Das Auto slaat terug

Europa bereikte in oktober vorig jaar een buitengewoon belangrijke mijlpaal in de bestrijding van de klimaatverandering: vanaf 2035 mag er (bijna) geen auto met verbrandingsmotor meer worden verkocht. Het einde van de auto met verbrandingsmotor komt nu dus echt in zicht. Of is de Duitse auto-industrie nog in staat een spaak in het wiel te steken? De autofabrikanten kunnen hun traditionele lobbyisten uit CDU en CSU op dit moment moeilijk inzetten. Want de christendemocraten zitten niet in de regering. Maar er kwam hulp: de Duitse coalitiepartij FDP bleek bereid het Europese verbod op de verkoop van CO2-uitstotende auto’s en busjes per 2035 nog even tegen te houden. Onmiddellijk staken fans van de verbrandingsmotor in andere regeringen ook hun vinger op. Behalve de Tsjechen en de Italianen kwamen ook de Polen en Bulgaren met steun voor het Duitse voorbehoud. E-fuels De Duitse transportminister Volker Wissing (FDP) wil zijn instemming met het EU-plan voor verbrandingsmotoren verbinden aan een akkoord over „CO2-neutrale brandstoffen” – ook wel ‘e-fuels’ genoemd. Over de effectiviteit van deze 'e-fuels' heerst nog veel onzekerheid. En zowel e-fuels als waterstof zijn op dit moment nog geen echt alternatief. Ze zijn veel te duur en complex om op grote schaal te maken, schrijft Autovisie. Desondanks heeft Porsche er al flink in geïnvesteerd. Het voordeel is dat er voor e-fuels minder geïnvesteerd hoeft te worden in vervoer, opslag, tankstations e.d. E-fuels lijken echter niet een acceptabel alternatief voor de elektrische auto. De move van de FDP zal er wel toe leiden dat de nodige besluitvorming wordt opgeschort en dat levert de industrie tijd op om nog even op oude voet door te gaan. De regering heeft bij gebrek aan eenstemmigheid de bal nu weer teruggespeeld naar Brussel. Daar lijkt men volgens Politico wel bereid de liberalen een geitenpaadje te bieden. Met enige aanpassingen in de nu wat vage tekst van de wet zou er explicieter ruimte geschapen kunnen worden voor het gebruik van e-fuels. Of andere landen daar dan mee akkoord gaan zal nog moeten blijken. De vraag is ook hoe het verder gaat met de broze Duitse regeringscoalitie. Het is niet de eerste keer dat er afbreuk wordt gedaan aan het onderlinge vertrouwen van de coalitiepartners SPD, FDP en Groenen. Voor de Groenen die met de energiecrisis en de oorlog al veel hebben moeten inleveren is het extra pijnlijk dat hun coalitiepartner met dit nieuwe breekpunt een belangrijke doorbraak naar de lang verwachte uitvoering van de Europese Green Deal blokkeert. Donkere wolken Het wordt er ook niet makkelijker op als we mogen afgaan op een deze week geopenbaard rapport van de Europese Commissie over de gevolgen van de energiecrisis voor de toekomst van de economie. Voor Duitsland ziet het er somber uit. De energieslurpende industrie (auto's, chemische industrie) zal het moeilijk krijgen. En dat betekent dat investeringen in de energietransitie worden uitgesteld. 'Prijstrends dwingen ongeveer 40% van de bedrijven om investeringen in de groene en digitale transformatie uit te stellen. En bijna een op de vier bedrijven overweegt (of is al bezig met) het verplaatsen van aandelen, productie of banen naar het buitenland.' Duitsland krijgt tegen het midden van de eeuw te maken met kosten tot 900 miljard euro als gevolg van klimaatverandering. Dat blijkt uit een studie die de federale ministeries van Milieu, Economie en Klimaatbescherming maandag in Berlijn hebben gepresenteerd. Volgens de modellen zouden de gemiddelde jaarlijkse kosten van extreme gebeurtenissen als hitte en wateroverlast over de afgelopen twintig jaar met een factor anderhalf tot vijf keer per jaar toenemen tot 2050. De onderzoekers hebben ook gekeken naar de kosten die in de afgelopen jaren al zijn gemaakt in verband met de klimaatverandering. Voor de periode tussen 2000 en 2021 berekenden de onderzoekers kosten van minimaal 145 miljard euro voor Duitsland, waarvan 80 miljard sinds 2018. De helft daarvan ging op aan herstel van de achade van de watersnoodramp in Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts in juli 2021. Robert Habeck, de groene minister voor Economie en Klimaat, zal het niet makkelijker krijgen de komende tijd.

Closing Time | Banana Co.

Gabriel García Márquez schreef de roman ‘Honderd jaar eenzaamheid’. Het boek was een groot succes, onder andere omdat lezers in Zuid-Amerika hun geschiedenis er zo ontzettend goed in herkenden.

Eén van de gebeurtenissen in het boek is de massamoord op werknemers van de bananenplatage, die staakten voor betere werkomstandigheden. Op een zondag, toen ze zich na de kerkdienst met hun gezinsleden op het plein verzamelden, opende het leger het vuur op de massa.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Ook heel persoonlijk naar mijzelf kijkend

RECENSIE - Enthousiasme is misschien niet het eerste wat je verwacht van een boek over de retorische analyse van politiek taalgebruik. Maar de titel van Robbert Wigts boek over ‘de overtuigende taal van Mark Rutte’ heet Supergaaf, en het toont de premier in zijn kenmerkende schaterlach. Het is dan ook echt een boek dat het plezier laat zien in overtuigen. Dat komt door Rutte en het komt door Wigt.

Rutte is volgens Wigt “misschien wel de verbaal meest begaafde premier uit de Nederlandse geschiedenis”, maar dat komt vooral ook doordat hij er zoveel lol in heeft. Hij heeft zich zijn hele leven bekwaamd in de kneepjes van het vak: met andere mensen omgaan, proberen met ze tot een akkoord te komen, proberen ervoor te zorgen dat dit akkoord zo goed mogelijk uitkomt voor jouw partij. Rutte vindt dat gaaf. Voor hem is communicatie daarbij niet in de eerste plaats een middel om een doel te bereiken – laten we zeggen: de wereld beter te maken –, maar een doel op zich. Hij kent de retorische trucjes, en hij geniet ervan ze te gebruiken.

Robbert Wigt, behalve schrijver ook docent Nederlands in Amsterdam, geniet er dan weer van zulke trucjes op te sporen. Dat levert een heerlijk boek op: een kenner die vol liefde analyseert wat een man die houdt van zijn vak vermag.

Foto: Amnestic_Arts (cc)

Amerikaanse antimonopolisten

ACHTERGROND - Het neoliberalisme, hoe je het ook precies definieert, lijkt diep geworteld in zowel het denken van onze politici als in onze politiek-economische instituties. In de V.S. is er echter één terrein waarop ze langzaam plaats lijkt te maken voor een Amerikaanse politieke traditie die de afgelopen jaren voor de tweede keer nieuw leven is ingeblazen. Een traditie bestaande uit wetgeving en een praktijk van handhaving die zich tegen kartels keert en werk maakt van trustbusten. Een traditie waarvan ik de voorvechters hier schaar onder de zowel in het Engels als Nederlands bruikbare term: antimonopolisten.

In Capitalism and Freedom beschrijft Milton Friedman een niet onbelangrijk probleem. Our minds tell us, and history confirms, the great threat to freedom is the concentration of power. Anders dan de neoliberalen begrijpen antimonopolisten echter dat die waarschuwing ook geldt voor de concentratie van economische macht.

Antimonopolisten onder Theodore Roosevelt

De traditie van de antimonopolisten is terug te voeren tot de Amerikaanse economie van het einde van de 19de eeuw. In reactie op de economische machtsconcentratie bij wat de robber barons zijn gaan heten, neemt het congres wetgeving aan. De bekendste wet, vernoemd naar Senator John Sherman, is de Sherman Antitrust Act uit 1890 Deze wet is gericht tegen kartelvorming en het ondermijnen van competitie. Het Amerikaanse Hooggerechtshof vat het doel van de wet in 1993 als volgt samen:

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | You gotta move

Een paar dagen geleden hadden we een bluesklassieker als afsluiter. Daar zijn er meer van. ‘You gotta move’ is een op gospel gebaseerde bluesstandard, ook door velen gecoverd. Misschien kennen de meeste luisteraars het nummer van de Rolling Stones.  Wij doen deze:

Deze uitvoering is van jazz-zangeres Cassandra Wilson en staat op het album ‘Belly of the sun’. De bluespuristen kennen het waarschijnlijk van Fred McDowell.

Foto: Christina Xu (cc)

Modernisering van de ambtseed voor ambtenaren?

COLUMN - van mr. Huub Linthorst

Hoe moderniseer je in bestuurlijk Nederland iets, als je zelf eigenlijk niet zo van veranderingen houdt? Door alleen de vorm te veranderen en niet de inhoud. Dat was het leidend beginsel bij
de grondwetsherziening van 1983; en dat is het nu weer bij de beoogde herziening van de ambtseed voor rijks­ambtenaren.[1] Desondanks bleken er, zowel destijds bij de grondwetsherziening als nu bij de nieuwe ambtseed, toch ook nog wel wat inhoudelijke verbeteringen mogelijk te zijn. Maar het grote struikelblok is altijd weer de positie van de Koning.

Bij de grondwetsherziening van 1983 leidde dat tot een compromis. Dat hield ruwweg in dat als het ging om bepalingen waarin een bestuurlijke taak of positie in het algemeen werd beschreven, gesproken werd over de regering. Maar als het ging om specifieke regeringshandelingen, werd gesproken over handelen door de Koning of namens hem; en als dat een besluit was, werd dat een koninklijk besluit. Ruwweg, want erg consequent was het allemaal niet.

Over de ambtseed van ministers en staatssecretarissen werd in artikel 49 bepaald dat die door hen wordt afgelegd ten overstaan van de Koning en dat zij daarbij trouw beloven aan de Grondwet. Trouw aan de Koning werd niet nodig geacht. Trouw aan de persoon van de Koning was uit de tijd en trouw aan het instituut van het koningschap lag al besloten in trouw aan de Grondwet, want daarin is dat instituut al stevig verankerd en in detail geregeld.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | Sorry To Bother You

Voordat de absurdistische antikapitalistische film Sorry To Bother You (2018) uitkwam, was er jaren ervoor een gelijknamig album van regisseur Boots Riley met zijn band The Coup. In 2012 had Riley het scenario al geschreven, maar geen geld om de film te maken, en dus maakte The Coup dit album.

I guess you all wonder why I called this meeting
Paycheck cut can’t stop the bleeding
Sharks are feeding, we ain’t eating
No more pleading, time for stampeding

Closing Time | Going down

Een stevige funky bluesstandard. Deze klassieker is onnoemelijk vaak gecoverd door menig (hard-)rockbandje. Van Deep Purple tot Pearl Jam, van The Who tot  Chicken Shack.

Hier in de uitvoering van de in januari overleden Jeff Beck, voortgestuwd door bassiste Tal Wilkenfeld (eerder bij Sargasso stond ze Herbie Hancock bij) en vertolkt met de het doorleefde geluid van Beth Hart.

Going down = een reisje van Chicago naar Chattanooga, vermoedelijk omdat de hoofpersoon van het lied ( ene ‘I’) aan de grond zit en bij haar/zijn zus op de bank gaat slapen.

Closing Time | Against All Logic

Against All Logic is de ‘dancefloor alias’ van Nicolaas Jaar. Niet mijn favo alias, want muziek voor de dansvloer is al snel een beetje saai (voor thuis dan tenminste). Maar er zitten fijne nummers tussen en vaak hoor je toch in de op het eerste gehoor gewone nummers ergens wel iets dat klinkt à la Jaar.

Quote du Jour | Gendergelijkheid

De Spaanse premier Pedro Sanchez heeft in de aanloop naar Internationale Vrouwendag een wet aangekondigd die voorschrijft dat op verkiezingslijsten  om en om mannen en vrouwen moeten worden gekandideerd:

“Als vrouwen de helft van de samenleving vertegenwoordigen, dan moet de helft van de politieke macht en de helft van de economische macht voor vrouwen zijn. Er zullen mensen zijn die het extreem of zelfs absoluut onevenredig vinden, maar voor ons is het gewoon pure gerechtigheid.”

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende