaties. Op voorstel van De Condorcet (die van het Esquisse waarover ik vaker heb geblogd) introduceerde de Académie des sciences bijvoorbeeld ons decimale stelsel van afstandsmaten, variërend van de millimeter tot en met de kilometer. De liter (een kubieke decimeter) en de kilogram (de massa van een kubieke decimeter water) zijn daarvan afgeleid. De basis van dit stelsel om de wereld te beschrijven was de meter, het “tienmiljoenste deel van de helft van de lengte van een meridiaan”. Die vervolgens moest worden opgemeten. Dat was de aanleiding voor het vastleggen van de Meridiaan van Parijs.
Niet elke poging tot rationalisering is gelukt. De dag van tien uren van elk honderd minuten van honderd seconden is ons genadiglijk bespaard gebleven, maar het internationale SI-stelsel maakt communicatie een stuk eenvoudiger.
VERSLAG - Zoek je nog een bestemming voor een keuzedag met de trein? Dan is Leiden misschien een idee. In verschillende musea zijn daar de komende tijd interessante tentoonstellingen te ontdekken. Van de kunst in Afrika tot een roerige tijd in Japan. Van de geschiedenis van Suriname met Anton de Kom, tot archeologische parels en hedendaagse kunst uit Korea.
Kimsooja enkele impressie uit Thread Roots © foto Wilma Lankhorst.
Kimsooja in De Lakenhal
Museum De Lakenhal heeft de primeur met de Koreaanse kunstenaar Kimsooja (1957). Haar eerste solo-museale-tentoonstelling in ons land heet ‘Thread Roots’ (draadwortels). Het werk is in zes zalen te zien. Iedere bezoeker krijgt een klein boekje met een plattegrond met daarop de rode draad als wegwijzer. Op de begane grond van het museum zijn twee zalen exclusief ingericht met variaties van draadwortels. In de eerste zaal hangen twee grote videoschermen waarop je korte filmfragmenten van Kimsooja’s ontmoetingen ziet. In Thread Roots onderzoekt Kimsooja haar culturele geschiedenis binnen haar ontwikkeling als kunstenaar. Daarbij legt ze ook een directe relatie naar de collectie van de Lakenhal.
Je kunt de ‘draadwortels’ Thread Roots van Kimsooja nog tot en met 21 juli ontwarren in Museum De Lakenhal in Leiden. Kijk hier voor de details. Museum De Lakenhal is gratis te bezoeken met de Museumkaart.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Je zou het niet zeggen, maar Mountain is dus een hardrock band. Ze treden in verschillende bezettingen op sinds 1969 en staan bekend om hun hit Mississippi Queen.
In de aanloop naar de verkiezingen van 6 juni voor het Europees Parlement, ontvouwt Jona Lendering in elf deeltjes de Europese historische canon. Vandaag deel zeven over het tijdperk van de revoluties, zeg maar de achttiende eeuw.
Periode: 1734
De Capitolijnse Musea in Rome gelden als het oudste museum ter wereld, al waren er natuurlijk altijd rijke mensen met mooie verzamelingen, die ze graag aan anderen toonden. De collectie op het Capitool, waar het Romeinse stadhuis staat, gaat terug tot 1471, toen paus Sixtus IV een paar bronzen beelden schonk aan de stad. Daar kwam sindsdien een enorme collectie standbeelden en inscripties bij.
De Capitolijnse Musea
Wat in 1734 nieuw was, was dat de stad het museum open stelde voor het publiek. Kunst was niet langer iets van de eigenaren, maar werd het gemeenschappelijk bezit van de mensheid. Het museum bestond ooit uit één vleugel naast het raadhuis, daar kwam al snel een tweede vleugel bij; in de twintigste eeuw annexeerde het museum een aangrenzend paleis en de laatste uitbreiding is een ondergrondse corridor onder het stadhuis. Het beroemdste stuk op het Capitool is de middeleeuwse wolvin.
Periode: c.1735
De agronoom Jethro Tull, via Wikimedia.
NIEUWS - Het radicaal-linkse europarlementslid Clare Daly bevindt zich in heet water. The Sunday Times onthulde afgelopen zondag dat zij een Litouwse spion voor Rusland enkele jaren terug in contact had gebracht met een pleger van de bloedige aanslag in Omagh (Noord-Ierland, 1998). De europarlementariër voor Independents 4 Change zegt zich te beraden op juridische stappen.
Daly en haar partijgenoot Mick Wallace voeren al enige tijd campagne voor de vrijlating van de spion in kwestie, Algirdas Paleckis, die zij als een politieke gevangene beschouwen. De Litouwse diplomaat en aanvoerder van de linkse politieke beweging Dageraad van Gerechtigheid werd in juli 2021 door een Litouwse rechtbank veroordeeld wegens spionage voor Rusland. Het hooggerechtshof hield de veroordeling vorig jaar stand: Paleckis kreeg een gevangenisstraf opgelegd van 5½ jaar.
Daly en Wallace noemen de spionage-aantijgingen een wassen neus. Volgens hen wordt Paleckis politiek vervolgd vanwege zijn NAVO-kritische houding en kritiek op Russofobie; Paleckis komt zelf uit een communistische familie van voorname Sovjet-diplomaten. “De zaak is een voorbeeld — samen met die van Julian Assange — van hoe spionagewetgeving in Europa en daarbuiten wordt misbruikt om tegenspraak te smoren, en hoe de ruimte om de orthodoxie van Europa’s buitenlandbeleid uit te dagen steeds verder slinkt,” aldus Daly.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Een tijdje terug had ik hier bluesrockzangeres Hannah Wicklund al onder de aandacht gebracht. Die brengt met haar vaste band The Stepping Stones ouderwets stevige gitaarrock.
Volgende week vrijdag staat ze in Keulen op de planken, mocht u haar binnenkort eens live willen zien spelen.
Dit is het zesde blogje in de reeks over de Europese historische canon. We zijn aanbeland in de zeventiende eeuw.
Periode: 1648
Alternatief: Vrede van Utrecht
Het verdrag dat de Tachtigjarige Oorlog beëindigde (“Yo, el Rey”; Nationaal Archief, Den Haag)
Europa is nooit een religieuze eenheid geweest, en er zijn regelmatig conflicten geweest waarbij godsdienst een rol speelde. Maar nooit was het zo erg als in de eeuw na de Reformatie, een tijd die we weleens aanduiden als die van de godsdienstoorlogen. De Tachtigjarige Oorlog en de Dertigjarige Oorlog gingen echter niet alleen over religie. In dat laatste conflict intervenieerde bijvoorbeeld het katholieke Frankrijk aan de protestantse zijde. (Al eerder had de koning van Frankrijk, die zich omsingeld voelde door de Habsburgers, zich verbonden met het Ottomaanse Rijk.) De Tachtigjarige en de Dertigjarige Oorlog werden beëindigd met de Vrede van Westfalen in 1648.
De onderhandelaars deden hun best een machtsevenwicht te garanderen, waarvan ze meenden dat het de kans op toekomstige oorlog verkleinde. Het principe staat niet vermeld in de officiële verklaringen. Dat was wel het geval toen in 1713 de Vrede van Utrecht de Spaanse Successieoorlog ten einde bracht.
Portret Van Boxhorn, CC BY-SA 2.5 via Wikiemedia.
De Europese Commissie heeft de artikel 7 procedure tegen Polen ingetrokken. Het land loopt niet langer het gevaar op schorsing van het EU-lidmaatschap en intrekking van zijn rechten. Nu is dat gevaar nooit echt dichtbij geweest. Schorsing vereist instemming van alle lidstaten en Hongarije, waar eenzelfde procedure loopt, zou er nooit mee hebben ingestemd. Maar eind vorig jaar is er een nieuwe regering gekomen in Polen onder leiding van Donald Tusk. En die heeft hard gewerkt aan herstel van de rechtsstaat in Polen. In februari presenteerde de Poolse minister van Justitie Adam Bodnar de Commissie en de Raad een actieplan bestaande uit negen wetten om de veranderingen van de PiS-regering ongedaan te maken en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te garanderen. Dat was voldoende voor de Commissie om de artikel 7 procedure in te trekken. Maar PiS lijkt allerminst uitgerangeerd, niet in Polen en ook niet in Europa.
In Polen is de regering-Tusk voor veel belangrijke besluiten nog wel afhankelijk van president Duda die trouw blijft aan het oude regime. Begin dit jaar botsten premier en president over het lot van twee van corruptie beschuldigde politici van PiS, Mariusz Kamiński en Maciej Wąsik. Zij zijn door een rechtbank in Warschau veroordeeld tot twee jaar celstraf om ambtsmisbruik. Duda had de twee in 2015 al gratie verleend, maar het Hooggerechtshof verklaarde dit in december vorig jaar onwettig. Tusk beschuldigde Duda er van de twee in bescherming te nemen door ze onderdak te bieden in het presidentiële paleis. Ze werden uiteindelijk toch gearresteerd. Maar Duda verleende hen voor de tweede maal gratie. PiS noemt hen ‘politieke gevangenen’ en zette beiden op de kandidatenlijst voor de komende Europese verkiezingen. De partij hoopt op winst met deze kandidaten die zich profileren als ‘politieke slachtoffers’ van een wraaklustige Tusk. Volgens de laatste peilingen gaan het Burgerforum van Tusk en PiS gelijk op met elk 32% van de stemmen.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
.jpg){kind=link}
