Het lot van een Amerikaanse klokkenluider

Eind deze maand wordt een uitspraak verwacht in het proces tegen de Amerikaanse klokkenluider Daniel Hale die documenten over de inzet van drones door het leger van de VS in Afghanistan naar buiten bracht. Zijn proces laat eens te meer zien hoezeer de Amerikaanse overheid er op is gebrand klokkenluiders achter de tralies te krijgen. En dan vooral als afschrikking van degenen die ook in hun eigen omgeving met onrechtmatig handelen van de overheid te maken hebben. De inzet van drones door het Amerikaanse leger is al jaren omstreden. Drone-aanvallen doden vaak andere mensen dan het beoogde doelwit. Deze sterfgevallen, waaronder vrouwen en kinderen, doen het aantal daadwerkelijke strijders dat door drones is vermoord in het niet vallen. De woede bij de bevolking die geraakt werd door de drone-aanvallen is goed voor de werving van jihadisten, schrijft Jeremy Scahill in het boek The Assassination Complex. De journalist van The Intercept schreef het op basis van documenten over het Amerikaanse drones-beleid die hij zou hebben gekregen van Daniel Hale, een voormalige inlichtingenmedewerker bij de Amerikaanse luchtmacht. Hale werd in mei 2019 gearresteerd en aangeklaagd wegens overtreding van de spionagewet. In maart van dit jaar bekende hij schuld. Hale kan tien jaar gevangenisstraf krijgen. Het proces tegen Hale kreeg onlangs een vreemde wending toen de rechter, in overeenstemming met het standpunt van de aanklagers, geen gevolg gaf aan zijn verzoek om de schade die veroorzaakt is door zijn actie in het proces te betrekken. Hale had de rechtbank gevraagd een onderzoek in te stellen naar eventuele schade en de bewijzen voor al dan niet vastgestelde schade openbaar te maken. Net als bij ieder ander strafrechtelijk proces is de schade een belangrijk beoordelingscriterium, betoogden zijn verdedigers. De omvang van de schade is rechtstreeks van invloed op de aard en de ernst van het strafbare feit en op de vraag wat een rechtvaardige straf zou zijn. De Amerikaanse Justitie heeft echter geen boodschap aan dit rechtsstatelijke argument. Afghanistan Daniel Hale was tot 2013 werkzaam op de luchtmachtbasis Bagram, een van de belangrijkste steunpunten van het Amerikaanse leger in Afghanistan. Vorige week zijn de Amerikanen daar gestart met hun terugtrekkingsoperatie. Daniel was betrokken bij het identificeren van doelen voor drones. Hij raakte in dat werk meer en meer gefrustreerd omdat hij nooit met zekerheid kon zeggen of het om soldaten ging of om burgers. 'Het vereist enorm veel vertrouwen in de technologie die je gebruikt,' volgens Hale. 'Er zijn talloze gevallen waarin ik informatie ben tegengekomen die wees op fouten.' Gedurende een periode van vijf maanden bleek meer dan 90% van drone-aanvallen de verkeerde mensen te hebben gedood. Maar zelfs toen de Amerikaanse regering onbedoelde doelen doodde, bestempelde ze die als 'vijanden gedood in actie', tenzij het tegendeel bewezen werd. Eenmaal uit dienst sloot hij zich aan bij de protestbeweging Veterans for Peace en trad hij op in National Bird, een film over drones. Het leidde onder meer tot een inval in zijn huis door de FBI. In 2015 publiceerde Jeremy Scahill op basis van zijn informatie de Drone Papers in The Intercept. Vier jaar later kwam Justitie met een aanklacht tegen Hale wegens het overtreden van de Espionage Act op vier punten en wegens diefstal van eigendom van de overheid. Daniel Hale past daarmee in het rijtje van Amerikaanse klokkenluiders zoals Daniel Ellsberg, Chelsea Manning en Edward Snowden.  Intenties tellen niet Voor de Amerikaanse regering telt alleen de overtreding van de Espionage Act. Het publieke belang dat klokkenluiders met hun daad voor ogen hebben telt niet. Ze mogen er zelfs niet over praten, schreef Daniel Ellsberg naar aanleiding van het optreden van klokkenluider Edward Snowden. Klokkenluiders wordt de mond gesnoerd als ze hun intenties duidelijk willen maken. Advocaten mogen de woorden "klokkenluider" of "First amendment" zelfs niet binnen gehoorsafstand van de jury uitspreken. Het Amerikaanse congres heeft herhaaldelijk voorstellen voor bescherming van klokkenluiders op grond van het First Amendement afgewezen. De enige uitzondering daarop werd door president Clinton in november 2000 op constitutionele gronden met een veto uitgesproken.  [overgenomen van Klokkenluiders en Persvrijheid]

Door: Foto: Debra Sweet (cc)
Waan van de dag

Stefan Löfven opnieuw premier in Zweden

, door

De Zweedse minderheidsregering van sociaaldemocraten en groenen die vorige week moest aftreden is weer hersteld. Met een krappe meerderheid van drie stemmen won Stefan Löfven gisteren het vertrouwensvotum nadat de leider van centrum-rechtse Moderaterna Ulf Kristersson er niet in geslaagd was een centrum-rechtse regering te vormen. Hoe het nu verder gaat met de liberalisering van de huren, het plan waarover de vorige regering struikelde, is onduidelijk.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Cristian Ibarra Santillan (cc)

Wie stikstof zaait, zal vuur oogsten

, door

COLUMN - Ruim twee weken geleden lekte een concept uit van het nieuwe IPPC-rapport over de staat van het klimaat. De waarschuwingen daarin zijn heftig: we naderen het moment waarop de klimaatverandering onomkeerbaar wordt met rasse schreden. Anders dan alle ambitieuze plannen het doen voorkomen – zero-zus voor 2030, zero-zo voor 2050 – gebeurt er nu veel te weinig. Sterker, we lozen alleen maar meer rommel in de lucht, de aarde en het water. En Nederland doet het daarbij, ons geloof in onze eigen superioriteit ten spijt, bepaald slechter dan veel andere Europese landen.

Op 13 mei van dit jaar was het 27 graden in de Barentszee, 20 graden heter dan normaal was rond die tijd. De veenbranden in de Russische poolgebieden zijn ongewoon vroeg begonnen, het ijs op de Noordpool smelt nog weer een tikkie sneller. In het noordwesten van de VS en het zuidwesten van Canada liepen de temperaturen op tot tegen de 50 graden. Na de hitte kwam het vuur: het Canadese dorpje Lytton, dat al dagen met recordtemperaturen kampte, kreeg wildvuur te verduren en werd in de as gelegd. En tegenwoordig sterven er wereldwijd al meer mensen aan luchtvervuiling dan aan roken.

Vrijdag zag ik op Twitter water branden: in de Golf van Mexico was op grote diepte een boorpijp gebroken en de zee stond in de hens. Het duurde uren eer blusschepen het vuur wisten te doven.

Foto: Prachatai (cc)

Regering-Bennett lijdt nederlaag bij stemming over rechts stokpaardje

, door

NIEUWS - Israel heeft in de nacht van maandag op dinsdag een tamelijk komische stemming beleefd. Het nieuwe kabinet Bennett leed een nederlaag bij de stemming over de verlenging van een amendement op de burgerschaps- en inreiswet, die verbiedt dat Palestijnen die trouwen met een Israeli daarna in Israël mogen komen wonen. In theorie geldt de wet voor alle Israëlische burgers, maar in de praktijk zijn het natuurlijk vooral Palestijnen die met Palestijnen uit de gebieden trouwen. De wet pakt daarom in de praktijk uiterst discriminerend uit voor Palestijnse Israeli’s.

De uitslag van de stemming – na een lang nachtelijk debat – was 59 voor en 59 tegen. Premier Bennett had aan de stemming ook de vertrouwenskwestie verbonden. Daarna voorkwam alleen het feit dat de stemmen staakten dat het kabinet ook moest aftreden. De uitslag gaf duidelijk aan wat een onding deze coalitie van uiterst rechts tot en met links en zelfs een Arabische partij (de islamitische Verenigde Arabische Lijst Ra’am) in feite is. Zij is dan ook vooral tot stand is gekomen om eindelijk eens van de vorige premier Netanyahu af te kunnen komen.

Het amendement dat de familiehereniging met Palestijnen uit de gebieden onmogelijk maakt, werd in 2003 voor het eerst voor een jaar aangenomen. Daarna is het steeds jaarlijks opnieuw verlengd. Dat gebeurde met de stemmen van rechts, dat het argument hanteerde dat de wet nodig was uit ”veiligheidsoverwegingen”. Het linkse Meretz en de Palestijnse partijen wezen het amendement steeds af omdat het domweg discriminerend en racistisch is.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Towl

, door

 Wie kent het gedicht Howl van beat-poet Allen Ginsberg niet? Wie kent de eerste regels niet:

I saw the best minds of my generation destroyed by madness, starving hysterical naked,

dragging themselves through the negro streets at dawn looking for an angry fix,

angelheaded hipsters burning for the ancient heavenly connection to the starry dynamo in the machinery of night

Het gedicht is in de afgelopen zes decennia legendarisch geworden. Vooral de beginregels zijn nogal eens geciteerd of geparafraseerd. Ook bijvoorbeeld door Menno Wigman in zijn gedicht Jeunesse Dorée. Die beginregels typeerden een tijdsbeeld voor Ginsberg, in zijn scene dan, denk ik. Het gedicht was gemaakt om voorgedragen te worden voor publiek.

Foto: Richard Scoop (cc)

Historische excuses

, door

COLUMN - Wat of ik als historicus en als Amsterdammer nou vond van de historische excuses die burgemeester Halsema onlangs maakte voor het slavernijverleden? Ik had de vragensteller graag een wijs en diepzinnig antwoord gegeven, maar ik heb geen uitgekristalliseerde mening. Dat wil niet zeggen dat ik niet een paar losse, half uitgewerkte gedachten zou hebben.

Kentheorie

Om te beginnen zit er aan zo’n historisch excuus een kentheoretisch aspect. Niemand zal ontkennen dat het geweldig goed was toen Willy Brand door de knieën ging voor het monument voor de Getto-opstand in Warschau, want zowel hijzelf als de andere aanwezigen hadden de Tweede Wereldoorlog meegemaakt. Het maken van een excuus voor iets dat lang geleden is gebeurd veronderstelt dat er zoiets zou zijn als een overerfbaarheid in slachtofferschap en daderschap. Ik weet niet goed hoe ik zoiets zou kunnen onderbouwen.

Begrijp me niet verkeerd: er bestaan historische continuïteiten en die zijn met het sociaalwetenschappelijke instrumentarium te onderbouwen. Maar ik weet gewoon niet goed hoe ik slachtofferschap na het verstrijken van tijd nog kan documenteren. Als ik lees dat een intelligent en gewaardeerd schrijver als de Libanees Amin Maalouf oppert dat het Westen zich moet verontschuldigen voor de Kruistochten, bekruipt mij een zekere ergernis. In de eerste plaats omdat “het” Westen niet bestaat en in de tweede plaats omdat naar mijn idee de Ottomaanse periode de historische continuïteit heeft gebroken.

Foto: Samson Katt, vrij te gebruiken.

Sargasso introduceert: Ferd, de watchdog internetconsultatie!

, door

Graag stellen we u voor aan Ferd: Ferd de watchdog internetconsultatie. Hij houdt voor u de internetconsultaties in de gaten, zodat u het niet meer hoeft te doen, en geen consultatie meer hoeft te missen. En al zeker niet als de regering het nodig vindt de procedure terug te brengen van vier weken tot vijf dagen én dan doodleuk ‘vergeet’ een persbericht te doen uitgaan, zoals gebruikelijk is. Want deze regering kan dat, óók als deze demissionair is en het gaat om een voorstel dat van de NCTV een de facto derde geheime dienst maakt.

Gelukkig kwam Bits of Freedom er op dag twee achter wat er aan de hand was. De organisatie zit er gelukkig bovenop, want het had zo maar anders kunnen aflopen.

Ja, je kan je natuurlijk via de site abonneren om alle consultaties per mail te ontvangen, of zelf de RSS-feed in de gaten te houden. Maar het idee achter deze watchdog is dat als veel mensen hem volgen, er altijd wel iemand is die de aankondiging voorbij ziet komen en aan de bel kan trekken. Crowd sourced waakzaamheid, dus. Zodat we de volgende poging van de regering om er iets geruisloos tussendoor te sneaken op dag één doorhebben, en niet ‘pas’ op dag twee. Want als je vijf dagen krijgt om te reageren telt elke minuut.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | Ani Kuni

, door

Ik zou het niet bedacht hebben, maar er loopt een lijn van de Franse dj’s en danceproducers Polo & Pan naar een van de oorspronkelijke volken van Amerika: de Arapaho. De Arapaho leven op de vlaktes van Colorado en Wyoming. Eén van hun traditionele songs is Ani Kuri. En het werd door de Arapaho gebruikt als slaapliedje en als gebed. Polo & Pan hebben er een dansbare beat onder gezet.

Foto: The U.S. Army (cc)

Afghanistan – een terugtocht na twintig jaar

, door

Joe Biden wordt wel aangeduid als een ‘oude man met haast’. Nu gaat dit beslist niet op voor alle delen van de buitenlandse politiek van de nieuwe Amerikaanse president (denk aan Iran, Palestina). Maar bij Afghanistan lijkt het er toch aardig op. Weliswaar lukt het niet om de datum voor het vertrek van de laatste 3.500 Amerikaanse troepen te halen, die door zijn voorganger Donald Trump in februari vorig jaar was afgesproken met de Taliban (1 mei 2021), maar op 11 september zullen we het mogelijkerwijs dan toch na twintig jaar meemaken: het onvoorwaardelijke vertrek van de Amerikaanse en NAVO-troepen uit Afghanistan. Een analyse van Kees Kalkman in het Vredesmagazine, juni 2021.

Het uitstel van iets meer dan vier maanden kan veroorzaakt zijn door het verschil van de manier van besluitvorming met de tijd van Trump. Dat geldt bijvoorbeeld voor het herstel van de positie van de National Security Council, waarin belangrijke spelers op het gebied van de nationale veiligheid zijn vertegenwoordigd, en die door middel van een bureaucratisch proces beslissingen neemt. Tijdens de laatste jaren autocratische bewind van Trump was de NSC op de achtergrond geraakt.

Een mislukte oorlog

Verrassend is het niet dat Biden hier in feite de politiek van de voorafgaande regering voortzet. Al onder president Obama was hij als vicepresident voorstander van het vertrek van de troepen. Sterker nog, nadat het offensief met een tijdelijke troepenopbouw (een compromis met de legerleiding met een plafond van 130.000 VS-militairen) was mislukt, zou ook Obama zelf ervan overtuigd zijn geraakt dat het beter was om te vertrekken, zo hoorde ik de ochtend na de aankondiging van het besluit één van zijn naaste medewerkers vertellen bij BBC Radio 4. Maar dat gebeurde niet, vanwege de opkomst van ISIS. Kennelijk was men bang dat weggaan uit Afghanistan – feitelijk het toegeven van een mislukte oorlog – het kalifaat en zijn aanhangers overal ter wereld in de kaart zou spelen. Het komt vaker voor dat bij het begin, verloop of einde van een oorlog in de besluitvorming een belangrijke rol wordt gespeeld door een factor die weinig te maken heeft met de situatie in het land waar het om gaat. Wat Afghanistan betreft wordt er bijvoorbeeld af en toe aan herinnerd dat de beslissing van de NAVO om zijn rol uit te breiden buiten Kaboel in november 2003 niet veel te maken had met de militaire situatie maar met het herstel van de eenheid binnen de NAVO, die verscheurd was doordat Frankrijk en Duitsland geweigerd hadden de VS en Engeland te steunen in de Irakoorlog. Zo is ook Nederland vanaf 2004 naar Afghanistan gegaan om uiteindelijk in Fase 3 van ISAF (International Security Assistance Force) van 2006 tot 2010 de provincie Uruzgan voor zijn rekening te nemen. Volgens het proefschrift van militair onderzoekster Mirjam Grandia was dat voor het Nederlandse besluit vooral om het drama van Srebrenica te boven te komen.

Closing Time | Thee Thee

, door

A.R. Rahman (Allah Rakkha Rahman) componist van filmmuziek, onder andere voor de film ‘Thiruda Thiruda’ (Dief, dief – 1993) werd door het Berklee College of Music in het zonnetje gezet. Studenten en diverse gasten speelden ‘Thee Thee’(de Tamil-vertaling van ‘Thiruda Thiruda’).

Aanstekelijk stukje muziek met R. Prasana op gitaar en Mohini Dey op bas. Wat verder in het stuk ziet en hoort u ook fluitist Yazhi Guo. Kan zonder meer toegevoegd worden aan  Sargasso’s lijst Beste Filmmuziek.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende