Zomergasten 2024 | Pierre Bokma 200ste Zomergast

Let op! Dit is niet de recensie. De recensie van Max Molovich vindt u hier. In de laatste Zomergasten van dit seizoen heeft de VPRO als 200ste zomergast acteur Pierre Bokma aan tafel. Aan Hanneke Groenteman de eer hem aan de praat te houden. Tweehonderd zomergasten en Pierre Bokma is de veertiende acteur die aanschuift. Hij moet dan drie beroepen boven zich laten: auteurs (44), wetenschappers (29) en politici (20). De top-10 zomergasten beroepen ziet er zo uit: Voor wie elite bashen als hobby heeft, geeft dit lijstje natuurlijk genoeg aanleiding te roeptoeteren dat VPRO’s Zomergasten niet voor ‘de gewone man’ is. De rest van de gastenlijst zal de elite-basher niet tot nadere nuancering brengen: Los van dat alles: wie heeft u tot nu toe gemist in de lijst van illustere Zomergasten? Maar vanavond gaat het dus om Pierre Bokma, die bijna alles al heeft gedaan. Shakespeareklassiekers, hedendaagse tragedies, komedies, op toneel, in films, in televisieseries. Sinds 2013 – 2019 is hij verbonden aan  het Duitse ‘Schauspielhaus Bochum’, waar over twee dagen  ‘Lange dagreis naar de nacht’ van Eugene O’Neill de Bochumse première beleeft. Pierre Bokma speelt de vader van een Amerikaans gezin dat een behoorlijk beladen bagage meetorst. Een dag uit het leven van een gezinsdrama, dat in Nederland in 2013 al eens door Toneelgroep Amsterdam is gespeeld. Hanneke Groenteman “wil heel graag met hem onderzoeken wat toch het geheim van het acteren is, wat het diep inleven in een rol hem kost of oplevert en of er rollen zijn die hem hebben veranderd”.  Ze zou de nu 68-jarige acteur kunnen vragen hoe hij dat nou doet: heen en weer reizen tussen Rotterdam (zijn woonplaats) en Duitsland, schakelen tussen Nederlands en Duitstalig repertoire, knop omgooien van zware naar lichte kost. Wordt de acteur daar niet wat schizofreen van? En hoe lang houdt hij dat nog vol? Wordt het tijd om te stoppen? Op de VPRO website zegt Pierre Bokma: “Ik vind het spannend om Zomergast te zijn. De eeuwige angst van een acteur is je geheim kwijt te raken. Maar misschien heeft mijn geheim nu wel lang genoeg geduurd...” Moeten we dat lezen als een voorbode voor een naderend afscheid van het toneel? Of gaat Bokma voor 'sterven in het harnas'? Samen met Hanneke Groenteman wil Pierre Bokma vanavond ook “de wereld een beetje begrijpen aan de hand van zijn fragmenten” en zijn kijk op de wereld duiden “Over de mens. Over de oneindigheid”. In een interview met het Belgische Humo zei hij dat zo: “Waar is het misgegaan?: voor mij is dat de hoofdvraag. Wanneer is de mens zijn oorsprong ter sprake gaan brengen en in vraag gaan stellen? Hoe is het instinct overgegaan in de rede? Want ja, dát is het moment waarop de problemen zijn ontstaan”. We gaan er voor zitten, vanavond bij de VPRO, 20.15 uur, op NPO 2 en via de livestream op npostart.nl. Natuurlijk zien we ook vanavond graag je reacties op de uitzending tegemoet in de reacties hieronder. Morgen krijgt u weer de Sargasso-recensie van Max Molovich.

Door: Foto: VPRO Zomergasten 2024., acteur Pierre Bokma, Beeld Reinier-van-Brummelen

Closing Time | Accept

, door

We blijven nog even in de oude 80’s rock en metal, waarbij nu aandacht is voor de Duitsers van Accept. En die hebben natuurlijk fantastische nummers zoals Metal Heart, Fast as a Shark en Son of a Bitch… maar als ik er dan toch één uit moet kiezen, dan moet het de stamper Balls to the Wall zijn. Het is niet heel technisch, niet loepzuiver (of accentloos) gezongen, maar op de één of andere manier toch gewoon ontzettend vet – iets met een combinatie van rauwe energie, een rebelse boodschap en het episch aandoende koortje ingebouwd in een verder recht-toe-recht-aan nummer? Hoe dan ook: als ik jullie was zou ik het eens luisteren.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Neil Howard (cc)

Criminaliteit kent geen grenzen

, door

In Kopenhagen kwamen deze week ministers uit drie Scandinavische landen bijeen om maatregelen te treffen tegen grensoverschrijdend bendegeweld. Aanleiding was een recente golf van geweld in Denemarken en Noorwegen waarbij Zweedse minderjarige bendeleden betrokken waren. Sinds april zijn er 25 gevallen bekend van Deense criminelen die Zweedse jongeren inhuren om criminele handelingen te plegen. In Noorwegen zijn ook in alle politiedistricten Zweedse bendes betrokken bij de import en verspreiding van hard drugs. 

De Zweedse regering onder leiding van Ulf Kristersson (Moderata) staat onder grote druk. Rechts won twee jaar geleden de verkiezingen met de belofte een einde te maken aan de drugshandel en het bendegeweld dat daarmee gepaard gaat. Halverwege haar mandaat is het duidelijk dat de regering van Kristersson, met gedoogsteun van de extreemrechtse Zweden Democraten, nog veel te doen heeft. Er zijn dit jaar tot nu toe 148 schietpartijen geweest in Zweden, waarbij 20 doden en 26 gewonden zijn gevallen. In 2023 waren er in totaal 53 doden door vuurwapens. Het jaar daarvoor waren er 62 van dergelijke moorden. De escalatie van geweld heeft alles te maken met de toenemende concurrentie in de internationale drugshandel. Sinds april is het mogelijk veiligheidszones te benoemen waarin de politie iedereen zonder pardon kan aanhouden en fouilleren. In Geneta, waar de maatregel begin juli twee weken van kracht was, ontplofte een granaat bij een winkel twee dagen na het verlopen van de termijn.

Foto: Mike Andrews (cc)

Wat als de democratie zelf op het stembiljet staat?

, door

Op 5 november zijn de ogen van de wereld gericht op de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Voor tegenstanders van Trump is het niets minder dan een strijd om het voortbestaan van de democratie. Projectondersteuner Pien Barnas vraagt zich af hoe radicaal-rechts zo groot kon worden. En kan de geest weer in de fles?

Nu de autocratische neigingen van Trump steeds zichtbaarder worden, nemen de zorgen over de toekomst van de Amerikaanse democratie toe. Antidemocratische uitspraken zijn de laatste tijd eerder regel dan uitzondering voor de ex-president. Hij noemde de New Yorkse rechter die hem veroordeelde voor het vervalsen van documenten ‘corrupt’, kondigde aan tienduizenden ambtenaren te ontslaan die hij als tegenstanders ziet, en zei eind 2023 dat hij bij verkiezingswinst voor één dag dictator zou zijn, om zo aan de door hem zo gewilde muur aan de Amerikaanse zuidgrens te beginnen. Het is dan ook niet verrassend dat Biden zichzelf presenteerde als de keuze voor iedereen die wil voorkomen dat de VS afglijden naar een autocratie. “De democratie staat op het stembiljet,” stelde hij. Hoe heeft het zo ver kunnen komen?

Van conservatief naar radicaal-rechts

In een recent interview in de Groene Amsterdammer beschrijft de Amerikaanse politicoloog Daniel Ziblatt hoe conservatieven een cruciale rol spelen in de afbraak van democratieën, ook in de VS. Conservatieve Republikeinen, die in 2016 nog waarschuwden voor Trump, hebben zich inmiddels allemaal achter hem geschaard. In zijn meest recente boek Tyranny of the Minority (2023) maakt Ziblatt een onderscheid tussen politici die loyaal of semi-loyaal zijn aan de democratie. Die laatste groep is niet per se autoritair, maar weigert – uit politiek gewin – om antidemocratisch gedrag van anderen te veroordelen. Dat zie je in de Republikeinse partij, maar ook bij rechts-conservatieve partijen in andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Ziblatt:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Def Leppard

, door

Met dank aan Rigo Reus voor de suggestie! Het geheel (muziek, clip) doet wellicht een tikje gedateerd aan, maar Women blijft een prima rocknummer. Van het album Hysteria zijn er zo’n 20 miljoen verkocht, niet gek voor een band waarvan de drummer net z’n arm had verloren.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Morrelen aan de demonstratievrijheid

, door

COLUMN - Het komt niet geheel onverwacht. De minister van Justitie van het nieuwe kabinet-Schoof David van Weel (VVD) wil nagaan of er ‘binnen de grenzen van het demonstratierecht’ ruimte is om beperkingen op te leggen aan demonstranten. Hij wil niet over een inperking van het demonstratierecht spreken, maar wel grenzen stellen. Wat is het verschil, vraag je je af. Een belangrijke reden voor zijn plan: mensen begrijpen niet dat een overmacht aan agenten moet worden  ingezet voor demonstranten die zich op de snelweg vastplakken terwijl die agenten elders nodig zijn voor een voetbalwedstrijd of een festival. En de agenten begrijpen het zelf ook niet.

Het is het populisme ten voeten uit. Het volk wil festivals en voetbal. En doorjakkeren op de snelweg. Dus weg met die demonstranten. Dat grondrechten door veel mensen niet goed worden begrepen is niet zo verwonderlijk. Juridische zaken zijn niet altijd even simpel. Maar van een minister van Justitie mag je verwachten dat hij de wet kan uitleggen én verdedigen. En niet dat hij onbegrip beloont met juridisch discutabele maatregelen.

Dat Van Weel de klimaatactivisten noemt in zijn voorbeeld en niet de boeren van zijn coalitiegenoot die zonder veel tegenstand snelwegen mochten blokkeren is ook niet bepaald geruststellend. Kennelijk is deze regering niet vies van het maken van inhoudelijke keuzes terwijl de overheid zich volgens de wet en internationale verdragen juist moet onthouden van bemoeienis met de inhoud en het doel van een demonstratie.

Closing Time | Mule Conversations

, door

Het is alweer een kwart eeuw geleden dat Tom Waits ‘Mule Variations’ uitbracht. Een variatie op Bachs ‘Goldberg Variations’, aldus Waits, die door zijn vrouw regelmatig met een muilezel wordt vergeleken.

Hier zijn zes nummers van die plaat, afgewisseld met gesprekken met Waits over een van zijn meesterwerken, en de muziek die hem inspireert.

Waan van de dag

BDS dwingt AXA te stoppen met investeringen in Israël

, door

De Franse multinationale verzekeraar AXA werd gedwongen zijn beleggingen in alle grote Israëlische banken te verkopen.

Deze banken worden beschouwd als de ruggengraat van Israëls illegale nederzettingenactiviteiten op bezet Palestijns gestolen land. De desinvestering betreft ook Elbit Systems, het bedrijf dat het Israëlische leger militaire technologie levert. Volgens een rapport van SumOfUs uit 2020, een waakhond voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, zou de betrokkenheid van AXA bij de Israëlische bezetting het bedrijf bloot kunnen stellen aan strafrechtelijke vervolging.

Closing Time | Out of My Head / Athens GA

, door

Als het klinkt als een medley, dan is dat omdat hier twee nummers achtereen gespeeld worden: Out of My Head van de plaat Soft Focus (2021) en Athens GA van de plaat Enjoy Your Stay (2022).

Het is tevens in Athens, Georgia dat Hotel Fiction haar thuisbasis heeft. De band begon als duo op de campus van de universiteit, waar Jade Long en Jessica Thompson elkaar eind 2018 leerden kennen. Ze wilden beiden muziek maken. Je kunt wel zeggen dat ze dat is gelukt.

Closing Time | Heat of the Moment

, door

_

Noel Gallagher maakte in de jaren negentig naam als leadgitarist van Oasis. De afgelopen dertien jaar toert hij veel met Noel Gallagher’s High Flying Birds, die hoofdzakelijk bestaat uit bandleden van Oasis.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende